Największa oferta publikacji zawodowych w Polsce podręczniki repetytoria i testy przygotowujące do egzaminów nowy cykl Pracownia do praktycznej nauki zawodu ćwiczenia do nauki języków obcych zawodowych dodatkowe materiały dla nauczycieli na uczę.pl Skuteczne przygotowanie do nowych egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie Kwalifikacja E.13 wszystkie treści zgodne z nową podstawą programową NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU Pracownia sieci komputerowych Kształcimy zawodowo! Pracownia sieci komputerowych Wszystkie nasze publikacje można zamówić w księgarni internetowej sklep.wsip.pl Kwalifikacja E.13 TECHNIK INFORMATYK TECHNIK TELEINFORMATYK
Kształcimy zawodowo! Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne polecają publikacje do nauki zawodów: technik elektryk i elektryk oraz technik informatyk i technik teleinformatyk przygotowane zgodnie z nową podstawą programową. Konserwacja instalacji elektrycznych Konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych Kwalifikacja E.7.2 Kwalifikacja E.8.1 Podręcznik do nauki zawodu Podręcznik do nauki zawodu TECHNIK ELEKTRYK ELEKTRYK ELEKTROMECHANIK Kwalifikacja E.7.1 Maszyny elektryczne TECHNIK ELEKTRYK ELEKTRYK Kwalifikacja E.7.2 Konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych Kwalifikacja E.8.1 Montaż instalacji elektrycznych repetytoria i testy egzaminacyjne +TEsTY EgzAMIN zawodowy Kwalifikacja E.12 Repetytorium i testy egzaminacyjne. Egzamin zawodowy. Technik informatyk EgzAMIN zawodowy KwALIFIKACjA E.13 TECHNIK INFORMATYK TECHNIK TELEINFORMATYK Kwalifikacja E.13 Repetytorium i testy egzaminacyjne. Egzamin zawodowy. Technik informatyk KwAlIFIKACjA E.14 E.12 TECHNIK INFORMATYK KwALIFIKACjA E.13 KwAlIFIKACjA Kwalifikacja E.8.2 Konserwacja instalacji elektrycznych REFORMA 2012 REFORMA 2012 Kwalifikacja E.24.1 Kwalifikacja E.24.2 Podręcznik do nauki zawodu Podręcznik do nauki zawodu TECHNIK ELEKTRYK TECHNIK ELEKTRYK Kwalifikacja E.24.1 Eksploatacja maszyn i urządzeń elektrycznych Kwalifikacja E.24.2 Eksploatacja instalacji elektrycznych publikacje do praktycznej nauki zawodu +TEsTY EgzAMIN zawodowy Podręcznik do nauki zawodu PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU +TEsTY Kwalifikacja E.8.2 TECHNIK ELEKTRYK ELEKTRYK KwAlIFIKACjA Pracownia urządzeń techniki komputerowej E.14 TECHNIK INFORMATYK Kwalifikacja E.14 Repetytorium i testy egzaminacyjne. Egzamin zawodowy. Technik informatyk Kwalifikacja NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Podręcznik do nauki zawodu Eksploatacja instalacji elektrycznych PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU Kwalifikacja E.7.1 TECHNIK ELEKTRYK ELEKTRYK ELEKTROMECHANIK Eksploatacja maszyn i urządzeń elektrycznych NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Maszyny elektryczne REFORMA 2012 REFORMA 2012 Montaż instalacji elektrycznych REFORMA 2012 REFORMA 2012 podręczniki Pracownia sieci komputerowych E.12 TECHNIK INFORMATYK Kwalifikacja E.13 TECHNIK INFORMATYK TECHNIK TELEINFORMATYK Kwalifikacja E.12 Kwalifikacja E.13 Pracownia urządzeń Pracownia sieci techniki komputerowej komputerowych te i inne publikacje do nauki zawodów: technik informatyk i technik teleinformatyk (kwalifikacje E.12, E.13, E.14) można obejrzeć i kupić pod adresem sklep.wsip.pl
Szanowni Państwo, z przyjemnością przedstawiamy Państwu fragmenty nowego cyklu Pracownia, spełniającego wszystkie wymagania nowej podstawy programowej kształcenia zawodowego. Jest to publikacja gwarantująca skuteczne przygotowanie do egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie, napisana językiem zrozumiałym dla ucznia i wzbogacona o atrakcyjny materiał ilustracyjny. Prawdziwa nowość, warta Państwa uwagi. 1 września 2012 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej rozpoczęło reformę szkolnictwa zawodowego, która wprowadziła nową klasyfikację zawodów oraz ich podział na kwalifikacje. Dla wszystkich wyodrębnionych zawodów przygotowano nowe podstawy programowe. Zmieniła się także formuła egzaminu zawodowego wprowadzono egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie. Uczniowie, kończący naukę w zasadniczej szkole zawodowej i technikum oraz słuchacze szkół policealnych, po zdaniu egzaminów pisemnego i praktycznego otrzymują dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie. Aby umożliwić Państwu zapoznanie się z naszym nowym cyklem, prezentujemy wykaz zawartych w nim treści oraz fragmenty wybranych rozdziałów. Wierzymy, że przygotowana przez nas oferta umożliwi Państwu efektywną pracę oraz pomoże w skutecznym przygotowaniu uczniów i słuchaczy do egzaminu zarówno w części pisemnej, jak i praktycznej. Branża elektroniczna, informatyczna i elektryczna Zapraszamy do korzystania z naszej Pracowni. Z nami warto się uczyć! Artur Dzigański Szef Zespołu Szkolnictwa Zawodowego Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
Kształcimy zawodowo! wsip skuteczne przygotowanie do egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie Publikacje: zgodne z nową podstawą programową z aprobatą men opracowane w podziale na kwalifikacje napisane przez specjalistów i nauczycieli praktyków z dużą liczbą ćwiczeń, przykładów praktycznych, tabel i schematów z wyróżnieniem najważniejszych treści, rysunkami i ilustracjami ułatwiającymi zapamiętywanie
PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU Tomasz Klekot Krzysztof Pytel Pracownia sieci komputerowych NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Kwalifikacja E.13 Projektowanie lokalnych sieci komputerowych i zarządzanie sieciami TECHNIK INFORMATYK TECHNIK TELEINFORMATYK
Publikacja opracowana zgodnie z nową podstawą programową do nauczania zawodu technik informatyk do kształcenia w zakresie kwalifikacji E.13 (Projektowanie lokalnych sieci komputerowych i zarządzanie sieciami). Stanowi materiał dydaktyczny dla ucznia do praktycznej nauki zawodu do wykorzystania podczas zajęć w pracowni sieci komputerowych oraz przygotowujący do zdania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie kwalifikacji E.13. Copyright by Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o. Warszawa 2015 ISBN 978-83-02-15004-3 Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Zbigniew Dziedzic (redaktor koordynator) Konsultacja merytoryczna: dr inż. Mieczysław Rudnicki Konsultacja językowa i korekta: Anna Rossa Redakcja techniczna: Elżbieta Walczak Projekt okładki: Dominik Krajewski Fotoedycja: Agata Bażyńska Skład i łamanie: Ledor Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96 Tel.: 22 576 25 00 Infolinia: 801 220 555 www.wsip.pl Publikacja, którą nabyłaś / nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegała / przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty. Szanujmy cudzą własność i prawo. Więcej na www.legalnakultura.pl Polska Izba Książki
SPIS TREŚCI 3 Wstęp... 5 I. Podstawy lokalnych sieci komputerowych 1 Podstawowa terminologia sieci komputerowych... 8 2 Topologie lokalnych sieci komputerowych... 12 3 Media transmisyjne... 18 4 Urządzenia sieciowe... 27 5 Protokoły sieciowe.... 41 6 Podstawy adresowania w sieci... 48 7 Dobór elementów sprzętowych komputerowej sieci strukturalnej... 56 II. Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi 8 Usługi sieciowe i korzystanie z usług sieciowych... 64 9 Konfigurowanie usług katalogowych w systemach Novell NetWare... 70 10 Zarządzanie kosztami użytkowników indywidualnych i grup w systemie Novell NetWare... 76 11 Udostępnianie zasobów w sieci lokalnej Novell NetWare... 81 12 Instalowanie sieciowych systemów operacyjnych na przykładzie Linuksa. Konfigurowanie interfejsów sieciowych... 87 13 Zarządzanie użytkownikami w systemie Linux.... 93 14 Instalowanie pakietów oprogramowania w systemie Linux... 99 15 Usługi zdalnego dostępu do serwera Linux... 104 16 Przygotowanie do pracy serwera DHCP... 109 17 Uruchomienie i korzystanie z usługi DNS... 115 18 Konfigurowanie usługi FTP w systemie Linux... 120 19 Konfigurowanie usługi WWW w systemie Linux... 126 20 Zarządzanie strukturą logiczną i przydziałami logicznymi... 131 21 Udostępnianie zasobów systemu Linux klientom MS Windows.... 137 22 Konfigurowanie wybranych usług sieciowych w systemie Linux... 142 23 Podstawowe pojęcia związane z Active Directory... 148 24 Instalacja i wstępna konfiguracja Windows Server.... 152 25 Instalacja i konfiguracja kontrolera domeny... 158 26 Zarządzanie kontami komputerów i użytkowników.... 163 27 Zarządzanie uprawnieniami w Windows Server... 168 28 Konfigurowanie wybranych usług Windows Server... 174 29 Konfigurowanie Internetowych Usług Informacyjnych... 181 30 Monitorowanie działania użytkowników sieci komputerowej... 186 31 Lokalizowanie i usuwanie usterek sieciowych systemów operacyjnych... 191 32 Zdalne zarządzanie serwerami i stacjami roboczymi... 197 33 Zabezpieczanie komputerów przed zawirusowaniem, niekontrolowanym przepływem informacji oraz utratą danych.... 202 III. Projektowanie i montaż lokalnych sieci komputerowych 34 Zasady zarządzania projektem... 212 35 Projektowanie okablowania strukturalnego lokalnej sieci komputerowej... 219 36 Projektowanie struktury adresów IP... 228 37 Zasady montażu okablowania strukturalnego.... 233 38 Pomiary okablowania strukturalnego.... 244 39 Pomiary i testy sieci logicznej.... 250 40 Kosztorysowanie i dokumentacja powykonawcza sieci komputerowej... 256 41 Podłączenie sieci lokalnej do internetu... 262 42 Modernizacja i rozbudowa lokalnej sieci komputerowej... 267 43 Naprawa okablowania strukturalnego... 271 44 Zabezpieczenia sprzętowe urządzeń sieciowych.... 276
4 SPIS TREŚCI IV. Konfigurowanie i monitorowanie zasobów sieciowych 45 Konfigurowanie routerów... 282 46 Konfigurowanie przełączników lokalnych sieci komputerowych.... 289 47 Konfigurownie sieci wirtualnych VLAN.... 296 48 Konfigurowanie urządzeń dostępu do lokalnej sieci bezprzewodowej... 302 49 Konfigurowanie wirtualnych sieci prywatnych (VPN)... 309 50 Konfigurowanie urządzeń telefonii internetowej... 314 51 Monitorowanie pracy urządzeń lokalnych sieci komputerowych... 319 Klucz odpowiedzi do testów. Kwalifikacja E.13... 326 Zestawienie efektów kształcenia z podstawy programowej realizowanych w poszczególnych rozdziałach... 328 Literatura... 331
WSTĘP 5 WSTĘP Przygotowanie publikacji Pracownia sieci komputerowych miało na celu pomoc uczniom w opanowywaniu przez nich praktycznych umiejętności związanych z budową i zadaniami lokalnych sieci komputerowych, administrowaniem sieciowymi systemami operacyjnymi, projektowaniem i montażem lokalnych sieci komputerowych oraz konfigurowaniem, zabezpieczaniem i monitorowaniem zasobów sieciowych. Treść publikacji składa się głównie z zadań, ćwiczeń, przykładów zastosowań i kart pracy służących opanowaniu kompetencji praktycznych określonych przez nową podstawę programową w efektach kształcenia dla zawodów technik informatyk i technik teleinformatyk w zakresie kwalifikacji E.13 (Projektowanie lokalnych sieci komputerowych i administrowanie sieciami). Struktura każdego z 50 tematów składa się między innymi z takich elementów, jak: wprowadzenie teoretyczne do tematu (krótkie powtórzenie wiadomości); zestaw ćwiczeń, zadań, przykładów i kart pracy; test do samoewaluacji wiedzy i kompetencji; zadania praktyczne (ze wskazówkami rozwiązań) sprawdzające opanowanie określonych umiejętności; literatura przedmiotu. Pracownia sieci komputerowych umożliwia nie tylko opanowanie umiejętności określonych w nowej podstawie programowej, ale również skuteczne przygotowanie się do części praktycznej egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie kwalifikacji E.13. Przykłady, zadania i ćwiczenia opracowane zostały zarówno na podstawie systemu MS Windows, jak i Linux. W publikacji uczeń znajdzie również odniesienia w rozwiązywanych zagadnieniach, zadaniach i pytaniach do nowej podstawy programowej oraz dodatkowych podręczników przedstawiających omawiane treści w znacznie szerszym zakresie.
I Podstawy lokalnych sieci komputerowych Podstawowa terminologia sieci komputerowych Topologie lokalnych sieci komputerowych Media transmisyjne Urządzenia sieciowe Protokoły sieciowe Podstawy adresowania w sieci Dobór elementów komputerowej sieci strukturalnej
8 Podstawy lokalnych sieci komputerowych 1 Podstawowa terminologia lokalnych sieci komputerowych EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ: PKZ(E.b)(8) posługuje się terminologią dotyczącą lokalnych sieci komputerowych. W TYM ROZDZIALE: przypomnisz sobie podstawową terminologię stosowaną w sieciach komputerowych; nauczysz się rozróżniać funkcje sieci komputerowej; poznasz elementy składowe sieci komputerowej; powtórzysz i utrwalisz zdobyte wiadomości z zakresu terminologii sieciowej. Wprowadzenie ZAPAMIĘTAJ Sieć komputerowa system komunikacyjny służący do przesyłania danych i udostępniania zasobów łączący co najmniej dwa systemy komputerowe (np. komputery PC). Sieć komputerowa składa się z zasobów sprzętowych i programowych systemów komputerowych oraz urządzeń sieciowych pasywnych i aktywnych umożliwiających utworzenie kanału komunikacyjnego. Sieci komputerowe ze względu na obszar działania dzielimy na: 1. PAN (Personal Area Network) sieci personalne o zasięgu kilku metrów. 2. LAN (Local Area Network) lokalna sieć komputerowa obejmująca budynek lub pomieszczenie. 3. MAN (Metropolitan Area Network) sieć komputerowa obejmująca kampus lub aglomerację miejską. 4. WAN (Wide Area Network) sieć rozległa, globalna, o dużym zasięgu. Do funkcji sieci komputerowych zaliczamy: współdzielenie zasobów sprzętowych (np. drukarki); współdzielenie danych lub programów (sieciowe bazy danych lub gry komputerowe online); umożliwienie komunikacji między użytkownikami (Skype, Gadu-Gadu); przesyłanie danych (poczta elektroniczna). W zależności od sposobu pracy w sieci (tzw. architektury) rozróżnia się następujące rodzaje sieci: peer-to-peer gdzie wszystkie systemy komputerowe są równoprawne; Klient serwer gdzie jeden z systemów komputerowych odgrywa rolę nadrzędną (tzw. serwer). Każdą sieć komputerową charakteryzują następujące parametry: pasmo, czyli maksymalna liczba informacji, jaką można przesłać przez dane medium transmisyjne; przepustowość, która określa liczbę informacji, jaką można przesłać przez medium transmisyjne w danym czasie; transfer, który określa, ile czasu potrwa przesyłanie danej liczby danych przez łącze dysponujące określonym pasmem; opóźnienie, które informuje, w jakim czasie dane osiągną swój cel; dostępność, która określa, czy użytkownik może korzystać z zasobów sieci. Szybkość transmisji danych podaje się w bitach na sekundę: [bps] lub [b/s]. Sposób organizacji elementów sieci nazywamy topologią sieciową. Rozmieszczenie elementów sieci opisuje topologia fizyczna, natomiast sposób komunikacji urządzeń w sieci topologia logiczna. Medium transmisyjne to nośnik transmisji danych. Wyróżnia się medium przewodowe i bezprzewodowe. Najpopularniejszym standardem pracy w sieciach lokalnych jest Ethernet. Opisuje on zasady dostępu do sieci. Prezentuje też podział przesyłanych danych na ramki (frame). Każde urządzenie pracujące w sieci lokalnej musi posiadać niepowtarzalny adres sieciowy w celu identyfikacji i adresacji danych. LITERATURA K. Pytel, S. Osetek, Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej, WSiP, Warszawa 2013.
Podstawowa terminologia lokalnych sieci komputerowych 9 SPRAWDŹ SWOJE UMIEJĘTNOŚCI ZADANIE 1. Obliczanie czasu transferu danych Ile czasu potrzeba na przesłanie pliku o rozmiarze 7,20 GB przez kabel miedziany kategorii 5? Swoje obliczenia oraz wynik zapisz w tabeli 1. Tabela 1. ZADANIE 2. Praca z internetem Wyszukaj w internecie informacje na temat pasm charakteryzujących sieci budowane na podstawie medium radiowego i światłowodowego. Które z nich gwarantują lepszą szybkość transferu danych? Odpowiedź wraz z uzasadnieniem wpisz do tabeli 2. Tabela 2. ZADANIE 3. Uzupełnij luki w zdaniach. Karta sieciowa wysyła dane z określoną prędkością wyrażoną w Następnie są one przesyłane przez określone transmisyjne (np. światłowód). Dane trafiają do odbiorcy dzięki temu, że posiada on określony sieciowy. W niektórych sieciach lokalnych pracuje nadrzędny komputer zwany Stacje robocze to, które są do niego podłączone. Jeżeli komputery i urządzenia sieciowe tworzą sieć w obrębie aglomeracji miejskiej, to mamy do czynienia z siecią.
10 Podstawy lokalnych sieci komputerowych SPRAWDŹ SWOJE UMIEJĘTNOŚCI ZADANIE 4. Opisz przykłady sieci, które spełniają warunki pozwalające zaliczyć je do rodzajów sieci podanych w tabeli 3. Tabela 3. Rodzaj sieci Przykład sieci PAN LAN MAN WAN ZADANIE 5. Parametry sieci lokalnego dostawcy internetu Zapoznaj się z ofertą trzech dostawców usług internetowych w twoim miejscu zamieszkania. Wpisz do tabeli parametry dostępu do sieci i warunki korzystania z usług. Porównaj opisane oferty i omów na forum klasy. Tabela 4. Lp. Nazwa dostawcy usług Parametry oferty Warunki korzystania 1. 2. 3. ZADANIE 6. Prawda / Fałsz Określ, czy zapisane poniżej zdania są prawdziwe czy fałszywe. 1 Pojedynczy smartfon z uruchomioną opcją udostępniania internetu można nazwać siecią komputerową. 2 Sieć domowa jest zaliczana do sieci MAN. Prawda lub Fałsz 3 Topologia fizyczna opisuje rozmieszczenie elementów sieci w danej strukturze sieciowej. 4 Jedną z funkcji sieci komputerowych jest udostępnianie zasobów sieciowych. 5 Dane w sieci są przesyłane między nadawcą a odbiorcą przez łącza komunikacyjne. 6 Profesjonalne urządzenia sieciowe są przystosowane do montażu w szafach dystrybucyjnych typu RACK.
Podstawowa terminologia lokalnych sieci komputerowych 11 PODSUMOWANIE TEST 1. Część pisemna egzaminu zawodowego Zadanie 1. Każde urządzenie pracujące w sieci posiada niepowtarzalny identyfikator. Identyfikator taki jest nazywany A. kodem pocztowym. B. adresem sieciowym. C. nazwą rozgłoszeniową. D. certyfikatem autentyczności. Zadanie 2. Jednostką szybkości transferu danych w sieci komputerowej jest A. bps. B. M/s. C. VA. D. MB. Zadanie 3. Sieć globalna jest oznaczana skrótem A. internet. B. LAN. C. MAN. D. WAN. Zadanie 4. Szafa dystrybucyjna do montażu urządzeń sieciowych jest oznaczana jako A. RACK. B. MAC. C. SCSI. D. IP. Zadanie 5. Maksymalna ilość informacji, jaką można przesłać przez dane medium transmisyjne, to A. pasmo. B. transfer. C. przepustowość. D. częstotliwość. WNIOSKI
12 Podstawy lokalnych sieci komputerowych 2 Topologie lokalnych sieci komputerowych EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ: E.13.1(1) rozpoznaje topologie lokalnych sieci komputerowych. W TYM ROZDZIALE: przypomnisz sobie wiadomości dotyczące podstawowych topologii lokalnej sieci komputerowej; utrwalisz wiadomości na temat elementów topologii logicznej i fizycznej; powtórzysz i utrwalisz zdobyte wiadomości z zakresu terminologii sieciowej. Wprowadzenie ZAPAMIĘTAJ Topologia sieci określa sposób wykonania sieci oraz organizację pracy w jej strukturze. Topologia fizyczna przedstawia strukturę połączenia elementów w sieci i ich wzajemną zależność. Topologia logiczna opisuje reguły komunikacji w sieci. Topologia logiczna Topologia logiczna definiuje standardy komunikacji w sieci komputerowej. Topologie logiczne są opisywane przez standardy IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers). ZAPAMIĘTAJ Najczęściej spotykane standardy to: IEEE 802.3 (Ethernet), IEEE 802.5 (Token Ring), IEEE 802.11 (WLAN). W zależności od sposobu wykorzystania łączy można wyróżnić dwa typy transmisji danych w sieci: transmisja w paśmie podstawowym polegająca na utworzeniu w łączu tylko jednego kanału transmisyjnego, przez który jest przesyłany jeden ciąg sygnałów; transmisja szerokopasmowa polegająca na podziale łącza na wiele kanałów transmisyjnych. Transmisja może być jednokierunkowa lub dwukierunkowa. Transmisję dwukierunkową dzielimy dodatkowo na półdupleks (dwukierunkowa naprzemienna) i dupleks (dwukierunkowa jednoczesna). W lokalnych sieciach komputerowych stosuje się następujące topologie logiczne: rozgłaszania, gdzie urządzenie wysyła dane do wszystkich innych urządzeń w sieci; przekazywania żetonu (token), gdzie dostęp do sieci ma urządzenie posiadające token. Topologia fizyczna Do topologii fizycznych stosowanych w budowie lokalnych sieci komputerowych zaliczamy topologie: magistrali, pierścienia, gwiazdy, siatki, rozszerzonej gwiazdy, ad hoc (sieci bezprzewodowe), infrastruktury (sieci bezprzewodowe).
TOPOLOGIE lokalnych sieci komputerowych 13 Rys. 2.1. Topologia magistrali Rys. 2.2. Topologia pierścienia przełącznik (switch) Rys. 2.3. Topologia gwiazdy
14 Podstawy lokalnych sieci komputerowych Każda topologia charakteryzuje się następującymi cechami: rodzajem możliwego do zastosowania medium transmisyjnego; rodzajem dostępu do sieci; rodzajem wykorzystanych urządzeń aktywnych i pasywnych; możliwością rozbudowy i naprawy; długością segmentu sieci; kosztem i niezawodnością; przepustowością i transferem danych. LITERATURA K. Pytel, S. Osetek, Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej, WSiP, Warszawa 2013. NOTATKI
TOPOLOGIE lokalnych sieci komputerowych 15 SPRAWDŹ SWOJE UMIEJĘTNOŚCI ZADANIE 1. Elementy sieci o topologii magistrali Wymień i zapisz w tabeli elementy i urządzenia, jakie są niezbędne, aby zbudować lokalną sieć komputerową na podstawie topologii magistrali. Tabela 1. Odpowiedź: ZADANIE 2. Zapisz w tabeli wady i zalety zastosowania w budowie lokalnej sieci komputerowej topologii gwiazdy. Tabela 2. Wady topologii gwiazdy Zalety topologii gwiazdy ZADANIE 3. Praca w grupie UWAGA Należy podzielić klasę na grupy i każdej grupie przydziela się jeden rodzaj topologii fizycznej. Po zakończeniu prezentacji prac jest zalecane przeprowadzenie oceny poszczególnych grup przez tajne głosowanie wszystkich uczniów. Treść zadania: Pracujesz w grupie zajmującej się sprzedażą rozwiązań sieciowych. Twoim zadaniem będzie przygotowanie prezentacji multimedialnej o danej topologii fizycznej. Pamiętaj, że celem prezentacji jest przekonanie potencjalnego klienta o wyższości twojej topologii nad innymi. Prezentację wykonaj za pomocą wybranego przez twoją grupę oprogramowania użytkowego. Po zakończeniu pracy zaprezentuj, wraz ze współpracownikami, ofertę topologii na forum klasy.
54 Podstawy lokalnych sieci komputerowych PODSUMOWANIE TEST 6. Część pisemna egzaminu zawodowego Zadanie 1. Który z adresów IP zapisano według standardu IPv6? A. 2a01:110f:67c:2d00:88:cbf9:2d0d:30a2 B. 2a01:110z:67c:2d00:88:cbf9:2d0d:30ć2 C. 255.255.0.0 D. 11111111.11111111.11111111.00000000 Zadanie 2. Jaka jest standardowa maska podsieci klasy B? A. 255.255.255.255 B. 255.255.255.0 C. 255.255.0.0 D. 255.0.0.0 Zadanie 3. Jaki adres nazywamy adresem pętli zwrotnej? A. 127.0.0.0 B. 192.168.1.1 C. 255.255.255.255 D. 127.0.0.1 Zadanie 4. Adres składający się z prefiksu i pola hosta oraz wykorzystujący maski sieciowe o różnej długości to adres A. klasowy. B. bezklasowy. C. maski podsieci. D. podsieci. Zadanie 5. Jaki jest pierwszy możliwy do zaadresowania adres komputera w sieci, w której pracuje router o adresie 192.168.1.1 i masce 255.255.255.0? A. 192.168.1.0 B. 192.168.1.2 C. 192.168.1.254 D. 255.255.255.1 ZADANIE EGZAMINACYJNE Część praktyczna egzaminu zawodowego Wykonaj następujące czynności dotyczące analizy adresowania twojego stanowiska komputerowego: Za pomocą poleceń systemu operacyjnego określ parametry konfiguracyjne twojego interfejsu sieciowego. Uzyskane informacje zapisz w tabeli 3. Tabela 3. Nazwa parametru Wartość Nazwa komputera Nazwa grupy roboczej lub domeny Adres IP (IPv4) połączenia lokalnego Adres IP (IPv6) połączenia lokalnego Maska sieci połączenia lokalnego
Podstawy adresowania w sieci 55 PODSUMOWANIE Wylicz adres sieciowy i adres rozgłoszeniowy. Wpisz uzyskane wartości do tabeli 4. Tabela 4. Adres sieci Adres rozgłoszeniowy Określ, ile adresów IP jest w twojej podsieci. Wynik zapisz w tabeli 5 Tabela 5. Zakres adresów IP w podsieci Odszukaj i zapisz w tabeli 6 adresy MAC urządzeń sieciowych tworzących twoją sieć lokalną. Tabela 6. Adresy MAC 1 2 3 Do wykonania zadania wykorzystaj stanowisko komputerowe z dowolnym systemem operacyjnym oraz podłączone do sieci lokalnej przez zarządzalny przełącznik z utworzonymi wirtualnymi podsieciami dla każdej grupy stanowisk lub każdego stanowiska. Ocenie będzie podlegać poprawne wypełnienie tabel 3 6. WNIOSKI
56 Podstawy lokalnych sieci komputerowych 7 Dobór elementów sprzętowych komputerowej sieci strukturalnej EFEKTY KSZTAŁCENIA Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ: E.13.1(7) dobiera elementy komputerowej sieci strukturalnej, urządzenia i oprogramowanie sieciowe. W TYM ROZDZIALE: utrwalisz wiadomości na temat zasad doboru urządzeń sieciowych; powtórzysz i utrwalisz zdobyte wiadomości dotyczące pasywnych i aktywnych urządzeń sieciowych. Wprowadzenie Dobór elementów sieci komputerowej jest procesem występującym w etapach projektowania, wykonania i modernizacji sieci komputerowej. Zasady doboru jej elementów powinny zatem być zbieżne z zasadami występującymi w powyższych procesach. Podstawową zasadą doboru elementów sieciowych jest ich zgodność z wybraną topologią i standardami transmisji w sieci lokalnej. W praktyce równie istotny jest budżet, który mamy do dyspozycji na poszczególne urządzenia pasywne i aktywne. Ponadto musimy wziąć pod uwagę takie cechy, jak: długość segmentów sieci; przepustowość łącza; koszt instalacji; łatwość konfiguracji; jakość wykonania lub warunki gwarancji; wsparcie techniczne; odporność na zakłócenia elektromagnetyczne (posiadanie CE); standard montażu; wydajność; dostępność; kompatybilność z innymi urządzeniami; zarządzalność; możliwości diagnostyczne. Podczas doboru urządzeń musimy pamiętać o cechach, które powinny charakteryzować każdą lokalną sieć komputerową, czyli o skalowalności i nadmiarowości. Poszczególne grupy urządzeń sieciowych pasywnych i aktywnych posiadają dodatkowo szczegółowe parametry, według których określamy ich przydatność do danej sieci komputerowej. PRZYKŁAD 1. Okablowanie Przy doborze okablowania należy zwrócić uwagę na: rodzaj rdzenia (linka lub drut); sposób ekranowania szczególnie istotny w miejscach, gdzie kabel może być narażony na działanie fal elektromagnetycznych; stopień konfekcjonowania czy potrzebne nam są gotowe kable krosowe lub przyłączeniowe czy zwoje kabla o długości 100 czy 305 m? rodzaj wzmocnienia i izolacji zewnętrznej szczególnie ważny przy doborze okablowania na zewnątrz budynku lub kładzionego w kanałach gruntowych; rodzaj kategorii kabla musi być zgodny z wymaganiami technologicznymi projektu; masę właściwą jako parametr istotny przy konstrukcjach podwieszanych.
Dobór elementów sprzętowych komputerowej sieci strukturalnej 57 PRZYKŁAD 2. Kanały kablowe Systemy prowadzenia kabli w infrastrukturze sieciowej stanowią obszerny i bardzo ważny zakres prac wykonywanych podczas projektowania i budowania lokalnej sieci komputerowej. Są one często planowane już na etapie projektu budynku wraz z instalacją elektryczną czy klimatyzacją. Wymaga to zaawansowanej wiedzy, a nierzadko odpowiednich uprawnień. W trakcie tworzenia małych sieci lokalnych czy sieci prywatnych informatyk dobiera również system prowadzenia kabli. Powinien wtedy zwrócić uwagę na: rodzaj korytek napodłogowe, ścienne czy podwieszane; wymiary korytek zależą m.in. od liczby kabli, długości segmentów i miejsca instalacji; separację kabli sieciowych i elektrycznych; specjalne zastosowania wymagania dotyczące montażu kasetonów, kolumn, szaf lub stojaków; wpływ na parametry pracy medium; kompatybilność z już istniejącym systemem w przypadku modernizacji infrastruktury sieciowej. PRZYKŁAD 3. Urządzenia aktywne Szczegółowe wymagania dotyczące urządzeń aktywnych w dużej mierze zależą od funkcji, jaką mają spełniać oraz miejsca w hierarchii modelu sieci. Do najczęściej spotykanych czynników wpływających na wybór urządzeń zalicza się: modularność budowy dającą możliwość rozbudowy bez konieczności wymiany sprzętu; funkcję w strukturze sieci np. przełączniki szkieletowe i łączące grupy robocze, routery do środowisk chmury czy łączników chmury, routery rdzenia czy brzegowe; dostępne interfejsy sieciowe np. możliwość połączeń realizowanych za pomocą skrętki lub światłowodu; liczbę portów 4, 8, 12, 24, 48; dodatkowe funkcje np. dotyczące bezpieczeństwa, zarządzania i monitorowania; wersję oprogramowania i możliwości jego aktualizowania; standard budowy rack, kasetowa czy wolno stojąca; wsparcie techniczne i renomę producenta. Bardzo ważnym aspektem, szczególnie w przypadku sieci bezprzewodowych, jest bezpieczeństwo. Często warunki bezpieczeństwa narzuca polityka bezpieczeństwa firmy czy normy prawne, a nie wymagania techniczne projektu sieci. LITERATURA K. Pytel, S. Osetek, Projektowanie i wykonywanie lokalnej sieci komputerowej, WSiP, Warszawa 2013. NOTATKI
58 Podstawy lokalnych sieci komputerowych SPRAWDŹ SWOJE UMIEJĘTNOŚCI KARTA PRACY 1. Ważnym czynnikiem zapewniającym bezpieczeństwo punktu dystrybucyjnego w okablowaniu strukturalnym jest właściwy dobór zasilacza awaryjnego. Twoim zadaniem jest analiza mocy poszczególnych urządzeń oraz dobór właściwego zasilacza awaryjnego. 1. Wylicz i zapisz w tabeli moc czynną aktywnych urządzeń sieciowych umieszczonych w wykazie w tabeli 1. W obliczeniach przyjmij współczynnik mocy na poziomie 0,68. Tabela 1. Lp. Nazwa urządzenia Zasilanie Moc czynna 1 Server IBM xseries 19 230 V/2,7 A 2 Cisco Series Integrated Services Routers 230 V/0,7 A 3 Monitor LCD 19 V/2,5 A 4 Switch Cisco Catalyst 19 230 V/0,5 A 2. Wylicz łączną minimalną moc czynną. Łączna moc czynna: 3. Wylicz optymalną moc czynną zasilacza awaryjnego, przyjmując, że powinna być dwa razy większa od wyliczonej minimalnej mocy czynnej urządzeń w punkcie dystrybucyjnym. Optymalna moc czynna UPS: 4. Korzystając z zasobów sieci internet oraz katalogów i ofert urządzeń sieciowych, dobierz zasilacz awaryjny spełniający wyliczony parametr mocy oraz przeznaczony do montażu w szafie, w której są zamontowane podane powyżej (tabela 1) urządzenia sieciowe z wymienionymi parametrami montażowymi. Proponowany UPS: Opis parametrów wybranego zasilacza: KARTA PRACY 2. Otrzymałeś zapytanie ofertowe na wykonanie okablowania strukturalnego. Poniżej przedstawiono jego szczegóły. Zapytanie ofertowe: W ramach umowy zamawiający przewiduje wykonanie okablowania strukturalnego kategorii 6 w sieci LAN w technologii Gigabit/Fast Internet. Szczegółowe informacje: Użyte kable kategorii 6 w konstrukcji F/UTP muszą spełniać normy TIA/EIA 568B.2-1. Okablowanie powinno posiadać rdzeń w postaci drutu. Okablowanie powinno wystarczyć na podłączenie 4 stanowisk komputerowych z punktem dystrybucyjnym o odległościach odpowiednio: 60 m, 80 m, 77 m. Należy dostarczyć do stanowisk gotowe kable połączeniowe o długości 1,5 m nieprzygotowywane ręcznie. Wszystkie kable muszą być ułożone w korytach PCV 90x40 z separacją komory na okablowanie instalacji elektrycznej P40. Korytka PCV powinny być częścią systemu organizacji okablowania z gniazdami RJ-45, łącznikami i narożnikami. Dla każdego komputera należy przygotować punkt abonencki składający się z 2 gniazd RJ-45 oraz 2 gniazda DATA. Twoim zadaniem jest wykonanie następujących czynności: 1. Przygotowanie i wpisanie w tabeli 2 specyfikacji technicznej proponowanych elementów sieci.