Bilans potrzeb na rok 2005

Bilans potrzeb na rok 2005 w zakresie środowiskowej i instytucjonalnej pomocy społecznej województwa kujawsko-pomorskiego Toruń, luty 2005 rok

Potrzeby pomocy społecznej w województwie kujawsko pomorskim W oparciu o informacje nadesłane przez ośrodki pomocy społecznej oraz powiatowe centra pomocy rodzinie w ramach bilansu potrzeb środki niezbędne do realizacji zadań środowiskowej i instytucjonalnej pomocy społecznej na rok 2005 oszacowane zostały na łączną kwotę 487.238.052 zł, w tym na: świadczenia pieniężne 252.186.066 zł pomoc instytucjonalna 149.937.555 zł inwestycje w placówkach 14.698.503 zł prowadzenie i utrzymanie OPS i PCPR 70.415.928 zł Wyszczególnienie Świadczenia pieniężne w zł Pomoc instytucjonalna dzienna i całodobowa w zł Inwestycje w placówkach w zł Prowadzenie i utrzymanie OPS i PCPR w zł Razem w zł Potrzeby 252.186.066 149.937.555 14.698.503 70.415.928 487.238.052 Należy tutaj nadmienić, iż ustawa o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 r. (Dz. U. Nr 228, poz. 2255 z późn. zm.) z dniem 1 maja 2004 r. przeniosła część zadań z dotychczas obowiązującej ustawy o pomocy społecznej 1 do systemu świadczeń rodzinnych. Do ustawy o świadczeniach rodzinnych zostały przeniesione m.in. następujące formy pomocy: - poprzednio funkcjonujący zasiłek stały obecnie jest to świadczenie pielęgnacyjne, - zasiłek okresowy gwarantowany, - macierzyński zasiłek okresowy i jednorazowy, - zasiłki rodzinne i zasiłki pielęgnacyjne. 1 Obecnie obowiązuje ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr. 64, poz. 593 z późn. zm.)

I. Świadczenia pieniężne Wyszczególnienie Zadania gmin Zadania powiatów RAZEM Potrzeby 215.054.191 zł 37.131.875 zł 252.186.066 zł 1. Świadczenia pieniężne realizowane przez ośrodki pomocy społecznej Łącznie gminy województwa kujawsko pomorskiego oszacowały potrzeby na rok 2005 w zakresie realizacji zadań środowiskowej pomocy społecznej na kwotę 215.054.191 zł w tym na realizację: zadań własnych 167.849.924 zł (78%) zadań zleconych 47.204.267 zł (22%) Dla porównania na rok 2004 gminy oszacowały potrzeby na kwotę ponad 288 mln zł. Podobnie jak w roku ubiegłym największe potrzeby wykazano na zasiłki okresowe 57.983.411 zł, (27% ogółu potrzeb). Zasiłki stałe oszacowano na kwotę 41.313.328 zł (19% ogółu potrzeb), zasiłki celowe i w naturze 43.093.866 zł (20% ogółu potrzeb). Dla porównania w 2004 r. potrzeby na zasiłki celowe i w naturze oszacowane były na kwotę 46.757.052 zł, jak wskazują dane na rok 2005 zaplanowano mniej środków, m.in. na wypoczynek dla dzieci i młodzieży (o 828.059 zł.). Nastąpił natomiast ponad 42% wzrost potrzeb na realizację pomocy w formie posiłku. Na rok 2005 potrzeby oszacowano na kwotę 34.099.054 zł, w tym 23.302.112 zł na posiłek dla dzieci i młodzieży w okresie nauki w szkole. Pomocą planuje się objąć około 70 tys. dzieci i młodzieży, na rok 2004 potrzeby odpowiednio oszacowano na kwotę 23.889.777 zł, w tym dla dzieci i młodzieży 20.314.657 zł. Potrzeby w zakresie usług opiekuńczych oszacowano na kwotę 21.038.407 zł, nastąpił zatem niewielki wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim, gdzie potrzeby wynosiły 20.921.119 zł. Warto podkreślić, iż na realizację nowego zadania jakim jest kierowanie do DPS i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy, samorządy zaplanowały środki w wysokości 5.947.893 zł dla blisko 450 osób. W porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosły o 15% potrzeby na realizację pomocy w formie zapewnienia schronienia, które oszacowano na kwotę 1.819.331 zł. Odnotowano również wzrost potrzeb o ponad 69% na zapewnienie ubrania (na kwotę 763.760 zł.).

Pomocą na ekonomiczne usamodzielnienie planuje się objąć około 87 osób na kwotę 159.700 zł, nastąpił zatem 18% wzrost w porównaniu z rokiem 2004. Mniej zaplanowano środków na bilety kredytowane (spadek o ponad 75%), w 2004 r. wynosiły one 360.658 zł, w 2005 r. oszacowano je na kwotę 88.656 zł. Mniejsze potrzeby oszacowano również na realizację specjalistycznych usług opiekuńczych (w ramach zadań zleconych). Na rok 2005 oszacowano potrzeby na kwotę 1.974.505 zł, dla porównania w roku 2004 potrzeby te wynosiły 2.334.669 zł. Odnotowano zatem spadek planowanych środków o 15%. Pomocą w formie pracy socjalnej planowane jest objęcie ponad 70 tys. osób, pomocą w załatwianiu spraw urzędowych około 27 tys., a w zakresie poradnictwa specjalistycznego w szczególności prawnego i psychologicznego ponad 16 tys., w porównaniu z rokiem 2004 nastąpił niewielki spadek w planowanej liczbie osób do objęcia tymi formami pomocy. 1.1 Planowana liczba osób i rodzin wymagających pomocy Gminy województwa kujawsko-pomorskiego w roku 2005 planują objąć 187.705 osób pomocą, bez względu na rodzaj i formę, w ramach ustawowych zadań własnych gminy. Planowana liczba rodzin wymagająca wsparcia ze strony ośrodków pomocy społecznej na rok 2005 wynosi 114.605, w tym przewidywaną liczbę osób w tych rodzinach oszacowano na 418.368. Najwięcej osób planowanych do objęcia pomocą wykazały miasta powiatów grodzkich - ponad 95.000 osób (tj. 23% spośród ogólnej liczby planowanych). Z gmin powiatów ziemskich największą liczbę osób wykazały gminy powiatu: sępoleńskiego (48.162 osóby), inowrocławskiego (29.287 osób), świeckiego (22.515 osób). Najmniejszą liczbę wykazały gminy powiatu: grudziądzkiego (9.820 osób), rypińskiego (10.098 osób), aleksandrowskiego (10.770 osób).

2. Świadczenia pieniężne realizowane przez powiatowe centra pomocy rodzinie Zgodnie z informacjami z powiatowych centrów pomocy rodzinie w 2005 roku koszt realizacji świadczeń pieniężnych wyniesie 37.131.875 zł (w porównaniu do roku ubiegłego nastąpił spadek potrzeb na te zadania o 5%). Świadczenia te będą realizowane w następujących formach: pomoc pieniężna na usamodzielnienie 1.987.574 zł (dla 396 osób) pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki 7.761.757 zł (dla 154 osób) pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych 113.200 zł (dla 116 osób) pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej 1.514.857 zł (dla 204 osób) organizowanie opieki zastępczej 25.754.487 zł (3.259 dzieci w 2.475 rodzinach) W br. powiaty nie przewidują udzielania pomocy uchodźcom. Wśród wymienionych form pomocy większość (69%) środków przeznaczona będzie na organizowanie opieki zastępczej. W porównaniu do 2004 r. zauważalny jest spadek planowanych środków na usamodzielnienie się (o 23%), na kontynuowanie nauki (o 6,3%), znaczny spadek środków na uzyskanie odpowiednich warunków mieszkaniowych (o 77%) oraz na zagospodarowanie w formie rzeczowej (o 23 %). Natomiast nastąpił minimalny wzrost potrzeb w zakresie organizacji opieki zastępczej (o 0,3%).

II. Pomoc instytucjonalna 1. Pomoc dzienna Wyszczególnienie Środowiskowy dom samopomocy Dzienny dom pomocy Noclegownie Jadłodajnie Placówki opiekuńcze wychowawcze (świetlice) Mieszkania chronione Jednostki poradnictwa specjalistycznego Ośrodki interwencji kryzysowej Ośrodki adopcyjnoopiekuńcze Liczba placówek 19 14 19 12** 196 23 2 8 3*** Liczba miejsc 521 457 X X 6 468 78 X 121 X Roczny całkowity koszt utrzymania i prowadzenia placówek 5.894.228 3.236.690 2.705.610 1.640.098 5.350.477 379.283 685.588 917.400 1.000.557 Razem 21.809.931 * wg. danych ROPS w Toruniu na dzień 31.08.2004 r. funkcjonowały 32 schroniska i noclegownie (wobec powyższych rozbieżności nie ujęto pełnych kosztów utrzymania tych placówek). ** wg danych ROPS w Toruniu na dzień 31.08.2004 r. funkcjonowało 28 jadłodajni (wobec powyższych rozbieżności nie ujęto pełnych kosztów utrzymania tych placówek). *** należy nadmienić, że w województwie kujawsko-pomorskim funkcjonuje dodatkowo niepubliczny ośrodek adopcyjnoopiekuńczy Caritas, którego kosztów funkcjonowania nie podano. Środowiskowe Domy Samopomocy W województwie kujawsko pomorskim zaplanowano funkcjonowanie 19 środowiskowych domów samopomocy, 17 z nich prowadzonych będzie przez gminy, 2 przez inny podmiot. Łącznie planowana na 2005 rok liczba miejsc wyniesie 521, w tym 460 w domach prowadzonych przez gminę, 61 inny podmiot. Całkowity koszt utrzymania i prowadzenia placówek w 2005 oszacowano na kwotę 5.894.228 zł. W porównaniu z rokiem ubiegłym koszty te uległy minimalnemu spadkowi. Warto też nadmienić, iż w 2004 roku powstały dwa nowe środowiskowe domy samopomocy w Baruchowie i w Kowalu (na bazie domów pomocy społecznej). W naszym województwie 48 osób oczekuje na umieszczenie w środowiskowym domu samopomocy, z czego 35 osób posiada już decyzję kierującą do placówki. Dzienne Domy Pomocy Społecznej W województwie kujawsko pomorskim łącznie funkcjonuje 13 dziennych domów pomocy społecznej, które prowadzone są wyłącznie przez gminę. W porównaniu z potrzebami z roku ubiegłego następuje tendencja wzrostowa w tworzeniu tego rodzaju placówek. Nowy dzienny dom pomocy społecznej utworzony został w Inowrocławiu, na rok 2005 planowane jest uruchomienie kolejnej tego rodzaju placówki w Jabłonowie Pomorskim (będzie to 14 tego typu placówka). Łącznie w dziennych domach pomocy społecznej planuje się 457 miejsc, natomiast całkowite koszty utrzymania i prowadzenia tych

placówek oszacowano na kwotę w wysokości 3.236.690 zł (ponad 6% wzrost w porównaniu z rokiem ubiegłym) Według danych przesłanych z ośrodków pomocy społecznej 34 osoby oczekują na umieszczenie w dziennym domu pomocy społecznej, w tym 6 osób posiada decyzję o umieszczeniu w tego typu placówce. Noclegownie i jadłodajnie Biorąc pod uwagę informacje, które przesłały ośrodki pomocy społecznej zarówno dotyczące noclegowni jak i jadłodajni nie są one zgodne z danymi, które co roku Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Toruniu zbiera (z powiatowych centrów pomocy rodzinie oraz miejskich ośrodków pomocy rodzinie z powiatów grodzkich) celem zaktualizowania infrastruktury na rzecz pomocy ludziom bezdomnym. Na podstawie tych danych corocznie wydawany jest Informator o miejscach udzielania pomocy ludziom bezdomnym na terenie województwa kujawsko pomorskiego. Według danych na dzień 31.08.2004 r. w województwie kujawsko pomorskim funkcjonują 32 miejsca służące pomocą osobom bezdomnym, według danych przekazanych przez ośrodki pomocy społecznej na dzień 30.11.2004 r. w naszym województwie funkcjonuje tylko 19 schronisk i noclegowni. Ośrodki z Bydgoszczy, Torunia, Inowrocławie (miasto) i Rogowa (w powiecie żnińskim) nie podały wszystkich placówek o takim charakterze, które funkcjonują na ich terenie. Można przypuszczać, iż podano tylko te placówki, z którymi ośrodki współpracują. Podobna sytuacja dotyczy danych o jadłodajniach działających na terenie województwa pomorskiego. Według danych na dzień 31.08.2004 r. funkcjonuje 28 jadłodajni, natomiast biorąc pod uwagę dane przesłane z ośrodków pomocy społecznej na dzień 30.11.2004 r. istnieje 12 tego typu placówek w naszym województwie. Ośrodki z Bydgoszczy, Torunia, Włocławka, Ciechocinka, Inowrocławia (miasto), Mogilna i Chełmży nie podały wszystkich placówek tego rodzaju funkcjonujących na ich terenie. W związku z powyższym oszacowanie potrzeb na pokrycie całkowitych kosztów utrzymania i prowadzenia zarówno noclegowni jak i jadłodajni w województwie kujawsko pomorskim na rok 2005 a także porównanie rozwoju infrastruktury tego rodzaju placówek w stosunku do roku ubiegłego nie jest możliwe.

Placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego W województwie kujawsko pomorskim łącznie funkcjonują 174 placówki opiekuńczo wychowawcze wsparcia dziennego, z czego w 139 placówkach podmiotem prowadzącym jest gmina, w pozostałych 35 placówkach inny podmiot. Na rok 2005 planuje się zwiększyć liczbę tego rodzaju placówek do 196, gminy planują utworzenie 20 nowych placówek, natomiast 2 pozostałe zostaną utworzone przez inny podmiot. Planowana wówczas liczba miejsc będzie wynosić 6.468. Łącznie roczny planowany całkowity koszt utrzymania i prowadzenia tych placówek został oszacowany na kwotę 5.350.477 zł. Mieszkania Chronione W województwie kujawsko-pomorskim w roku 2005 funkcjonować będą 23 mieszkania chronione, w tym 17 dla wychowanków opuszczających niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych, 3 dla osób z zaburzeniami psychicznymi, 1 mieszkanie - dla wychowanków, osób chorych psychicznie i seniora (Więcbork) oraz 2 mieszkania, które nie mają określonej grupy odbiorców i może być w nich umieszczona każda osoba, która takiej pomocy wymaga. Łącznie w regionie w mieszkaniach tych przeznaczonych jest 51 miejsc dla wychowanków, 16 dla osób chorych psychicznie, 1 dla seniora oraz 10 dla innych potrzebujących. Koszt utrzymania mieszkań chronionych w regionie kujawsko-pomorskim w 2005 roku wyniesie 379.283 zł. W porównaniu do roku 2004 nastąpił wzrost liczby mieszkań o 9, a dwukrotnie liczby miejsc - o 41, przy jednoczesnym spadku planowanych środków na tę formę pomocy o 14%. Ośrodki wsparcia Z dniem wejścia w życie nowej ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. Nr. 64, poz. 593 z późn. zm) przestały funkcjonować domy pomocy społecznej dla samotnych kobiet w ciąży oraz samotnych matek z małoletnimi dziećmi, które stały się ośrodkami wsparcia. W naszym regionie funkcjonowały 2 takie domy: w Bydgoszczy oraz w gminie Osielsko w powiecie bydgoskim ziemskim. Pierwszy z nich stał się częścią Bydgoskiego Centrum Wsparcia Rodziny, z drugą placówką samorząd powiatu bydgoskiego nie podpisał umowy. W razie konieczności kobiety będące w trudnej sytuacji kierowane są do Bydgoszczy.

2. Pomoc całodobowa Pomoc instytucjonalna Wyszczególnienie Placówki opiekuńczo-wychowawcze Domy pomocy społecznej Interwencyjne rodzinne socjalizacyjne Liczba placówek 47 3 16 25 Liczba miejsc 4.362 169 140 1.174 Roczny koszt utrzymania 89.226.698 7.406.454 2.845.070 28.734.341 Razem 128.212.563 Domy pomocy społecznej Na podstawie bilansów potrzeb nadesłanych przez powiatowe centra pomocy rodzinie można określić, iż w 2005 roku w regionie funkcjonować będzie 47 domów pomocy społecznej o łącznej liczbie miejsc 4.362. Koszt utrzymania tych placówek wyniesie 89.226.698 zł. W 2004 r. infrastruktura domów pomocy społecznej podlegała zmianom: w powiecie nakielskim powstała nowa placówka, w powiecie chełmińskim nastąpiło połączenie dwóch placówek w jedną, w powiecie inowrocławskim w wyniku połączenia zmniejszyła się liczba placówek o dwie, 2 domy dla samotnych matek przekształcono w ośrodki wsparcia. Zmiany te spowodowały minimalny spadek liczby o 28 miejsc - 0,6% oraz kosztów funkcjonowania o 1,6%. Według informacji z powiatowych centrów pomocy rodzinie na umieszczenie w domach pomocy społecznej oczekuje 111 osób, w tym 32 posiadają już decyzję. Podobnie jak w latach ubiegłych najwięcej osób oczekuje na umieszczenie w domach pomocy społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych (64 osoby).

Typ placówki Liczba placówek Liczba miejsc Przewidywany koszt utrzymania Liczba osób oczekujących na umieszczenie w tym liczba osób, którym wydano decyzję Dla osób w podeszłym wieku 9 856* 16.833.631 18 13 Dla osób przewlekle somatycznie chorych 13 1.246** 24.621.538 23 7 Dla osób przewlekle psychicznie chorych 10 1.048 21.156.029 64 31 Dla dorosłych niepełnosprawnych 10 797 17.741.711 1 0 intelektualnie Dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych 4 335 7.282.397 3 1 intelektualnie Dla osób niepełnosprawnych fizycznie 1 80 1.591.392 2 0 RAZEM 47 4.362 89.226.698 111 52 * w 9 domach pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku funkcjonują 792 miejsca, ponadto w Domu Pomocy Społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie w Chełmnie przeznaczono 64 miejsca dla osób w podeszłym wieku. ** w 13 domach pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych funkcjonuje 1205 miejsc, ponadto w Domu Pomocy Społecznej dla niepełnosprawnych intelektualnie kobiet w Nowej Wsi przeznaczono 41 miejsc dla osób przewlekle somatycznie chorych. Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze W 2005 roku, podobnie jak w roku ubiegłym w województwie będą funkcjonować 4 ośrodki adopcyjno-opiekuńcze - 3 publiczne (w Bydgoszczy, Toruniu i Włocławku) oraz 1 niepubliczny (w Bydgoszczy). Potrzeby w zakresie utrzymania ośrodków publicznych na rok 2005 wynoszą 1.000.557 zł, środki konieczne do funkcjonowania Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej nie zostały przekazane w bilansie potrzeb. Placówki opiekuńczo-wychowawcze W 2005 r. w regionie funkcjonować będzie łącznie 38 placówek opiekuńczowychowawczych, które będą dysponowały 1.483 miejscami dla dzieci i młodzieży. Roczny koszt utrzymania tych placówek wyniesie 38.985.865 zł i będzie wyższy od potrzeb na 2004 rok o 5.352.850 zł (tj. 16%). W bieżącym roku planowany jest wzrost liczby placówek typu rodzinnego z 12 do 16. Nowe placówki powstaną w powiatach: lipnowskim, nakielskim, rypińskim i żnińskim. Analogicznie w przypadku placówek socjalizacyjnych w roku 2004 funkcjonowało ich 21, w 2005 r. planowany jest ich wzrost do 25. Nowe placówki powstaną w powiatach: chełmińskim, nakielskim, sępoleńskim i świeckim. Powstanie nowych placówek typu rodzinnego oraz socjalizacyjnego będzie skutkowało wzrostem potrzeb na utrzymanie tych placówek. Największy wzrost potrzeb odnotowuje się w placówkach rodzinnych o 98%, w interwencyjnych o 33%, a w socjalizacyjnych o 8%.

Placówki poradnictwa specjalistycznego Zgodnie z informacjami przesłanymi przez powiatowe centra pomocy rodzinie oraz ośrodki pomocy społecznej w powiatach grodzkich w regionie kujawsko pomorskim na dzień 31. 11. 2004 r. funkcjonowały 2 placówki specjalistycznego poradnictwa (we Włocławku oraz w powiecie toruńskim ziemskim). Potrzeby na 2005 r. w zakresie liczby tych placówek nie zmieniły się. Łączny przewidywany koszt utrzymania placówek oszacowano na kwotę 685.588 zł. Ośrodki, które w ramach swojej działalności prowadzą również działy poradnictwa specjalistycznego ujęły koszty ich funkcjonowania w całkowitym utrzymaniu ośrodka. III. Inwestycje Wyszczególnienie Zadania gminy w zł Zadania powiatów w zł RAZEM w zł Inwestycje 7.593.964 zł 7.104.539 zł 14.698.503 zł 1. Inwestycje w placówkach pomocy społecznej w gminach Na realizację planowanych inwestycji z zakresu infrastruktury socjalnej oszacowano potrzeby na kwotę 7.593.964 zł, w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosły one wielokrotnie. Dla porównania przedsięwzięcia inwestycyjne w 2004 r. zaplanowały tylko 3 gminy natomiast na 2005 rok 15 gmin (z następujących powiatów: brodnickiego, bydgoskiego, golubsko dobrzyńskiego, inowrocławskiego, nakielskiego, świeckiego, toruńskiego, tucholskiego, włocławskiego i żnińskiego). Dotychczas poniesione nakłady wyniosły 706.200 zł, zapotrzebowanie na środki konieczne do zrealizowania planowanych przedsięwzięć na rok 2005 wynoszą 2.581.305 zł. Z przedsięwzięć inwestycyjnych gminy w naszym województwie w roku 2005 planują m.in. utworzenie 4 budynków mieszkalnych z lokalami socjalnymi(sicienko-2, Inowrocław - miasto, Tuchola), 3 świetlic socjoterapeutycznych (Kruszwica, Baruchowo, Golub-Dobrzyń - gmina), 2 Centrów Integracji Społecznej (Nowa Wieś Wielka, Barcin), 1 Klubu Integracji Społecznej (Cekcyn).

2. Inwestycje w placówkach pomocy społecznej w powiatach W 2005 r. inwestycje realizowane w placówkach o zasięgu ponadlokalnym wyniosą 7.104.539 zł i będą realizowane w 16 powiatach ziemskich oraz w 2 powiatach grodzkich. W większości inwestycje będą dotyczyły dostosowania domów pomocy społecznej do obowiązujących standardów tj. modernizacji i dostosowywania pomieszczeń do potrzeb osób niepełnosprawnych, montażu windy, instalacji systemu przyzywowo-alarmowego oraz modernizacji i doposażenia placówek opiekuńczo-wychowawczych. IV. Prowadzenie i utrzymanie jednostek organizacyjnych pomocy społecznej Wyszczególnienie Zadania gminy w zł Zadania powiatów w zł RAZEM w zł Roczny całkowity koszt w zł 66.001.595 zł 4.414.333 zł 70.415.928 zł 1. Prowadzenie i utrzymanie ośrodków pomocy społecznej Wyszczególnienie Roczny całkowity koszt w zł Całkowite utrzymanie ośrodków pomocy społecznej 66.001.595 Z tego: planowane inwestycje ogółem 906.074 nowe inwestycje 69.800 modernizacja 346.200 zakupy inwestycyjne 490.074 Wydatki na wynagrodzenia z pochodnymi 54.437.987 Koszt planowanych szkoleń zawodowych 359.039 Koszt uzupełniania wykształcenia 148.950 Pozostałe koszty utrzymania 10.149.545 Potrzeby na rok 2005 w zakresie prowadzenia i utrzymania ośrodków pomocy społecznej w województwie kujawsko pomorskim gminy oszacowały na kwotę 66.001.595 zł, tj. wzrost w stosunku do potrzeb roku 2004 o 12%. Planowane inwestycje związane z utrzymaniem ośrodków pomocy społecznej w naszym województwie zostały oszacowane na kwotę 906.074 zł, w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosły o 159%. Koszty planowanych szkoleń zawodowych na rok 2005 zaplanowano w 116 ośrodkach łącznie na kwotę 359.039zł, (w roku 2004 wynosiły one 298.033zł i przewidziane były w 117 ośrodkach). Na realizację uzupełnienia wykształcenia

zaplanowane zostały środki w wysokości 148.950 zł. (nastąpił spadek o ponad 13% w stosunku do roku ubiegłego). 2. Prowadzenie i utrzymanie powiatowych centrów pomocy rodzinie Wyszczególnienie Całkowite utrzymanie powiatowych centrów pomocy rodzinie Roczny całkowity koszt w zł 4.414.333 Z tego: planowane inwestycje ogółem 105.500 nowe inwestycje 43.000 modernizacja 10.000 zakupy inwestycyjne 52.500 Wydatki na wynagrodzenia z pochodnymi 3.617.785 Koszt planowanych szkoleń zawodowych 34.200 Koszt uzupełniania wykształcenia 4.000 Pozostałe koszty utrzymania 652.848 Przewidywany na rok 2005 łączny koszt utrzymania powiatowych centrów pomocy rodzinie oszacowano na kwotę 4.414.333 zł. Obok kosztów utrzymania i wynagrodzeń pracowników - 6 PCPR przewiduje inwestycje, 14 szkolenia, a 1 PCPR (Tuchola) uzupełnianie wykształcenia. Ogólny koszt utrzymania jednostek w porównaniu do 2004 r. wzrósł o ok. 9%, w tym najwięcej w przypadku inwestycji (o146%) oraz szkoleń zawodowych (o 32%). Tylko jeden powiat przewiduje przeznaczenie środków na uzupełnianie wykształcenia, podczas gdy 14 pracowników (w 7 powiatowych centrach), mających co najmniej 5-letni staż pracy w pomocy społecznej jest zainteresowanych podniesieniem kwalifikacji na specjalizacji I stopnia. V. Zatrudnienie Zatrudnienie wg stanu na Potrzeby w zakresie Braki w zatrudnieniu dzień 30.11.2004 r. zatrudnienia na rok 2005 Wyszczególnienie w tym w tym w tym ogółem pracownicy socjalni ogółem pracownicy socjalni ogółem pracownicy socjalni Razem 2.349,59 1.052 2.511,84 1.144 162,25 92 Gmina 2.215,59 1.006 2.359,84 1.089 144,25 83 Powiat 134 46 152 55 18 9

1. Zatrudnienie w ośrodkach pomocy społecznej Na podstawie danych przesłanych z gmin województwa kujawsko pomorskiego zatrudnionych w ośrodkach pomocy społecznej było (na dzień 30.11.2004 r.) 2.215 pracowników, w tym 1.006 pracowników socjalnych. Potrzeby w zakresie zatrudnienia na rok 2005 oszacowano na 2.359 (w przeliczeniu na pełne etaty) osób (wzrost o 144), w tym 1.089 pracowników socjalnych (wzrost o 83). Pracownicy socjalni w naszym województwie zainteresowani są również podnoszeniem kwalifikacji na specjalizacji I i II stopnia. Specjalizacją I stopnia zainteresowanych jest 221 osób, a specjalizacją II stopnia 142 osoby. Łącznie 363 osoby z ośrodków pomocy społecznej przy zachowaniu wymogów, iż są to osoby legitymujące się co najmniej 5-letnim stażem pracy w pomocy społecznej. 2. Zatrudnienie w powiatowych centrach pomocy rodzinie W powiatowych centrach pomocy rodzinie zatrudnionych było (na dzień 30.11.2004 r.) ogółem 134 pracowników, w tym 46 pracowników socjalnych. Potrzeby w zakresie zatrudnienia na rok 2005 oszacowano na 18, w tym 9 pracowników socjalnych. Łącznie 14 pracowników socjalnych (w 7 powiatowych centrach), mających co najmniej 5-letni staż pracy w pomocy społecznej jest zainteresowanych podniesieniem kwalifikacji na specjalizacji I stopnia, brak natomiast chętnych na specjalizację II stopnia. VI. Realizacja gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną oraz gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych przez gminy województwa kujawsko pomorskiego Nowa ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej wprowadziła znaczące zmiany, m. in. w zakresie zadań realizowanych przez samorządy lokalne w obszarze pomocy społecznej. Nowe zadania mają charakter systemowy i zmierzają do projektowania długoterminowych działań gminy na rzecz mieszkańców. Jednym z nowych zadań jest opracowywanie gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych (art. 17 ust. 1 pkt 1). W naszym regionie na 144 gminy jedynie 24 posiadają opracowaną i uchwaloną strategię - a prace nad takim dokumentem prowadzone są w 39 kolejnych gminach. W 2005 roku realizację tego zadania zamierza rozpocząć 12 gmin, pozostałych 69 (48% ogółu) nie planuje podjęcia prac zmierzających do opracowania strategii w br.

Kolejnym nowym zadaniem realizowanym przez samorząd lokalny jest tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną (art. 17 ust.1 pkt 13). W województwie kujawsko-pomorskim program taki realizowany jest w 13 gminach, a 7 gmin jest w trakcie opracowywania systemu. W 2005 roku kolejnych 12 gmin przewiduje wdrożenie takich programów. Pozostałych 112 gmin (ponad 77% ogółu) w naszym regionie nie realizuje i nie planuje w najbliższym czasie podjęcia prac nad w/w systemem. VII. Programy osłonowe realizowane przez gminy województwa kujawsko pomorskiego. W województwie kujawsko pomorskim 48 gmin planuje realizację innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, m. in. poprzez tworzenie i realizację programów osłonowych (zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 4, ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej; Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.) Łącznie w naszym regionie na rok 2005 zostało opracowanych 96 programów osłonowych, które swoim pomocowym działaniem obejmą blisko 37 tys. osób. Adresatami programów realizowanych przez gminy będą: a) Klienci pomocy społecznej (30 programów obejmujących 18.451 osób ): rządowy program dożywiania Posiłek dla potrzebujących, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, mieszkania chronione oraz pomoc w regulowaniu opłat mieszkaniowych, telefon zaufania. b) Osoby bezrobotne i długotrwale bezrobotne (20 programów obejmujących 1.072 osoby): indywidualne programy wychodzenia z bezrobocia, roboty publiczne, prace interwencyjne, przygotowanie zawodowe, aktywizacja zawodowa, Klub Integracji Społecznej, reintegracja zawodowa. c) Dzieci i młodzież (19 programów obejmujących 4.612 osób): organizowanie gwiazdki wraz z paczkami świątecznymi, pomoc w nauce Starszy brat, starsza siostra,

organizowanie wolnego czasu, wyrównywanie szans edukacyjnych, umacnianie pozycji dziecka w rodzinie, Fundusz wsparcia edukacyjnego, program stypendialny, bezpiecznie żyć,... elementarz, czyli program siedmiu kroków. d) Osoby niepełnosprawne (7 programów obejmujących 892 osoby): zajęcia terapeutyczne, rehabilitacja społeczna i zawodowa, wsparcie dla ludzi niepełnosprawnych i ich rodzin, integracja społeczna, działania na rzecz osób niepełnosprawnych. e) Osoby z problemami alkoholowymi (5 programów obejmujących 10 350 osób): wsparcie dla dorosłych dzieci alkoholików, Gminny program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. f) Osoby bezdomne (4 programy obejmujące 808 osób ): jesienna zbiórka odzieży, indywidualne programy wychodzenia z bezdomności, zapobieganie bezdomności. g) Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie (3 programy obejmujące 173 osoby): programy edukacyjno-korekcyjne dla sprawców przemocy, wspieranie osób doświadczających przemocy domowej, stop przemocy w rodzinie. h) Rodziny dysfunkcyjne (3 programy obejmujące 240 osób ): pomoc i wsparcie rodzinom dysfunkcyjnym, Zespół wsparcia rodziny. i) Osoby z zaburzeniami psychicznymi (3 programy obejmujące ok. 80 osób ): usamodzielnienie i aktywizacja osób zaburzonych psychicznie łańcuch rehabilitacji, Klub aktywnych, Środowiskowy Dom Samopomocy. j) Osoby stare (2 programy obejmujące ok. 250 osób): wsparcie dla ludzi starych i ich rodzin, integracja ze środowiskiem.

Realizatorami programów osłonowych będą przede wszystkim ośrodki pomocy społecznej przy współpracy z: Urzędami Gmin, Urzędami Miast, Urzędem Marszałkowskim w Toruniu, poradniami odwykowymi, poradniami psychologiczno pedagogicznymi, szkołami, policją, sądami, powiatowymi urzędami pracy, zakładami pracy, Terenowym Komitetem Ochrony Praw Dziecka, świetlicami socjoterapeutycznymi, stowarzyszeniami, organizacjami pozarządowymi, punktami interwencji kryzysowej, wolontariuszami, Gminnymi Komisjami Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Spośród 96 programów planowanych do realizacji 29 zostało przyjętych uchwałami gmin, a 45 jest w trakcie uchwalania. Najczęściej zakładane efekty planowanych programów: ograniczenie zjawiska niedożywienia, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, pozyskanie pracy i uzyskanie dochodu, ograniczenie zjawiska bezrobocia, tworzenie małej przedsiębiorczości i rozwój lokalnego rynku pracy, pomoc rzeczowa dla dzieci z rodzin najuboższych, atrakcyjne zagospodarowanie wolnego czasu, wyrównywanie szans, nowy start wszystkich dzieci w nowym roku szkolnym, aktywizacja, rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych, podjęcie leczenia odwykowego, zapewnienie schronienia i pomocy rzeczowej w okresie zimowym osobom bezdomnym, ograniczenie zjawiska bezdomności, nabycie umiejętności służących rozwiązywaniu konfliktów, sporów w rodzinie, łagodzenie ubóstwa, aktywizacja pokolenia seniorów.

Bilans potrzeb na rok 2005 część II. Tabelaryczna (wybrane tabele)

Prognoza potrzeb na rok 2005 potrzeby w zakresie realizacji zadań własnych na 2005 rok Formy pomocy Potrzeby w zakresie Liczby osób Liczby wymagających pomocy świadczeń Ogólnego kosztu świadczeń w zł * Zasiłki okresowe - ogółem 1 58.157 401.820 57. 983.411 w tym: dotacje z budżetu państwa 2 51.426 375.157 49.027.353 z powodu bezrobocia 3 46.982 347.279 46.062.134 Schronienie 4 1.898 102.865 1.819.331 Posiłek ogółem 5 90.604 15.615.296 34.099.054 w tym: dla dzieci i młodzieży w okresie nauki w szkole 6 68.175 11.644.529 23.302.112 Ubranie 7 6.448 10.356 763.760 Usługi opiekuńcze - ogółem 8 4.561 2.315.871 21.038.407 w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze 9 214 79.552 1.167.898 Zasiłek celowy na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ 10 2.931 16.834 1.250.865 w tym dla osób bezdomnych 11 152 824 151.864 Zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego 12 638 802 793.555 Zasiłki celowe w formie biletu kredytowanego 13 1.361 2.189 88.656 Sprawienie pogrzebu 14 403 406 811.426 w tym dla osób bezdomnych 15 136 136 246.000 Zasiłki celowe i w naturze ogółem w tym zasiłki specjalne celowe 16 72.173 379.447 43.093.866 17 4.675 6.539 1.259.415 wypoczynek dla dzieci i młodzieży 18 4.801 15.781 1.289.630 Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy 19 447 10.623 5.947.893 Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie ogółem 20 87 157 159.700 w tym: w naturze 21 20 90 42.000 jednorazowy zasiłek celowy 22 53 53 84.700 pożyczka nieoprocentowana 23 15 15 33.000 Poradnictwo specjalistyczne w szczególności prawne i psychologiczne Pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i innych 24 16.171 X X 25 26.517 X X Praca socjalna 26 71.008 X X VII. Razem X X 167.849.924 * w zaokrągleniu do 1 zł

Formy pomocy Zadania zlecone gminy Potrzeby w zakresie Liczby osób Liczby wymagających pomocy świadczeń Ogólnego kosztu świadczeń w zł * Zasiłki stałe - ogółem 11.730 129.558 41.313.328 dla osoby samotnie gospodarującej 6.419 70.586 26.339.309 dla osoby pozostającej w rodzinie 5.311 58.972 14.974.019 Zasiłki celowe na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub Specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi * w zaokrągleniu do 1 zł 1.527 1.616 847.295 744 134.517 1.974.505 Razem X X 44.135.128 Składki ubezpieczeniowe zdrowotne i emerytalno - rentowe Wyszczególnienie Osoby pobierające zasiłek stały niepodlegające ubezpieczeniu z innego tytułu (art. 9 pkt 25 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ) Osoby bezdomne objęte indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności (art. 9 pkt 26 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ) Dzieci przebywające w domach pomocy społecznej niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu (art. 9 pkt 17 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ) Dzieci do czasu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego nieprzebywające w placówkach (art. 9 pkt 18 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ) Składki na ubezpieczenie społeczne za osoby wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o pomocy społecznej Liczby osób wymagających pomocy Ubezpieczenie zdrowotne Potrzeby w zakresie Liczby świadczeń Ogólnego kosztu świadczeń w zł * 1 7.715 84.848 2.568.924 2 51 602 28.430 3 580 5.926 204.769 4 11 116 4.348 Ubezpieczenie emerytalno-rentowe 5 200 2.152 262.668 Razem X X 3.069.139 Organizacja opieki zastępczej

WYSZCZEGÓLNIENIE Przewidywana liczba rodzin Planowana liczba dzieci w rodzinach Ogólny koszt świadczeń w zł Rodziny zastępcze - ogółem 1 2.475 3.259 25.754.487 Rodziny spokrewnione z dzieckiem 2 2.142 2.730 20. 611 651 pomoc pieniężna na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny 3 1.707 2.193 16. 429 244 4 16 16 33 315 Rodziny nie spokrewnione z dzieckiem 5 333 529 5.142.836 pomoc pieniężna na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny w tym rodziny pełniące zadania pogotowia rodzinnego pomoc pieniężna na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka wynagrodzenie osoby za pełnienie zadań pogotowia rodzinnego wynagrodzenie osoby pozostającej w gotowości pełnienia zadań pogotowia rodzinnego składka na ubezpieczenie zdrowotne osoby pełniące funkcje pogotowia rodzinnego 6 299 428 4.111.608 7 1 1 2.432 8 16 95 818.242 9 16 95 600.134 10 16 95 461.429 11 22 X 9.297 12 5 X 7.431 w tym rodziny nie spokrewnione specjalistyczne 13 3 10 96.000 pomoc pieniężna na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka 14 3 10 96.000 w tym rodziny nie spokrewnione wielodzietne 15 7 29 275.196 pomoc pieniężna na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonego dziecka Pokrywanie kosztów utrzymania dzieci z terenu powiatu umieszczonych w rodzinach zastępczych na terenie innego powiatu 16 7 29 275196 17 93 122 1.143.245