e Serwis Podatki Lokalne Przykład 1 Temat tygodnia Opodatkowanie gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych Orzecznictwo sądowe Wydanie decyzji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obojgu małżonkom Komentarz do przepisów Działania informacyjne podejmowane przez wierzyciela zasady obowiązujące od 1.1.2016 r. Temat tygodnia Opodatkowanie gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych (Lzr) są zaliczane do użytków rolnych, stosownie do z 68 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2015 r. poz. 542). Do użytków rolnych, oprócz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych zalicza się: grunty orne (R), sady (S), łąki trwałe (Ł), pastwiska trwałe (Ps), grunty rolne zabudowane (Br), grunty pod stawami (Wsr), grunty pod rowami (W). Jako użytki rolne grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych podlegają opodatkowaniu podatkiem rolnym (art. 1 ustawy o podatku rolnym), z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Wówczas podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, stosownie do art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. 1
Przykład Osoba fizyczna będąca właścicielem gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych o pow. 0,76 ha wydzierżawia 0,50 ha tych gruntów spółce z o. o., która na tych gruntach prowadzi skład materiałów budowlanych. Zawarcie umowy dzierżawy nie przenosi obowiązku podatkowego, niemniej osoba fizyczna jest opodatkowana podatkiem od nieruchomości wg stawki od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przedsiębiorca lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą będący właścicielem gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych jest opodatkowany podatkiem od nieruchomości albo podatkiem rolnym. Uzależnione jest to od tego, czy grunty te są faktycznie zajęte na działalność gospodarczą. Jeżeli grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych będące własnością przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą są zajęte na działalność gospodarczą są opodatkowane podatkiem od nieruchomości, jeżeli nie są - wówczas podatkiem rolnym. Jest to odmienne rozwiązanie niż w przypadku gruntów niezaliczanych do użytków rolnych. W przypadku gruntów niezaliczanych do użytków rolnych wystarczy sam fakt posiadania gruntów przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą i już podlega on opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Od 1.1.2016 r. w zakresie gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych wprowadzono następujące zmiany: - w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych wykreślono art. 1a ust. 3 pkt 6 oraz zmodyfikowano art. 2 ust. 2 wprowadzone zmiany wynikają z objęcia określeniem użytków rolnych również gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych i nie zmieniają zasad opodatkowania tych gruntów, - w ustawie o podatku rolnym zmodyfikowano art. 1 - wprowadzona zmiana wynikaja z objęcia określeniem użytków rolnych również gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych i nie zmienia zasad opodatkowania tych gruntów. 2
Ponadto od 1.1.2016 r. dodano dla gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych przeliczniki w art. 4 ust. 7 ustawy o podatku rolnym. Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych przelicza się bez względu na zaliczenie do okręgu podatkowego następująco: 1 ha tych gruntów stanowi 0,20 ha przeliczeniowych. Zmiana ta może wpływać na liczbę hektarów przeliczeniowych, a ty samym na kwalifikację gruntów jako gospodarstwo rolne i w konsekwencji na wysokość opodatkowania. Zależy to od tego, jaki przelicznik stosowany był dotychczas przy przeliczaniu gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych. Jeżeli inny niż 0,20 to wpływa to zarówno na wysokość płaconego podatku rolnego (w ramach podatku od gospodarstwa rolnego lub w ramach podatku rolnego od gruntów pozostałych), jak również może to powodować zmianę opodatkowania gruntów w zakresie kwalifikacji gruntów jako gospodarstwa rolnego lub gruntów pozostałych. Przykład Osoba fizyczna jest właścicielem gruntów ornych o powierzchni 0,65 ha i gruntów zadrzewionych i zakrzewionych o powierzchni 0,20 ha. 2015 r. - grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych - przelicznik 0,60, pow. 0,20 ha, ha przeliczeniowe 0,12 ha, - grunty orne przelicznik 1,40, pow. 0,65 ha, ha przeliczeniowe 0,91, - razem 1,03 ha gospodarstwo rolne (stawka 2,5 q żyta). 2016 r. - grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych - przelicznik 0,20, pow. 0,10 ha, ha przeliczeniowe 0,02, - grunty orne przelicznik 1,40, pow. 0,65 ha, 0,91 ha przeliczeniowe, - razem 0,93 ha grunty pozostałe (stawka 5q żyta). Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku rolnym są zwolnione z tego podatku. 3
Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych przelicza się na hektary przeliczeniowe, natomiast nie ustala się od nich podatku rolnego. Orzecznictwo sądowe Wydanie decyzji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obojgu małżonkom Jeżeli nieruchomość jest przedmiotem własności małżeńskiej, stroną postępowania w sprawie określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi są oboje małżonkowie Stanowisko takie zajął WSA w Białymstoku w wyroku z 6.5.2015 r. I SA/Bk 631/14 Stan faktyczny: Burmistrz wezwał właściciela nieruchomości do złożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Z uwagi na niezłożenie deklaracji zostało wszczęte z urzędu postępowanie w sprawie określenia wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, a następnie decyzją Burmistrz określił od lipca 2013 r., wysokość miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. SKO uchyliło powyższe rozstrzygnięcie wskazując, że przedmiotowa nieruchomość stanowi współwłasność. Kolegium stwierdziło, że w przypadku wspólności małżeńskiej stronami postępowania są oboje małżonkowie i postępowanie powinno zakończyć się wydaniem decyzji określającej opłatę obojgu małżonkom. Burmistrz postanowieniem wszczął z urzędu, również w stosunku do drugiego współmałżonka postępowanie w sprawie określenia miesięcznej wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, a następnie, decyzją określił małżonkom wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Uzasadnienie WSA: Przedmiotem postępowania administracyjnego było określenie właścicielom nieruchomości, małżonkom wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W toku postępowania w przedmiocie określenia wysokości należnej 4
opłaty w stosunku do nieruchomości należącej do małżonków przeprowadzono m.in. dowód z oględzin, który to protokół podpisał wyłącznie jeden z małżonków. Sąd wskazał, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ilekroć w ustawie jest mowa o właścicielach nieruchomości - rozumie się przez to także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością. Sąd w pełni podzielił argumentację organu II instancji, że jeżeli nieruchomość znajduje się we władaniu kilku podmiotów (współwłaścicieli), obowiązkiem organu administracji jest wszcząć odrębnie postępowania w stosunku do każdego współwłaściciela i każdemu współwłaścicielowi określić część opłaty obciążającej daną nieruchomość. Wyjątkiem jest zaś sytuacja, w której nieruchomość jest przedmiotem własności małżeńskiej. Współwłasność taka jest niepodzielna, nie ma możliwości określenia części opłaty każdemu z małżonków, co w konsekwencji powoduje, że stroną takiego postępowania są oboje małżonkowie. Organ pierwszej instancji ponownie rozpoznając sprawę wszczął postanowieniem postępowanie wobec drugiego małżonka w sprawie określenia miesięcznej wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, po czym wydał tego samego dnia postanowienie o wyznaczeniu terminu siedmiodniowego do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego w stosunku do obojga małżonków i zakończył postępowanie wydając decyzję. Zgodnie z art. 165 4 Ordynacji podatkowej datą wszczęcia postępowania z urzędu jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania. W ocenie Sądu organ powinien był wydać jedno postanowienie w sprawie, skierowane do obojgu małżonków. Wydanie dwóch odrębnych postanowień, prowadziło do sytuacji, w której toczyły się dwa odrębne postępowania w tożsamym zakresie przedmiotowym, nie połączone w jedno postępowanie przed wydaniem jednej decyzji administracyjnej. Dowody przeprowadzone w postępowaniu toczącym się wobec jednego z małżonków nie zostały także ponowione przeprowadzone po wszczęciu postępowania wobec drugiego małżonka. 5
Komentarz do przepisów Działania informacyjne podejmowane przez wierzyciela zasady obowiązujące od 1.1.2016 r. W świetle art. 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych. Przepis ten uzupełniono o możliwość podejmowania przez wierzycieli działań informacyjnych zmierzających do dobrowolnego wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Od 1.1.2016 r. obowiązuje nowy przepis art. 6 ust. 1b ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wprowadzony ustawą z 10 lipca 2015 r. o administracji podatkowej (Dz. U. poz. 1269). Przepis stanowi, iż przed podjęciem czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych wierzyciel może podejmować działania informacyjne wobec zobowiązanego zmierzające do dobrowolnego wykonania przez niego obowiązku. Regulacje dotyczące informowania zobowiązanego uregulowane do 31.12.2015 r. w 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie trybu postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych (Dz. U. poz. 656), zostały zastąpione zapisem 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania wierzycieli należności pieniężnych (Dz. U. poz. 2367). Dotychczas przepis wskazywał, że przy podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych wierzyciel może informować zobowiązanego, w szczególności poprzez internetowy portal informacyjny, krótką wiadomość tekstową (sms), e-mail, telefon, faks, o terminie zapłaty należności pieniężnych lub jego upływie, wysokości należności pieniężnej, rodzaju i wysokości odsetek z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnej oraz grożącej egzekucji administracyjnej i mogących powstać kosztach egzekucyjnych. Zgodnie z ust. 1 4 rozporządzenia z 30.12.2015 r. wierzyciel może podejmować działania informacyjne wobec zobowiązanego zmierzające do dobrowolnego wykonania przez niego obowiązku, w przypadku gdy zachodzi uzasadnione okolicznościami 6
przypuszczenie, że zobowiązany dobrowolnie wykona obowiązek bez konieczności wszczęcia egzekucji administracyjnej. Wierzyciel podejmuje działania informacyjne nie w każdym przypadku, lecz gdy przypuszcza, że zobowiązany dobrowolnie wykona obowiązek bez konieczności wszczęcia egzekucji administracyjnej. Jak określono w uzasadnieniu do rozporządzenia przypuszczenie to nie będzie wymagało udowodnienia, wystarczające będzie, jeżeli wierzyciel będzie uważał, że obowiązek może być dobrowolnie wykonany, np. w sytuacji gdy zobowiązany dotychczas terminowo regulował zobowiązania albo gdy zobowiązany regulował zobowiązania po terminie, ale przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Przepis 4 ust. 2 rozporządzenia z 30.12.2015 r. wskazuje sposoby podejmowania działań informacyjnych. Działania są podejmowane w formie pisemnej, dźwiękowej lub graficznej, w szczególności przez: internetowy portal informacyjny, krótką wiadomość tekstową (sms), e-mail, telefon, faks. Przepis 4 ust. 3 rozporządzenia określa sposób dokumentowania prowadzonych przez wierzyciela działań informacyjnych. Działania informacyjne są rejestrowane w postaci papierowej lub elektronicznej przez wskazanie, w szczególności: 1) formy działania informacyjnego; 2) daty podjęcia działania informacyjnego. Przykład: Zapis o treści: telefon, 13.01.2016 r. Zrezygnowano ze szczegółowego określenia, o czym należy poinformować zobowiązanego. Wydawca: Centrum Informacji Podatków Lokalnych GLOSATOR Agata Dzięgiel-Matras 31-419 Kraków ul. Kwartowa 26/47 Redaktor Naczelny: Agata Dzięgiel-Matras Adres redakcji: 31-419 Kraków ul. Kwartowa 26/47 e-mail: serwis@epodatkilokalne.pl tel: 603 671 407 www.epodatkilokalne.pl 7