PL/SQL Część 1 Oracle SQL Piotr Medoń
Cele Różnice w budowie zapytań bazodanowych pomiędzy bazami SQL Server oraz Oracle Standardowe funkcje Oracle SQL 2
Wprowadzenie do SQL SQL (Structured Query Language) DDL (Data Definition Language) służy do tworzenia, modyfikowania i usuwania obiektów bazodanowych np. CREATE TABLE DML (Data Manipulation Language) służy do modyfikowania oraz przeglądania danych (INSERT, UPDATE, DELETE, SELECT) 3
Relacja (Tabela) Nazwa relacji (tabeli) Atrybut (kolumna) liczbowy Atrybut (kolumna) tekstowy Atrybut (kolumna) daty KARTOTEKA ID_OSOBY IMIE_OSOBY DATA_URODZENIA 1 ADAM 01-01-1990 Krotki (Rekordy) 2 ANDRZEJ 31-05-1975 3 ANNA 04-03-1970 4 BEATA 20-10-1095 4
Budowa zapytania SQL SELECT kolumny FROM nazwy_tabel WHERE warunki i złączenia; 5
Różnice pomiędzy bazami SQL Server i Oracle SQL Server SELECT nie wymaga FROM np. SELECT GETDATE() Oracle SELECT zawsze wymaga FROM W każdej instalacji bazy danych Oracle istnieje tabela o nazwie DUAL, która zawsze zawiera jeden element np. SELECT SYSDATE FROM DUAL 6
Różnice pomiędzy bazami SQL Server i Oracle SQL Server Kolumny mogą być autonumerowane (właściwość IDENTITY) Oracle Nie istnieje właściwość kolumny umożliwiająca autonumerowanie. Istnieją sekwencje obiekty generujące kolejne liczby, bezpieczne w korzystaniu przez wiele wątków. Na przykład, aby wstawić wartość do tabeli faktury należy wykonać polecenie: INSERT INTO faktury (ID_FAKTURY, KWOTA) VALUES(faktury_sekwencja.NEXTVAL, 1000); 7
Różnice pomiędzy bazami SQL Server i Oracle SQL Server Brak Oracle owej konwencji zewnętrznego łączenia tabel Oracle Istnieją dwie konwencje zewnętrznego łączenia tabel ISO: SELECT p.imie, d.nazwa_dzialu FROM pracownicy p LEFT OUTER JOIN dzial d ON p.id_dzialu = d.id_dzialu oraz Oracle owa: SELECT p.imie, d.nazwa_dzialu FROM pracownicy p, dzial d WHERE p.id_dzialu = d.id_dzialu (+) 8
Różnice pomiędzy bazami SQL Server i Oracle SQL Server Możliwe łączenia tabel: INNER JOIN CROSS JOIN LEFT OUTER JOIN RIGHT OUTER JOIN FULL OUTER JOIN Oracle Możliwe łączenia tabel: INNER JOIN JOIN USING NATURAL JOIN CROSS JOIN LEFT OUTER JOIN RIGHT OUTER JOIN FULL OUTER JOIN 9
Różnice pomiędzy bazami SQL Server i Oracle SQL Server Oracle Jeżeli kolumny, po których łączymy dwie tabele mają te same nazwy w obu tabelach, możemy użyć łączenie JOIN USING. Poniższe zapytania są równoważne: SELECT p.imie, d.nazwa_dzialu FROM pracownicy p JOIN dzial d ON p.id_dzialu = d.id_dzialu SELECT p.imie, d.nazwa_dzialu FROM pracownicy p JOIN dzial d USING (dzial_id) 10
Różnice pomiędzy bazami SQL Server i Oracle SQL Server Oracle Za pomocą NATURAL JOIN łączymy tabele używając wszystkich kolumn o takiej samej nazwie. Poniższe zapytania będą równoważne, jeżeli jedyną kolumną o wspólnej nazwie w tabelach pracownicy oraz dzial będzie id_dzialu: SELECT p.imie, d.nazwa_dzialu FROM pracownicy p JOIN dzial d ON p.id_dzialu = d.id_dzialu SELECT p.imie, d.nazwa_dzialu FROM pracownicy p NATURAL JOIN dzial d 11
Różnice pomiędzy bazami SQL Server i Oracle SQL Server Wyrażenie TOP: Select top 5 * from pracownicy Oracle Nie ma wyrażenia TOP Istnieje pseudokolumna ROWNUM oznaczająca numer wiersza zapytania, np. Select * from pracownicy where rownum <= 5; W bazie Oracle wyniki zapytania są sortowane na końcu wykonania zapytania lub podzapytania. Aby uzyskać informację o 5 najlepiej zarabiających pracownikach należy skorzystać z konstrukcji podzapytania: SELECT * FROM ( SELECT * FROM pracownicy ORDER BY zarobki DESC) WHERE ROWNUM <= 5; 12
Różnice pomiędzy bazami SQL Server i Oracle SQL Server Domyślnie nie rozpoznaje różnic dużych i małych liter podczas porównywania danych tekstowych (case insensitive). Poniższe zapytania są równoważne: Oracle Zawsze rozpoznaje różnice dużych i małych liter. Aby wykonać wyszukiwanie ignorujące różnie małych i dużych liter należy wykonać: SELECT * FROM pracownicy p WHERE UPPER(p.imie) = ADAM SELECT * FROM pracownicy p WHERE p.imie= Adam SELECT * FROM pracownicy p WHERE p.imie= ADAM 13
Podstawowe typy danych Tekstowy (VARCHAR2) Numeryczny (NUMBER) Data (DATE) 14
Operatory porównań Poniższe operatory zwracają wartość określoną TRUE lub FALSE, gdy oba argumenty nie są wartościami NULL Gdy jeden z argumentów jest NULL, operator zwróci wartość nieokreślony Warunek Operator Przykład równość = a=b większe od mniejsze od większe równe mniejsze równe > < >= <= nierówność!= <> a>b a<b a>=b a<=b a!=b a<>b pomiędzy BETWEEN.. AND a BETWEEN b AND c 15
Tekstowe funkcje PL/SQL CONCAT (tekst1, tekst2) Służy do łączenia dwóch wartości tekstowych w jeden. konkatenacja za pomocą Służy do łączenia wartości tekstowych w jeden. CONCAT( labo, ratorium ) zwróci laboratorium Ala ma kota zwróci Ala ma kota 16
Tekstowe funkcje PL/SQL UPPER (tekst) Zamienia wszystkie litery parametru tekstowego na duże LOWER (tekst) Zamienia wszystkie litery parametru tekstowego na małe UPPER( DoktRYna ) zwróci DOKTRYNA LOWER( InfoRMATYKA ) zwróci informatyka 17
Tekstowe funkcje PL/SQL INITCAP (tekst) Zamienia wszystkie pierwsze litery każdego słowa na duże Zamienia pozostałe litery parametru tekstowego na małe INITCAP( konferencja prasowa ) zwróci Konferencja Prasowa 18
Tekstowe funkcje PL/SQL LTRIM(tekst[, znaki_do_usunięcia]) Usuwa wszystkie wyspecyfikowane znaki z lewej strony parametru tekstowego np. LTRIM ( babcabc TESTa','abc ) zwróci: 'ABC TESTa' Domyślnymi znakami do usunięcia są spacje: LTRIM ( TEST ') zwróci: TEST 19
Tekstowe funkcje PL/SQL RTRIM(tekst[, znaki_do_usunięcia]) Usuwa wszystkie wyspecyfikowane znaki z prawej strony parametru tekstowego np. RTRIM ( abc TESTcaba','abc ) zwróci: abc TEST' Domyślnymi znakami do usunięcia są spacje: RTRIM ( TEST ) zwróci: TEST 20
Tekstowe funkcje PL/SQL TRIM([[LEADING TRAILING BOTH] [znak] FROM ] tekst) Usuwa wyspecyfikowany znaki z lewej, z prawej lub z obu stron parametru tekstowego np. TRIM(BOTH a FROM 'abcaa ) zwróci: bc' Domyślnym znakiem do usunięcia jest pojedyncza spacja: TRIM( TEST ) zwróci: TEST 21
Tekstowe funkcje PL/SQL LENGTH (tekst) Zwraca długość parametru tekstowego (ilość znaków) LENGTH( abcde ) zwróci 5 22
Tekstowe funkcje PL/SQL INSTR(tekst, fragment [, odkąd_przeglądać[, które_wystąpienie]]) Wyszukuje zadany fragment w tekście i zwraca jego pozycję Parametr tekst jest wartością tekstową do przeszukania Parametr fragment jest poszukiwaną wartością tekstową INSTR( Litwo, ojczyzno, czy ) INSTR( Litwo, ojczyzno, o ) 23
Tekstowe funkcje PL/SQL INSTR(tekst, fragment [, odkąd_przeglądać[, które_wystąpienie]]) Parametr odkąd_przeglądać jest wskazuje miejsce, od którego funkcja zacznie przeglądać tekst w poszukiwaniu zadanego fragmentu. Parametr ten jest parametrem opcjonalnym, gdy ominięty domyślną wartością jest 1. Gdy Parametr odkąd_przeglądać jest ujemny, miejsce, od którego funkcja zacznie przeglądać tekst wyznaczane jest od końca, a tekst szukany jest do początku. INSTR( Litwo, ojczyzno, o,6) INSTR( Litwo, ojczyzno, o,-5) 24
Tekstowe funkcje PL/SQL INSTR(tekst, fragment [, odkąd_przeglądać[, które_wystąpienie]]) Parametr które_wystąpienie wskazuje numer wystąpienia fragmentu w tekście. Parametr ten jest parametrem opcjonalnym, gdy ominięty domyślną wartością jest 1. INSTR( Litwo, ojczyzno, o,1,3) INSTR( Litwo, ojczyzno, o,-1,2) 25
Tekstowe funkcje PL/SQL SUBSTR(tekst, odkąd_wyciąć[, ilość_znaków]) zwraca fragment tekstu parametr tekst jest źródłową wartością tekstową parametr odkąd_wyciąć wskazuje początkową pozycję np. SUBSTR( abcdefgh,3,4) zwróci cdef Parametr ilość_znaków jest parametrem opcjonalnym, gdy ominięty - funkcja zwraca cały tekst do końca np. SUBSTR( abcdefgh,3) zwróci cdefgh gdy parametr odkąd_wyciąć jest ujemny, pozycja ta jest liczona od końca np. SUBSTR( abcdefgh,-5,2) zwróci de 26
Tekstowe funkcje PL/SQL LPAD(tekst, długość[, tekst2]) Zwraca parametr tekst lewostronnie, uzupełniony do długości zadanej w parametrze długość, ciągami znaków parametru tekst2 lpad('abc',10,'123') zwraca 1231231ABC Domyślnym parametrem tekst2 jest spacja lpad( test',10) zwraca test 27
Tekstowe funkcje PL/SQL RPAD(tekst, długość[, tekst2]) Zwraca parametr tekst lewostronie uzupełniony do długości długość ciągami znaków parametru tekst2 rpad('abc',10,'123') zwraca ABC1231231 Domyślnym parametrem tekst2 jest spacja lpad( test',10) zwraca test 28
Funkcje konwertujące TO_CHAR(liczba[, format[, ustawienie_nls]]) Konwertuje liczbę na tekst zgodnie z zadanym formatem Liczba Format Wynik -12345 99999999-12345 0 99.99.00 12.134 999.99 12,134 29
Funkcje konwertujące TO_NUMBER(tekst[,format[,ustawienie_NLS]]) Tekst Format Wynik 12345-99999999MI -12345 0 99.99 0 12.134 999.9999 12.134 30
Funkcje konwertujące Formaty liczb Format Przykład Znaczenie 9 9999 Oznacza cyfrę 0 9900 Oznacza cyfrę lub zero. Przykład zawsze zwróci co najmniej 2 cyfry. 999.99 Oznacza znak. dziesiętny, 999,999,999.99 Oznacza znak, grupujący D 999D99 Oznacza znak dziesiętny zgodny z ustawieniami sesji G 999G999G999D99 Oznacza znak grupujący zgodny z ustawieniami sesji 31
Funkcje konwertujące Formaty liczb Format Przykład Znaczenie S 99900D00S Znak liczby + lub - MI 99900D00MI Minus w przypadku liczby ujemnej, spacja w przypadku liczby dodatniej L, C 99900L Oznacza kod waluty FM FM99900D00 Usuwa spacje z początku przekonwertowanego ciągu RN RN Liczba pisana cyframi rzymskimi 32
Funkcje konwertujące TO_CHAR(data[, format[, ustawienie_nls]]) Konwertuje parametr daty na tekst zgodnie z formatem Przykład Wynik TO_CHAR(SYSDATE, YYYY ) 2012 TO_CHAR(SYSDATE, MM ) 03 TO_CHAR(SYSDATE, YYYY-MM ) 2012-03 TO_CHAR(SYSDATE,'YYYY!@#$%^&*()-=_+ MM') 2012!@#$%^&*()-=_+ 03 33
Funkcje konwertujące TO_DATE(tekst[, format[, ustawienie_nls]]) Konwertuje parametr tekstowy zgodny z formatem na datę Przykład Wynik TO_DATE( 2012-03-07, YYYY-MM-DD ) 01-03-2012 00:00:00 34
Funkcje konwertujące Formaty dat Format Znaczenie Przykład YYYY Rok 4-cyfrowy 2012 YYY, YY, Y 3, 2 lub1 najmniej znacząca cyfra roku 012, 12, 2 Q Kwartał (1-4) 1 MM Numer miesiąca ( 01-12 ; Styczeń = 01 ). 03 MON Skrócona nazwa miesiąca MAR MONTH Długa nazwa miesiąca MARZEC Month Długa nazwa miesiąca Marzec RM Miesiąc rzymski (Styczeń = I ) III 35
Funkcje konwertujące Formaty dat Format Znaczenie Przykład WW Tydzień roku 16 W Tydzień miesiąca 1 D Dzień tygodnia 1-7 (niedziela= 1) 7 DAY Nazwa dnia SOBOTA DD Dzień miesiąca 01-31 03 DDD Dzień roku (001-366). 071 DY Skrócona nazwa dnia SO 36
Funkcje konwertujące Formaty dat Format Znaczenie Przykład HH Godzina 01-12 04 HH12 Godzina 01-12 04 HH24 Godzina 00-23 16 MI Minuta(00-59) 25 SS Sekunda (00-59). 43 SSSSS Sekunda dnia liczona od północy (0-86399). 59126 37
Funkcje konwertujące TO_CHAR(data[, format[, ustawienie_nls]]) Parametr ustawienie_nls jest parametrem niewymagalnym, zawiera informację o ustawieniach językowych, z którymi funkcja ma być wykonana to_char(sysdate, 'MONTH', NLS_DATE_LANGUAGE=''Polish''') -> zwróci LUTY to_char(sysdate, 'MONTH ) to_char(sysdate, 'MONTH', NLS_DATE_LANGUAGE=''English''') -> zwrócą FEBRUARY 38
Funkcje dodatkowe USER Funkcja bezparametrowa zwracająca nazwę użytkownika bazodanowego bieżącej sesji SELECT USER FROM DUAL; 39
Funkcje dodatkowe NVL(parametr1, parametr2) Zwraca wartość parametru1, lub w przypadku gdy jest on NULL, zastępuje go parametrem2 parametr1 Nie NULL Wynik parametr1 NULL parametr2 np. NVL(ls_adres_zamieszkania,ls_adres_zameldowania) 40
Funkcje dodatkowe COALESCE(parametr1, parametr2[, parametr3...]) Zwraca wartość pierwszego parametru, który nie jest NULL np. COALESCE(ls_nr_komorkowy, ls_nr_stacjonarny, ls_nr_sluzbowy, ls_nr_do_zony) 41
Funkcje dodatkowe NVL2(parametr1, wartość_gdy_nie_null, wartość_gdy_null) Zwraca wartość_gdy_nie_null lub wartość_gdy_null w zależności od parametru parametr1 parametr1 Nie NULL NULL Wynik wartość_gdy_nie_null wartość_gdy_null NVL2(ld_data_konca, Zakonczono, Trwa ) 42
Funkcje dodatkowe NULLIF(parametr1,parametr2) Zwraca NULL, gdy parametry są równe. W przeciwnym wypadku zwraca parametr1. NULLIF(ls_drugie_imie, brak ) 43
Funkcje dodatkowe DECODE(parametr0, szukana1, wartość1, [, szukana2, wartość2] [, wartość_domyślna]) parametr0 jest wartością porównywaną szukana1 jest wartością, do której następuje porównanie wartość1 jest wartością zwracaną, gdy parametr0=szukana1 Wartość_domyślna jest niewymagalną wartością zwracaną, gdy parametr0 nie jest żadną z szukanych DECODE(ls_plec, M, Mezczyzna, K, Kobieta, Nieznana ); 44
Funkcje dodatkowe Funkcje dodatkowe NVL, NVL2, DECODE, COALESCE, NULLIF są przeciążone i zwracają: datę, gdy parametrami są daty liczbą, gdy parametrami są liczby tekst, gdy parametrami są zmienne tekstowe 45
Funkcje matematyczne ABS(x) Zwraca wartość bezwzględną parametru x: ABS(-1.4) zwraca 1.4 46
Funkcje matematyczne SIGN(x) Zwraca wartość wskazującą znak parametru x Warunek Wynik x<0-1 x=0 0 x>0 1 47
Funkcje matematyczne CEIL(x) Zwraca najmniejszą całkowitą wartość większą od x CEIL(2.4) zwraca 3 CEIL(-1.6) zwraca -1 FLOOR(x) Zwraca największą całkowitą wartość mniejszą od x FLOOR(2.4) zwraca 2 FLOOR(-1.6) zwraca -2 48
Funkcje matematyczne ROUND(x[,ilość_miejsc_dziesiętnych]) Zaokrągla liczbę x do żądanej ilość miejsc dziesiętnych ROUND(126.1251, 2) zwraca 126.13 ROUND(126.1251, -1) zwraca 130 Domyślną wartością parametru ilość_miejsc_dziesiętnych jest 0 ROUND(2.4) zwraca 2 ROUND(-1.6) zwraca -2 49
Funkcje matematyczne TRUNC(x[,ilość_miejsc_dziesiętnych]) Obcina liczbę x do żądanej ilości miejsc dziesiętnych (obcina końcówkę) TRUNC(126.1251, 2) zwraca 125.12 TRUNC(-126.1251, -1) zwraca -120 Domyślną wartością parametru ilość_miejsc_dziesiętnych jest 0, co oznacza usunięcie części ułamkowej TRUNC(2.4) zwraca 2 TRUNC(-1.6) zwraca -1 50
Funkcje matematyczne GREATEST(x1, x2[, x3 ]) Zwraca największą spośród liczb GREATEST(11,12,13,10) zwraca 13 LEAST(x1, x2[, x3 ]) Zwraca najmniejszą spośród liczb LEAST(8,4,5,6) zwraca 4 51
Funkcje matematyczne MOD(n,m) Zwraca resztę z dzielenia liczb n i m IF MOD(ln_wiek,10) = 0 THEN DBMS_OUTPUT.PUT_LINE( Okragla rocznica! ); END IF; 52
Funkcje matematyczne SQRT(n), POWER(n,m) SIN(x), COS(x), TAN(x) ASIN(x), ACOS(x), ATAN(x) SINH(x), COSH(x), TANH(x) LN(x), EXP(x) 53
Funkcje daty SYSDATE Funkcja bezparametrowa Zwraca bieżącą datę BEGIN dbms_output.put_line( Dzisiejsza data: TO_CHAR(SYSDATE)); END; 54
Funkcje daty ADD_MONTHS(data, ilość_miesięcy) Zwraca datę późniejszą o ilość_miesięcy Przykład Wynik add_months(date 2012-01-01', 3) 2012-04-01 add_months(date '2012-01-01', -2) 2011-11-01 add_months(date '2012-01-31', 1) 2012-02-29 add_months(date '2012-02-28', 1) 2012-03-28 add_months(date '2012-02-29', 1) 2012-03-31 55
Funkcje daty MONTHS_BETWEEN Zwraca ilość miesięcy pomiędzy datami MONTHS_BETWEEN(DATE '2012-01-15',DATE '2011-02-15') MONTHS_BETWEEN(DATE '2012-02-01',DATE '2012-01-15') 56
Funkcje daty LAST_DAY(data) Zwraca ostatni dzień miesiąca Przykład Wynik LAST_DAY(DATE 2012-01-01') 2012-01-31 LAST_DAY(DATE '2012-02-15') 2012-02-29 57
Funkcje daty ROUND(data[, stopień]) Zaokrągla datę do odpowiedniego stopnia zaokrąglenia Przykład Wynik ROUND(DATE 2012-02-12', MM ) 2012-02-01 ROUND(DATE '2012-02-21', MM ) 2011-03-01 ROUND(DATE '2012-02-31', YYYY ) 2012-01-01 ROUND(TO_DATE( 2012-01-12 15:14:13, YYYY-MM-DD HH24:MI:SS )) 2012-01-13 58
Funkcje daty TRUNC(data[, stopień]) Obcina datę do odpowiedniego stopnia zaokrąglenia Przykład Wynik TRUNC(DATE 2012-02-12', MM ) 2012-02-01 TRUNC(DATE '2012-02-21', MM ) 2011-02-01 TRUNC(DATE '2012-02-31', YYYY ) 2012-01-01 TRUNC(TO_DATE( 2012-01-12 15:14:13, YYYY-MM-DD HH24:MI:SS )) 2012-01-12 59
Funkcje daty Możliwe stopnie zaokrąglenia i obcięcia dat: Stopień zaokrąglenia/obcięcia Parametr stopień Rok Kwartał Miesiąc Dzień Pierwszy dzień tygodnia Godzina Minuta YYYY, YY Q MONTH, MM DD DAY, DY, D HH, HH12, HH24 MI 60