Październik 17 K.048/17
Informacje o badaniu Na początku października 17 r. Kantar Public (dawniej Zespół Badań Społecznych TNS Polska) przeprowadził badanie nastrojów społecznych. Polacy zostali zapytani o opinię na temat kierunku biegu spraw w naszym kraju, ocenę stanu polskiej gospodarki i prognozę zmian sytuacji materialnej ludności w ciągu najbliższych trzech lat, a także o ocenę możliwości znalezienia pracy w Polsce. W komunikacie prezentujemy wyniki uzyskane w październiku, zestawione z danymi z ostatnich miesięcy. Termin badania: 6-11 października 17 Próba: ogólnopolska, reprezentatywna próba 56 mieszkańców Polski, w wieku 15 i więcej lat Technika: wywiady bezpośrednie wspomagane komputerowo (CAPI) Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: Kantar Public (dawniej Zespół Badań Społecznych TNS Polska). 2
Podsumowanie Ocena kierunku biegu spraw w kraju Ocena stanu polskiej gospodarki Prognoza zmian materialnych warunków życia Możliwość znalezienia pracy w Polsce 21 36 43 14 24 62 11 18 28 43 7 23 70 43% Polaków jest zdania, że sprawy w naszym kraju zmierzają w dobrym kierunku. Przeciwnego zdania jest 36% badanych. Ponad połowa Polaków (62%) uważa, że gospodarka naszego kraju rozwija się. Przeciwnego zdania jest jedna czwarta badanych (24%). 43% Polaków jest zdania, że w ciągu najbliższych 3 lat materialne warunki życia w Polsce poprawią się. O tym, że nic się nie zmieni przekonanych jest 28% badanych. Natomiast prawie jedna piąta badanych (18%) sądzi, że ulegną one pogorszeniu. Zdecydowana większość Polaków (70%) uważa, że w Polsce można znaleźć pracę. Nieco mniej niż jedna czwarta Polaków (23%) jest mniej optymistyczna i uważa, że znalezienie zatrudnienia w naszym kraju jest trudne lub w ogóle niemożliwe. 3
Ocena kierunku biegu spraw w kraju Czy Pana(i) zdaniem ogólnie rzecz biorąc sprawy w Polsce idą w dobrym czy złym kierunku? Ponad dwie piąte badanych (43%) uważa, że sprawy w naszym kraju zmierzają w dobrym kierunku. Nieco mniej respondentów, bo 36% ocenia bieg spraw w Polsce negatywnie, uważając, że sprawy w naszym kraju idą w złą stronę. 21% respondentów nie ma określonego zdania na ten temat. W porównaniu do wyników z września, o 5 punktów procentowych zwiększył się odsetek ocen pozytywnych (z 38% do 43%) a zmniejszył się odsetek osób negatywnie oceniających kierunek biegu spraw w naszym kraju (o 7 punktów procentowych). Nieco zwiększył się natomiast odsetek osób niezdecydowanych (wzrost o 2 punkty procentowe). 4
IX'12 X'12 XI'12 XII'12 I'13 II'13 III'13 IV'13 V'13 VI'13 VII'13 VIII'13 IX'13 X'13 XI'13 XII'13 I'14 II'14 III'14 IV'14 V'14 VI'14 VII'14 VIII'14 IX'14 X'14 XI'14 XII'14 I'15 II'15 III'15 IV'15 V'15 VI'15 VII'15 VIII'15 IX'15 X'15 XI'15 XII'15 I'16 II'16 III'16 IV'16 V'16 VI'16 VII'16 VIII'16 IX'16 X'16 XI'16 XII'16 I'17 II'17 III'17 IV'17 V'17 VI'17 VII'17 VIII'17 IX'17 X'17 Ocena kierunku biegu spraw w kraju Czy Pana(i) zdaniem ogólnie rzecz biorąc sprawy w Polsce idą w dobrym czy złym kierunku? 90 80 70 60 40 43 36 21 0 w dobrym w złym trudno powiedzieć 5
Ocena kierunku biegu spraw w kraju a cechy społeczno-demograficzne płeć wiek wykształcenie wielkość miejsca zamieszkania poglądy polityczne zainteresowanie polityką preferencje partyjne 21 37 36 42 19 22 21 18 14 37 35 41 39 17 23 21 21 18 16 24 35 35 28 40 35 28 40 42 21 21 6 48 44 75 14 11 8 16 35 53 34 34 38 12 4 4 3 7 7 32 52 43 71 77 93 76 43 43 39 43 38 43 49 44 49 43 44 37 48 42 49 31 35 19 33 54 32 42 56 44 22 13 dobra zła trudno powiedzieć 6
Ocena stanu polskiej gospodarki Jak Pan(i) ocenia obecny stan polskiej gospodarki? Większość Polaków (62%) jest zdania, że polska gospodarka rozwija się. Przy czym niemal połowa (48%) uważa, że jest to rozwój powolny, a tylko 14% jest przekonanych o dynamicznym rozwoju gospodarki. gospodarka znajduje się w stanie dynamicznego rozwoju 14 Przeciwnego zdania jest niemal jedna czwarta Polaków (24%). W ich ocenie polska gospodarka znajduje się w stanie kryzysu. Przy czym 17% ankietowanych jest zdania, że jest to lekki kryzys, a według 7% badanych gospodarka naszego kraju znajduje się w stanie głębokiego kryzysu. Trudności z udzieleniem odpowiedzi na to pytanie ma 14% Polaków. gospodarka znajduje się w stanie powolnego rozwoju gospodarka znajduje się w stanie lekkiego kryzysu 17 48 W październiku, w porównaniu do poprzedniego miesiąca, o 5 punktów procentowych zwiększył się odsetek osób, które uważają, że polska gospodarka znajduje się w stanie rozwoju (z 57% do 62%). Zmniejszył się odsetek osób, które sądzą, że gospodarka jest w kryzysie (z % do 24%). gospodarka znajduje się w stanie głębokiego kryzysu 7 trudno powiedzieć 14 7
IX'12 X'12 XI'12 XII'12 I'13 II'13 III'13 IV'13 V'13 VI'13 VII'13 VIII'13 IX'13 X'13 XI'13 XII'13 I'14 II'14 III'14 IV'14 V'14 VI'14 VII'14 VIII'14 IX'14 X'14 XI'14 XII'14 I'15 II'15 III'15 IV'15 V'15 VI'15 VII'15 VIII'15 IX'15 X'15 XI'15 XII'15 I'16 II'16 III'16 IV'16 V'16 VI'16 VII'16 VIII'16 IX'16 X'16 XI'16 XII'16 I'17 II'17 III'17 IV'17 V'17 VI'17 VII'17 VIII'17 IX'17 X'17 Ocena stanu polskiej gospodarki Jak Pan(i) ocenia obecny stan polskiej gospodarki? 90 80 70 60 62 40 0 24 14 rozwija się jest w kryzysie trudno powiedzieć 8
Ocena stanu polskiej gospodarki a cechy społeczno-demograficzne płeć wiek wykształcenie wielkość miejsca zamieszkania poglądy polityczne zainteresowanie polityką preferencje partyjne 13 16 25 22 34 16 15 12 9 13 14 25 27 24 25 16 11 13 13 27 25 23 17 22 12 9 12 17 26 29 19 26 6 9 6 7 12 27 44 28 21 12 8 23 25 35 3 4 8 17 43 11 24 62 62 61 63 64 66 61 64 62 62 64 61 71 65 59 55 61 67 81 51 65 67 63 93 42 40 65 rozwija się jest w kryzysie trudno powiedzieć 9
Prognoza zmian materialnych warunków życia Czy uważa Pan(i), że w ciągu najbliższych trzech lat materialne warunki życia ludności w naszym kraju poprawią się, czy pogorszą? Prawie połowa Polaków (43%) jest nastawiona optymistycznie i uważa, że warunki materialne ludności naszego kraju w ciągu najbliższych trzech lat poprawią się. Z kolei 28% Polaków uważa, że warunki życia Polaków nie zmienią się a prawie jedna piąta (18%) badanych zakłada pesymistyczny scenariusz uważając, że możemy spodziewać się pogorszenia obecnych warunków. 11% Polaków nie ma konkretnego zdania na ten temat. W porównaniu do wyników z września zwiększył się odsetek ocen pozytywnych (o 7 punktów procentowych) i ocen negatywnych (o 1 punkt procentowy). Natomiast zmniejszył się odsetek osób, które uważają, że w ciągu najbliższych trzech lat nic nie zmieni się pod względem warunków życia w Polsce (o 13 punktów procentowych). nastąpi wyraźna poprawa nastąpi pewna poprawa będzie mniej więcej tak samo nastąpi pewne pogorszenie 9 12 28 34 nastąpi znaczne pogorszenie 6 trudno powiedzieć 11
X'12 XI'12 XII'12 I'13 II'13 III'13 IV'13 V'13 VI'13 VII'13 VIII'13 IX'13 X'13 XI'13 XII'13 I'14 II'14 III'14 IV'14 V'14 VI'14 VII'14 VIII'14 IX'14 X'14 XI'14 XII'14 I'15 II'15 III'15 IV'15 V'15 VI'15 VII'15 VIII'15 IX'15 X'15 XI'15 XII'15 I'16 II'16 III'16 IV'16 V'16 VI'16 VII'16 VIII'16 IX'16 X'16 XI'16 XII'16 I'17 II'17 III'17 IV'17 V'17 VI'17 VII'17 VIII'17 IX'17 X'17 Prognoza zmian materialnych warunków życia Czy uważa Pan(i), że w ciągu najbliższych trzech lat materialne warunki życia ludności w naszym kraju poprawią się, czy pogorszą? 60 40 43 28 18 11 0 nastąpi poprawa będzie mniej więcej tak samo nastąpi pogorszenie trudno powiedzieć 11
Prognoza zmian materialnych warunków życia a cechy społeczno-demograficzne płeć wiek wykształcenie 11 11 17 26 9 23 11 9 11 9 11 11 14 13 17 22 29 28 17 29 18 13 29 27 32 21 19 19 16 15 26 28 31 25 wielkość miejsca zamieszkania 35 4 15 9 26 13 25 31 24 poglądy polityczne 2 9 6 3 15 35 21 15 28 36 33 72 zainteresowanie polityką 21 28 17 4 18 25 33 21 preferencje partyjne 1 1 6 4 14 13 26 41 84 26 37 43 42 38 43 40 45 42 44 44 43 43 39 45 37 51 34 38 34 51 31 43 52 44 27 poprawi się będzie mniej więcej tak samo pogorszy się trudno powiedzieć 12
I'12 II'12 III'12 IV'12 V'12 VI'12 VII'12 VIII'12 IX'12 X'12 XI'12 XII'12 I'13 II'13 III'13 IV'13 V'13 VI'13 VII'13 VIII'13 IX'13 X'13 XI'13 XII'13 I'14 II'14 III'14 IV'14 V'14 VI'14 VII'14 VIII'14 IX'14 X'14 XI'14 XII'14 I'15 II'15 III'15 IV'15 V'15 VI'15 VII'15 VIII'15 IX'15 X'15 XI'15 XII'15 I'16 II'16 III'16 IV'16 V'16 VI'16 VII'16 VIII'16 IX'16 X'16 XI'16 XII'16 I'17 II'17 III'17 IV'17 V'17 VI'17 VII'17 VIII'17 IX'17 X'17 Oceny netto trzech wskaźników nastrojów społecznych W październiku wyniki netto wszystkich trzech wskaźników nastrojów gospodarczych są dodatnie. W porównaniu do zeszłego miesiąca, wszystkie wskaźniki uległy poprawie. Największą zmianę możemy zaobserwować we wskaźniku oceny kierunku zmian w kraju w październiku odnotowuje się wzrost o 12 punktów procentowych w porównaniu do września. Ocena stanu polskiej gospodarki wzrosła o 11 punktów procentowych, a 3-letnia prognoza materialna warunków życia ludzi o 6 punktów. 40 0 - - - -40 - -60-70 38 25 7 kierunek zmian w kraju stan gospodarki 3-letnia prognoza materialnych warunków życia ludzi 13
Możliwość znalezienia pracy w Polsce Jak Pan(i) ocenia możliwość znalezienia pracy w Polsce? Stopa bezrobocia w Polsce od ponad roku (od czerwca 16 roku) utrzymuje się na najniższym poziomie na przestrzeni ostatnich 25 lat. Postrzeganie możliwości znalezienie pracy w Polsce również utrzymuje się na dość stałym poziomie. Ogólnie rzecz biorąc, Polacy patrzą na rynek pracy optymistycznie. W październiku zdecydowana większość badanych (70%) uważa, że bez większych kłopotów można znaleźć pracę w naszym kraju. Przy czym 12% uważa, że można bez większych kłopotów znaleźć dobrą pracę, a 58% jest zdania, że pracę można znaleźć, ale niekoniecznie taką, jaką by się chciało. Jedna piąta Polaków (21%) uważa jednak, że trudno jest obecnie znaleźć jakąkolwiek pracę w Polsce, natomiast 3% sądzi, że znalezienie zatrudnienia w naszym kraju jest w ogóle niemożliwe. można bez większych kłopotów znaleźć dobrą pracę można bez większych kłopotów znaleźć pracę, choć niekoniecznie taką, jaką by się chciało trudno jest obecnie o znalezienie jakiejkolwiek pracy w ogóle nie można znaleźć pracy 3 12 21 58 W październiku, w porównaniu do poprzedniego miesiąca odsetek osób uważających, że w Polsce można znaleźć pracę, zwiększył się o 4 punkty procentowe, przy czym jednocześnie odsetek osób, które sądzą, że w naszym kraju trudno jest znaleźć pracę zmniejszył się o 3 punkty procentowe. trudno powiedzieć 6 14
VIII'12 XI'12 I'13 II'13 III'13 IV'13 V'13 VI'13 VII'13 VIII'13 IX'13 X'13 XI'13 XII'13 I'14 II'14 III'14 IV'14 V'14 VI'14 VII'14 VIII'14 IX'14 X'14 XI'14 XII'14 I'15 II'15 III'15 IV'15 V'15 VI'15 VII'15 VIII'15 IX'15 X'15 XI'15 XII'15 I'16 II'16 III'16 IV'16 V'16 VI'16 VII'16 VIII'16 IX'16 X'16 XI'16 XII'16 I'17 II'17 III'17 IV'17 V'17 VI'17 VII'17 VIII'17 IX'17 X'17 Możliwość znalezienia pracy w Polsce a stopa bezrobocia Jak Pan(i) ocenia możliwość znalezienia pracy w Polsce? 70 60 40 70 7 16 14 12 8 6 4 2 0 0 można znaleźć pracę stopa bezrobocia ŹRÓDŁO: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-w-latach-1990-17,4,1.html 15
Możliwość znalezienia pracy w Polsce a cechy społeczno-demograficzne płeć wiek wykształcenie wielkość miejsca zamieszkania poglądy polityczne zainteresowanie polityką preferencje partyjne 7 6 22 24 22 19 2 4 4 4 23 23 24 23 11 11 25 26 6 4 4 8 5 4 5 17 25 26 21 29 28 26 15 4 3 6 4 19 14 47 11 27 5 5 6 5 3 3 6 17 17 26 27 28 71 70 59 75 73 72 73 64 63 68 71 79 71 66 68 69 75 49 77 75 82 62 69 78 77 89 67 70 72 można znaleźć pracę trudno jest o znalezienie pracy trudno powiedzieć 16
Komentarz eksperta W październiku obserwujemy znaczący wzrost zadowolenia Polaków z kierunku biegu spraw w kraju, gospodarki, perspektyw materialnych, jak również sytuacji na rynku pracy. Zmianie tej towarzyszy również bardzo wysokie poparcie dla Prawa i Sprawiedliwości. Czy zadowolenie z warunków życia i sytuacji społeczno-politycznej skłania kolejnych Polaków do popierania Prawa i Sprawiedliwości, czy też elektorat tej partii rośnie z innych powodów? Warto jednak zauważyć, że Polacy od początku obecnego roku, z miesiąca na miesiąc, wyraźnie częściej dostrzegają pozytywy, zarówno we własnej sytuacji materialnej, ale również ogólnej sytuacji politycznej kraju. Czy te wskaźniki będą mogły stać się podstawą do pozytywnej oceny dwóch lat rządów Prawa i Sprawiedliwości, dowiemy się już za miesiąc. Anna Trząsalska Kantar Public Zapraszamy do kontaktu: Urszula Krassowska Account Director, Kantar Public, e: urszula.krassowska@kantarpublic.com; t: +48 22 598 97 11 17