SPIS TREŚCI Wstęp... 11 Jerzy Seremak SJ CIERPIĄCY SPRAWIEDLIWY PRZED SWOIM BOGIEM MODLITWA SKARGI JEREMIASZA (Jr 20,7 13)... 19 Modlitwa w Starym Testamencie ogólna charakterystyka... 19 Język i rodzaje modlitwy... 19 Język i rodzaje aktywności modlitewnych... 20 Egzystencjalny wymiar modlitwy... 22 Modlitwa proroka Jeremiasza... 23 Tekst i kontekst modlitwy... 23 Treść i znaczenie modlitwy Jeremiasza... 30 Przesłanie modlitwy Jeremiasza... 39 Stanisław Łucarz SJ MODLITWA PATRYSTYCZNA... 45 Post modlitwa jałmużna... 46 Jak chrześcijanin nie powinien się modlić?... 47 Jak zatem chrześcijanin powinien się modlić?... 49 Ojcze nasz... 51 Inne formy modlitwy w czasach Ojców Kościoła... 53 Modlitwa Jezusowa... 54 Psalmodia... 56 Kiedy i gdzie powinien modlić się chrześcijanin?... 57 Postawa na modlitwie... 60 Podsumowanie... 62 Bronisław Mokrzycki SJ SPECYFIKA MODLITWY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ... 65 Modląc się, nie bądźcie ( ) jak poganie (Mt 6,7). Rozróżnienie... 67
6 Spis treści III. Modlitwa chrześcijańska jest dziełem Boga w człowieku. Geneza... 69 III. Misterium Chrystusa istotną treścią modlitwy chrześcijańskiej. Treść... 72 Przejawy modlitwy chrześcijańskiej... 73 Szema, Israel! Audi, filia et vide!... 76 Źródła modlitwy chrześcijańskiej Biblia, liturgia i życie... 78 III. Uwielbienie Boga w przemianie człowieka celem modlitwy chrześcijańskiej. Cel... 79 IV. Dynamika historii zbawienia w modlitwie chrześcijańskiej. Droga... 84 Józef Augustyn SJ WARUNKI MODLITWY... 89 Pragnienie modlitwy... 89 Postawa szczerości i prawość serca... 90 Modlitwa wymaga czasu... 91 Umiejętnie łączyć modlitwę z codziennością... 92 Samotność serca... 93 Fascynacja duchowa, a nie jedynie obowiązek... 93 Miejsce pełne ciszy... 94 Wewnętrzne wyciszenie zewnętrzne milczenie... 95 Rozeznanie duchowe i modlitwa... 96 Pomoc kierownictwa duchowego... 97 Postawa ciała... 99 Rola wyobraźni... 100 Rola uczuć na modlitwie... 102 Jak rozpocząć modlitwę... 103 Nie rozpoczynać modlitwy od własnych spraw... 104 Jacek Poznański SJ PROŚBY O ŁASKI W ĆWICZENIACH DUCHOWYCH ŚW. IGNACEGO LOYOLI... 107 III. Uwagi wstępne... 108 Geneza próśb... 108 Terminologia... 109
Spis treści 7 III. Rodzaje próśb i ich rola w strukturze... 111 Prośby z wprowadzeń do rozmyślań, medytacji, kontemplacji... 112 Prośby w innych ćwiczeniach... 116 Prośby w rozmowach końcowych... 120 III. Prośby w relacji do innych elementów Ćwiczeń... 123 IV. Prośby w procesie duchowym Ćwiczeń... 127 Zakończenie... 135 Robert Grzywacz SJ PIERWSZY SPOSÓB MODLITWY WEDŁUG ŚW. IGNACEGO LOYOLI (ĆD 238 248)... 139 Miejsce pierwszego sposobu modlitwy w strukturze Ćwiczeń duchowych... 140 Treść pierwszego sposobu modlitwy... 145 Struktura i przebieg pierwszego sposobu modlitwy... 147 Pierwszy sposób modlitwy jako kontemplacja na temat złych myśli i ich przeciwieństw... 151 Kilka uwag dotyczących praktyki... 157 Leon Nieścior OMI SIEDEM CZY OSIEM GRZECHÓW GŁÓWNYCH? GŁOS TRADYCJI... 161 Oryginalność Ewagriusza z Pontu... 161 Poglądy Jana Kasjana i Grzegorza I... 162 Scholastyka o wadach... 164 Traktaty bizantyjskie De vitiis... 166 Recepcja nowożytna... 166 Artur Wenner SJ DRUGI SPOSÓB MODLITWY WEDŁUG ŚW. IGNACEGO LOYOLI... 169 Schemat drugiego sposobu modlitwy... 169 Geneza... 170 Modlitwa ustna i myślna... 171 Przedmiot modlitwy... 173 Sposób modlitwy... 175
8 Spis treści Pożytek duchowy modlitwy... 177 Drugi sposób modlitwy w ramach Ćwiczeń duchowych i poza nimi... 178 Zakończenie... 181 Dariusz Piórkowski SJ TRZECI SPOSÓB MODLITWY... 185 Modlitwa wedle rytmiczności oddechu... 186 Patrzeć, zwracać uwagę i kontemplować... 187 Zwrócić uwagę na znaczenie słowa... 188 Przejść od znaczenia do osoby... 188 Postawić w centrum uwagi lichotę własną... 189 Spoglądać na różnicę... 190 Trzeci sposób modlitwy: postęp czy początek drogi?... 190 Przejście do kolejnego etapu... 193 Modlitwa nieustanna... 194 Wacław Królikowski SJ MODLITWY KOŃCOWE W PIERWSZYM TYGODNIU ĆWICZEŃ DUCHOWYCH ŚW. IGNACEGO LOYOLI... 197 Wstęp... 197 Modlitwa Słowem Bożym w Tradycji Kościoła a Ćwiczenia duchowe św. Ignacego Loyoli... 199 Rozmowa końcowa w Ćwiczeniach duchowych... 205 Rozmowy końcowe w medytacjach pierwszego tygodnia Ćwiczeń duchowych... 212 Rozmowa końcowa w medytacji o potrójnym grzechu... 213 Rozmowa końcowa w medytacji o grzechach własnych... 217 Potrójne kolokwium w medytacjach powtórkowych... 220 Rozmowa końcowa w medytacji o piekle... 224 Zakończenie... 227 Tadeusz Kotlewski SJ POCZUĆ SMAK MODLITWY W CODZIENNOŚCI... 235 Wprowadzenie... 235 Smak modlitwy... 236 Głód miłości... 236
Spis treści 9 Głód Boga... 237 Smak Słowa... 239 Skosztujcie i zobaczcie, jak dobry jest Pan (Ps 34,9)... 241 Czas... 241 Przestrzeń... 242 Więź... 243 Rytm życia... 244 Dojrzewanie... 247 Dzielenie się owocami... 247 Modlitwa przywraca smak życiu... 248 Publikacje z Kursów Duchowości Ignacjańskiej za lata 1985 2018... 251 Domy rekolekcyjne, w których udziela się Ćwiczeń duchowych św. Ignacego Loyoli... 257