jesion wyniosły Fraxinus excelsior L., zlokalizowany w miejscowości Jarocin, działka nr 1657/1, AM-15, obręb 0003

OPINIA DENDROLOGICZNA DRZEWA Z GATUNKU JESION WYNIOSŁY FRAXINUS EXCELSIOR L. ZLOKALIZOWANEGO W JAROCINIE PRZY ULICY WYSZYŃSKIEGO, DZIAŁKA NUMER 1657/1 AM-15, OBRĘB 0003 Obiekt Inwestor Autorzy Branża jesion wyniosły Fraxinus excelsior L., zlokalizowany w miejscowości Jarocin, działka nr 1657/1, AM-15, obręb 0003 Urząd Miejski w Jarocinie Al. Niepodległości 10 63-200 Jarocin inż. arch. kraj. Maciej Motas mgr inż. arch. kraj. Kamila Winiarska architektura krajobrazu, szata roślinna Data 23 październik 2015 r. Strona 1 z 21

ZESPÓŁ AUTORSKI inż. arch. kraj. Maciej Motas - architekt krajobrazu, treeworker, arborysta, wieloletni praktyk w leczeniu drzew. Autor licznych specjalistycznych dokumentacji z zakresu dendrologii. Realizuje projekty i inwestycje z zakresu zagospodarowania terenów zieleni, sporządzania specjalistycznych opracowań i dokumentacji urzędowych ( inwentaryzacje przyrodnicze i dendrologiczne, wycena zieleni, opinie o stanie zdrowotnym drzew, zalecenia dotyczące pielęgnacji gospodarowania drzewostanem) opieki nad drzewostanem (ocena stanu zdrowotnego, statyki i określenie wad budowy drzewa, prace wykonawcze na drzewach pomnikowych i terenach pod opieką konserwatora zabytków. Założyciel i prezes Stowarzyszenia Federacja Arborystów Polskich w latach 2010-2012. Członek Rady naukowej przy Parku Szczytnickim we Wrocławiu. mgr inż. arch. kraj. Kamila Winiarska architekt krajobrazu, współautorka specjalistycznych dokumentacji z zakresu inwentaryzacji, opinii dendrologicznych oraz projektów zagospodarowania terenów zieleni. Strona 2 z 21

Spis treści 1. Lokalizacja badanego drzewa... 4 2. Podstawa opracowania... 5 3. Cel i zakres opracowania... 5 4. Metodyka pracy... 5 5. Ogólna charakterystyka gatunku drzewa... 8 6. Wyniki przeprowadzonego badania... 8 6.1. Formularz podstawowej diagnostyki drzewa... 12 6.2. Wyniki pomiarów ARBOTOM... 16 6.3. Wnioski i zalecenia... 19 7. Spis rycin, tabel i wykresów... 21 Strona 3 z 21

1. LOKALIZACJA BADANEGO DRZEWA Niniejsza opinia dendrologiczna dotyczy drzewa z gatunku jesion wyniosły Fraxinus excelsior L., zlokalizowanego w miejscowości Jarocin, działka nr 1657/1, AM-15, obręb 0003. Drzewo rośnie w kierunku północnym od centrum miasta oraz na wschód od kościoła pw. Św. Marcina. Ryc. 1 Lokalizacja badanego drzewa w odniesieniu do centrum miasta Jarocin Ryc. 2 Lokalizacja badanego drzewa względem kościoła pw. Św. Marcina Strona 4 z 21

2. PODSTAWA OPRACOWANIA Podstawą opracowania jest zlecenie Wydziału Rozwoju Referat Gospodarki Komunalnej z dnia 15.10.2015 r. znak WR-RGK.273.178.2015. Zlecenie dotyczy: przeprowadzenia badania metodą tomografii akustycznej za pomocą urządzenia arbotom, drzewa jesion wyniosły, rosnącego przy ul. Wyszyńskiego w Jarocinie oraz sporządzenie ekspertyzy dendrologicznej. 3. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Opinia dotyczy drzewa z gatunku jesion wyniosły Fraxinus excelsior L., zlokalizowanego w miejscowości Jarocin, działka nr 1657/1, AM-15, obręb 0003. Celem opracowania jest wykonanie opinii dendrologicznej drzewa, która zawiera: ocenę stanu zdrowotnego, stabilności drzewa, ocenę stopnia zagrożenia ludzi i mienia w najbliższym otoczeniu oraz zalecenia. Badanie drzew wykonano 19.10.2015 r. w stanie ulistnionym. Poniższa ocena składa się z dwóch części podstawowej diagnostyki drzewa bazującej na metodzie VTA (Visual Tree Assessement) powszechnie wykorzystywanej m.in. w Niemczech oraz nieinwazyjnego specjalistycznego badania stanu części pnia, wykonanego przy pomocy tomografu impulsowego ARBOTOM. 4. METODYKA PRACY Ocena wizualna Ocena wizualna drzew została wykonana przy użyciu metody Visual Tree Assessment, w skrócie VTA. Podczas niniejszego badania ocenie podlegały widoczne symptomy mające wpływ na utratę bądź osłabienie stabilności drzewa. Ocena dotyczy poszczególnych części jednostki dendrologicznej: systemu korzeniowego, pnia, korony, w której uwzględniano m.in. wady strukturalne, oznaki chorób, rozmiary uszkodzeń. Badania zostały wykonane również przy użyciu sondy, dzięki której możliwe było zidentyfikowanie wielkości ewentualnych ubytków, wypróchnień występujących w wewnętrznej części drzewa. Strona 5 z 21

Tomografia akustyczna z wykorzystaniem urządzenia Arbotom strefy odziomkowej badanych drzew Arbotom to urządzenie (Ryc. 3, 4) umożliwiające nieinwazyjną identyfikację obszarów w obrębie pnia lub gałęzi drzew o zmienionych i upośledzonych parametrach mechanicznych bądź fizjologicznych. Pomiar tych wartości opiera się na analizie zróżnicowania prędkości rozchodzenia się fali akustycznej w obrębie pnia, rejestrowanej przez czujniki regularnie zamocowane na korze badanego drzewa. Dane zbierane są poprzez sekwencyjną rejestrację rozchodzącego się impulsu akustycznego od czujnika, który emituje go po uderzeniu, do pozostałych, w taki sposób by mogły one być ekstrapolowane w całym przekroju pnia. Czynnikami odpowiedzialnymi za zróżnicowanie prędkości rozchodzenia się fali akustycznej w pniu drzewa, są przede wszystkim grzyby, które stopniowo rozkładają drewno, a także działalność innych szkodników pierwotnych i wtórnych (m.in. owady, ptaki, ssaki), których zasiedlanie ułatwia i zazwyczaj poprzedza infekcja grzybowa. Ryc. 3 Stanowisko pomiarowe Arbotom z modułem rejestrującym Strona 6 z 21

Pomiary przeprowadzano instalując 13 czujników impulsowych (Fot. 4; liczba sensorów jest zależna od obwodu badanego drzewa) zainstalowanych w regularnych odstępach na pniu (średnio o około 30-35 cm), za pomocą płytko wbitych cienkich metalowych bolców 50 cm nad powierzchnią gruntu otaczającego badane drzewa. Otrzymane wyniki porównywane były ze średnimi typowymi prędkościami rozchodzenia się fali akustycznej w drewnie żywym jesionów 1162-1379 m*s-1 (Mattheck, Bethge 1993) oraz były wizualizowane w formie dwuwymiarowych wykresów. Wykresy przedstawiają m.in.: średnicę i kształt pnia na wysokości przekroju pomiarowego, lokalizację poszczególnych czujników na obwodzie pnia, kompozytowy wykres (jest on zazwyczaj abstrakcyjną, różnokolorową plamą) oraz po prawej stronie skalę zaobserwowanej zmienności rozchodzenia się fal akustycznych w pniu badanego drzewa. Na skali powyższych wykresów przedstawiono również wartości typowych prędkości rozchodzenia się ww. fal, w formie wartości minimalnej, maksymalnej oraz średniej, a także zaznaczono wartości średnie (typowe podawane w źródłach naukowych) w postaci dwóch ciemniejszych pasków (obwódka) otaczających skalę zmienności prędkości rozchodzenia się fali akustycznej w pniu badanego drzewa. Ryc. 4 Czujnik impulsowy Arbotom Strona 7 z 21

5. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GATUNKU DRZEWA jesion wyniosły Fraxinus excelsior L., Drzewo o wysokości 30-40 m z szeroką, dość luźną i zwykle wysoko osadzoną koroną. Kora młodych drzew gładka, popielatoszara. Pędy nagie, zielonawoszare, pączki czarne. Liście o 7-15 siedzących listkach, zwykle wąsko jajowatych, brzegiem karbowano piłkowanych, z ząbkami zagiętymi ku blaszce listki, listki spodem zwykle owłosione, zwłaszcza w dolnej części nerwu głównego. Kwiaty w wiechach pojawiają się na przełomie maja-kwietnia, przed rozwinięciem się liści. Liście bardzo późno rozwijają się na wiosnę, a w jesieni opadają przeważnie zielone, także późno. Wymagania glebowe - duże, w młodości cienioznośne, odporne na działanie silnych wiatrów, a także zanieczyszczenia powietrza. Drewno dość ciężkie, twarde, ale elastyczne. (Opracowano na podstawie: W. Seneta i J. Dolatowski, 2000: Dendrologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.) 6. WYNIKI PRZEPROWADZONEGO BADANIA Tabela 1 jesion wyniosły - podstawowe informacje inwentaryzacyjne Lp. Gatunek / rodzaj Obwód [cm] Wys. [~m] Promień korony [~m] 1 jesion wyniosły Fraxinus excelsior L. 474 18,5 N 13, 3 S 12, 2 E ok 7 W 10, 5 Strona 8 z 21

Dokumentacja fotograficzna: Ryc. 5 Widok na pokrój drzewa od strony północnego zachodu Ryc. 6 Widok na pokrój drzewa od strony południowego wschodu Ryc. 7 Widok na pokrój drzewa od strony południowego zachodu Strona 9 z 21

Ryc. 8 Widok na odziomek drzewa oraz jego lokalizację Ryc. 9 Widok na strefę odziomkową drzewa i jego nabiegi korzeniowe Ryc. 10 Widok lokalizację drzewa oraz na pomnik solidarności Ryc. 11 Widok na odziomek pnia i lokalizację drzewa względem ogrodzenia od strony północnej Ryc. 12 Widok na rozwidlenie drzewa oraz ubytki po usuniętych przewodnikach Ryc. 13 Widok na nasadę korony drzewa Strona 10 z 21

Ryc. 14 Widok na koronę drzewa oraz jej kolizję z daglezją Ryc. 15 Widok na kolizję korony jesionu z daglezją Ryc. 16 Badanie z wykorzystaniem arbotomu pierwszy pomiar Ryc. 17 Badanie z wykorzystaniem arbotomu drugi pomiar Strona 11 z 21

6.1. FORMULARZ PODSTAWOWEJ DIAGNOSTYKI DRZEWA Tabela 2 Formularz podstawowej diagnostyki drzewa VTA I. METRYCZKA Data oceny: 19.10.2015 r. Autor oceny: Maciej Motas planowana Przyczyna oceny: interwencja postępowanie administracyjne Lokalizacja / adres: JAROCIN ulica Wyszyńskiego Właściciel/zarządzający Urząd Miejski w Jarocinie NR DRZEWA: 1 Rodzaj / gatunek: jesion wyniosły Fraxinus excelsior L. Obwód (na 130 cm): 474 Wysokość drzewa (m): 18,5 Wartość drzewa II. OTOCZENIE DRZEWA Użytkowanie: Podłoże/położenie: Zmiany otoczenia: Ekspozycja na wiatr: pomnik przyrody cenne /wyjątkowe gatunek rodzimy część założenia przestrzennego siedlisko gatunków cennych/chronionych Strona 12 z 21 Średnica korony (m): N 13, 3, S 12, 2 E ok 7, W 10, 5 brak rzadkie częste ciągłe płytka gleba zagęszczona gleba ograniczona objętość inne: od strony południowej odziomek pnia drzewa zlokalizowany w odległości 50 cm od murku oporowego - od strony E drzewo jest zlokalizowane jest bezpośrednio przy murach zabudowań kościoła. Nabiegi korzeniowe bezpośrednio dotykają muru, natomiast odległość lica pnia od muru wynosi około 70 cm. - od strony N rośnie w odległości 3,2 m od ogrodzenia (murowane słupki + metalowe przęsła). Poziom terenu za ww. ogrodzeniem jest obniżony. wykop nawierzchnia chodnikowa zlokalizowana od strony S, W i SW od pnia stosunki wodne poziom gruntu, a tym samym posadowienie drzewa, jest wyniesiony o 70 cm w stosunku do ww. chodnika inne: pomnik solidarności wraz z nawierzchnią kostki brukowej zlokalizowany ok 2m w kierunku zachodnim od drzewa wyeksponowane od strony W i S częściowo osłonięte całkowicie osłonięte

III. CECHY MAJĄCE WPŁYW NA PRAWDOPODOBIEŃSTWO UPADKU (1 - niewielkie oznaki; 2 - średnio istotne; 3 - poważne; 4 bardzo poważne) - zaznacz odpowiednią kratkę pęknięcia gleby uszkodzenie korzeni rozkład owocniki grzybów ograniczenie rozwoju inne pęknięcia nabiegi rozkład owocniki grzybów rany inne rozkład pochylenie pęknięcia słabe rozwidlenie owocniki grzybów inne STREFA KORZENIOWA Około lat 70 XX wieku miała miejsce budowa murku oporowego otaczającego drzewo oraz wymiana nawierzchni od strony S, W i SW. W wyniku niniejszej budowy doszło do uszkodzenia części korzeni szkieletowych oraz włośnikowych. Ze względu na lokalizację drzewa, strefa korzeniowa jest mocno ograniczona w rozwoju - wprowadzenie murka oporowego, wymiana nawierzchni chodnikowej, zmiany poziomu gruntu. Profil glebowy w dostępnym do badan zakresie jest rozluźniony i zapewnia odpowiednią przepuszczalność dla wody i powietrza ODZIOMEK Wyraźnie wyniesione nabiegi korzeniowe ponad powierzchnię terenu Badane osłuchowe pnia wykazało pasy martwicze, pomiędzy nabiegami. Jest to wynik cienia asymilacyjnego od miejsc ubytków po usuniętych konarach(w rozwidleniu korony). PIEŃ w badaniu VTA wewnętrznego rozkładu pnia (w dalszej części opinii dendrologicznej przeprowadzono wyniki badania za pomocą arbotomu) brak Na wysokości około 6 m zlokalizowane jest słabe rozwidlenie korony, na cztery przewodniki. W rozwidleniu widoczne dwa ubytki wewnętrzne z wypróchnieniem w miejscach po usuniętych konarach. na wysokości około 180 cm od strony zachodniej na pniu zlokalizowana infekcja bakteryjna lub wirusowa najprawdopodobniej po uszkodzeniu mechanicznym Strona 13 z 21

NASADA KORONY rany rozkład rozkład, ubytki wewnętrzne w miejscach po usuniętych konarach j. w. słabe rozwidlenie j. w. dziuple ubytki wewnętrzne w miejscach po usuniętych konarach j. w. grzyby inne KONARY rany na konarach widoczna zgorzel słoneczna (częściowo przechodząca w ubytki wewnętrzne) od górnej części przewodników na wysokości około 6-10 m od poziomu gruntu słabe rozwidlenie j. w. (liczba usuniętych konarów w miejscu rozwidlenia 3) martwe dziuple grzyby inne Dwa przewodniki od strony północnego zachodu oraz południowego wschodu rozwinięte niemalże równolegle do poziomu terenu, do momentu wykonania cięcia głowiącego. W wyniku cięć głowiących przewodników drzewo rozwinęło pędy regeneracyjne. Widoczne cięcia konarów. nekrozy/chlorozy zawieszone gałęzie przerzedzenie susz gałęziowy jemioła inne GAŁĘZIE, PĘDY, LIŚCIE Korona drzewa przerzedzona ze względu na przeprowadzone cięcia głowiące. od strony północnego zachodu korona jesionu zagłuszona przez daglezję (rośnie około 8 m od badanego drzewa) natomiast od strony kościoła korona zagłuszona przez lipę Strona 14 z 21

Witalność w skali Roloffa Pokrój drzewa Liczba przewodników IV. OCENA RYZYKA 0 Drzewo w fazie silnego przyrostu pędów na długość, zdrowe. Stan zdrowotny dobry. 1 Drzewo o lekko zahamowanym przyroście pędów. Stan zdrowotny średni. 2 Drzewo o wyraźnie zahamowanym przyroście pędów, możliwa regeneracja. Stan zdrowotny słaby. 3 Drzewo obumierające, bez możliwości regeneracji i powrotu do fazy 2. Stan zdrowotny bardzo słaby. kłoda ogłowienie strzała podkrzesanie asymetryczny pędy regeneracyjne STWIERDZONO oznaki wskazujące na zwiększone ryzyko w otoczeniu drzewa NIE STWIERDZONO oznak wskazujących na zwiększone ryzyko w otoczeniu drzewa UZASADNIENIE: Ze względu na lokalizację drzewa, strefa korzeniowa jest mocno ograniczona w rozwoju - wprowadzenie murka oporowego, wymiana nawierzchni chodnikowej, zmiany poziomu gruntu. Badane osłuchowe pnia wykazało pasy martwicze, pomiędzy nabiegami. Jest to wynik cienia asymilacyjnego od miejsc ubytków (w rozwidleniu korony) po usuniętych konarach. Na wysokości około 6 m zlokalizowane jest słabe rozwidlenie korony, na cztery przewodniki. W rozwidleniu widoczne dwa ubytki wewnętrzne z wypróchnieniem w miejscach po usuniętych konarach. Na konarach widoczna zgorzel słoneczna (częściowo przechodząca w ubytki wewnętrzne) od górnej części przewodników na wysokości około 6-10 m od poziomu gruntu. Dwa przewodniki od strony północnego zachodu oraz południowego wschodu rozwinięte niemalże równolegle do poziomu terenu, do momentu wykonania cięcia głowiącego. W wyniku cięć głowiących przewodników drzewo rozwinęło pędy regeneracyjne obecnie zagrożone wyłamaniem. Widoczne cięcia głowiące konarów. Strona 15 z 21

6.2. WYNIKI POMIARÓW ARBOTOM Poniższe wykresy nr 1 i 3 obrazują stan / stopień rozkładu pnia drzewa na różnych wysokościach (w zależności od poziomu/lokalizacji wykonywanego badania) zobrazowany wewnątrz konturu pnia drzewa w formie palety barw odzwierciedlających prędkość rozchodzenia się impulsu akustycznego pomiędzy zamontowanymi czujnikami (zmierzony zakres prędkości przedstawiono po prawej stronie wykresu w formie skali barwnej wraz z ich wartościami maksymalnymi, minimalnymi i średnimi) mniejsza prędkość rozchodzenia wskazuje na rozkład pnia związany najczęściej z infekcją grzybową. czerwień/fiolet oznacza całkowity rozkład i utratę wytrzymałości mechanicznej, pomarańczowy do żółtego różne fazy rozpadu najczęściej spowodowanego infekcjami grzybowymi wraz z utratą wytrzymałości mechaniczne, zielony drewno o pełnej wytrzymałości mechanicznej właściwej dla badanego gatunku. Poniższe wykresy 2 i 4 przedstawią 3 typy parametrów wytrzymałościowych: moment geometryczny (geometric moment) odzwierciedlający wytrzymałość geometryczną pnia, moment ważony (weighted moment) zależny od stopnia rozkładu pnia, moment względny (relation moment) obrazujący wytrzymałość pnia z uwzględnieniem jego geometrii i stopnia rozkładu wnętrza. Badanie wykonano na dwóch poziomach: na wysokości 70 cm i 240 cm. Strona 16 z 21

Wykres 1. Wyniki pomiarów wykonane Arbotomem wykres obrazuje stan / stopień rozkładu pnia drzewa na wysokości 70 cm Wykres 2. Wyniki pomiarów wykonane Arbotomem wykres przedstawiający 3 typy parametrów wytrzymałościowych Strona 17 z 21

Wykres 3. Wyniki pomiarów wykonane Arbotomem wykres obrazuje stan / stopień rozkładu pnia drzewa na wysokości 240 cm Wykres 4. Wyniki pomiarów wykonane Arbotomem wykres przedstawiający 3 typy parametrów wytrzymałościowych Strona 18 z 21

6.3. WNIOSKI I ZALECENIA ZALECENIA: V. ZALECENIA Nazwa Pilność wykonania zabiegów kolejna diagnostyka VTA natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne kontrola suszu natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne zdjęcie suszu natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne cięcia korygujące natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne oznakowanie drzewa natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne ogrodzenie terenu natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne usunięcie obiektów natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne usunięcie drzewa natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne wymagane badania specjalistyczne (przeprowadzono) natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne wiązania w koronie natychmiast 3 mc 6 mc 12 mc 24 mc inne opis wiązań: zastosować trzy wiązania pojedyncze, przewodnik od strony wschodniej (od strony zabudowy kościelnej) wzmocnić wiązaniem podwieszającym statycznym lub półstatycznym (2-5% rozciągliwości liny) o wytrzymałości 4ton, takie same wiązania zastosować do przewodników od zachodu i od południa, wszystkie trzy przewodniki z drugiej strony wiązania powinny być zamontowane na najmocniejszym i najmniej zredukowanym przewodniku od północy, który jest w stanie przyjąć takie obciążenie. VI. KOLEJNA OCENA za 6 miesięcy za 2 lata za miesięcy za lat Strona 19 z 21

OCENA STOPNIA ZAGROŻENIA LUDZI I MIENIA W OTOCZENIU BADANEGO DRZEW I ZALECENIA PIELĘGNACYJNE Po wykonaniu oceny (formularz podstawowej diagnostyki drzewa) VTA oraz po przeprowadzonym badaniu Arbotomem stwierdza się, iż drzewo wykazuje wypróchnienie wewnętrznej części pnia. Wypróchnienia są najpewniej następstwem uszkodzenia korzeni podczas prac ziemnych wykonywanych wokół drzewa. Wskazuje na to większy rozkład pnia w części odziomkowej niż w nasadzie korony. Jednak ze względu na wiek drzewa oraz na właściwości mechaniczne drewna opisywanego gatunku, jak również istniejącą grubość i stan zachowania ścian pnia, zapewnia ono obecnie wystarczającą wytrzymałość mechaniczną i nie stanowi zagrożenia wyłamaniem pnia lub wywrotem całego drzewa. Zagrożenia dla otoczenia stanowią nadmiernie rozrośnięte pędy regeneracyjne na końcach ogłowionych konarów i w związku z tym zaleca się przeprowadzenie cięć korygujących kształt korony dla poprawy bezpieczeństwa w otoczeniu oraz ogólnej statyki drzewa. Cięcia powinny obejmować zakresem usunięcie największych pędów regeneracyjnych rosnących na końcach ogłowionych przewodników. Przy czym: najmocniejszą ich redukcję należy przeprowadzić na przewodniku od wschodu gdyż jest on najbardziej skorodowany u nasady. W tym etapie prac najmniejsze cięcie powinny być wykonane na przewodniku rosnącym od północy (najwyższym). Jego redukcja powinna nastąpić dopiero w kolejnym nawrocie prac, po wykształceniu większej ilości nowych pędów na pozostałych konarach. Należy wykonać redukcję przewodnika kolidującego z daglezją w celu umożliwienia jej prawidłowego wzrostu. Daglezja dobrze osłania badanego jesiona od wiatrów wiejących z zachodu. Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 880 ( z późniejszymi zmianami) Art.87a. 2. Prace w obrębie korony drzewa nie mogą prowadzić do usunięcia gałęzi w wymiarze przekraczającym 30% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, chyba że mają na celu: ( ) 3) wykonanie specjalistycznego zabiegu w celu przywrócenia statyki drzewa. Zabieg, o którym mowa w ust 2 pkt 3, wykonuje się na podstawie dokumentacji, w tym dokumentacji fotograficznej, wskazującej na konieczność przeprowadzenia takiego zabiegu. Dokumentację przechowuje się przez okres 5 lat od końca roku, w którym wykonano zabieg. Należy wykonać wzmocnienie mechaniczne korony w postaci wiązań według opisanego wcześniej schematu. Do wykonania wzmocnień należy używać materiałów atestowanych i przeznaczonych specjalnie do tego celu zgodnie z zaleceniami producentów. Pozwala to na zachowanie gwarancji ich wytrzymałości w ściśle określonym przedziale czasu. Obecnie większość producentów oferuje gwarancje 10 letnie. Następną kontrolę drzewa należy przeprowadzić po 24 miesiącach. Strona 20 z 21

7. SPIS RYCIN, TABEL I WYKRESÓW Spis rycin: Ryc. 1 Lokalizacja badanego drzewa w odniesieniu do centrum miasta Jarocin... 4 Ryc. 2 Lokalizacja badanego drzewa względem kościoła pw. Św. Marcina... 4 Ryc. 3 Stanowisko pomiarowe Arbotom z modułem rejestrującym... 6 Ryc. 4 Czujnik impulsowy Arbotom... 7 Ryc. 5 Widok na pokrój drzewa od strony północnego zachodu... 9 Ryc. 6 Widok na pokrój drzewa od strony południowego wschodu... 9 Ryc. 7 Widok na pokrój drzewa od strony południowego zachodu... 9 Ryc. 8 Widok na odziomek drzewa oraz jego lokalizację... 10 Ryc. 9 Widok na strefę odziomkową drzewa i jego nabiegi korzeniowe... 10 Ryc. 10 Widok lokalizację drzewa oraz na pomnik solidarności... 10 Ryc. 11 Widok na odziomek pnia i lokalizację drzewa względem ogrodzenia od strony północnej... 10 Ryc. 12 Widok na rozwidlenie drzewa oraz ubytki po usuniętych przewodnikach... 10 Ryc. 13 Widok na nasadę korony drzewa... 10 Ryc. 14 Widok na koronę drzewa oraz jej kolizję z daglezją... 11 Ryc. 15 Widok na kolizję korony jesionu z daglezją... 11 Ryc. 16 Badanie z wykorzystaniem arbotomu pierwszy pomiar... 11 Ryc. 17 Badanie z wykorzystaniem arbotomu drugi pomiar... 11 Spis tabel: Tabela 1 jesion wyniosły - podstawowe informacje inwentaryzacyjne... 8 Tabela 2 Formularz podstawowej diagnostyki drzewa VTA... 12 Spis wykresów: Wykres 1. Wyniki pomiarów wykonane Arbotomem wykres obrazuje stan / stopień rozkładu pnia drzewa na wysokości 70 cm... 17 Wykres 2. Wyniki pomiarów wykonane Arbotomem wykres przedstawiający 3 typy parametrów wytrzymałościowych... 17 Wykres 3. Wyniki pomiarów wykonane Arbotomem wykres obrazuje stan / stopień rozkładu pnia drzewa na wysokości 240 cm... 18 Wykres 4. Wyniki pomiarów wykonane Arbotomem wykres przedstawiający 3 typy parametrów wytrzymałościowych... 18 Arborysta.com Pracownia Architektury Krajobrazu Maciej Motas Strona 21 z 21