Samorządowa Polityka Społeczna Wykład Dr Piotr Maleszyk, WE UMCS w Lublinie
Zakres SPS (materiały) o Pomoc społeczna o Działania na rzecz rodzin o Działania na rzecz osób niepełnosprawnych o Działania w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych o Aktywizacja zawodowa i pomoc bezrobotnym o Działania w zakresie edukacji dzieci i młodzieży o Działania w zakresie ochrony zdrowia 2
Pomoc społeczna Przedmiot: organizacje i instytucje pomocy społecznej 3
Lokalna pomoc społeczna (materiały) Główny ciężar obowiązków w zakresie pomocy społecznej spoczywa na samorządach, zwł. na gminach! Art. 16. 1. Obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą. 2. Gmina i powiat, obowiązane zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zadań pomocy społecznej, nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, mimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub osób prawnych do zaspokajania jej niezbędnych potrzeb życiowych. [Ustawa o pomocy społecznej] 4
(materiały) Art. 16a. 1. Gmina, powiat i samorząd województwa przygotowują ocenę zasobów pomocy społecznej* w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej. Art. 16b. 1. Gmina i powiat opracowują strategię rozwiązywania problemów społecznych, a samorząd województwa strategię w zakresie polityki społecznej. 2. Strategia, o której mowa w ust. 1, zawiera w szczególności: 1) diagnozę sytuacji społecznej; 2) prognozę zmian w zakresie objętym strategią; 3) określenie: a) celów strategicznych projektowanych zmian, b) kierunków niezbędnych działań, c) sposobu realizacji strategii oraz jej ram finansowych, d) wskaźników realizacji działań. [Ustawa o pomocy społecznej] 5
Ocena zasobów pomocy społecznej Gminy Lublin w 2019 r. 6
Lokalna pomoc społeczna Zadania samorządu 7
8
MOPR w Lublinie (materiały) 1. Ośrodek realizuje zadania własne gminy i powiatu Miasta Lublin oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej określone ustawą o pomocy społecznej i innymi ustawami*. 2. Ośrodek realizuje także zadania gminy i powiatu z zakresu pomocy społecznej określone uchwałami Rady Miasta Lublin, wynikające z porozumień i umów zawartych przez Miasto Lublin z innymi podmiotami oraz wyznaczone przez Prezydenta Miasta Lublin. 3. Nadzór nad działalnością Ośrodka sprawuje Prezydent Miasta Lublin [statut MOPR] 9
MOPR w Lublinie (materiały) Zadania Ośrodka realizowane są w ramach czterech pionów: o pion pomocy środowiskowej o pion wsparcia społecznego o pion pieczy zastępczej i wspierania rodziny o pion świadczeń socjalnych Najważniejsze źródło informacji: Sprawozdanie z realizacji zadań MOPR, https://mopr.lublin.eu/?id=sprawozdania/opis/opis 10
11
Struktura wydatków według form wsparcia: Sprawozdanie MOPR, str. 15-17. 12
Działania na rzecz rodzin KONSTYTUCJA RP: Art. 18. Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 71. 1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Wsparcie rodziny (polityka prorodzinna) jest zadaniem własnym gminy 13
Działania na rzecz rodzin Problemy rodzin: (materiały) o bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, o bezrobocie, o ubóstwo, o wykluczenie społeczne o wielodzietność, o niepełność rodzin, o długotrwała choroba, o przemoc w rodzinie, o potrzeby ochrony macierzyństwa, o sieroctwo 14
Lokalna pomoc dla rodzin 15
Lokalna pomoc dla rodzin Pomoc rodzinom 16
Ad. 1. Pomoc finansowa Podstawy prawne: 17
Ad. 2. Wsparcie w związku z trudnościami to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania jej funkcji. Formy i podmioty w pracy z rodziną: 18
Ad. 3. Piecza zastępcza Piecza zastępcza to zestaw instytucji i działań, których celem jest zapewnienie dziecku opieki i wychowania w wypadku niemożności sprawowania pieczy i wychowania przez rodziców. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 19
Ad. 4. Wsparcie w krytycznych sytuacjach życiowych to zespół instytucji i działań podejmowanych wobec osób doświadczających i nieradzących sobie samodzielnie z sytuacją: kryzysu rodziny, przemocy w rodzinie, alkoholizmu, narkomanii, bezdomności oraz uchodźctwa. Większość zadań z tego zakresu to zadania własne gmin i powiatów Zadania te obejmują: o Opracowanie i realizację: powiatowych/gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych, gminnego/powiatowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy, gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, gminnego programu przeciwdziałania narkomanii. 20
Ad. 4. Wsparcie w krytycznych cd. Zadania te obejmują (c.d.): o o o o o Tworzenie odpowiedniej struktury organizacyjnej i instytucjonalnej: powołanie gminnej komisji rozwiazywania problemów alkoholowych, zespołu interdyscyplinarnego ds. przemocy w rodzinie, specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy, placówek pomocy programowej i doraźnej dla bezdomnych, ośrodków interwencji kryzysowej, centrów integracji społecznej. Zapewnienie dostępu do profesjonalnie świadczonych usług: interwencji kryzysowej, pomocy psychologicznej, pomocy prawnej, specjalistycznego poradnictwa, pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla uzależnionych i współuzależnionych, programu korekcyjno-edukacyjnego dla stosujących przemoc, indywidualnego programu wychodzenia z bezdomności Świadczenie pomocy społecznej osobom i rodzinom z wykorzystaniem pracy socjalnej Profilaktyczna działalność informacyjna, edukacyjna i szkoleniowa Tworzenie płaszczyzn współdziałania różnych instytucji, organizacji, osób. 21