Przędza polipropylenowa o nazwie handlowej Prolen należy do włókien syntetycznych i obok innych przędz, takich jak poliamid, poliester, wiskoza, stanowi podstawę bazy surowcowej w procesach wytwarzania wyrobów pończoszniczych. Włókno polipropylenowe otrzymane jest metodą polimeryzacji granulatu polipropylenowego, który następnie barwiony jest w masie w ilości minimum 500 kg. Podstawowe asortymenty polipropylenowe używane w dziewiarstwie to: PROLEN VEL: jedwab polipropylenowy wysokoelastyczny, teksturowany wrzecionem, skręcany PROLEN VEL FT: jedwab polipropylenowy, wysokoelastyczny, teksturowany frykcyjnie, punktowo-sczepiany. PROLEN VEL TK : jedwab polipropylenowy teksturowany, nieskręcany, wysokoelastyczny. W ł a ś c i w o ś c i P R O L E N U LEKKOŚĆ Prolen ma najniższy ciężar właściwy z przędz obecnie dostępnych na rynku, o ciężarze właściwym 0,91 g/cm3. kg/m3 Masa liniowa 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Prolen polyetylen polaymid welna acetat polyester bawelna viskoza Najniższy ciężar właściwy oznacza, że z 1 kg przędzy Prolen, można wyprodukować materiał włókienniczy o największej powierzchni, 1,5 raza większej niż np. z przędzy poliestrowej. Niski ciężar właściwy powoduje, że dzianiny i tkaniny wyprodukowane z Prolenu, są bardziej ekonomicznie opłacalne, a lekkość wykonanych wyrobów daje poczucie przyjemnego komfortu. WYTRZYMAŁOŚĆ Prolen ma bardzo wysoką wytrzymałość. Wynosi 1,8 cn/dtex. Wydłużenie Prolenu wynosi od 30-70 % i jest porównywalne z innymi syntetycznymi przędzami obecnymi na rynku. Właściwości te sprawiają, że PROLEN ma zastosowanie w dzianinach i tkaninach technicznych, w których przędza nie jest narażona na naprężenia termiczne oraz w których właściwości przędzy muszą być zachowane również po zamoczeniu ( liny okrętowe, nici, materiał filtracyjny). 1
Dobra wytrzymałość na zagniatanie, zginanie Prolenu oraz wysoka elastyczność powodują, że wyroby włókiennicze wykonane z polipropylenu są mniej podatne na gniecenie. Wykres Model elastyczności różnych rodzajów włókien Prolen ma bardzo wysoką odporność na ścieranie, co powoduje, że wyroby wykonane z polipropylenu charakteryzują się odpornością na tarcie i piling, zapewniając użytkownikowi dłuższą żywotność wyrobu. ODPROWADZANIE WILGOCI Bardzo dobrze rozwinięty system kapilarny Polipropylenu, powoduje transport wilgoci przez wolne otwory kapilarne wyrobu tekstylnego. mm/s Odprowadzenie wilgoci 4 3 2 1 0 Prolen polyamid welna bawelna polyester PAN Prawidłowe odprowadzenie wilgoci od skóry użytkownika wyrobu bieliźnianego lub pończoszniczego daje wysokie poczucie komfortu podczas ich użytkowania oraz zapewnia dobre właściwości fizjologiczne odzieży zrobionej z Prolenu, dając przyjemne odczucie suchej skóry w miejscach, w których najbardziej się pocimy. Niska chłonność wilgoci Prolenu, powoduje szybkie schnięcie wyrobów. 2
Wykres + Diagram: Pochłanianie wilgoci niektórych rodzajów przędz Włókno Pochłaniani wilgoci w % Wełna 15,50 % Bawełna 7,50 % Poliamid 5,0 % Poliester 0,50 % Prolen 0,01 % HIGROSKOPIJNOŚĆ Prolen ma bardzo niską higroskopijność, wykazując bliską zera chłonność wilgoci - -0,01 % przy wilgotności 65 %. Przewodność cieplna wyrobów zależy od zdolności włókien do chłonności wody. Włókna hydrofobowe Prolenu wykazują najniższą przewodność cieplną, zapewniając dobrą ochronę w różnych warunkach atmosferycznych, zapewniając dobre zabezpieczenie przed mrozem i chłodem. 3
Diagram: Opór cieplny różnych rodzajów włókien Włókno Opór cieplny Prolen Free 14,80 Prolen 12,50 Wełna 12,50 Poliester 8,90 Poliamid 6,10 Bawełna 5,10 Opór cieplny Prolen ma bardzo dobrą odporność biologiczną, nie powoduje odczynów alergicznych, jest biokompatybilny z tkanką ludzką, zapewniając bakteriobójcze podłoże dla rozwoju mikroorganizmów, pleśni, grzybów. Zapobiega powstawaniu nieprzyjemnych zapachów, podrażnień i chorób skóry. Polipropylen wykazuje wysoką odporność chemiczną wśród surowców włókienniczych, włókna polipropylenowe odporne są na działanie stężonych kwasów i ługów. Tylko w przypadku niektórych rozpuszczalników organicznych w temperaturze powyżej 100 C, wykazując brak odporności chemicznej. Mała aktywność chemiczna polipropylenu wynika z jego hydrofobowości, dlatego też ewentualne zabrudzenia i plamy powstałe w wyrobach nie związują się z włóknem chemicznie tylko mechanicznie. Prolen ma niską skłonność do elektryzacji, co zmniejsza podatność na brudzenie się wyrobów. Ma lepsze właściwości antystatyczne niż poliamid. Niska skłonność do elektryzacji i niskie przewodnictwo cieplne, powodują bardzo dobrą ochronę wyrobów polipropylenowych przed zimnem. Barwienie polipropylenu następuje w masie włóknotwórczej, zapewniając wysoką trwałość barw po wielokrotnym praniu, dzięki czemu producent wyrobów dziewiarskich omija fazę barwienia, eliminując wydalanie szkodliwych substancji do ścieków, a tym samym chroni środowisko naturalne. 4
Prolen należy do włókien termoplastycznych tj. włókien topniejących pod wpływem większych temperatur. Podczas obróbki materiałów włókienniczych, Prolen może zostać wystawiony na maksymalną temperaturę 135 C. W temperaturze 140 C przędza traci swoje właściwości mechaniczne i mięknie. W temperaturze 165 C do 175 C topi się. Z tego powodu materiał włókienniczy z polipropylenu wymaga niższych temperatur w procesie wykończenia. Wykres: Właściwości termiczne włókien syntetycznych Włókno Temperatura mięknienia Temperatura topnienia Prolen ( C) 140 165 ( C) - 175 nylon 6 180 215-220 nylon 6,6 220 255-260 poliester 230 250-260 ZASTOSOWANIE WŁÓKIEN POLIPROPYLENOWYCH Wyroby pończosznicze Wyroby higieniczne i medyczne Odzież sportowo- rekreacyjna Wyroby bieliźniane Sznury i liny, pasmanteria Geotekstylia Bielizna osobista Bielizna pościelowa Dzianina obiciowa Wyroby specjalnego przeznaczenia W zależności od potrzeb do przerobu we włókiennictwie stosuje się zarówno przędzę o 100 % zawartości PROLENU, jak również przędze mieszankowe z udziałem włókien bawełnianych, wełnianych, poliamidowych, charakteryzujących się dobrą absorpcją wilgoci. W dzianinach wyrobach włókienniczych stosuje się obecnie PROLEN VEL jedwab polipropylenowy, wysokoelastyczny, teksturowany wrzecionem skrętowym oraz PROLEN VEL FT jedwab polipropylenowy wysokoelastyczny, bezskrętny, teksturowany frykcyjnie ( powietrzem ). W tkaninach znalazł zastosowanie PROLEN HP jedwab polipropylenowy, punktowo sczepiony- wysokowytrzymały. 5
Prolen nadaje się do przerobu na szydełkarkach cylindrycznych jednołożyskowych i dwułożyskowych, osnowarkach płaskich, szydełkarkach pończoszniczych, automaty pończosznicze jedno i dwucylindryczne. Wyroby pończosznicze ( skarpety, getry, rajstopy ) produkowane z udziałem 100 % PROLENU oraz w udziale 50 % oceniane są pozytywnie przez użytkowników, ze względu na jej grzybobójczy charakter, bardzo szeroką gamę kolorystycznązastosowaną na efekt wzorniczy oraz bardzo wysoką odporność na ścieranie. Kierunek zastosowania Prolenu w wyrobach pończoszniczych, biorąc pod uwagę wysoką wydajność jest ekonomicznie i technologicznie uzasadniony. Do produkcji wyrobów tych użyto Prolen 84/25x2 VEL, 72/25X1 VEL, 110/33X2 VEL FT w postaci jednorodnej lub sczepianej z poliuretanem 22 dtex, których udział procentowy w stosunku do masy jednostkowej wyrobu, kształtował się średnio w przedziale 20-40 %. Jedynie w skarpetkach sportowych wyczynowych udział Prolenu do masy wyrobu stanowi 76 %. Do wykonania dzianin z przeznaczeniem na ubrania trekkingowe, bieliznę osobistą, odzież medyczną oraz dzianiny specjalnego przeznaczenia stosuje się przędze PROLEN jednorodną oraz w połączeniu z przędzami naturalnymi, syntetycznymi i poliuretanowymi. W zależności od stosowanych surowców wykonuje się dzianiny w różnych wersjach sportowych na szydełkarkach cylindrycznych jedno lub dwułożyskowych oraz maszynach dziewiarskich typu seemless. Dla dzianin polipropylenowych na wyroby sportowe, gdzie najważniejszy jest komfort użytkowanego wyrobu wskazany jest dobór splotu oraz struktura dzianiny, aby pomiędzy warstwą wewnętrzną i zewnętrzną następowała swobodna wymiana wilgoci przy jednoczesnym zatrzymaniu ciepła przy warstwie wewnętrznej. Bielizna osobista i odzież sportowa wykonana z dzianiny ze 100 % Prolenu znana obecnie jest jako wyroby termoaktywne. Charakteryzują się one: - zdolnością odprowadzania wilgoci - ciepłochłonnością - odpornością na ścieranie - stabilnością i trwałością kształtów - jedwabistym miękkim chwytem - wysokim komfortem użytkowania, ochrona przed mrozem i wilgotnym chłodem. Wymienione cechy pozwalają i wskazują na możliwość wykorzystania PROLENU w wyrobach dla ludzi aktywnych fizycznie, a także pracujących w trudnych warunkach atmosferycznych np. strażaków, listonoszy, policjantów, wojska czy leśników. Tego typu bielizna sprawdza się doskonale w każdych warunkach atmosferycznych. W skrajnych wysokich temperaturach chroni nas przed przegrzaniem organizmu, w niskich zapobiega wyziębieniu ciała. 6
Niezwykle istotną cechą PROLENU w wyrobach bieliźnianych i sportowych jest łatwość i szybkość schnięcia. Pozwala to użytkownikowi prać ubrania codziennie bez obawy, że nie zdążą one wyschnąć następnego dnia. Wyroby wykonane z PROLENU schną znacznie szybciej, niż wyroby wykonane z bawełny, czy poliestru, nawet po intensywnym wysiłku fizycznym i zwiększonej emisji potu. Do produkcji tych wyrobów polecony jest PROLEN multifilamentowy o grubościach dtex 50/50x1 i 50/50x2; dtex 70/50x1 I 70/50x2 VEL FT. Są to przędze wielofilamentowe, wytworzone z bardzo cienkich włókien o masie liniowej mniejszej od 1 dtex, z przeznaczeniem na bieliznę bezszwową i dzianiny metrażowe. Dzianiny z zastosowaniem przędz z mikrowłókien polipropylenu stanowią w produkcji odzieży aktywnej ciekawą alternatywę surowcowa w stosunku do dzianin wykonanych z przędz standardowych. Wszystkie ubrania wykonane z Prolenu MICRO odznaczają się prawie zerową higroskopijnością, kapilarna struktura włókna powoduje, że dzianina wykazuje wysokie właściwości hydrofobowe, co ułatwia transport wilgoci na zewnątrz. Dzianina z włókna PROLEN MICRO jest całkowicie hypoalergiczna. Tworzy przyjazny mikroklimat przy skórze człowieka, pozostawiając uczucie lekkości, co zapewnia wysoki komfort użytkowania. Nowym innowacyjnym i najlżejszym włóknem występującym obecnie jest PROLEN MICRO- HOLLOW FREEE. Jest to produkt najnowszej generacji w przędzach polipropylenowych. Prolen ten jest produkowany z włókien posiadających wewnątrz swojej struktury kanalik powietrzny o przekroju okrągłym. Produkcja dzianin z PROLENU HOLLOW FREE z punktu ekonomicznego jest bardzo uzasadniona, ponieważ aby osiągnąć taką samą wagę powierzchniową dzianiny potrzebujemy mniejszą ilość przędzy i możemy produkować więcej kilogramów dzianiny. Oszczędność wagi Hollow Freee w stosunku do dzianiny z bawełny wynosi 25 %. Poniższy wykres obrazuje różnicę. 7
Waga powierzchniowa dzianiny 116 114 112 110 108 106 104 102 115 111 MICRO FREE LIGHT 107 A B C A B C Badane próbki A, B i C są dzianinami jednowarstwowymi. Próbka B, wyprodukowana z włókien kanalikowych Prolen Hollow Freee, ma największą wagę powierzchniową, tzn. aby osiągnąć tą samą wagę powierzchniową dzianiny potrzebujemy mniejsze miano i możemy produkować więcej metrów dzianiny. Prolen z włókien o przekroju kanalikowym okrągłym jest lżejsze od standardowych włókien, a produkty z niego wytworzone uzyskują lepsze termoizolacyjne właściwości. Wewnętrzny kanalik powietrza nadaje włóknom doskonałą izolację cieplną, a przy okazji wyjątkową lekkość. Obecnie do produkcji dzianin stosuje się PROLEN HOLLOW FREEE VEL FT jedwab polipropylenowy, wysokoelastyczny, teksturowany, bezskrętowy punktowo sczepiony o grubości 56/43x1 lub 2 i 84/43x1 lub 2 VEL FT. Prolen Micro Hollow Freee powoduje, że wyroby z niego wykonane nie wywołują alergii, wykazują się wyjątkowymi właściwościami bakteriostatycznymi, zapewniając komfort użytkowania, zarówno w trakcie wysiłku fizycznego, jak i w codziennym użytkowaniu. 8
KAMERA TERMOWIZYJNA 100% PP 60 % ba / 40 % PP 80 % PP / 20% vl 9
100 % ba Dla poprawy właściwości antybakteryjnych włókna polipropylenowe wytwarzane są w wersji modyfikowanej PROLEN SILTEX, poprzez aplikację do masy włóknotwórczej specjalnego, antybakteryjnego środka zawierającego jony srebra biogennego, który hamuje rozwój bakterii, grzybów i pleśni. Jony srebra ograniczają nadmierny rozwój niepożądanych, powstałych przy skórze bakterii, stabilizując ich ilość na najbardziej przyjaznym i pożądanym poziomie. 10
Właściwości PROLEN SILTEX nie zmieniają się wraz z kolejnym praniami, zachowując swoje cechy do końca używalności. Dzięki hamowaniu rozwoju niepożądanych bakterii Prolen Siltex zabezpiecza przed powstaniem przykrych zapachów, podrażnieniu skóry oraz zmniejsza ryzyko alergii. Wyroby bieliźniane i termoaktywne z użyciem PROLENU SILTEX, charakteryzują się doskonałą przepuszczalnością wilgoci od ciała, skracając czas schnięcia do minimum, przez co unikamy efektu,, zimnych kompresów w miejscach, w których najbardziej się pocimy. Jednocześnie jony srebra chronią skórę przed niebezpiecznymi drobnoustrojami. Prolen Siltex został stworzony do produkcji bielizny, odzieży sportowej, odzieży roboczej, odzieży medycznej, skarpetek i rajstop oraz do produkcji wkładek do obuwia. Fakt zastosowania środka antybakteryjnego do rdzenia włókna, a nie na jego powierzchni, sprawia, że środek ten nie ulega degradacji i utrzymuje się w wyrobach. Środek antybakteryjny SILTEX dodaje się zarówno do Prolenu przeznaczonego na wyroby pończosznicze jak i do Prolenu MICRO i Prolenu Hollow Freee. Zgodność właściwości antybakteryjnych Siltex z wymaganiami technicznymi amerykańskiej normy AATCC 100-1998 został potwierdzony przez autoryzowaną komisję SKTC -1-19. Antybakteryjna aktywność Prolen SILTEX została także oceniona przez Instytut Francois Textile zgodnie z normami ISO/CD 2073 metoda absorpcji. Wszystkie te zalety Prolen Micro Hollow Freee i Prolen Micro Siltex, czynią ten produkt towarem nowej rewolucyjnej generacji. Firma AVERE od 1992 roku zajmuje się dystrybucją Prolenu, produkowanego przez firmę Chemosvit Fibrochem ze Słowacji. Od 1997 roku współpracujemy z Instytutem Włókiennictwa, dokonując badań laboratoryjnych celem wytypowania grup tekstyliów i wyrobów włókienniczych, w których wyjątkowe cechy Prolenu znalazły swoje zastosowanie. 11
12
13