ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 21 maja 2010 r.

Dziennik Ustaw Nr 96 7994 Poz. 621 621 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 21 maja 2010 r. w sprawie wprowadzenia programu wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka na 2010 r. Na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342 oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278, Nr 60, poz. 372 i Nr 78, poz. 513) zarządza się, co następuje: 1. 1. Wprowadza się program wykrywania występowania zakażeń wirusem choroby niebieskiego języka na 2010 r., który jest określony w załączniku do rozporządzenia. 2. Program, o którym mowa w ust. 1, stanowi program monitorowania choroby niebieskiego języka i program nadzoru nad tą chorobą w rozumieniu art. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1266/2007 z dnia 26 października 2007 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących dyrektywy Rady 2000/75/WE w odniesieniu do kontroli, monitorowania, nadzoru i ograniczeń przemieszczeń niektórych zwierząt należących do gatunków podatnych na zarażenie chorobą niebieskiego języka (Dz. Urz. UE L 283 z 27.10.2007, str. 37, z późn. zm.). 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Prezes Rady Ministrów: D. Tusk

Dziennik Ustaw Nr 96 7995 Poz. 621 Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 maja 2010 r. (poz. 621) PROGRAM WYKRYWANIA WYSTĘPOWANIA ZAKAŻEŃ WIRUSEM CHOROBY NIEBIESKIEGO JĘZYKA NA 2010 R. 1. Identyfikacja programu Państwo członkowskie: Rzeczpospolita Polska Choroba: choroba niebieskiego języka (Bluetongue) 2. Dane historyczne dotyczące rozwoju epidemiologicznego choroby niebieskiego języka Z uwagi na brak stwierdzanych ognisk choroby niebieskiego języka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz dotychczas uzyskiwane ujemne wyniki biernego nadzoru klinicznego w kierunku choroby niebieskiego języka u zwierząt pochodzących z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeprowadzanego zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1266/2007 z dnia 26 października 2007 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących dyrektywy Rady 2000/75/WE w odniesieniu do kontroli, monitorowania, nadzoru i ograniczeń przemieszczeń niektórych zwierząt należących do gatunków podatnych na zarażenie chorobą niebieskiego języka (Dz. Urz. UE L 283 z 27.10.2007, str. 37, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem nr 1266/2007, należy uznać, że choroba ta nie występuje endemicznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie z uwagi na właściwości wirusa, zachodzące zmiany klimatyczne oraz występowanie choroby niebieskiego języka w państwach graniczących z Rzecząpospolitą Polską nie należy wykluczać takiego zagrożenia w najbliższej przyszłości. Od dnia wejścia w życie rozporządzenia nr 1266/2007 od dnia 2 listopada 2007 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zostały wprowadzone z państw członkowskich Unii Europejskiej liczne sztuki bydła, u których wykryto przeciwciała dla wirusa choroby niebieskiego języka oraz materiał genetyczny wirusa tej choroby. Wszystkie sztuki bydła, u których w badaniach wirusologicznych metodą RT-PCR potwierdzono obecność materiału genetycznego wirusa, zostały zabite. W związku z występowaniem w państwach sąsiednich, w pobliżu zachodniej i południowej granicy Rzeczypospolitej Polskiej, choroby wywołanej przez serotyp BTV-8 oraz ze względu na wprowadzanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bydła, u którego uzyskano dodatni wynik badania serologicznego oraz wirusologicznego w kierunku choroby niebieskiego języka, należy przyjąć, że choroba ta może pojawić się w każdej chwili na tych obszarach kraju, na których zostało wprowadzone bydło przywiezione w ramach handlu wewnątrzwspólnotowego. W dniu 16 maja 2008 r. Rzeczpospolita Polska wprowadziła, zgodnie z art. 9a rozporządzenia nr 1266/2007, dodatkowe warunki na okres przejściowy dla zwierząt objętych zwolnieniem przewidzianym w art. 8 ust. 1 tego rozporządzenia. Komisja Europejska stoi na stanowisku, że warunki te powinny być stosowane jedynie w przypadku uzasadnionego ryzyka przeniesienia choroby niebieskiego języka. Stąd też, zgodnie z tymi warunkami, bydło wprowadzane z państw członkowskich Unii Europejskiej, w których choroba występuje powszechnie, musi być przed wysyłką na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zaszczepione lub poddane dwóm badaniom serologicznym w celu wykrycia przeciwciał, w których to badaniach uzyskano dodatni wynik. W dniu 15 kwietnia 2009 r. na obszarze stref zamkniętych znajdowały się niektóre powiaty położone w województwach: dolnośląskim, lubuskim, opolskim i zachodniopomorskim. Wyznaczenie stref zamkniętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynika z wystąpienia ognisk choroby niebieskiego języka na terytorium Republiki Federalnej Niemiec i Republiki Czeskiej. 3. Opis programu 3.1. Cel programu Obowiązek realizacji programu wynika z art. 4 rozporządzenia nr 1266/2007. Jest on prowadzony na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w strefach zamkniętych w rozumieniu art. 2 lit. d ww. rozporządzenia oraz poza tymi strefami. Program obejmuje badania serologiczne i wirusologiczne, prowadzone zgodnie z ust. 1.1.2.2 załącznika I do rozporządzenia nr 1266/2007. Program badań ma na celu: 1) stwierdzenie wystąpienia określonego serotypu wirusa (BTV-8) lub wykrycie wprowadzenia innych serotypów; 2) wykrycie dowodów transmisji wirusa poza strefy zamknięte przez losowe badania serologiczne prowadzone na terytorium całego kraju. Badania serologiczne zostały zaplanowane w taki sposób, aby umożliwić wykrycie serokonwersji z 95 % prawdopodobieństwem, przy założeniu, że odsetek seroreagentów w populacji gatunków podatnych na zakażenie na obszarze danego powiatu wynosi 20 %.

Dziennik Ustaw Nr 96 7996 Poz. 621 Badane będą bydło i owce w wieku powyżej 3 miesięcy. Za bydło uważa się zwierzęta z gatunków: bydło domowe (Bos taurus) i bawoły (Bubalus bubalus). Dzikie zwierzęta żyjące na wolności oraz zwierzęta w ogrodach zoologicznych nie będą badane. Powiatowy lekarz weterynarii na podstawie analizy ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem warunków środowiskowych sprzyjających występowaniu muchówek z rodzaju Culicoides (tereny podmokłe, bliskość zbiorników wodnych), określa, w jakich stadach będą pobierane próbki do badań. Przyjmuje się, że na potrzeby programu geograficzną jednostką odniesienia jest powiat jako jednostka administracyjna. Badania serologiczne będą przeprowadzane trzykrotnie, w odstępach 2 miesięcy, w okresie największej aktywności wektora choroby muchówek z rodzaju Culicoides od maja do dnia 15 września 2010 r. Pierwsze próbkobranie odbędzie się w maju, drugie w lipcu, a trzecie w pierwszej połowie września. Pobrane próbki będą badane techniką immunoenzymatyczną ELISA. W przypadku uzyskania dodatniego wyniku w badaniu serologicznym u zwierząt, u których wykryto przeciwciała przeciwko wirusowi, zostaną ponownie pobrane próbki krwi do badań wirusologicznych (test PCR) w celu wykrycia materiału genetycznego wirusa choroby niebieskiego języka. 3.2. Przewidywane korzyści wynikające z wprowadzenia programu Dzięki wprowadzeniu programu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie można uzyskać i przeanalizować informacje dotyczące sytuacji epidemiologicznej zarówno w strefach zamkniętych na terytorium kraju, jak i poza nimi. W sytuacji, gdy badania prowadzone w ramach programu wykażą, że choroba niebieskiego języka nie występuje u zwierząt znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, potwierdzona zostanie zasadność zniesienia stref zamkniętych na terytorium kraju oraz uchylenia restrykcji dotyczących przemieszczania zwierząt. W przypadku zniesienia tych stref wykonanie wymienionych badań będzie miało wpływ na zwiększenie konkurencyjności polskich hodowców i producentów bydła na rynku unijnym, jak również na rynkach państw trzecich. Jeżeli zostaną stwierdzone przypadki wystąpienia choroby niebieskiego języka na terytorium kraju, badania prowadzone w ramach programu pozwolą na ich wczesne wykrycie, co umożliwi niezwłoczne zastosowanie środków administracyjnych w celu likwidacji ognisk choroby. Pozwoli to na ograniczenie strat wynikających ze zmniejszenia produkcji zwierzęcej oraz strat związanych z wykonaniem nakazów i zakazów administracyjnych nałożonych przy zwalczaniu choroby niebieskiego języka (np. nakaz zabicia zwierząt, ograniczenia w przemieszczaniu zwierząt), ponoszonych przez hodowców i producentów bydła i owiec lub podmioty zajmujące się obrotem zwierzętami. 3.3. Przewidywana liczba próbek do badań Zgodnie z informacjami przesłanymi przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa liczba stad, w których są utrzymywane bydło i owce oraz pogłowie zwierząt, na dzień 31 grudnia 2008 r. (raport z dnia 15 stycznia 2009 r.) przedstawia się następująco: Liczba stad bydła: 713 695 Liczba zwierząt: 6 228 182 Przewidywana liczba próbek do badań (trzykrotne badanie) 5 238 x 3 = 15 714 Liczba stad owiec: 7 702 Liczba zwierząt: 283 732 Przewidywana liczba próbek do badań (trzykrotne badanie) 4 487 x 3 = 13 461 Liczba próbek, które należy pobrać do badań serologicznych podczas każdego z trzech próbkobrań, została obliczona według programu kalkulacyjnego WIN EPISCOPE 2.0: improved epidemiological software for veterinary medicine. Veterinary Record (2001) i wynosi, łącznie dla bydła i owiec, 9 728 próbek. Szczegółowe dane dotyczące liczby pobieranych próbek w poszczególnych powiatach zawiera tabela 1 odnosząca się do bydła oraz tabela 2 odnosząca się do owiec.

Dziennik Ustaw Nr 96 7997 Poz. 621 Tabela 1. Liczba próbek do pobrania w każdym z trzech próbkobrań w stadach bydła

Dziennik Ustaw Nr 96 7998 Poz. 621

Dziennik Ustaw Nr 96 8010 Poz. 621 Tabela 2. Liczba próbek do pobrania w każdym z trzech próbkobrań w stadach owiec

Dziennik Ustaw Nr 96 8021 Poz. 621 4. Środki przewidziane programem 4.1. Czas trwania programu Program będzie realizowany w 2010 r. 4.2. Organizacja, kontrola i rola podmiotów uczestniczących we wdrażaniu programu Za realizację programu są odpowiedzialne organy Inspekcji Weterynaryjnej szczebla powiatowego i wojewódzkiego. Próbki do badań będą pobierane przez lekarzy weterynarii wyznaczonych przez powiatowego lekarza weterynarii. Zgodnie z art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.) realizację programu nadzoruje organ szczebla centralnego Główny Lekarz Weterynarii. Informacje na temat realizacji programu będą przesyłane przez powiatowych lekarzy weterynarii wojewódzkim lekarzom weterynarii, a następnie, w formie raportów zbiorczych, będą przekazywane Głównemu Lekarzowi Weterynarii. Próbki do badań laboratoryjnych (serologicznych i wirusologicznych) prowadzonych w ramach programu będą przesyłane do laboratoriów, o których mowa w art. 25 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 121, poz. 842, z późn. zm.). 4.3. Wyznaczenie i opis regionów geograficznych i administracyjnych, na których obszarze jest wdrażany program Program będzie realizowany na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na obszarze tym funkcjonuje 16 organów Inspekcji Weterynaryjnej szczebla wojewódzkiego (wojewódzcy lekarze weterynarii) oraz 305 organów Inspekcji Weterynaryjnej szczebla powiatowego (powiatowi lekarze weterynarii). 5. Akty prawne w zakresie objętym programem 5.1. Akty prawne dotyczące identyfikacji i rejestracji zwierząt Stada i gospodarstwa znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w których są utrzymywane zwierzęta gospodarskie, są ewidencjonowane w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych w ramach Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ) prowadzonego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zgodnie z poniższymi przepisami: 1) ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2004 r. Nr 10, poz. 76, z późn. zm.); 2) ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt; 3) ustawą z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 204, poz. 1281 oraz z 2009 r. Nr 116, poz. 976); 4) rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zamieszczanych w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych (Dz. U. Nr 152, poz. 1605). Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bydło podlega obowiązkowi oznakowania przy użyciu pary kolczyków oraz rejestracji w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych. Każdy kolczyk zawiera indywidualny numer rejestracyjny zwierzęcia oraz zakodowane inne dodatkowe informacje. Posiadacz bydła ma obowiązek zakolczykować nowo narodzone cielę niezwłocznie po urodzeniu i przesłać zgłoszenie o urodzeniu do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych. Na wykonanie tych czynności posiadacz zwierząt ma 7 dni. Wszystkie sztuki bydła są zaopatrzone w paszporty, które towarzyszą zwierzętom aż do ich śmierci. Wszystkie zdarzenia dotyczące tych zwierząt, w tym przemieszczenie z gospodarstwa do gospodarstwa, rzeźni, zakładu utylizacyjnego oraz ich padnięcie, powinny być zgłoszone do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej owce są identyfikowane zgodnie z przepisami o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Oznakowanie owiec polega na założeniu na obie małżowiny uszne kolczyków zawierających numery identyfikacyjne owiec. W przypadku utraty kolczyka zastępuje się go duplikatem tego kolczyka. Posiadacz owiec zgłasza fakt oznakowania zwierzęcia przed opuszczeniem przez to zwierzę siedziby stada, nie później jednak niż w terminie 180 dni od dnia urodzenia się tego zwierzęcia.

Dziennik Ustaw Nr 96 8022 Poz. 621 Gospodarstwa są zarejestrowane w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych i każde z nich posiada indywidualny numer siedziby stada. W każdym gospodarstwie posiadacz zwierząt prowadzi księgę rejestracji zwierząt odrębnie dla każdego stada i poszczególnych gatunków zwierząt. Do księgi rejestracji wpisuje się: imię i nazwisko albo nazwę posiadacza zwierzęcia oraz adres i numer siedziby stada. Na kartkach wsadowych umieszcza się informacje na temat zwierząt przebywających w siedzibie stada, w szczególności: numer identyfikacyjny zwierzęcia, jego datę urodzenia, datę przybycia do siedziby stada, dane dotyczące jego pochodzenia, płci i rasy, numer identyfikacyjny jego matki, datę i przyczynę ubycia zwierzęcia ze stada, dane o miejscu, do którego zwierzę przekazano, oraz adnotacje o przeprowadzonych kontrolach. Ponadto do księgi rejestracji owiec wpisuje się dane o przewoźniku zwierzęcia, informacje o poprzednim numerze identyfikacyjnym w przypadku jego zmiany, rodzaj produkcji i liczbę owiec ustaloną podczas spisu przeprowadzonego przez posiadacza. Wszystkie wyżej wymienione zasady są ustanowione zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, mając na względzie identyfikację i rejestrację zwierząt oraz ochronę zdrowia zwierząt. W przypadku wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt istniejący system może zostać użyty do monitorowania przemieszczenia zwierząt. 5.2. Akty prawne dotyczące obowiązku zgłaszania chorób zakaźnych zwierząt Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. 5.3. Akty prawne dotyczące kontroli, monitorowania, nadzoru i ograniczeń przemieszczeń niektórych zwierząt należących do gatunków podatnych na zarażenie chorobą niebieskiego języka 1) rozporządzenie Komisji (WE) nr 1266/2007 z dnia 26 października 2007 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących dyrektywy Rady 2000/75/WE w odniesieniu do kontroli, monitorowania, nadzoru i ograniczeń przemieszczeń niektórych zwierząt należących do gatunków podatnych na zarażenie chorobą niebieskiego języka; 2) dyrektywa Rady 2000/75/WE z dnia 20 listopada 2000 r. ustanawiająca przepisy szczególne dotyczące kontroli i zwalczania choroby niebieskiego języka (Dz. Urz. UE L 327 z 22.12.2000, str. 74, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 31, str. 87); 3) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 maja 2004 r. w sprawie zwalczania choroby niebieskiego języka (Dz. U. Nr 125, poz. 1315). 6. Koszty związane z realizacją programu 6.1. Koszty ogólne Koszty ogólne obejmują koszty związane z wykonywaniem badań: 1) serologicznych; 2) wirusologicznych. Koszty badań obejmują: 1) dojazd lekarzy weterynarii do gospodarstw, w których znajdują się zwierzęta, w celu pobrania próbek do badań laboratoryjnych; 2) koszty: a) zakupu igłostrzykawek, b) pobrania krwi do badań, c) wysyłki pobranych próbek do laboratorium, d) wykonania w laboratorium testów ELISA i RT-PCR. W przypadku uzyskania dodatniego wyniku badania serologicznego lekarz weterynarii pobierze próbki od zwierząt, u których stwierdzono obecność przeciwciał przeciwko wirusowi choroby niebieskiego języka, i prześle je do badań wirusologicznych (test PCR) w celu wykrycia materiału genetycznego wirusa. Dla określenia szacunkowych kosztów przewiduje się, że liczba próbek pobranych do badań wirusologicznych wyniesie 100. Na potrzeby oszacowania kosztów realizacji programu przyjęto, że podczas każdego z trzech próbkobrań próbki zostaną pobrane z dwóch stad w każdym powiecie. Przyjęto, że średnia długość drogi dojazdu do gospodarstwa i powrotu z gospodarstwa wynosi 20 km. Koszt wysłania próbek z jednego powiatu do laboratorium oszacowano na 35 zł. Wszystkie ww. wydatki ponosi Inspekcja Weterynaryjna. W ramach realizacji programu nie przewiduje się kosztów ponoszonych przez posiadaczy zwierząt.

Dziennik Ustaw Nr 96 8023 Poz. 621 6.2. Szacunkowe koszty programu *) Szacunkowe koszty programu wyrażone w złotych przeliczone zostaną na euro według średniego kursu euro obowiązującego w dniu 9 lutego 2009 r. ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, który wynosił: 1 euro = 4,5634 zł. **) Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271, z późn. zm.). ***) Średnia arytmetyczna obliczona na podstawie wysokości wynagrodzeń określonych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 sierpnia 2004 r. w sprawie warunków i wysokości wynagrodzenia za wykonywanie czynności przez lekarzy weterynarii i inne osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii (Dz. U. Nr 178, poz. 1837, z późn. zm.).