PRZYRODA Z KLASĄ 6 NAZWA DZIAŁU W PODRĘCZNI KU NUMER I TEMAT LEKCJI WYMAGANI A Z PODSTAWY PROGRAM OWEJ WYMAGANIA WYMAGANIA KONIECZNE PODSTAWOWE Uczeń: Uczeń: WYMAGA NIA ROZSZERZ AJĄCE Uczeń: WYMAGA NIA DOPEŁNIAJ ĄCE Uczeń: WYMAGA NIA WYKRACZ AJĄCE Uczeń: 1. O czym będziemy mówić na lekcja przyrody w klasie 6? Omówienie główny celów, zakresu treści i umiejętności programowy przeznaczony do realizacji w klasie 6, przedstawienie przedmiotowego systemu oceniania z przyrody. I. Jak widzimy i słyszymy? 2. Poznajemy wybrane zjawiska świetlne 8. Organizm człowieka. Uczeń: 10) porównuje prędkości rozodzenia się światła na podstawie zjawisk przyrodniczyc h, doświadczeń lub pokazów. 11. Ziemia we Wsześwieci e. bada doświadczalni e prostolinijne rozodzenie się światła i jego konsekwencj e np. camera obscura, cień; 5) bada zjawisko odbicia światła: od zwierciadeł, powierzni rozpraszający, elementów odblaskowyc h podaje naturalny i sztuczny źródeł światła wymienia warunków wpływający na dobre widzenie przedmiotów rozpoznaje na semata zjawiska: odbicia, rozpraszania połaniania i światła, załamania się promieni świetlny wie, że światło rozodzi się po linia prosty, podaje, które to potwierdzaj ą wyjaśnia zjawiska: odbicia, rozpraszania, połaniania i światła, załamania się promieni świetlny nazywa przyrządy, w działaniu który wykorzystan o zjawiska odbicia i załamania światła 3. Jak powstaje tęcza? 8. Organizm człowieka. Uczeń: 10) porównuje wie, że światło białe składa się kilku kolorów; przeprowadza obserwacje przejścia podaje warunki powstawani wyjaśnia zjawisko rozszczepien udowadnia, że światło białe składa
prędkości rozodzenia się światła na podstawie zjawisk przyrodniczyc h, doświadczeń lub pokazów wymienia w kolejności kolory tęczy światła białego przez pryzmat a tęczy rysuje semat przejścia światła białego przez pryzmat ia światła się z wielu barw widmowy 4. Jak rozodzą się dźwięki? 8. Organizm człowieka. Uczeń: 8) wskazuje rodzaje źródeł dźwięku, bada doświadczalni e zależność powstającego dźwięku od. np. naprężenia i długości struny; 9) bada rozodzenie się dźwięków w powietrzu i ciała stały; 10) porównuje prędkości rozodzenia się dźwięku na podstawie zjawisk przyrodniczyc h, doświadczeń lub pokazów podaje źródeł dźwięków podaje świadczące o tym, że dźwięki rozodzą się w różny ośrodka wykonuje doświadcze nie ilustrujące przenoszeni e dźwięków przez ciała stałe, porównuje prędkości rozodzeni a się dźwięków na podstawie zjawisk przyrodniczy, doświadcze ń lub pokazów wyjaśnia sposób rozodzeni a się dźwięków projektuje i wykonuje doświadcze nie ilustrujące przenoszeni e dźwięków przez różne ośrodki: ciała stałe, powietrze itp. 5. i 6. Utrwalenie i sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia po dziale I Jak widzimy i słyszymy? 7. Gwiazdy, planety i planetoidy 11. Ziemia we Wsześwieci e. Uczeń: 3) wyjaśnia założenia teorii heliocentrycz nej Mikołaja Kopernika wie, czego dokonał M. Kopernik identyfikuje Słońce jako gwiazdę najbliższą Słońcu wskazuje różnice między gwiazdą a planetą wyjaśnia różnice między teorią geo- i heliocentryc zną definiuje pojęcia: planetoidy, komety wie, kim byli Galileusz i Kepler wyjaśnia znaczenie teorii heliocentryc znej dla rozwoju nauki definiuje pojęcie: rok świetlny
8. Układ Słoneczny 11. Ziemia we Wsześwieci e. Uczeń: 2) wymienia nazwy planet Układu Słonecznego i porządkuje je według odległości od Słońca wie, że Ziemia jest 3. planetą Układu Słonecznego wyjaśnia, dlaczego na Ziemi panują warunki umożliwiające życie wymienia w kolejności planety Układu Słonecznego identyfikuje Księżyc jako naturalnego satelitę Ziemi wymienia typy planet i podaje rozróżnia fazy Księżyca arakteryz uje warunki panujące na Księżycu II. Jakie jest miejsce Ziemi we wsześwie cie? 9. Człowiek odkrywa kosmos podaje nazwisko Polaka, który odbył podróż kosmiczną wymienia pojazdów i urządzeń, które człowiek wysyłał w kosmos wymienia astronautów i i dokonania w kosmosie wyjaśnia znaczenie lotów kosmiczny dla rozwoju nauki wyjaśnia znaczenie skrótu NASA, przygotowuj e informacje na temat działalności NASA 10. Kształt, obwód, masa i ciężar, czyli kilka faktów na temat Ziemi 11. Ziemia we Wsześwieci e. Uczeń: 1) kształt Ziemi z wykorzystani em jej modelu globusa identyfikuje globus jako model Ziemi wskazuje na globusie: równik, bieguny wyjaśnia, jak działa siła grawitacji wyjaśnia, czym jest oś ziemska wyjaśnia różnice między masą o ciężarem podaje jednostki masy i ciężaru wyjaśnia, co to jest pole grawitacyjne 11. Jak określić położenie obiektu geograficzn ego na kuli ziemskiej? 12. Lądy i oceany. Uczeń: 1) wskazuje na globusie: bieguny, równik, południk zerowy i 180 0, półkule, kierunki główne; 2) wskazuje na mapie świata, równik, południk rozróżnia i wskazuje na globusie: równoleżniki i południki, kierunki główne wskazuje na mapie świata, równik, południk zerowy i 180 0, bieguny, kierunki główne, półkule rozróżnia siatkę geograficzna i kartograficzną określa z pomocą nauczyciela współrzędne geograficzne podaje cey równoleżnik ów i południków samodzielni e określa współrzędne geograficzne oraz na podstawie współrzędny geograficzny odnajduje punkty na mapie lub globusie
zerowy i 180 0, bieguny 12. Gdzie leży Rzym, a gdzie Krym? 12. Lądy i oceany. Uczeń: 1) wskazuje na globusie: bieguny, równik, południk zerowy i 180 0, półkule, kierunki główne; 2) wskazuje na mapie świat: kontynenty, równik, południk zerowy i 180 0, bieguny określa położenie punktu względem równika (półkula północna i południowa) określa położenie punktu względem równika i południka O 0 (półkula północna i południowa, zaodnia i wsodnia) określa współrzędne geograficzne samodzielni e określa współrzędne geograficzne oraz na podstawie współrzędny geograficzny odnajduje punkty na mapie lub globusie dzieli stopnie na minuty przy określaniu współrzędny geograficzny 13. Dzień i noc skutkiem ruu obrotoweg o Ziemi 11. Ziemia we Wsześwieci e. Uczeń: 7) odnajduje zależność między ruem obrotowym Ziemi a zmianą dnia i nocy; 6) prezentuje za pomocą modelu ru obrotowy Ziemi wyjaśnia, dlaczego na Ziemi następują po sobie dzień i noc wie, że Ziemia obraca się z zaodu na wsód, demonstruje to na globusie wyjaśnia, dlaczego w Polsce mamy czas letni i zimowy identyfikuje strefy czasowe jako skutek obrotowego ruu Ziemi 14. Pory roku skutkiem krążenia Ziemi wokół Słońca 11. Ziemia we Wsześwieci e. Uczeń: 8) wykazuje zależność między ruem obiegowym Ziemi a zmianami pór roku; 6) prezentuje za pomocą modelu ru obiegowy wymienia daty pierwszy dni kalendarzowy pór roku wskazuje na mapie świata położenie stref oświetleniowy wyjaśnia pojęcia: równonoc wiosenna i jesienna, przesilenie letnie i zimowe wyjaśnia różnice w oświetleniu różny stref na świecie wyjaśnia, jak się zmienia oświetlenie kuli ziemskiej w ciągu roku wyjaśnia pojęcie rok przestępny
Ziemi 15. i 16. Utrwalenie i sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia po dziale II Jakie jest miejsce Ziemi we wszeświecie? 17. Położenie oceanów i kontynentó w na kuli ziemskiej 12. Lądy i oceany. Uczeń: 1) lokalizuje kontynenty, oceany i określa i położenie względem równika i południka zerowego; 2) wskazuje na mapie świat: kontynenty, równik, południk zerowy i 180 0, bieguny wskazuje na globusie i na mapie kontynenty świata wskazuje na globusie i na mapie oceany świata wyjaśnia pojęcie wszeocean wskazuje na mapie umowną granicę między Europą i Azją wyjaśnia nazwę Eurazja III. Lądy i oceany 18. Krajobraz dna morza fale, pływy i prądy morskie wskazuje na semacie formy ukształtowani a dna morskiego arakteryzuje szelf kontynentalny na semacie długość i grzbiet fali wyjaśnia sposób powstawani a fali morskiej, prądów morski wyjaśnia zjawisko przypływów i odpływów wyjaśnia przyczyny i sposób powstawani a tsunami 19. Strefy życia w morzu 12. Lądy i oceany. Uczeń: 3) arakteryzuj e wybrane oceanu, opisując i ia w budowie zewnętrznej do życia na różnej głębokości wskazuje na semacie strefy życia w morzu wymienia i żyjący w różny strefa morza omawia i a żyjący w różny strefa morza arakteryz uje warunki życia w różny strefa morza omawia budowę polipa parzydełkow ców arakteryzu je cey ssaków umożliwiając e im życie w morza przygotuje prezentację multimedial ną na temat życia w wybranej strefie morza 20. Niezwykli mieszkańcy mórz i oceanów 12. Lądy i oceany. Uczeń: 3) arakteryzuj e wybrane oceanu, opisując i wskazuje na mapie świata rafę koralową przy wybrzeża Australii wyjaśnia, arakteryzuje warunki życia i zwierzęta występujące na rafie koralowej wyjaśnia sposób powstawani a rafy koralowej arakteryz wyjaśnia pojęcie symbioza, podaje omawia wpływ zanieczyszcz eń mórz i oceanów na życie ekosystemó
ia w budowie zewnętrznej do życia na różnej głębokości dlaczego rafa jest kolorowa uje ryby głębinowe w morski 21. Historia życia na Ziemi wyjaśnia źródła wiedzy o powstaniu życia na Ziemi podaje warunki w jaki powstało życie na Ziemi definiuje pojęcia: skamieliny i paleontolog wyjaśnia jak powstała atmosfera zawierająca tlen wymienia kolejność powstawani a na Ziemi wyjaśnia pojęcia: żywe skamieliny 22. Z życia dinozaurów rozróżnia na semata dinozaurów roślino- i mięsożerny arakteryzuje i a tyranozaura do drapieżnictwa wymienia sposoby poruszania się dinozaurów wymienia różnice między wybranymi grupami dinozaurów arakteryzu je nia dinozaurów roślinożerny do trawienia pokarmu roślinnego przygotuje plakat na temat wybranego przez siebie gatunku dinozaura 23. Wielkie odkrycia geograficzn e 12. Lądy i oceany. przebieg największy wypraw odkrywczy, w szczególności Krzysztofa Kolumba i Ferdynanda Magellana wymienia nazwiska podróżników, którzy dokonali ważny odkryć geograficznyc h omawia odkrycia K. Kolumba wskazuje na mapie trasy wypraw wybrany podróżników podaje przyczyny i skutki wielki odkryć geograficzny wyprawy Ferdynanda Magellana arakteryzu je odkrycia Jamesa Cooka przygotowuj e informacje na temat odkryć geograficzny Barnarda Polaka 24. i 25. Utrwalenie i sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia po dziale III Lądy i oceany. IV. Jakie spotka 26. Klimat czynnikiem warunkując ym życie na Ziemi 13. Krajobrazy świata. wymienia 2 cey klimatu na podstawie analizy rozróżnia klimat od pogody analizuje i odczytuje dane z diagramu oblicza roczną amplitudę temperatury wyjaśnia, jakie znaczenie ma
odkrywca świata? Część I podaje współzależno ści między składnikami krajobrazu, zwłaszcza między klimatem (temp. powietrza, opady atmosferyczn e) a rozmieszczeni em roślin i diagramu klimatyczneg o klimatyczne go rysuje diagram klimatyczny na podstawie dany powietrza i średnią sumę roczny opadów znajomość prognozy pogody w różny dziedzina życia ludzi 27. Strefy klimatyczne świata 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 1) arakteryzuj e warunki klimatyczne wskazuje na mapie świata wybrane 2 strefy krajobrazowe wskazuje i nazywa na mapie świata strefy krajobrazowe wyjaśnia przyczyny istnienia stref krajobrazow y na świecie na podstawie diagramu klimatyczneg o identyfikuje strefy krajobrazow e na świecie 28. W wilgotnym lesie równikowy m 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 1) arakteryzuj e warunki klimatyczne i ie do ni wybrany lasu równikowego wilgotnego; 2) świata lasu równikowego wilgotnego, rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie; 3) rozpoznaje i nazywa roślinne i zwierzęce typowe dla lasu równikowego wymienia podstawowe cey klimatu wilgotny lasów równikowy wymienia roślin rosnący i uprawiany na terenie wilgotny lasów równikowy wskazuje na mapie świata tereny wilgotny lasów równikowy rozpoznaje na zdjęcia wybrane gatunki roślin analizuje diagram klimatyczny omawia budowę lasu równikoweg o omawia nia roślin do życia w wilgotny lasa równikowyc h definiuje epifity, podaje uzasadnia, na przykłada, konieczność orony lasów równikowyc h przedstawia rolę i znaczenie wilgotny lasów równikowyc h w ekosystemie świata
wilgotnego 29. Las równikowy współistnie nie roślin, i ludzi 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 3) rozpoznaje i nazywa roślinne i zwierzęce typowe dla lasu równikowego wilgotnego wymienia roślin rosnący w wilgotny lasa równikowy rozpoznaje na zdjęcia wybrane gatunki arakteryzuje życie ludzi na tym terenie omawia nia do życia w wilgotny lasa równikowyc h uzasadnia, na przykłada, konieczność orony żyjący w lasa równikowyc h przedstawia rolę i znaczenie wilgotny lasów równikowyc h w ekosystemie świata 30. Wśród wysoki traw sawanny 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 1) arakteryzuj e warunki klimatyczne i ie do ni wybrany sawanny; 2) świata sawanny, rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie; 3) rozpoznaje i nazywa roślinne typowe dla sawanny nazywa dwie pory roku na sawannie identyfikuje sawannę jako formacje trawiastą wskazuje na mapie świata sawannę afrykańską nazywa i rozpoznaje na zdjęcia drzewa sawanny analizuje diagram klimatyczny omawia nia roślin do życia na sawannie porównuje klimat i roślinność wilgotny lasów równikowyc h i sawanny afrykańskiej 31. W świecie największyc h afrykańskiej sawanny 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 3) rozpoznaje i nazywa zwierzęce rozpoznaje na zdjęcia zwierzęta żyjące na sawannie kwalifikuje zwierzęta do roślinożerców, drapieżników i padlinożerców buduje łańcu pokarmowy z omawia nia do życia na sawannie wyjaśnia rolę padlinożerc omawia wpływ warunków klimatycznyc h na życie ludzi na sawannie na podstawie różny źródeł wiedzy omawia nia obronne
typowe dla sawanny sawanny ów na sawannie i oronne żyjący na sawannie 32. Jak przeżyć na pustyni? 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 1) arakteryzuj e warunki klimatyczne i i do ni wybrany pustyni gorącej; 2) świata pustyni gorącej, rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie; 3) rozpoznaje i nazywa roślinne i zwierzęce typowe dla pustyni gorącej. wymienia cey pustyń rozpoznaje na zdjęcia żyjące na pustyni wskazuje na mapie świata Saharę i pustynię Gobi rozpoznaje i nazywa rodzaje pustyń analizuje diagram klimatyczny omawia nia roślin i do życia na pustyni arakteryz uje życie ludzi na tym terenie porównuje klimat i roślinność wilgotny lasów równikowyc h, sawanny afrykańskiej i pustyni przygotowuj e prezentację multimedial ną na temat życia pustyni 33. Nad Morzem Śródziemny m 7. Krajobrazy Polski i Europy. Uczeń: 7) wybrany obszarów Europy (śródziemno morski), rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie wskazuje strefę śródziemnom orską na mapie podaje roślin uprawny poodzącyc h z tej części świata cey klimatu śródziemnomo rskiego podaje państw leżący nad Morzem Śródziemnym omawia nia roślin i do życia w tej strefie wyjaśnia pojęcie makia
34. W kolebce starożytnyc h cywilizacji 7. Krajobrazy Polski i Europy. Uczeń: 7) wybrany obszarów Europy (śródziemno morski), rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie wie, że nad Morzem Śródziemnym rozwinęły się starożytne cywilizacje wyjaśnia, dlaczego strefę śródziemnomo rską nazywa się kolebką cywilizacji europejskiej podaje zabytków Grecji i Wło arakteryz uje życie ludzi na tym terenie uzasadnia, dlaczego ten rejon świata jest atrakcyjny turystycznie krajobraz wulkaniczny przygotowuj e album lub ulotkę informującą o atrakcja turystycznyc h tej strefy 35. i 36. Utrwalenie i sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia po dziale IV Jakie spotka odkrywca świata? Część I. V. Jakie spotka odkrywca świata? Część II 37. W góra wysoki identyfikuje Himalaje jako najwyższe góry świata wskazuje na mapie świata Himalaje wymienia w kolejności pietra roślinności w Himalaja wymienia żyjący w Himalaja wyjaśnia pojęcia góry: wysokie, średnie i niskie podaje nia do życia w góra wysoki arakteryzu je zajęcia ludzi żyjący w Tybecie przygotowuj e informacje na temat wypraw w Himalaje, w tym wypraw polski 38. Alpy najwyższe góry Europy 7. Krajobrazy Polski i Europy. Uczeń: 7) wybrany obszarów Europy (alpejski), rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie identyfikuje Alpy jako najwyższe góry Europy, wskazuje je na mapie Europy cey klimatu alpejskiego wymienia w kolejności pietra roślinności w Alpa analizuje diagram klimatyczny panujący w góra i w dolina alpejski omawia nia roślin i do życia w Alpa arakteryzu je życie ludzi na tym terenie, wyjaśnia, dlaczego na terenie Alp rozwinęła się turystyka przygotowuj e prezentację multimedial ną na temat sportów zimowy uprawianyc h w Alpa 39. Cztery pory roku w lesie liściastym wymienia nazwy warstw lasu wymienia i rozpoznaje na zdjęcia wskazuje na mapie strefę lasów liściasty wskazuje zależności między warunkami klimatyczny analizuje lesistość Europy i Ameryki Północnej
ia budowy życiowy lądowy do i życia 7) rozpoznaje i nazywa warstwy lasu żyjący w poszczególnyc h warstwa lasu podaje łańcuów pokarmowy funkcjonującyc h w lesie liściastym arakteryz uje nia do życia w tej strefie mi a typem lasu na podstawie map tematycznyc h 40. Na stepie, prerii i pampie 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 1) arakteryzuj e warunki klimatyczne i ia do ni wybrany stepu; 2) świata stepu, rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie; 3) rozpoznaje i nazywa roślinne i zwierzęce typowe dla stepu identyfikuje step jako formację trawiastą wymienia roślin rosnący na stepa wskazuje na mapie świata obszary strefy stepów wymienia żyjący na stepa analizuje diagram klimatyczny arakteryz uje nia do życia na stepie rozróżnia pojęcia: step, pampa i preria omawia życie ludzi na stepie omawia, na czym polega gospodarcze wykorzystan ie stepów porównuje warunki klimatyczne i życie ludzi na stepie, pampie i prerii 41. Życie w tajdze 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 1) arakteryzuj e warunki klimatyczne i i do ni wybrany tajgi; 2) świata tajgi, rozpoznaje je wymienia roślin i tajgi wyjaśnia pojęcie wiecznej zmarzliny wskazuje na mapie świata obszary tajgi rozpoznaje gatunki żyjący w tajdze analizuje diagram klimatyczny arakteryz uje nia do życia w tajdze rozróżnia gatunki drzew wyjaśnia, dlaczego tajga jest trudną i nieprzyjazną strefą dla życia ludzi
VI. Jak rozwija się życie w środowisku lądowym? na ilustracji oraz lokalizuje na mapie; 3) rozpoznaje i nazywa roślinne i zwierzęce typowe dla tajgi iglasty tajgi 42. Tundra krainą mów i porostów 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 1) arakteryzuj e warunki klimatyczne i i do ni wybrany tundry; 2) świata tundry, rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie; 3) rozpoznaje i nazywa roślinne i zwierzęce typowe dla tundry wymienia roślin i tundry wymienia cey klimatu tundry analizuje diagram klimatyczny arakteryz uje nia do życia w tundrze omawia życie ludzi w tundrze arakteryzu je bogactwa mineralne tundry przygotowuj e prezentacje multimedial ną na temat życia w tundrze 43. Pustynie lodowe strefa wieczny mrozów 13. Krajobrazy świata. Uczeń: 1) arakteryzuj e warunki klimatyczne i ie do ni wybrany pustyni lodowej; 2) świata pustyni lodowej, rozpoznaje je na ilustracji oraz wskazuje na mapie świata Arktykę i Antarktydę wymienia cey klimatu pustyni lodowej analizuje diagram klimatyczny arakteryz uje nia do życia na pustyni lodowej omawia działalność ludzi w Arktyce i Antarktydzie przedstawia prace polski polarników w Arktyce i Antarktydzie
lokalizuje na mapie; 3) rozpoznaje i nazywa roślinne i zwierzęce typowe dla pustyni lodowej 44. i 45. Utrwalenie i sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia po dziale V Jakie spotka odkrywca świata? Część II. 46. Pierścienice i ślimaki zwierzęta o miękkim ciele ia budowy życiowy lądowy do przykłada budowę dżdżownicy i ślimaka winniczka cey miejsc występowani a obu omawia znaczenie dżdżownic dla arakteryzuje i a dżdżownicy do życia w glebie wyjaśnia znaczenie śluzu pokrywające go ciało dżdżownicy i ślimaka winniczka omawia sposoby rozmnażania dżdżownicy i ślimaka winniczka omawia rolę dżdżownic w powstawani u prónicy 47. Owady zwierzęta wszystki środowisk ia budowy życiowy lądowy do przykłada semat budowy owada etapy rozwoju motyla podaje pozytywnej i negatywnej roli owadów w przyrodzie i życiu człowieka rozróżnia typy aparatów gębowy owadów uzasadnia, dlaczego osy, pszczoły i mrówki zaliczane są do owadów społeczny omawia rolę owadów w zwalczaniu inny owadów, zaliczany do szkodników
48. Pajęczaki sprytni łowcy ia budowy życiowy lądowy do przykłada semat budowy pająka identyfikuje kleszcze i świerzbowce jako pajęczaki, arakteryzuje miejsca i występowania podaje cey wcze pajęczaków sposoby zdobywania pożywienia przez pająki prezentuje ciekawostki na temat różny pajęczaków 49. Płazy zwierzęta dwó środowisk ia budowy życiowy lądowy do przykłada wyjaśnia, dlaczego płazy zalicza się do dwó środowisk wymienia cey przystosowują ce płazy do życia na lądzie i życia w wodzie omawia etapy rozwoju płazów sposób zdobywania pokarmu przez płazy porównuje cey budowy kijanki i osobnika dorosłego płazów podaje powody orony płazów 50. Różnorodn ość w świecie płazów ia budowy życiowy lądowy do przykłada wymienia kilku przedstawicie li płazów dzieli płazy na ogoniaste i bezogonowe rozróżnia wybrane gatunki płazów podając i cey arakteryst yczne klasyfikuje płazy przygotowuj e ciekawostki na temat różny, wybrany gatunków płazów 51. Jak gady przystosow ały się do życia na lądzie? Uczeń:4) budowę ciała jaszczurki wymienia cey przystosowują ce gady do omawia etapy rozwoju gadów porównuje cey gadów z ceami płazów
ia budowy życiowy lądowy do przykłada życia na lądzie sposób zdobywania pokarmu przez gady 52. Przegląd gadów ia budowy życiowy lądowy do przykłada rozróżnia na zdjęcia i podaje cey różniące zaskrońca i żmii zygzakowatej wymienia gadów żyjący w Polsce rozróżnia wybrane gatunki gadów podając i cey arakteryst yczne klasyfikuje gady przygotowuj e ciekawostki na temat różny, wybrany gatunków gadów 53. Życie w powietrzu, czyli kilka słów o ptaka ia budowy życiowy lądowy do przykłada budowę ciała ptaka wymienia cey przystosowują ce ptaki do lotu wskazuje na zależność kształtów dziobów i kończyn od rodzaju pożywienia ptaków rozróżnia typy piór i podaje i znaczenie budowę pióra ptasiego wyjaśnia pojęcia i znaczenie dla ptaków: kości pneumatycz ne, grzebień mostka, podwójne oddyanie, stałocieplno ść 54. Różnorodn ość w świecie ptaków Uczeń:4) ia budowy życiowy lądowy do wymienia ptaków należący do 2 3 wybrany grup podaje ptaków zimujący w Polsce i wymienia gniazdownikó w i zagniazdownik ów arakteryzuje i a 2 3 grup ptaków, np. drapieżny, omawia rozwój ptaków wyjaśnia pojęcia: gniazdownik i i zagniazdow niki kwalifikuje gatunki wyjaśnia, na przykłada, na czym polegają wędrówki ptaków przedstawia informacje na temat kukułki jako ptaka odrzucające go jaja innym ptakom
przykłada odlatujący do ciepły krajów brodzący i ziarnojadów ptaków do różny grup arakteryz uje ptaki należące do nielotów 55. Ssaki niezwykła grupa ia budowy życiowy lądowy do przykłada wyjaśnia pojęcie ssaki na przykładzie dowolnie wybranego ssaka podaje cey jego budowy wyjaśnia różnice uzębieniu ssaków roślinożerny i mięsożerny omawia budowę skóry ssaka podaje wytworów naskórka arakteryzu je rozmnażanie i rozwój ssaków, wyjaśnia pojęcie owodniowce 56. Różnorodn ość w świecie ssaków ia budowy życiowy lądowy do przykłada wymienia ssaków łożyskowy należący do 2 3 wybrany grup arakteryzuje i a 2 3 grup ssaków łożyskowy wyjaśnia pojęcie ssaki łożyskowe kwalifikuje gatunki ssaków do różny grup omawia nia nietoperzy do lotu przygotowuj e ciekawostki na temat różny, wybrany gatunków ssaków łożyskowy 57. Czy miś koala jest na pewno misiem? ia budowy życiowy lądowy do przykłada podaje ssaków należący do stekowców i torbaczy arakteryzuje i a kangura i kolczatki do życia wyjaśnia pojęcia: stekowce i torbacze. Podaje cey różniące je od ssaków łożyskowy wyjaśnia, dlaczego koala nie jest misiem
58. i 59. Utrwalenie i sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia po dziale VI Jak rozwija się życie w środowisku lądowym? 60. Globalne zagrożenia 5. Człowiek a środowisko. Uczeń: 5) podaje negatywnego wpływu na zdrowie człowieka wymienia 3 4 globalny zagrożeń wyjaśnia, jak doszło do powstania dziury ozonowej wyjaśnia,jak powstają kwaśne opady wymienia skutki ocieplenia się klimatu wyjaśnia, na przykłada, przyczyni wymierania i ginięcia niektóry gatunków roślin lub VII. Co grozi naszej planecie i jak ją ronić? 61. Razem rońmy Ziemię 5. Człowiek a środowisko. Uczeń: 3) proponuje działania sprzyjające środowisku przyrodnicze mu podaje sposoby działań mający na celu oronę naszej planety wymienia alternatywnyc h źródeł energii wymienia i arakteryz uje wybrane programy mające na celu oronę przyrody w Polsce i na świecie wyjaśnia, na czym polega zrównoważo ny rozwój 62. Międzynaro dowe organizacje ratujące przyrodę 5. Człowiek a środowisko. Uczeń: 3) proponuje działania sprzyjające środowisku przyrodnicze mu wyjaśnia, czym jest czerwona księga rozpoznaje symbole międzynarodo wy organizacji działający na rzecz orony przyrody podaje działalności Greenpeace podaje i arakteryzu je działania proekologicz ne podejmowa ne przez lokalne władze lub środowisko 63. Utrwalenie wiadomości i umiejętności ucznia po dziale VII Co grozi naszej planecie i jak ją ronić? VIII. Przed nauką w
gimnazjum. ABC mikroskopo wania 64. Komórka komórce nierówna wie, że wszystkie zbudowane są z komórek rozróżnia na semata komórki: roślinną, zwierzęca i bakteryjną podaje definicje komórki nazywa elementy budujące komórkę roślinną i zwierzęcą określa funkcje poszczególn y elementów komórki roślinnej i zwierzęcej podaje różnice między komórka roślinna a zwierzęcą arakteryzu je budowę komórki bakteryjnej 65. Jak zbudowane są komórki grzybów wskazuje na semacie komórkę grzyba, odróżnia ją od inny komórek nazywa elementy budujące komórkę grzyba podaje różnice między komórką grzyba a komórkami roślinną a zwierzęcą wyjaśnia pojecie komórczak, podaje komórczakó w 66. Wykonuje my preparaty roślinne przygotowuje (z pomocą kolegi lub nauczyciela) preparat mikroskopow y samodzielnie przygotowuje preparat mikroskopowy ustawia obraz w mikroskopie wykonuje sematycz ny rysunek oglądanego pod mikroskope m preparatu samodzielni e wykonany rysunek 67. Przegląd tkanek roślinny. Część I przygotowuje mikroskop do obserwacji prowadzi (z pomocą kolegi lub nauczyciela) mikroskopow ą tkanki miękiszowej samodzielnie prowadzi mikroskopową tkanki miękiszowej, wykonuje proste rysunki samodzielni e prowadzi mikroskopo wą tkanki okrywającej skórki, wykonuje prosty rysunek samodzielni e prowadzi mikroskopo wą tkanki okrywającej korka, wykonuje prosty rysunek 68. Przegląd tkanek roślinny. Część II przygotowuje mikroskop do obserwacji prowadzi (z pomocą kolegi lub samodzielnie prowadzi mikroskopową tkanki przewodzącej, wykonuje samodzielni e prowadzi mikroskopo wą tkanki przewodząc ej, odróżnia samodzielni e prowadzi mikroskopo wą tkanki wzmacniając ej, wykonuje
nauczyciela) mikroskopow ą tkanki przewodzącej proste rysunki drewno i łyko, wykonuje prosty rysunek prosty rysunek IX. Przed nauką w gimnazjum. Badaj i doświadczaj 69. Przegląd tkanek zwierzęcyc h. Część I przygotowuje mikroskop do obserwacji prowadzi (z pomocą kolegi lub nauczyciela) mikroskopow ą tkanki mięśniowej gładkiej i poprzecznie prążkowanej samodzielnie prowadzi mikroskopową tkanki mięśniowej gładkiej i poprzecznie prążkowanej, wykonuje proste rysunki samodzielni e prowadzi mikroskopo wą tkanki nabłonkowe j, wykonuje prosty rysunek samodzielni e prowadzi mikroskopo wą tkanki sercowej, wykonuje prosty rysunek 70. Przegląd tkanek zwierzęcyc h. Część II przygotowuje mikroskop do obserwacji prowadzi (z pomocą kolegi lub nauczyciela) mikroskopow ą tkanki rzęstnej i krwi samodzielnie prowadzi mikroskopową tkanki rzęstnej i krwi, wykonuje proste rysunki samodzielni e prowadzi mikroskopo wą tkanki kostnej, wykonuje prosty rysunek samodzielni e prowadzi mikroskopo wą tkanki nerwowej, wykonuje prosty rysunek 71. Dowiedz się więcej o budowie materii materia zbudowana jest z drobin podaje pierwiastków i związków emiczny wyjaśnia, na czym polega reakcja emiczna przedstawia budowę atomu definiuje: protony, elektrony, neutrony X. Przed nauką w gimnazjum. Las 72. Prędkość to nie czary! 73. Obserwuj rośliny potrafi przeprowadzi ć doświadczeni e związane z pomiarem prędkości biegu lub marszu przygotowuje hodowlę cebuli do doświadczeni a oblicza prędkość według podanego wzoru przygotowuje doświadczenie ilustrujące przewodzenie substancji w roślinie oblicza czas lub drogę, znając pozostałe dane dokonuje analizy i obserwacji poprawnie określa jednostki prędkości, drogi lub czasu wyciąga wnioski z doświadczeń projektuje własne doświadcze nia na dany temat
74. Obserwuj zwierzęta zna i przestrzega zasad hodowli i obserwacji dokonuje obserwacji ślimaka winniczka, obserwuje jego reakcję na dotyk i odnajdywanie pokarmu prowadzi hodowlę motyla wyciąga wnioski z doświadczeń projektuje własne doświadcze nia na dany temat 75. Zbadaj, jak zanieczyszc zenia mogą wpłynąć na? przeprowadz a proste doświadczeni e według podanej instrukcji przeprowadza obserwacje i określa wynik doświadczenia wyciąga wnioski z doświadcze ń stawia hipotezy i określa sposoby weryfikacji i 76. Załóż własną mini dżunglę zakłada hodowlę dowolnie wybranej rośliny egzotycznej, np. cytryny przeprowadza obserwacje i określa wynik doświadczenia wyciąga wnioski z doświadcze ń stawia hipotezy i określa sposoby weryfikacji i XI. Przed nauką w gimnazjum. Mapa 77. Las naturalny i gospodarcz y podaje różnice między lasem naturalnym a gospodarczy m wymienia fazy rozwoju lasu arakteryz uje fazy rozwoju lasu wyjaśnia pojęcie nalot identyfikuje i nazywa fazę rozwoju lasu rosnącego w okolicy szkoły lub domu 78. Ile roślin rośnie w lesie? określa wiek drzewa na podstawie słoi przyrostu rocznego określa wiek drzewa za pomocą miary krawieckiej szacuje liczbę drzew przypadając ą na 1 ha lasu omawia metody, za pomocą który można określić wiek lasu, dobiera najlepszą metodę do podanego przykładu 79. Mieszkańcy ściółki leśnej obserwuje zwierzęta żyjące w ściółce leśnej nazywa 3 4 zwierzęta żyjące w ściółce arakteryz uje życie i funkcje pełnione przez mrówki w mrowisku arakteryzu je życie wybranego przez siebie zwierzęcia żyjącego w ściółce leśnej 80. Klimat lasu dokonuje pomiaru temperatury w lesie i na dokonuje pomiaru opadów i siły interpretuje wyniki wyciąga wnioski z przeprowadz ony
otwartej przestrzeni wiatru w lesie pomiarów doświadczeń 81. Co nam daje las? podaje korzyści, jakie daje człowiekowi las wyjaśnia, dlaczego las jest dobrym miejscem na wypoczynek wyjaśnia i podaje symbiozy w lesie wyjaśnia pojęcie transpiracja 82. Co wiemy o lesie? 83. Z planem w ręku Utrwalenie w formie konkursu wiadomości o lesie. rozróżnia plan od mapy odczytuje dane z planu miejscowości lub obiektu podaje cey planu projektuje plan przykładowe go budynku lub terenu wokół szkoły 84. Palcem po mapie rozróżnia różne rodzaje map, wyjaśnia, w jakim celu i używamy odczytuje dane z mapy podaje cey mapy analizuje informacje zawarte w różny legenda map, podaje i cey wspólne 85. Skala odczytuje skale podane na mapa wyjaśnia znaczenie skali na mapie podaje odległość rzeczywistą na podstawie odległości na mapie, z uwzględnienie m skali mapy klasyfikuje skale od najmniejszej do największej projektuje zadania polegające na przeliczaniu skali 86. Wysokie, głębokie, niezwykłe 87. Wędrując śladami Magellana Utrwalenie umiejętności pracy z mapą. odnajduje na mapie świata miejsca związane z wyprawę Magellana sprawnie odczytuje dane z mapy wykorzystuj e dane z różny map hipsometryc znej i tematycznyc h wykorzystuj e współrzędne geograficzne do identyfikowa nia obiektów geograficzny na mapie 88. Sprawdzian kompetencji po klasie 6. 89. 91. Podsumowanie nauki przyrody w klasie 6. UWAGA! Kolumna zaznaczona kolorem zielonym zawiera treści powtórkowe, utrwalające wiadomości i umiejętności po szkole podstawowej z przyrody, przygotowujące ucznia do kontynuowania nauki w gimnazjum. WYMAGANIA KONIECZNE ocena dopuszczająca
WYMAGANIA PODSTAWOWE ocena dostateczna WYMAGANIA ROZSZERZAJĄCE ocena dobra WYMAGANIA DOPEŁNIAJĄCE ocena bardzo dobra WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE ocena celująca