A Sądu do spraw Służby Publicznej w 2006 r. Prezes Paul J. Mahoney Rok 2006 stanowi pierwszy cały rok funkcjonowania Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej. W jego trakcie Sąd poświęcił znaczną część swej działalności na kontynuowanie prac związanych ze stworzeniem projektu regulaminu, zapoczątkowanych w pierwszych miesiącach istnienia Sądu w 2005 r. Projekt będący wynikiem refleksji i konsultacji przeprowadzonych przez Sąd został po zakończeniu współpracy z Sądem Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich oraz za zgodą Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich przedstawiony w dniu 19 grudnia 2006 r. do zatwierdzenia Radzie Unii Europejskiej W ten sposób Sąd prawdopodobnie będzie miał swój własny regulamin począwszy od drugiego semestru roku 2007. Jeśli chodzi o część orzeczniczą działalności Sądu, to statystyki pokazują, że wpłynęło doń 148 skarg, czyli nieco mniej niż w roku 2005, w którym wniesiono 164 skargi z zakresu służby publicznej (151 do Sądu Pierwszej Instancji i 13 do Sądu w okresie między 12 a 31 grudnia 2005 r.) Od utworzenia Sądu wpłynęło do niego bezpośrednio 161 spraw, do których dodać należy 118 spraw przekazanych z Sądu Pierwszej Instancji. Od początku działalności Sądu wpłynęło zatem łącznie 279 spraw. W 2006 r. zakończono 53 sprawy, z których 2 wyrokami wydanymi w pełnym składzie. Należy odnotować dość wyraźne przyspieszenie wydawania orzeczeń kończących postępowanie w instancji w drugiej połowie roku, wraz ze stopniowym zbliżaniem się do końca procedury pisemnej w sprawach przekazanych przez Sąd Pierwszej Instancji. Ponadto zwraca uwagę stosunkowo duża liczba uchyleń decyzji, takie rozstrzygnięcie zawierało 10 wyroków. Do Sądu Pierwszej Instancji zostało zaskarżonych 10 orzeczeń. Należy zaznaczyć, że znaczna liczba postępowań została zawieszona postanowieniami wydanymi na podstawie art. 8 3 akapit pierwszy załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości, tj. w oczekiwaniu na wydanie przez Sąd Pierwszej Instancji orzeczeń w sprawach T 58/05 Centeno Mediavilla i in. przeciwko Komisji oraz T 47/05 Angé Serrano i in. przeciwko Parlamentowi, dotyczących zaszeregowania (przeszeregowania) wskutek wejścia w życie nowego regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich. W ten sposób w 2006 r. Sąd wydał 68 postanowień o zawieszeniu postępowania. Pierwszy rok działalności orzeczniczej Sądu charakteryzowały także starania na wezwanie Rady, zawarte w siódmym motywie decyzji 2004/752/WE i powtórzone w art. 7 4 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości o ułatwianie polubownego rozwiązywania sporów na każdym etapie postępowania. Dlatego w wielu sprawach W trakcie prac przygotowawczych Sąd przystąpił do konsultacji w szczególności z reprezentantami instytucji, komitetami pracowniczymi i związkami zawodowymi. Spotkanie z dyrektorami administracyjnymi zorganizowane zostało w dniu 26 stycznia 2006 r. Po nim nastąpiło spotkanie z organizacjami związkowymi i zawodowymi, których towarzyszyli ich adwokaci. Sprawozdanie roczne 2006 199
sędziowie sprawozdawcy poddawali pod rozwagę stron propozycje polubownego rozwiązania sporu. 4 spory mogły zakończyć się postanowieniami o wykreśleniu sprawy po stwierdzeniu, że strony zawarły ugodę wskutek podjętej przez Sąd inicjatywy polubownego rozwiązania sporu. Oczywiście przedwczesne byłoby na tym etapie sporządzanie bilansu praktyki stosowania polubownego rozwiązywania sporów lub wyciąganie wniosków co do tendencji orzeczniczej charakterystycznej dla Sądu. Poniższe wywody ograniczają się do podania krótkiego streszczenia najważniejszych orzeczeń wydanych przez Sąd, z odwołaniem się kolejno do niektórych ogólnych kwestii proceduralnych (I), do sporów dotyczących zgodności z prawem (II), do wniosków o zastosowanie środków tymczasowych (III) i wreszcie do wniosków o pomoc w zakresie kosztów postępowania (IV). I. Kwestie proceduralne W swym pierwszym wyroku wydanym w pełnym składzie w dniu 26 kwietnia 2006 r. w sprawie Falcione przeciwko Komisji 2 Sąd orzekł, że przepisami dotyczącymi kosztów, mającymi zastosowanie do czasu wejścia w życie jego własnego regulaminu będą przepisy Sądu Pierwszej Instancji, a to w oparciu o zasadę dobrej administracji wymiarem sprawiedliwości dla zagwarantowania stronom odpowiedniej przewidywalności w stosowaniu norm dotyczących kosztów procesu. Na podkreślenie zasługują dwa orzeczenia wydane w oparciu o art. 8 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości. W sprawie Marcuccio przeciwko Komisji 3 Sąd na podstawie art. 8 3 akapit drugi załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości uznał się za niewłaściwy, stwierdzając, że sprawa ta ma taki sam przedmiot jak dwie inne sprawy, które wpłynęły do Sądu Pierwszej Instancji. W postanowieniu w sprawie Gualtieri przeciwko Komisji 4 Sąd orzekł, że spór między Komisją Wspólnot Europejskich a oddelegowanym ekspertem krajowym nie stanowi sporu między Wspólnotą a jednym z jej pracowników w rozumieniu art. 236 WE. Stąd Sąd uznał, że nie jest właściwy do rozpoznania skargi i przekazał ją Sądowi Pierwszej Instancji w oparciu o art. 8 2 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości. 2 Wyrok Sądu z dnia 26 kwietnia 2006 r. w sprawie F 16/05 Falcione przeciwko Komisji, dotychczas 3 Postanowienie Sądu z dnia 25 kwietnia 2006 r. w sprawie F 109/05 Marcuccio przeciwko Komisji, dotychczas 4 Postanowienie Sądu z dnia 9 października 2006 r. w sprawie F 53/06 Gualtieri przeciwko Komisji (zaskarżone T 413/06 P), dotychczas 200 Sprawozdanie roczne 2006
II. Spory dotyczące zgodności z prawem A. Dopuszczalność skarg wniesionych na podstawie art. 236 WE i 152 EWEA 1. Akty podlegające zaskarżeniu W postanowieniu w sprawie Lebedef i in. przeciwko Komisji 5 Sąd wyjaśnił, że sposoby wykorzystania narzędzi informatycznych administracji w odniesieniu do języka systemu operacyjnego i oprogramowania komputerów osobistych stanowią wewnętrzne środki organizacji pracy, które nie stanowią aktu niekorzystnego w rozumieniu art. 90 ust. 2 i art. 91 ust. 1 regulaminu pracowniczego. 2. Termin do wniesienia skargi W wyroku w sprawie Grünheid przeciwko Komisji 6 Sąd, uznając za dopuszczalną skargę na decyzję o ostatecznym zaszeregowaniu, oddalił zarzut niedopuszczalności oparty na tym, że zażalenie złożone na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego wniesione zostało po upływie trzech miesięcy od powzięcia przez skarżącą wskutek udostępnienia jej comiesięcznego odcinka wynagrodzenia wiadomości o istnieniu tej decyzji. W tej kwestii Sąd uznał, że o ile udostępnienie comiesięcznego odcinka wynagrodzenia skutkuje rozpoczęciem biegu terminu do wniesienia zażalenia i skargi na decyzję administracyjną, gdy odcinek ten jasno wskazuje na istnienie i zakres tej decyzji, o tyle nie dzieje się tak w odniesieniu do decyzji, w której organ powołujący dokonuje ostatecznego zaszeregowania nowo zatrudnionego urzędnika i której zakres wykracza znacznie poza ustalenie uprawnień o charakterze jedynie pieniężnym, które informacja o wynagrodzeniu ma skonkretyzować za dany okres. W istocie wobec braku powiadomienia na piśmie i z uzasadnieniem o decyzji o ostatecznym zaszeregowaniu, stosownie do art. 25 regulaminu pracowniczego nałożenie na takiego urzędnika obowiązku wniesienia zażalenia najpóźniej w ciągu trzech miesięcy począwszy od otrzymania pierwszej informacji o wynagrodzeniu, ujawniającej to zaszeregowanie oznaczałoby pozbawienie treści art. 25 akapit drugi i art. 26 akapity drugi i trzeci regulaminu pracowniczego, których celem jest właśnie umożliwienie urzędnikom faktycznego zapoznania się z decyzjami dotyczącymi w szczególności ich sytuacji administracyjnej i obrony ich praw, gwarantowanych przez regulamin pracowniczy. W wyroku w sprawie Combescot przeciwko Komisji 7 Sąd orzekł, że wyraźna decyzja oddalająca zażalenie, wydana w terminie czterech miesięcy od wniesienia zażalenia, lecz nie doręczona 5 Postanowienie Sądu z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie F 34/05 Lebedef i in. przeciwko Komisji, dotychczas 6 Wyrok Sądu z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie F 101/05 Grünheid przeciwko Komisji, dotychczas 7 Wyrok Sądu z dnia 19 października 2006 r. w sprawie F 114/05 Combescot przeciwko Komisji (zaskarżony T 414/06 P), dotychczas Sprawozdanie roczne 2006 201
przed upływem terminu do wniesienia skargi, nie może zapobiec, stosownie do art. 90 ust. 2 akapit drugi regulaminu pracowniczego, powstaniu dorozumianej decyzji o oddaleniu. W istocie gdyby było tak, że wydanie wyraźnej decyzji o oddaleniu w terminie czterech miesięcy od wniesienia zażalenia stanowi przeszkodę dla powstania dorozumianej decyzji, mimo że nie została ona w tym terminie doręczona zainteresowanemu urzędnikowi, ten ostatni nie mógłby się wtedy domagać jej uchylenia na podstawie art. 91 ust. 3 tiret drugie zdanie pierwsze regulaminu pracowniczego. Tego rodzaju skutek byłby sprzeczny z celem tego ostatniego przepisu, którym jest ochrona sądowa urzędników w sytuacji bierności lub milczenia administracji. A zatem decyzja o oddaleniu, wydana, lecz nie doręczona, nie może stanowić odpowiedzi w rozumieniu art. 90 ust. 2 akapit drugi regulaminu pracowniczego. W postanowieniu w sprawie Schmit przeciwko Komisji 8, przypomniawszy orzecznictwo, zgodnie z którym w odniesieniu do obliczania terminu do wniesienia zażalenia na akt niekorzystny wykładni art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego należy dokonywać w ten sposób, że zaskarżenie to jest wniesione, gdy dociera ono do instytucji, Sąd uściślił, że o ile prawdą jest, iż fakt przystawienia przez administrację pieczęci wpływu na przysłanym do niej dokumencie nie pozwala na przyznanie wniesieniu tego dokumentu statusu daty pewnej, o tyle jednak do czasu przeprowadzenia dowodu przeciwnego tworzy on wynikające z prawidłowego zarządzania administracyjnego domniemanie, że dokument ten wpłynął w oznaczonym dniu. Jeżeli urzędnik z tym się nie zgadza, to na nim ciąży obowiązek dostarczenia wszelkich dowodów, takich jak pokwitowanie wydane przez administrację lub potwierdzenie odbioru listu poleconego, mogących obalić domniemanie wynikające z pieczęci wpływu i wykazać, że zażalenie faktycznie wniesione zostało w innym dniu. B. Co do istoty sprawy Tytułem wstępu należy podkreślić różnorodność kwestii, jakie Sąd musiał rozstrzygać. A zatem w szczególności zajmował się on skutkami przejścia na euro dla uprawnień emerytalnych urzędników w sytuacji, gdy ci ostatni przenoszą do systemu wspólnotowego prawa nabyte w krajowym systemie emerytalnym 9, kryteriami, według których niektórzy urzędnicy mogą, na podstawie art. 9 ust. 2 załącznika VIII do regulaminu pracowniczego, uzyskać wcześniejszą emeryturę bez jej zmniejszania 10, przypadkiem udzielenia z urzędu zwolnienia chorobowego ze względów psychiatrycznych urzędnikowi Komisji 11, licznymi sprawami dotyczącymi uznania zawodowego charakteru choroby 12, postanowieniami finansowymi umowy dotyczącej warunków pracy i systemu wynagradzania tłumaczy 8 Postanowienie Sądu z dnia 15 maja 2006 r. w sprawie F 3/05 Schmit przeciwko Komisji, dotychczas 9 Wyrok Sądu z dnia 14 listopada 2006 r. w sprawie F 100/05 Chatziioannidou przeciwko Komisji, dotychczas 10 Wyrok Sądu z dnia 12 września 2006 r. w sprawie F 86/05 De Soeten przeciwko Radzie, dotychczas 11 Wyrok Sądu z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie F 17/05 De Brito Sequeira Carvalho przeciwko Komisji, dotychczas 12 Zobacz w szczególności wyrok Sądu z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie F 18/05 D. przeciwko Komisji (zaskarżony T 262/06 P), dotychczas 202 Sprawozdanie roczne 2006
konferencyjnych 13. Trzeba również zaznaczyć, że sprawa dotycząca wypłaty za godziny nadliczbowe pracownika kategorii A została przekazana do rozstrzygnięcia pełnemu składowi, lecz została wykreślona z rejestru z powodu zawarcia między stronami ugody 14. Sąd zajmował się także skargami kwestionującymi zgodność z prawem decyzji o rozwiązaniu umów członków personelu tymczasowego 15, decyzji komisji konkursowych odmawiających dopuszczenia kandydatów do egzaminów 16 lub wpisania kandydata na listę rezerwową 17, decyzji wydanych w postępowaniach w sprawie powołania 18, sprawozdań z przebiegu kariery zawodowej 19, a także decyzji o nieawansowaniu 20. W tym kontekście dwa wyroki wydane przez Sąd zasługują na szczególną uwagę. W wyroku w sprawie Landgren przeciwko Europejskiej Fundacji Kształcenia 21, wydanym w pełnym składzie, Sąd orzekł, że jednostronne rozwiązanie umowy członka personelu tymczasowego zawartej na czas nieokreślony nie tylko powinno nastąpić z zachowaniem okresu wypowiedzenia, o którym mowa w art. 47 ust. 2 warunków zatrudnienia innych pracowników, ale winno być również uzasadnione. Dla zagwarantowania bowiem odpowiedniej ochrony przed bezzasadnymi zwolnieniami, w szczególności jeżeli chodzi o umowę o pracę na czas nieokreślony lub jeżeli w przypadku umowy na czas określony zwolnienie ma miejsce przed upływem czasu, na który została ona zawarta, należy z jednej strony umożliwić zainteresowanym sprawdzenie, czy naruszone zostały czy też nie ich słuszne interesy, a także ocenę celowości wniesienia sprawy do sądu wspólnotowego, a z drugiej strony umożliwić temu ostatniemu dokonanie kontroli, co oznacza uznanie istnienia obowiązku sporządzenia przez właściwy organ uzasadnienia. Uznanie istnienia takiego obowiązku nie wyklucza tego, że właściwy organ dysponuje szerokim zakresem uznania w kwestii zwolnień i tym samym kontrola sądu wspólnotowego ogranicza się do sprawdzenia braku oczywistego błędu czy nadużycia władzy. W tym konkretnym przypadku decyzja o zwolnieniu została uchylona, ponieważ była dotknięta oczywistym błędem w ocenie. 13 Wyrok Sądu z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie F 10/06 André przeciwko Komisji, dotychczas 14 Postanowienie Sądu z dnia 13 lipca 2006 r. w sprawie F 9/05 Lacombe przeciwko Radzie, dotychczas 15 Zobacz w szczególności wyroki Sądu: z dnia 26 października 2006 r. w sprawie F 1/05 Landgren przeciwko Europejskiej Fundacji Kształcenia (zaskarżony T 404/06 P), dotychczas nieopublikowany w Zbiorze oraz z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie F 88/05 Kubanski przeciwko Komisji, dotychczas 16 Wyrok Sądu z dnia 15 czerwca 2006 r. w sprawie F 25/05 Mc Sweeney i Armstrong przeciwko Komisji, dotychczas 17 Wyrok Sądu z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie F 22/05 Neophytou przeciwko Komisji, dotychczas 18 Wyrok Sądu z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie F 122/05 Economidis przeciwko Komisji, dotychczas 19 Zobacz w szczególności wyrok Sądu z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie F 74/05 Caldarone przeciwko Komisji, dotychczas 20 Zobacz tytułem przykładu wyrok Sądu z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie F 77/05 Balabanis i Le Dour przeciwko Komisji, dotychczas 21 Wyżej wymieniony wyrok w sprawie Landgren przeciwko Europejskiej Fundacji Kształcenia. Sprawozdanie roczne 2006 203
W wyroku w sprawie Economidis przeciwko Komisji 22 Sąd w odniesieniu do zatrudnienia szefa wydziału w grupie zaszeregowania AD9/AD12 orzekł, że decyzja Komisji dotycząca średniego personelu zarządzającego, która pozwala, by poziom stanowiska do obsadzenia ustalany był na zakończenie porównawczej analizy kandydatur i wpływał tym samym na koniecznie obiektywny charakter postępowania, jest niezgodna z prawem. III. Wnioski o zastosowanie środków tymczasowych W 2006 r. wpłynęły dwa wnioski o zastosowanie środków tymczasowych. W sprawie Bianchi przeciwko Europejskiej Fundacji Kształcenia 23 wniosek został oddalony z powodu braku pilnego charakteru, natomiast w sprawie Dálnoky przeciwko Komisji 24 oddalony z powodu oczywistej niedopuszczalności skargi głównej. IV. Wnioski o pomoc w zakresie kosztów postępowania Prezes Sądu rozstrzygnął w 2006 roku 3 wnioski o pomoc w zakresie kosztów postępowania, które zostały wszystkie złożone przed wniesieniem skargi, stosownie do możliwości, o której mowa w art. 95 1 akapit pierwszy regulaminu Sądu Pierwszej Instancji, stosowanego mutatis mutandis. Wnioski te nie zostały uwzględnione 25. 22 Wyżej wymieniony wyrok w sprawie Economidis przeciwko Komisji. 23 Postanowienie Prezesa Sądu z dnia 31 maja 2006 r. w sprawie F 38/06 R Bianchi przeciwko Europejskiej Fundacji Kształcenia, dotychczas 24 Postanowienie Prezesa Sądu z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie F 120/06 R Dálnoky przeciwko Komisji, dotychczas 25 Postanowienie Prezesa Sądu z dnia 27 września 2006 r. w sprawie F 90/06 AJ Nolan przeciwko Komisji, dotychczas Postanowienie Prezesa Sądu z dnia 1 grudnia 2006 r. w sprawie F 101/06 AJ Atanasov przeciwko Komisji, dotychczas Postanowienie Prezesa Sądu z dnia 11 grudnia 2006 r. w sprawie F 128/06 AJ Noworyta przeciwko Parlamentowi, dotychczas 204 Sprawozdanie roczne 2006