weterynaryjne laboratorium diagnostyczne I--001/ 1 z 13 I--001/ wyd. 3 OPRACOWAŁ SPRAWDZIŁ ZATWIERDZIŁ Imię i nazwisko: Jan Pawiński * Sławomir Zych ** Imię i nazwisko: Sławomir Zych Imię i nazwisko: Jan Pawiński Stanowisko: * Kierownik Laboratorium ** Kierownik ds. Jakości Stanowisko: Kierownik ds. Jakości Data: 31.03.2014 Stanowisko: Kierownik Laboratorium Data: Data: 31.03.2014 Podpis: Podpis: Podpis: SPIS TREŚCI 1. TABELA ZMIAN DOKUMENTU 2. CEL DOKUMENTU 3. ZASTOSOWANIE 4. OPIS POSTĘPOWANIA 5. FORMULARZE I ZAŁĄCZNIKI
I--001/ 2 z 13 I--001/ wyd. 3 1. TABELA ZMIAN DOKUMENTU Nr Data Zmiany w treści dokumentu Zmiany Dotyczy punktu dokumentu zmienił zatwierdził imię i nazwisko Podpis imię i nazwisko Podpis 1. 31.03.2014 4.1. (dwa nowe rozporządzenia i dyrektywa) Sławomir Zych Jan Pawiński
I--001/ 3 z 13 I--001/ wyd. 3 2. Cel dokumentu Celem dokumentu jest przedstawienie metod poboru próbek do badań w kierunku obecności pałeczek z rodzaju Salmonella dla zapewnienia zgodności z krajowymi programami zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu oraz zapewnienia najwyższej wykrywalności, odpowiedniego standardu usługi i wiarygodności uzyskanego wyniku. 3. Zastosowanie Instrukcja jest przeznaczona dla osób pobierających próby do badań laboratoryjnych. Dotyczy ona lekarzy weterynarii oraz hodowców zwierząt klientów laboratorium oraz pracowników Labo-Wet Stefan Staszewski, Robert Gutarowicz S.J. upoważnionych do przyjmowania materiału do badań w zakresie oceny przydatności próby do badania. Pracownicy laboratorium nie uczestniczą w pobieraniu prób poza laboratorium. 4. Opis postępowania 4.1. Podstawy prawne Przedmiotem instrukcji jest postępowanie podczas pobierania próbek z padłego drobiu, jaj kału lub wymazów podeszwowych, etc. do badania w kierunku pałeczek z rodzaju Salmonella. Pobieranie prób do badań opiera się na następujących przepisach prawa polskiego i wspólnotowego: - Art. 57 ustawy z dnia 11 marca 20 r. O ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. 20 Nr 69 poz. 625 z późniejszymi zmianami). - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na lata 2014 2016 (Dz.U. 2014 Nr 0 poz. 92), - Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach hodowlanych gatunku kura (Gallus gallus) na lata 2014 2016 (Dz.U. 2014 Nr 0 poz. 233), - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach niosek gatunku kura (Gallus gallus) na lata 2014 2016 (Dz.U. 2014 Nr 0 poz. 93), - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2013 r. w sprawie wprowadzenia Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków rzeźnych na 2014 r. (Dz.U. 2014 Nr 0 poz. 103),
I--001/ 4 z 13 I--001/ wyd. 3 - Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków hodowlanych na 2014 r. (Dz.U. 2014 Nr 0 poz. 220), - Rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność.(dz.u. L 325 z 12.12.2003 z późn. zm. - Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 41, str. 328-342) oraz powiązane z tym rozporządzeniem rozporządzenia szczegółowe, - Rozporządzenie komisji (UE) NR 1086/2011 z dnia 27 października 2011 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz załącznik I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 w odniesieniu do salmonelli w świeżym mięsie drobiowym. 4.2. Pobieranie prób w stadach brojlerów Próby do badań należy pobrać i dostarczyć zgodnie z ust. 2 załącznika do Rozporządzenia komisji (UE) NR 200/2012 z dnia 8 marca 2012 r. w sprawie unijnego celu ograniczenia występowania Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium w stadach brojlerów zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady. Zaleca się pobieranie następujących prób (jako badania nieobowiązkowe): a) wymazów czystościowych przed zasiedleniem kurnika, po wykonanym oczyszczeniu i dezynfekcji. Pozwoli to sprawdzić przygotowanie obiektu do wstawienia drobiu, wolnego od pałeczek Salmonella. Badanie to należy wykonać najlepiej 1 2 tygodni przed zasiedleniem, pobierając próby ze ścian, podłóg i sprzętu wg następujących zasad: - 4 wymazy powierzchniowe z podłoża (podłoga i ściany), zwłaszcza z miejsc popękanych, zagłębionych czy połączeń konstrukcyjnych: każdy wymaz pobrany z powierzchni 1 m² w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 3 wymazy powierzchniowe z urządzeń służących do karmienia każdy wymaz pobrany z 5 metrów bieżących taśmy lub rynienki paszowej, lub z 6 wybranych losowo karmideł (1 wymaz z 2 karmideł) w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 2 wymazy powierzchniowe z systemu wentylacyjnego (po 1 wymazie z 3 wlotów i wylotów) w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 2 wymazy powierzchniowe z magazynu pasz (podłoga, ściany, sprzęt, itp.) w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą. b) pobieranie prób w dniu wstawienia w ramach sprawdzenia dostawy piskląt:
I--001/ 5 z 13 I--001/ wyd. 3 - wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z każdej dostawy (po 25 g z pojemnika) lub w przypadku pojemników bez wyściółki wymazy powierzchniowe z dna 10 pojemników, które w laboratorium łączone będą w 1 próbkę zbiorczą, - pisklęta padłe i wybrakowane (w liczbie do 20 sztuk próba zbiorcza). Zaleca się wykonanie powyższych badań, ponieważ hodowca powinien mieć pewność że jego kurnik jest przygotowany do zasiedlenia, a zakupiony drób do obsady kurnika jest wolny od drobnoustrojów Salmonella. We wszystkich stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) pobranie próbek z inicjatywy hodowcy (badania obowiązkowe), zgodnie z rozporządzeniem nr 200/2012, powinno nastąpić na 3 tygodnie przed końcem tuczu, a wyniki badania muszą być znane przed przemieszczeniem brojlerów do rzeźni. Należy wziąć co najmniej dwie pary okładzin na buty. Należy dopilnować, aby wszystkie części brojlerni były proporcjonalnie uwzględnione w próbie. Każda para powinna odpowiadać około 50 % powierzchni brojlerni. W przypadku stad brojlerów chowanych na wolnym wybiegu próbki pobiera się jedynie w obrębie brojlerni. Po zakończeniu pobierania próbek należy zdjąć okładziny na buty, uważając, aby nie usunąć przylegającego do nich materiału. Aby zachować materiał można okładziny na buty odwrócić na drugą stronę. Należy je umieścić w torebce lub w naczyniu i opatrzyć opisem. Wszystkie tak pobrane okładziny na buty stanowią jedną próbkę. Właściwy organ może podjąć decyzję o zezwoleniu na zastąpienie jednej pary okładzin na buty próbką kurzu o wadze 100 g pobraną z wielu miejsc w brojlerni z powierzchni, gdzie widoczny jest kurz. Alternatywnie, można zastosować jeden lub kilka zwilżonych tamponów z tkaniny o całkowitej powierzchni wynoszącej co najmniej 900 cm 2, aby zebrać kurz z wielu powierzchni w brojlerni, dopilnowując, by każdy tampon był dobrze pokryty kurzem z obu stron. Próbki kurzu bada się osobno. Właściwy organ może jednak postanowić o dołączeniu ich do badania razem z pozostałą parą okładzin na buty. Częstość i sposób pobierania próbek przez powiatowego lekarza weterynarii jest określony w ust. 2.1 lit. b załącznika do rozporządzenia nr 200/2012. Pobieranie próbek przez powiatowego lekarza weterynarii może zastąpić pobranie próbek przeprowadzone z inicjatywy hodowcy. 4.3. Pobieranie próbek w stadzie hodowlanym Pobieranie próbek w stadzie hodowlanym gatunku kura (Gallus gallus) z inicjatywy hodowcy, zgodnie z rozporządzeniem komisji (UE) NR 200/2010 z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do celu unijnego ograniczenia częstości występowania serotypów
I--001/ 6 z 13 I--001/ wyd. 3 salmonelli w dorosłych stadach hodowlanych gatunku Gallus gallus, przeprowadza się następująco: a) u piskląt jednodniowych, w trakcie rozładunku ze środka transportu przed umieszczeniem piskląt w obiekcie, w którym będą utrzymywane, zwanym dalej kurnikiem, zgodnie z następującymi zasadami: - próbki wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z każdej dostawy (po 25 g z pojemnika) lub - wymazy powierzchniowe z dna 10 pojemników (pulowane w laboratorium w 1 próbkę), w przypadku pojemników bez wyściółki lub - pisklęta padłe (w tym również w czasie transportu), nie więcej niż 20 sztuk pulowane w laboratorium w 1 próbkę; b) u drobiu dorosłego: - w czwartym tygodniu życia, - na 2 tygodnie przed rozpoczęciem składania jaj lub przed przeniesieniem do jednostki produkcyjnej, - w okresie nieśności co 2 tygodnie. Próbki mogą mieć jedną z następujących form: a) Zgromadzone odchody pochodzące z oddzielnych próbek świeżych odchodów o wadze nie mniejszej niż 1 g każda, pobranych losowo z kilku miejsc w kurniku, w którym trzymane są stada. Dla celów analizy odchody mogą być łączone, przy czym należy pobrać przynajmniej dwie próbki złożone. Liczba miejsc, z których należy pobrać oddzielne próbki i końcowa masa odchodów w celu uzyskania próbki zbiorczej zależy od wielkości stada i jest wyszczególniona w Tabeli w pkt. 2.2.2.1. rozporządzenia NR 200/2010 (np. dla stad > 1000 osobników liczba próbek kału n=300, czyli 2 x 150 g). b) Próbki z okładzin na buty lub próbki kurzu Stosowane okładziny na buty wykonuje się z materiału wchłaniającego wilgoć. Do tego celu dopuszczalne są także okładziny z gazy. Próbki pobiera się, idąc przez kurnik trasą, która umożliwia reprezentatywne pobranie próbek z każdej części kurnika lub odpowiedniego sektora. Dotyczy to także powierzchni pokrytych ściółką. Próbki są pobierane ze wszystkich zagród w kurniku. Po zakończeniu pobierania próbek w wybranym sektorze zdejmuje się okładziny z obuwia, uważając, aby nie dopuścić do odpadnięcia przywierającego do nich materiału.
I--001/ 7 z 13 I--001/ wyd. 3 Próbki takie obejmują: pięć par okładzin na buty, z których każda przypada na około 20 % powierzchni kurnika. Dla celów analizy okładziny mogą być połączone w jedną próbę, przy czym należy połączyć co najmniej dwie próbki złożone; lub co najmniej jedną parę okładzin na buty przypadającą na całą powierzchnię kurnika oraz dodatkową próbkę kurzu pobraną z wielu miejsc w kurniku z powierzchni, gdzie widoczny jest kurz. Do pobrania próbki kurzu stosuje się jeden lub więcej zwilżonych tamponów o całkowitej powierzchni wynoszącej co najmniej 900 cm 2. Z okładzin na buty i z tamponu należy przygotować dwa oddzielne preparaty. c) W przypadku stad hodowlanych w klatkach, pobieranie próbek może obejmować naturalnie wymieszane odchody z taśm nawozowych, zgarniaków lub dołów, w zależności od rodzaju kurnika. Pobiera się dwie próbki o wadze co najmniej 150 g w celu przeprowadzenia oddzielnego badania. c) Pobieranie próbek w wylęgarni Pobieranie próbek należy przeprowadzać w dniu wylęgu, gdy dostępne są próbki ze wszystkich stad hodowlanych. Na zestaw próbek składa się proporcjonalnie cały materiał ze wszystkich klujników, z których w dniu wylęgu zostały zabrane wyklute pisklęta. Próbka składa się co najmniej: a) z jednej próbki złożonej obejmującej wyraźnie zabrudzone wkładki do szuflad lęgowych pobrane losowo z pięciu oddzielnych szuflad lęgowych lub miejsc w klujniku, o całkowitej powierzchni wynoszącej co najmniej 1 m 2 ; jeżeli jednak jaja wylęgowe stada hodowlanego zajmują więcej niż jeden klujnik, taką złożoną próbkę pobiera się ze wszystkich spośród maksymalnie pięciu klujników; lub b) z jednej próbki pobranej za pomocą jednej lub wielu zwilżonych tamponów o całkowitej powierzchni wynoszącej co najmniej 900 cm 2 bezzwłocznie po usunięciu piskląt z całej powierzchni dna co najmniej pięciu szuflad lęgowych lub z puchu z pięciu miejsc łącznie z podłogą we wszystkich spośród maksymalnie pięciu klujników z jajami lęgowymi ze stada, dopilnowując, aby ze stada, z którego pochodziły jaja, pobrana została co najmniej jedna próbka; lub c) z 10 g skorupek pobranych z 25 oddzielnych szuflad lęgowych, czyli 250 g w próbce wstępnej, w maksymalnie pięciu klujnikach z jajami lęgowymi ze stada. Skorupki te powinny zostać pokruszone i zmieszane tak, by uformować z nich podpróbkę o min. masie 25 g.
I--001/ 8 z 13 I--001/ wyd. 3 Częstość pobierania próbek przez powiatowego lekarza weterynarii została określona w ust. 2.1.2.2 załącznika do rozporządzenia nr 200/2010, a procedura pobierania w ust. 2.2.2.1 załącznika do rozporządzenia nr 200/2010. Pobieranie próbek przez powiatowego lekarza weterynarii może zastąpić pobranie próbek przeprowadzone z inicjatywy hodowcy. 4.4. Pobieranie prób w stadach niosek Pobieranie próbek w ramach programu odbywa się w gospodarstwie. Rutynowe pobieranie próbek w stadach niosek gatunku kura (Gallus gallus) z inicjatywy hodowcy, zgodnie z częścią B załącznika II. do rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 przeprowadza się następująco: Przed wstawieniem stada (jako badania nieobowiązkowe) po dezynfekcji pomieszczenia w celu stwierdzenia skuteczności wykonanego oczyszczania i odkażania próbki do badań laboratoryjnych stanowią: - 4 wymazy powierzchniowe z podłoża, w szczególności z miejsc popękanych, zagłębień lub połączeń konstrukcyjnych w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 4 wymazy powierzchniowe z kątów narożnych badanego pomieszczenia pobrane od poziomu podłogi do wysokości 1 m w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 3 wymazy powierzchniowe z urządzenia służącego do karmienia każdy wymaz pobrany z 5 metrów taśmy lub rynienki paszowej lub 6 wybranych losowo karmideł w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 2 wymazy powierzchniowe z systemu wentylacyjnego (każdy wymaz może być pobrany z 3 wlotów lub wylotów tego systemu) w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą, - 2 wymazy powierzchniowe z magazynu jaj (z powierzchni sortownic, stołów) lub z końcowych 5 metrów systemu przeznaczonego do zbierania zniesionych jaj (taśmy). Po wstawieniu stada (badania obowiązkowe): a) u piskląt jednodniowych, w trakcie rozładunku ze środka transportu przed umieszczeniem piskląt w kurniku, zgodnie z następującymi zasadami: - próbki wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z każdej dostawy (po 25 g z pojemnika) lub - wymazy powierzchniowe z dna 10 pojemników (pulowane w laboratorium w 1 próbkę), w przypadku pojemników bez wyściółki, lub - pisklęta padłe (w tym również w czasie transportu), nie więcej niż 20 sztuk pulowane w laboratorium w 1 próbkę;
I--001/ 9 z 13 I--001/ wyd. 3 b) u drobiu dorosłego zgodnie z wymaganiami określonymi w ust. 2.1. załącznika do rozporządzenia Komisji (UE) nr 517/2011 z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do unijnego celu ograniczenia częstości występowania niektórych serotypów salmonelli w stadach kur niosek gatunku Gallus gallus oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 i rozporządzenie Komisji (UE) nr 200/2010 : - na 2 tygodnie przed rozpoczęciem składania jaj lub przed przeniesieniem do jednostki nieśnej; - w okresie nieśności, zgodnie z wymaganiami określonymi w ust. 2.1. załącznika do rozporządzenia nr 517/2011, przynajmniej co 15 tygodni, przy czym pierwsze pobranie próbek powinno nastąpić między 22 a 26 tygodniem życia drobiu. Procedura pobierania próbek (zgodnie z ust. 2.2 rozporządzenia nr 517/2011) odbywa się jak następuje: W przypadku stad trzymanych w klatkach pobiera się 2 próbki po 150 g naturalnie zebranych odchodów ze wszystkich taśm lub zgarniaków w danym kurniku, po jego oczyszczeniu za pomocą systemu usuwania obornika; w przypadku klatek przesuniętych względem siebie, w których brak jest zgarniaków lub taśm, pobiera się również 2 próbki po 150 g świeżych wymieszanych odchodów w 60 różnych miejscach znajdujących się poniżej klatek w dołach z odchodami. W przypadku kurników, w których stosowany jest chów w systemie zamkniętym lub wybiegowym, należy wziąć dwie pary okładzin na buty. Próbki należy pobrać, idąc przez kurnik trasą, która umożliwia reprezentatywne pobranie próbek z każdej części kurnika lub odpowiedniego sektora. Obejmuje to także powierzchnie pokryte ściółką lub listwami. Pobieranie próbek dotyczy wszystkich zagród w kurniku. Po zakończeniu pobierania próbek w wybranym sektorze zdejmuje się okładziny z obuwia, uważając, aby nie dopuścić do odpadnięcia przywierającego do nich materiału. Właściwy organ może podjąć decyzję o zezwoleniu na zastąpienie jednej próbki odchodów lub jednej pary okładzin na buty próbką kurzu o wadze 100 g pobraną z wielu miejsc w brojlerni z powierzchni, gdzie widoczny jest kurz. Alternatywnie, można zastosować jeden lub kilka zwilżonych tamponów z tkaniny o całkowitej powierzchni wynoszącej co najmniej 900 cm 2, aby zebrać kurz z wielu powierzchni w brojlerni, zwracając uwagę, by każdy tampon był dobrze pokryty kurzem z obu stron. W przypadku próbek pobieranych przez powiatowego lekarza weterynarii przygotowuje się oddzielne próbki analityczne z okładzin na buty i z kurzu, ale w odniesieniu do
I--001/ 10 z 13 I--001/ wyd. 3 próbek pobieranych z inicjatywy hodowcy różne rodzaje próbek można połączyć w jedno badanie. Częstość pobierania próbek przez powiatowego lekarza weterynarii została określona w ust. 2.1. lit. a załącznika do rozporządzenia nr 517/2011. Rutynowe pobranie próbek przez powiatowego lekarza weterynarii może zastąpić jedno pobranie próbek w stadzie w ciągu jednego cyklu produkcyjnego przeprowadzone z inicjatywy hodowcy. 4.5. Pobieranie prób w stadach indyków 4.5.1. Indyki rzeźne Próby do badań z inicjatywy hodowcy należy pobrać i dostarczyć zgodnie z ust. 1. i 2. załącznika do rozporządzenia komisji (UE) NR 1190/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. wykonujące rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wspólnotowego celu ograniczenia częstości występowania Salmonelli Enteritidis i Salmonelli Typhimurium u indyków. Częstotliwość (tj. na 3 tygodnie przed końcem tuczu) i sposób pobierania próbek (tj. dwie pary okładzin na buty lub para okładzin i kurz) są analogiczne do procedur stosowanych w odniesieniu do stad brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) pkt. 4.2 niniejszej instrukcji. Zaleca się wykonanie dodatkowych badań nieobowiązkowych (tj. wymazów czystościowych przed zasiedleniem kurnika oraz pobieranie prób w dniu wstawienia w ramach sprawdzenia dostawy piskląt), ponieważ hodowca powinien mieć pewność że jego obiekt jest przygotowany do zasiedlenia, a zakupione indyki do obsady tego obiektu są wolne od drobnoustrojów Salmonella. Częstotliwość i sposób pobierania próbek przez powiatowego lekarza weterynarii jest określony w ust. 1. i 2. załącznika do rozporządzenia nr 1190/2012. Pobieranie próbek przez powiatowego lekarza weterynarii może zastąpić jedno pobranie próbek przeprowadzone z inicjatywy hodowcy. 4.5.2. Indyki hodowlane Próby do badań z inicjatywy hodowcy należy pobrać i dostarczyć zgodnie z ust. 1. lit. b załącznika do rozporządzenia komisji (UE) NR 1190/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. wykonujące rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wspólnotowego celu ograniczenia częstości występowania Salmonelli Enteritidis i Salmonelli Typhimurium u indyków. Częstotliwość (tj. pisklęta jednodniowe, w czwartym tygodniu życia, na 2 tygodnie przed rozpoczęciem składania jaj i w okresie nieśności) jest zbliżona do procedur stosowanych w odniesieniu do stad hodowlanych gatunku kura (Gallus gallus) pkt 4.3 niniejszej instrukcji z pewnymi różnicami: co trzy (a nie dwa) tygodnie w fazie nieśności;
I--001/ 11 z 13 I--001/ wyd. 3 wprowadza się ostatnie dodatkowe pobranie próbek w stadach indyków hodowlanych, które odbywa się w okresie 3 tygodni przed przemieszczeniem indyków do rzeźni. Procedurę sposobu pobierania próbek z inicjatywy hodowcy (tj. odchody, okładziny na buty, próbki kurzu) określa, analogicznie jak dla stad hodowlanych gatunku kura (Gallus gallus), ust. 2.2 załącznika do rozporządzenia (UE) NR 200/2010 (opisaną w pkt 4.3 niniejszej instrukcji). Częstotliwość i sposób pobierania próbek przez powiatowego lekarza weterynarii jest określony w ust. 2.1. lit. b (i) oraz (iii) załącznika do rozporządzenia nr 1190/2012. Pobieranie próbek przez powiatowego lekarza weterynarii może zastąpić jedno pobranie próbek przeprowadzone z inicjatywy hodowcy. 4.6. Transport i przygotowanie próbek do badań urzędowych Hodowca jest obowiązany do prowadzenia dokumentacji związanej z pobieraniem próbek, zawierającej co najmniej informacje dotyczące: rodzaju próbek, daty i godziny pobrania próbek. W przypadku stosowania szczepień, w piśmie przewodnim dołączonym do próbek kierowanych do badania laboratoryjnego, hodowca umieszcza informacje dotyczące rodzaju szczepionki zastosowanej w stadzie hodowlanym gatunku kura (Gallus gallus), terminu jej podania, jak również stosowania wszelkich środków przeciwdrobnoustrojowych, które mogą wpłynąć na wynik badań laboratoryjnych. Próbki są przesyłane przesyłką ekspresową lub kurierską do laboratoriów określonych w art. 11. i 12. rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 w ciągu 24 godzin od ich pobrania. Jeżeli próbek nie można wysłać w ciągu 24 godzin od ich pobrania, przechowuje się je w chłodziarce. Próbki można transportować w temperaturze otoczenia, o ile unika się wystawienia ich na działanie nadmiernie wysokiej temperatury (powyżej 25 C) i promieni słonecznych. W laboratorium próbki powinny być przechowywane w stanie schłodzonym aż do badania, które powinno zostać przeprowadzone w ciągu 48 godzin po ich przyjęciu i maksymalnie w ciągu 96 h po ich pobraniu. 4.7. Sposób poboru próbek 4.7.1. Próbki pierwotne kału należy pobrać bezpośrednio do sterylizowanych pojemników transportowych lub worków strunowych, w przypadkach i ilości opisanych w punktach 4.3. i 4.4. Próbki pierwotne należy połączyć w próbkę(i) zbiorczą(e). Ilość pobranego kału uzależniona jest od wielkości stada. W przypadku mniejszych stad dopuszcza się pobranie mniejszej ilości próbki, jednak nie mniej niż 20 g. 4.7.2. Wymazy podeszwowe. Przed założeniem okładzin na buty/skarpety powierzchnię okładzin na buty/skarpety należy nawilżyć rozcieńczalnikiem
I--001/ 12 z 13 I--001/ wyd. 3 maksymalnego odzysku (MRD: 0,8 % chlorek sodu, 0,1 % pepton w sterylnej dejonizowanej wodzie) lub sterylną wodą lub innym rozcieńczalnikiem zaakceptowanym przez krajowe laboratorium referencyjne, o którym mowa w art. 11 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003. Nie wolno wykorzystywać wody z fermy, wody zawierającej środki przeciwdrobnoustrojowe lub inne środki odkażające. 4.7.3. Pobór próbek z martwych ptaków. Należy ułożyć martwego ptaka na grzbiecie. Przed pobraniem próbek narządów odpreparować skórę od mięśni. Wykonać nacięcie za mostkiem i przedłużyć je w kierunku głowy i wzdłuż żeber, odgiąć mostek wraz z mięśniami piersiowymi odsłaniając narządy wewnętrzne leżące w jamie piersiowo-brzusznej. Przy pomocy sterylnych nożyczek i pęsety pobrać: wycinek wątroby z woreczkiem żółciowym, śledziony, płuc, serca, w przypadku kur niosek także jajnik i jajowód, odcinek jelita ślepego z treścią pokarmową oraz węzły chłonne krezkowe wraz z odcinkiem jelita cienkiego (dwunastnica z trzustką). Wszystkie pobrane wycinki umieścić w jałowym pojemniku lub jałowym worku do stomachera. Przygotować do transportu i wysłać do laboratorium zgodnie z instrukcją I-01-001/ Transport materiału do badań. 4.7.4. Pobór próbek z obumarłych zarodków jaj. Jaja należy umieścić w sterylnej kuwecie, ostrożnie usunąć część skorupki odsłaniając wnętrze jaja, pobrać aseptycznie żółtko zamarłego zarodka, pobrane próbki umieścić w jałowym worku do stomachera. Wykonuje Laboratorium. 4.7.5. Pobór próbek z jaj świeżych. Jaja należy umieścić w sterylnej kuwecie, ostrożnie usunąć część skorupki odsłaniając wnętrze jaja, pobrać aseptycznie treść jaja. Pobrane próbki umieścić w jałowym worku do stomachera. Wykonuje Laboratorium. 4.8. Wykaz sprzętu, bądź materiałów potrzebnych do realizacji instrukcji - nóż sekcyjny, - nożyczki proste i zagięte jeden koniec tępy, pęsety anatomiczne i chirurgiczne, - jałowe pojemniki transportowe, - worki jałowe do stomachera, - odzież ochronna jednorazowa: buty (ochraniacze) foliowe, fartuch foliowy jednorazowego użytku typu suknia, rękawice lateksowe lub nitrylowe, - pojemnik na odpady szczelnie zamykany, - środek dezynfekcyjny. Niniejsza instrukcja opracowana została na podstawie wymienionych w opisie postępowania przepisów prawa polskiego i wspólnotowego.
I--001/ 13 z 13 I--001/ wyd. 3 5. Formularze i załączniki Brak.