www.tps.elamed.pl MIESIĘCZNIK LEKARZY STOMATOLOGÓW 10/ 2016 październik ISSN 1426-2789 TWÓJ PRZEGLĄD STOMATOLOGICZNY 3 pkt MNiSW SYLWETKI dr n. med. Nedal Aidi Ortodoncja to twórcza praca POLECAMY Terapia fotodynamiczna jako alternatywna forma leczenia w periodontologii Technika indywidualnego stempla okluzyjnego opis przypadków TEMAT NUMERU Augmentacja okołowszczepowych tkanek miękkich z wykorzystaniem przeszczepu łącznotkankowego w strefie estetycznej szczęki
Ortodoncja to twórcza praca Kompleksowa opieka, jaką zapewnia swoim pacjentom klinika ORTO-AIDI w Poznaniu, wiąże się z ogromnym nakładem pracy i inwestycji w nowoczesną technologię. O wyzwaniach związanych z prowadzeniem wielospecjalistycznego gabinetu stomatologicznego z dr. n. med. Nedalem Aidi rozmawiała Paulina Budna-Muc. 14
t w ó j p r z e g l ą d s t o m a t o l o g i c z n y 10/2016 Panie Doktorze, dbając o własny rozwój zawodowy i podnoszenie kwalifikacji, powołał Pan do życia i prowadzi z ogromnym rozmachem i sukcesem doskonałą wielospecjalistyczną klinikę stomatologiczną. Jaka jest recepta na taki sukces? Proszę przybliżyć Czytelnikom TPS Twojego Przeglądu Stomatologicznego historię i czas bieżący tego przedsięwzięcia. Swoją praktykę stomatologiczną rozpocząłem w małym gabinecie jednostanowiskowym. Zatrudniłem asystentkę i razem z żoną prowadziliśmy praktykę ortodontyczną. Z czasem nasz gabinet się rozrastał. Zacząłem współpracę z innymi lekarzami, pojawiły się kolejne stanowiska pracy. Chęć dalszego rozwoju skłoniła nas do otwarcia Poradni Stomatologicznej ORTO-AIDI, w której oprócz ortodoncji zajmujemy się również leczeniem zachowawczym, chirurgicznym, endodontycznym i implanto-protetycznym. Dziś nasza Poradnia to: 8 lekarzy, 15 asystentek stomatologicznych, 4 techników radiologii, 3 techników dentystycznych oraz 4 rejestratorki. Organizacja, wyposażenie gabinetu i nasze doświadczenie pozwalają na pełną diagnostykę i leczenie w jednym miejscu, co sprawia, że leczenie staje się łatwiejsze i bardziej komfortowe dla pacjenta. W Poradni znajdują się również pracownia RTG oraz laboratorium, w którym wykonujemy część prac protetycznych, i aparaty ruchome. Korzystamy z systemów komputerowych, a pracę na tradycyjnych modelach gipsowych zastąpiliśmy modelami 3D. Aby takie przedsięwzięcie odniosło sukces, trzeba wytrwałości i ciężkiej pracy. Jest to ciągła inwestycja w siebie, cały zespół i sprzęt, na którym pracujemy. Nie inwestujemy w reklamę i promocje. Zamiast tego zapewniamy naszym pacjentom stały dostęp do najnowszych technologii. Trzeba też stworzyć dobre warunki dla całego zespołu i system, który zapewnia podział obowiązków, tak aby nasza praca przebiegała płynnie i bez niepotrzebnego stresu. Skąd szczególny nacisk na leczenie ortodontyczne? Czy może raczej należy mówić o leczeniu wielospecjalistycznym? Swoją praktykę stomatologiczną zacząłem od protetyki. Ortodoncja jeszcze kilkanaście lat temu była nienasyconą gałęzią stomatologii i chyba najbardziej polubiłem ją za możliwość rozwoju i twórczej pracy. Początki leczenia aparatami stałymi były bardzo trudne, zwłaszcza jeśli chodzi o prowadzenie pacjentów dorosłych, którzy często potrzebują leczenia wielospecjalistycznego. Ortodoncja dała mi możliwość połączenia logiki protetyki z mechaniką, z wykorzystaniem logicznego myślenia do rozwiązywania wielu problemów w trakcie indywidualnego leczenia pacjenta. Uważam, że nikt nie jest dobry we wszystkim. Każdy lekarz ma swoją ulubioną dziedzinę, w której czuje się najlepiej. Dlatego też korzystam z pomocy wielu specjalistów. Bardzo często jeszcze przed leczeniem ortodontycznym pacjent potrzebuje przygotowania endodonty, periodontologa czy chirurga. Pacjentowi zgłaszającemu sie do naszej Poradni, który chce rozpocząć leczenie ortodontyczne, wykonujemy zatem pełną diagnostykę, bo to na niej opieramy późniejszy plan leczenia. Pomocne są więc zdjęcia rtg.: pantomograficzne, cefalometryczne, tomografia 3D, skany zębów w technologii 3D czy wizualizacje komputerowe przebiegu leczenia. Co tydzień spotykamy się, aby w zespole dokładnie przeanalizować dany przypadek i ustalić indywidualny plan leczenia dla pacjenta. Pacjent wraca więc do swojego lekarza prowadzącego, z planem, który jest spójny i uwzględnia kolejność etapów leczenia interdyscyplinarnego. Pacjent dorosły jest też kierowany do ortodonty przez swojego stomatologa, gdyż leczenie ortodontyczne jest często przygotowaniem do dalszego leczenia, np. implantologicznego, protetycznego czy chirurgicznego. Czy młody adept stomatologii jest dobrze przygotowany do prowadzenia w grupie swoich pacjentów profilaktycznego postępowania mającego na celu wczesne wykrywanie wad ortodontycznych i zapobieganie im? Czy absolwenci stomatologii dysponują odpowiednimi umiejętnościami, by, szczególnie rodzicom najmłodszych pacjentów, uświadamiać potrzebę profilaktyki i ewentualnego leczenia ortodontycznego? Myślę, że tak. Przede wszystkim każdy lekarz dentysta umie rozpoznać wady zgryzu i symptomy wskazujące na możliwość powikłań. Jest przygotowany pod kątem prowadzenia profilaktyki zapobiegania próchnicy, a wiadomo, że przedwczesna utrata zębów mlecznych jest częstym powodem powstania wad zgryzu u młodych pacjentów. Dentysta musi uświadamiać rodziców pacjenta, jak ważne jest dbanie o zęby mleczne, zasygnalizować odpowiedni moment, kiedy pacjent powinien skierować się do specjalisty. Podczas badania jest też w stanie wychwycić pewne parafunkcje i dysfunkcje, takie jak: ssanie palca, przygryzanie warg, oddychanie przez usta czy przetrwały niemowlęcy typ połykania, i odpowiednio na nie zareagować. 15
profilaktyką, wykonują skaling i przeprowadzają instruktaż higieny jamy ustnej. Przygotowują pacjenta pod względem higienizacyjnym do rozpoczęcia leczenia ortodontycznego. Jacy pacjenci zgłaszają się obecnie do leczenia ortodontycznego? Czy istnieje tendencja bądź potrzeba, by takie leczenie prowadzić w grupie pacjentów dorosłych? Jakie przesłanki powinny skłonić dorosłego do wizyty u ortodonty? Obecnie ponad 60% naszych pacjentów to pacjenci dorośli. Gdzie jeszcze 20 lat temu stanowili tylko ok. 10% grupy leczonej ortodontycznie. Myślę, że potrzeba leczenia wynika z większej świadomości, łatwiejszego dostępu do usług stomatologicznych, prowadzonej profilaktyki. Często wielu pacjentów w młodości nie miało szansy na leczenie ortodontyczne z różnych względów, np. finansowych. W momencie podjęcia pracy mogą sobie na takie leczenie pozwolić. Coraz więcej pacjentów zgłasza się na konsultację ortodontyczną nie tylko ze względów estetycznych. Częstą przyczyną pojawienia się u ortodonty są: pojawiające się dolegliwości bólowe stawów, ruchomość zębów, parodontoza, recesja dziąseł, wychylenie zębów, powstanie trem. Wada zgryzu jest często przyczyną mioartropatii. Obserwujemy wśród pacjentów wzmożoną tendencję pogłębiania zgryzu spowodowaną starciem zębów. Jest to zapewne następstwo stresu. Pacjent dorosły jest też kierowany do ortodonty przez swojego stomatologa, gdyż leczenie ortodontyczne jest często przygotowaniem do dalszego leczenia, np. implantologicznego, protetycznego czy chirurgicznego. Jaka jest rola asysty dentystycznej i higienistek/ ów stomatologicznych w prawidłowo zaplanowanym i prowadzonym postępowaniu ortodontycznym? Jaką rolę wyznacza Pan tym współpracownikom w swojej klinice? Asystentki to główny filar pracy w naszej klinice. Są szkolone pod konkretny kierunek działu stomatologii, w którym pracują: endodoncję, chirurgię, periodontologię czy ortodoncję. Ortodontę wspomagają zawsze 2 asystentki. Asystentka ortodontyczna prowadzi kartotekę pacjenta, przygotowuje go do wizyty, wykonuje pewne zabiegi w trakcie leczenia. Pracujemy na cztery ręce, więc wizyta przebiega sprawnie, szybko i komfortowo dla pacjenta. Dobrze wyszkolona asystentka ortodontyczna to oszczędność czasu lekarza. Na chwilę obecną już nie wyobrażam sobie pracy samodzielnej. W naszej Poradni higienistki zajmują się Czy z leczeniem ortodontycznym u dorosłych łączą się jakieś konkretne zagrożenia dotyczące możliwych powikłań? Każdy pacjent, który podejmuje się leczenia ortodontycznego, powinien być dobrze do tego leczenia przygotowany. Nie ma ograniczeń wiekowych, ale zły stan uzębienia pacjenta może już być problemem. Niedostateczna higiena, stan zapalny dziąseł, czynna parodontoza, próchnica dyskwalifikują pacjenta do przeprowadzenia u niego leczenia ortodontycznego. W trakcie leczenia mogą pojawić się powikłania, takie jak: recesja dziąseł, zanik kostny, resorpcja korzeni czy ruchomość zębów. Dlatego trzeba zrobić wszystko, aby szansa na ich pojawienie się była jak najmniejsza. Trzeba wykonać bardzo dokładną diagnostykę, ustalić kompletny plan leczenia, stosować odpowiednie siły i dobrać indywidualnie sposób, w jaki pacjent będzie prowadzony. Często też potrzebna jest współpraca z lekarzami innych specjalności, np. w momencie konieczności połączenia leczenia ortodontycznego z ortognatyką. 16
t w ó j p r z e g l ą d s t o m a t o l o g i c z n y 10/2016 Korzystanie ze stałego aparatu ortodontycznego wiąże się z pewnymi niedogodnościami dotyczącymi estetyki uzębienia podczas leczenia. Czy można obecnie zapobiegać takim niedogodnościom? Zauważyłem, że na przestrzeni lat podejście do leczenia ortodontycznego bardzo się zmieniło. Większość pacjentów nie ma problemu z wizualnym aspektem noszenia aparatu, traktują go jak element ozdobny, niemal jak biżuterię. Są też pacjenci, którzy przywiązują dużą wagę do estetyki swojego uśmiechu i chcą, aby ich aparat z różnych względów był jak najmniej widoczny. Pracuję na różnych rodzajach aparatów. Od aparatów metalowych, przez bardziej estetyczne aparaty krystaliczne, ceramiczne, do aparatów invisalign czy lingwalnych, które są w ogóle niewidoczne. Ważne, aby odpowiednio dobrać aparat do danego pacjenta. Każdy z nich ma swoje plusy i minusy. Na wybór aparatu składa się szereg czynników. Trzeba wziąć pod uwagę warunki zgryzowe, dodatkowe elementy stosowane podczas leczenia, komfort pacjenta i aspekty finansowe. Co możemy zrobić po zdjęciu aparatu ortodontycznego, by jeszcze bardziej olśnić nowym uśmiechem? Jakie powinno być postępowanie po zdjęciu aparatu stałego? Po demontażu aparatu zęby powinny być bardzo dokładnie czyszczone. Wykonuje się skaling, piaskowanie, polerowanie. Konieczne jest wykonanie stabilizacji za pomocą retainera lub pozycjonera, dzięki którym utrzymamy osiągnięty efekt leczenia ortodontycznego. U niektórych pacjentów warto wykonać zabieg wybielania lub odbudowy kosmetyczne, które poprawią kształt anatomiczny zębów. Bardzo ważne, aby wszelkie braki zębowe jak najszybciej uzupełnić protetycznie. Wykonać korony, mosty, licówki. Często dziąsła mają ogromny wpływ na estetykę uśmiechu. W niektórych przypadkach zaleca się więc wykonanie gingiwektomii. Najważniejsze, aby pamiętać o kontynuacji utrzymania dobrej higieny jamy ustnej i wizytach kontrolnych po demontażu aparatu. Czy poza intensywną pracą zawodową znajduje Pan czas na pielęgnowanie jakichś zainteresowań pozazawodowych? Czy też wymagająca praca zawodowa zajmuje cały czas i jest główną Pana pasją? Uwielbiam majsterkowanie. Zajęcia techniczne sprawiają mi naprawdę ogromną przyjemność. Poza tym rodzina, dzieci i odpoczynek na łonie natury. A praca? Cóż, chyba rzeczywiście jest moją pasją i bardzo ją lubię. Spełniam się w niej w 100%. Myślę, że to ważne, bo zajmuje dużą część mojego życia. 17