Informacja o udzielanym w Niemczech wsparciu systemowym w branży technologii informacyjnokomunikacyjnych (ICT) 2015-12-25 21:55:07
2 Niemiecka branża ICT osiągnęła w 2012 roku obroty w wysokości ok. 220 mld EUR, z zatrudnieniem prawie 850 tysięcy osób. Roczne inwestycje branży sięgają 11-12 mld EUR, w tym ok. 70% w innowacyjne produkty i usługi. Formalną podstawą wsparcia systemowego jest niemiecka strategia innowacyjności Strategia Hightech 2020 dla Niemiec przyjęta w lipcu 2010 r. W Strategii politykę innowacyjną uznano jako swego rodzaju misję państwa. Niemiecka branża ICT osiągnęła w 2012 roku obroty w wysokości ok. 220 mld EUR, z zatrudnieniem prawie 850 tysięcy osób. Roczne inwestycje branży sięgają 11-12 mld EUR, w tym ok. 70% w innowacyjne produkty i usługi. Formalną podstawą wsparcia systemowego jest niemiecka strategia innowacyjności Strategia Hightech 2020 dla Niemiec przyjęta w lipcu 2010 r. W Strategii politykę innowacyjną uznano jako swego rodzaju misję państwa. W odróżnienie bowiem od poprzednich tego typu dokumentów, nie jest ona zorientowana na poszczególne technologie i programy badawcze (cały dokument to tylko 26 stron), ale na 5 priorytetowych tematów badawczych, istotnych z punktu widzenia globalnych wyzwań dla społeczeństwa i gospodarki niemieckiej: klimacie/energii, zdrowiu/odżywianiu, mobilności, bezpieczeństwie cywilnym oraz komunikacji. Poszczególne tematy zostały następnie uszczegółowione w kolejnych programach rządowych. I tak w listopadzie 2010 roku przyjęto rządową Strategię na Rzecz Rozwoju Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych na lata 2010-2015 (niem. Deutschland Digital 2015) z projektami wzrostu zatrudnienia dzięki cyfryzacji gospodarki i społeczeństwa (30 tys. nowych miejsc pracy), stworzenie przyszłościowych sieci cyfrowych (przykładowo do roku 2014 dla 75% gospodarstw domowych powinny być dostępne połączenia o minimalnej szybkości transferu 50 megabitów na sekundę), rozwoju tzw. e-energy, badań i rozwoju na rzecz cyfrowej przyszłości (Cloudcomputing, upowszechnienie podpisu elektronicznego, wprowadzenie elektronicznego stempla). 1. Czy realizowane sa systemowe projekty oferujące wsparcie dla sektora ICT oferujące pomoc prawną, wsparcie technologiczne, wzmocnienie kompetencji, w tym e-kompetencji przedsiębiorców, rozwój relacji B2B i A2B? Głównym programem wsparcia w ww. zakresie jest program pod nazwą Mittelstand-Digital (cyfrowy stan średni) skierowany do sektora MSP i koordynowany przez Federalne Ministerstwo Gospodarki i Technologii. W ramach tego programu realizowane jest wsparcie w zakresie: - wzmocnienia kompetencji przedsiębiorców (niem. nazwa programu: e-kompetenz Netzwerk für den Mittelstand)w zakresie stosowania ICT w firmach. W ramach tego zadania utworzono 40 regionalnych punktów doradczych; - tworzenia przyjaznego dla przedsiębiorcy oprogramowania (niem. nazwa programu: Usability für den Mittelstand); - tworzenia standardów gospodarki elektronicznej do zastosowania w biznesie i w relacji administracja biznes) (niem. nazwa programu e-standards); - udostępniania przedsiębiorcom (np. firmom ubezpieczeniowym, developerom) w formie elektronicznej danych z zasobów geodezyjnych, geologicznych itp. właściwych służb publicznych (niem. nazwa programu Geo-bisiness); 2. Czy agendy państwa prowadzą projekty, w wyniku których powstają chmury obliczeniowe, serwery i inne rozwiązania infrastrukturalne z ICT dla przedsiębiorców? Kluczowym programem jest w Niemczech program Trusted Cloud koordynowany przez ww. Federalne Min. Gospodarki, gdzie uruchomiono specjalną platformę/centrum kompetencji z kilkoma grupami roboczymi.
3 Program został uruchomiony w 2011 r. Obecnie jest realizowanych 14 projektów w zakresie technologii bazowych dla chmur obliczeniowych, zastosowań dla przemysłu i rzemiosła, opieki zdrowotnej oraz dla sektora publicznego. Ww. 14 projektów uzyskało łącznie 50 mln EUR wsparcia i realizowane są przez 38 firm i 26 instytutów naukowo-badawczych. Celem programu jest stworzenie możliwości dla szerszego korzystania przez przedsiębiorców z chmur obliczeniowych (obecnie korzysta z nich 28% niemieckich firm). Obroty firm oferujących ww. usługi wyniosły w 2012 r. 3 mld EUR, a do 2016 mają wzrosnąć do 11 mld EUR. Podstawowym jednak problemem jest bezpieczeństwo danych w chmurach, stąd wsparcie w tym. zakresie 3. Czy i jak wspiera się przedsiębiorstwa, które posiadają potencjał osiągnięcia wysokiej konkurencyjności? Jak dokonuje się identyfikacji takich przedsiębiorstw? Wsparcie to polega m.in. na: - przedłużenie w połowie 2011 r. funkcjonowania na zasadzie PPP funduszu inwestycji kapitałowych zwiększonego ryzyka w celu sfinansowania innowacyjnego przedsiębiorstwa we wczesnej fazie jego rozwoju; - ułatwieniach podatkowych dla przedsięwzięć innowacyjnych o zwiększonym ryzyku; - wprowadzeniu szybkiej procedury uznawania kwalifikacji i przyznawania prawa pobytu dla absolwentów kierunków technicznych szkół średnich i wyższych z krajów trzecich, promowanie zwiększenie udziału kobiet w szkołach i uczelniach technicznych; - wprowadzeniu ułatwień w procedurach patentowych oraz konkurencji pomiędzy agencjami oceny patentowej (agencje to 21 firm z udziałem publicznym współpracujące z publicznymi ośrodkami B+R i uczelniami, wyspecjalizowane w szybkiej ocenie, zgłaszaniu patentowym, wdrażaniu i transferze technologii); - wydaniu specjalnych wytycznych dla jednostek budżetowych w celu zwiększenia udziału innowacyjnych, zaawansowanych technologicznych produktów oraz usług badawczo-rozwojowych w wolumenie zamówień publicznych; - zwiększenie elastyczności płacowej w ośrodkach B+R finansowanych ze środków publicznych, dla m.in. pozyskania wysoko wynagradzanych specjalistów z kraju i zagranicy; - wspieraniu rozwoju eksportu produktów high-tech (specjalne gwarancje dla kredytów eksportowych) oraz promowanie Niemiec jako kraju przyjaznego umiejscawianiu ośrodków B+R przez zagranicznych inwestorów. Ważną formułą identyfikacji tej kategorii przedsiębiorstw są różnego rodzaju konkursy na najlepsza firmę ogłaszane i dotowane przez instytucje publiczne, fundacje itp. 4. Czy istnieją jakieś systemowe rozwiązania wsparcia dla instytucji otoczenia biznesu instytucje finansowe, naukowe itp.? Systemowym rozwiązaniem instytucji otoczenia biznesu jest istnienie w Niemczech nie tylko całej sieci izb przemysłowo-handlowych z obowiązkową do nich przynależnością, ale różnego rodzaju zrzeszeń i organizacji branżowych, głównie o zadaniach doradczych. W zakresie instytucji finansowych wiodącą rolę we wsparciu mają kredyty udzielane przez państwowy Bank Odbudowy i Rozwoju (niem. Kreditanstalt für Wiederaufbau- KfW) oraz kredyty udzielane przez landowe banki wsparcia inwestycyjnego (kwoty kredytu od 750 tys. EUR do 10 mln EUR, na okres 10-20 lat, z gwarantowanym niskim oprocentowaniem przez okres do 10 lat). Wsparcie można uzyskać zarówno na potrzeby stworzenia firmy, na inwestycje, na badania i projekty innowacyjne, na wzmocnienie umiędzynarodowienia przedsiębiorstwa oraz na poprawę regionalnej struktury gospodarczej (np. wysokie wsparcie dla rozbudowy szerokopasmowego Internetu). Udział środków z budżetu unijnego na ww. formy wsparcia jest jednak niewielki, a większość środków wspierania przedsiębiorczości, w tym rozwoju branży ICT, pochodzi z budżetu federalnego bądź poszczególnych krajów związkowych.
4 Opracował: Jan Masalski, Radca WPHI Berlin, 23.01.1013 r.
5