Podstawowe fakty na temat edukacji niezależnej w Polsce

Podstawowe fakty na temat edukacji niezależnej w Polsce Raport przygotowany z okazji obchodów 25-lecia edukacji niezależnej w Polsce Warszawa, 10 października 2014r. Autor raportu: Piotr Krysztofiak, SWEiR STERNIK, 10 października 2014r.

Podstawowe fakty 1. Ponad 1 mln 26 tys. nauczycieli, dzieci i ich rodzin związanych jest z edukacją niezależną. 2. Oszczędności funduszy publicznych wskutek wypłacania placówkom niepublicznym subwencji i dotacji po niższej stawce, niż placówkom publicznym wyniosły w roku 2013 w skali kraju około 1,1 mld zł. Kwota ta uwzględnia wyłącznie wydatki bieżące. Faktyczna wartość oszczędności jest znacznie większa, gdyż placówki niezależne ponoszą całkowity ciężar budowy, wyposażenia i utrzymania infrastruktury. Rodzice posyłający dzieci do szkół niepublicznych nie korzystają z tego tytułu z ulg w obciążeniu podatkami osobistymi. 3. Relacja liczby nauczycieli szkół niezależnych (117 798) do liczby nauczycieli pracujących w placówkach publicznych (576 485) wynosi 1:5, podczas gdy relacja liczby dzieci uczęszczających do tych placówek jest znacząco niższa. Niemal 18% spośród wszystkich nauczycieli zatrudnionych jest w placówkach oświaty niezależnej. Dzieje się tak, dlatego, że wielu nauczycieli poza pracą w sektorze publicznym znajduje zatrudnienie w sektorze oświaty niezależnej. Dzięki tej praktyce, koszty utrzymania nauczycieli mogą być rozkładane poza sektor publiczny, a dostęp do nowych narzędzi i metod nauczania ułatwia transfer dobrych praktyk z korzyścią dla polskiej edukacji. 4. Liczba placówek niezależnych rośnie, podczas gdy placówek publicznych maleje. Podobnie liczba dzieci uczęszczających do placówek publicznych maleje, a uczniów szkół niezależnych rośnie. 5. Udział placówek niezależnych w ogólnej ich liczbie jest coraz większy na każdym kolejnym poziomie edukacyjnym. Szeroka propozycja edukacyjna placówek niezależnych zwłaszcza na poziomie ponadgimnazjalnym znacząco powiększa różnorodność profilowania, a w konsekwencji możliwości wyboru zawodów. Szerokie programy stypendialne przeciwdziałają ograniczeniom dostępu z powodów materialnych. 6. Największy odsetek placówek niezależnych w ogólnej liczbie występuje w dużych ośrodkach miejskich. 7. W związku z likwidacją placówek na wsiach i w małych miejscowościach, w ostatnich latach wzrasta liczba placówek niezależnych, które powstają jako lokalne inicjatywy społeczne w miejsce likwidowanych placówek publicznych. Poza funkcją edukacyjną, lokalne stowarzyszenia i fundacje przejmują w tych miejscowościach również rolę kulturotwórczą. Składamy serdecznie podziękowanie pracownikom Centrum Informatycznego Edukacji MEN za wszechstronną pomoc w przygotowaniu raportu. AUTOR RAPORTU: PIOTR KRYSZTOFIAK, SWEiR STERNIK, WWW.STERNIK.EDU.PL Strona 2

Udział szkół niepublicznych w kształceniu dzieci i młodzieży w trzech wybranych okresach: 1989/1990, 1999/2000 oraz 2013/2014 liczba szkół Typy szkół 1989/1990 1999/2000 2013/2014 Szkoły podstawowe Gimnazja Zasadnicze szkoły zawodowe i średnie szkoły zawodowe (od r. 2002/2003 również licea profilowane) Licea ogólnokształcące Razem wszystkie typy szkół (opr. na podstawie danych MEN) Ogółem 20 073 17 743 13 443 publiczne 20 061 17 362 12 471 niepubliczne 12 381 972 niepubl./ogółem 0,1% 2,1% 7,2% Ogółem 0,0 6 121 7 413 publiczne 0,0 5 750 6 656 niepubliczne 0,0 371 757 niepubl./ogółem 0,0% 6,1% 10,2% Ogółem 6 802 8 066 3 966 publiczne brak danych 7 710 3 649 niepubliczne brak danych 356 317 niepubl./ogółem - 4,4% 8,0% Ogółem 939 2 156 2 313 publiczne 919 1 711 1 897 niepubliczne 20 445 416 niepubl./ogółem 2,1% 20,6% 18,0% Ogółem 27 814 34 086 27 135 publiczne 20 980 32 533 24 673 niepubliczne 32 1 553 2 462 niepubl./ogółem 0,1% 4,6% 9,1% Udział przedszkoli niepublicznych w kształceniu dzieci w trzech wybranych okresach: 2006/2007, 2010/2011 oraz 2013/2014 liczba przedszkoli Rodzaje wychowania przedszkolnego Przedszkole Oddział przedszkolny Inna forma Razem wszystkie rodzaje wychowania przedszkolnego (opr. na podstawie danych MEN) 2006/2007 2010/2011 2013/2014 Ogółem 7 811 8 808 10 389 publiczne 6 738 6 827 6 998 niepubliczne 1 073 1 981 3 391 niepubl./ogółem 13,7% 22,5% 32,6% Ogółem 9 518,0 9 048 8 920 publiczne 9 245,0 8 717 8 436 niepubliczne 273,0 331 484 niepubl./ogółem 0,0% 3,7% 5,4% Ogółem 0,0 1 234 2 087 publiczne 0,0 573 703 niepubliczne 0,0 661 1 384 niepubl./ogółem - 53,6% 66,3% Ogółem 17 329 19 090 21 396 publiczne 15 983 16 117 16 137 niepubliczne 1 346 2 973 5 259 niepubl./ogółem 7,8% 15,6% 24,6% AUTOR RAPORTU: PIOTR KRYSZTOFIAK, SWEiR STERNIK, WWW.STERNIK.EDU.PL Strona 3

Udział szkół niepublicznych w kształceniu dzieci i młodzieży w trzech wybranych okresach: 1989/1990, 1999/2000 oraz 2013/2014 liczba uczniów (w tys.) Typy szkół 1989/1990 1999/2000 2013/2014 Szkoły podstawowe Gimnazja Zasadnicze szkoły zawodowe i średnie szkoły zawodowe (od r. 2002/2003 również licea profilowane) Licea ogólnokształcące Razem wszystkie typy szkół (opr. na podstawie danych MEN) Ogółem 5 211,6 3 958,0 2 152,6 publiczne 5 211,3 3 924,9 2 084,0 niepubliczne 0,3 33,1 68,2 niepubl./ogółem 0,0% 0,8% 3,2% Ogółem 0,0 615,3 1 124,0 publiczne 0,0 608,7 1 081,6 niepubliczne 0,0 6,7 41,7 niepubl./ogółem 0,0% 1,1% 3,7% Ogółem 1 485,1 1 552,4 706,3 publiczne brak danych 1 516,9 683,9 niepubliczne brak danych 35,4 22,4 niepubl./ogółem - 2,3% 3,2% Ogółem 414,5 864,1 547,1 publiczne 412,5 821,9 523,9 niepubliczne 2,0 42,3 23,2 niepubl./ogółem 0,5% 4,9% 4,2% Ogółem 7 111,2 6 989,8 4 530,0 publiczne 5 623,8 6 872,4 4 373,4 niepubliczne 2,3 117,5 155,5 niepubl./ogółem 0,0% 1,7% 3,4% Udział przedszkoli niepublicznych w kształceniu dzieci w trzech wybranych okresach: 2006/2007, 2010/2011 oraz 2013/2014 liczba dzieci Rodzaje wychowania przedszkolnego Przedszkole Oddział przedszkolny Inna forma Razem wszystkie rodzaje wychowania przedszkolnego (opr. na podstawie danych MEN) 2006/2007 2010/2011 2013/2014 Ogółem 676 428 816 869 953 558 publiczne 608 204 692 399 757 644 niepubliczne 68 224 124 470 195 914 niepubl./ogółem 10,1% 15,2% 20,5% Ogółem 186 228,0 219 733 305 376 publiczne 182 990,0 214 336 295 838 niepubliczne 3 228,0 5 397 9 538 niepubl./ogółem 0,0% 2,5% 3,1% Ogółem 0,0 22 679 38 655 publiczne 0,0 11 429 14 160 niepubliczne 0,0 11 250 24 495 niepubl./ogółem - 49,6% 63,4% Ogółem 862 656 1 059 281 1 297 589 publiczne 791 194 918 164 1 067 642 niepubliczne 71 452 141 117 229 947 niepubl./ogółem 8,3% 13,3% 17,7% AUTOR RAPORTU: PIOTR KRYSZTOFIAK, SWEiR STERNIK, WWW.STERNIK.EDU.PL Strona 4

Liczba nauczycieli ogółem w Polsce w 2013 r. Liczba nauczycieli Liczba nauczycieli Udział nauczycieli ogółem szkół niezależnych Szkoły publiczne Szkoły niezależne (osoby) % 576 485 117 798 662 420 17,78% (opr. na podstawie danych MEN/SIO) Liczba nauczycieli w zależności od wielkości miejscowości Proporcja Klasa wielkości miejscowości Szkoły publiczne Szkoły niezależne % do 10 000 227 939 25 679 11,27% 10 000-19 999 52 870 8 411 15,91% 20 000-49 999 79 024 17 061 21,59% 50 000-99 999 56 720 14 923 26,31% 100 000-199 999 53 320 15 412 28,90% 200 000-499 999 49 350 15 308 31,02% 500 000-999 999 38 893 13 625 35,03% pow. 1 000 000 25 071 9 913 39,54% (opr. na podstawie danych MEN/SIO) UWAGI: 1. Jako szkoły niezależne uznano te, których organem prowadzącym są: Stowarzyszenia Organizacje Społeczne Organizacje Wyznaniowe Przedsiębiorstwa Osób Fizycznych Wyższe Szkoły Niepaństwowe Spółki Prawa Handlowego Fundacje Osoba Fizyczna - Pracodawca 2. Jako szkoły publiczne uznano te, dla których organem prowadzącym są między innymi: - Gminy - Miasta na prawach powiatu - Powiaty ziemskie - Samorządy województw - Minister ds. kultury i dziedzictwa narodowego AUTOR RAPORTU: PIOTR KRYSZTOFIAK, SWEiR STERNIK, WWW.STERNIK.EDU.PL Strona 5

Autor raportu: Piotr Krysztofiak, SWEiR STERNIK, 10 października 2014r. Obliczenia z pominięciem szkół zawodowych i policealnych

Obliczenia z pominięciem szkół zawodowych i policealnych AUTOR RAPORTU: PIOTR KRYSZTOFIAK, SWEiR STERNIK, WWW.STERNIK.EDU.PL Strona 7

AUTOR RAPORTU: PIOTR KRYSZTOFIAK, SWEiR STERNIK, WWW.STERNIK.EDU.PL Strona 8