#1 2008 ESAB News G L O B A L S O L U T I O N S F O R L O C A L C U S T O M E R S - E V E R Y W H E R E

#1 2008 ESAB News G L O B A L S O L U T I O N S F O R L O C A L C U S T O M E R S - E V E R Y W H E R E

2 ESAB News 1 2008 Od redakcji W obecnym wydaniu naszego magazynu koncentrujemy się na zagadnieniach wydajnego spawania. Dzisiejsze technologie umożliwiające zwiększenie wydajności spawania bazują przede wszystkim na wykorzystaniu drutów rdzeniowych. W tej dziedzinie firma ESAB ma bardzo dużo do zaoferowania, zwłaszcza od czasu uruchomienia produkcji w Katowicach oraz Vamberku w Republice Czeskiej. Lokalizacja tych wytwórni stawia polskich użytkowników w uprzywilejowanej pozycji nie tylko ze względów logistycznych, ale także dzięki bezpośredniej dostępności do wielu wybitnych specjalistów. Aby ułatwić Państwu orientację w tym bardzo szerokim zakresie produktów i umożliwić wstępny dobór - przedstawiamy ich ogólny przegląd. Przykładem jednego z najnowszych osiągnięć w tej dziedzinie jest drut rdzeniowy do spawania zrobotyzowanego typu OK Tubrod 14.11. Dynamicznie rozwijający się rynek dla tej najwyższej formy automatyzacji procesu spawania otrzymuje produkt doskonale przystosowany do wszystkich wymagań. Metoda TIG zwykle nie kojarzy się z najwyższą wydajnością spawania, jednak i tym obszarze dokonaliśmy pewnego przełomu. Opracowanie nowego sposobu pulsacji prądu ma aspekt nie tylko techniczny, ale także psychologiczny... Hałas, który towarzyszy spawaniu stopów aluminium prądem przemiennym o wysokiej częstotliwości na pewno nie sprzyja długotrwałej pracy. Zmniejszenie poziomu uciążliwego dźwięku pozwoli na poprawę środowiska pracy a tym samym ułatwi wydajniejszą produkcję. Prezentujemy Państwu rodzinę najnowszych urządzeń korzystających z tego wynalazku. Odnotowujemy też bardzo ważne wydarzenie dla południowych krajów naszego Regionu przejęcie wytwórni elektrod w Bułgarii. Dziś może trudno jest przecenić znaczenie tej inwestycji, ale powinniśmy pamiętać, jaki rozwój zapoczątkowało włączenie Elektrod Baildon do Grupy ESAB nieco ponad 7 lat temu. Prosimy o zwrócenie uwagi na reklamę, a właściwie informację techniczną o maszynie do cięcia typu Falcon. Otwiera ona rzeczywiście nowy rozdział w tej dziedzinie, z uwagi na znakomitą relację jakości i wartości do ceny. #1 2008 Wydawca: ESAB Sp. z o.o., ul. Żelazna 9, 40-952 Katowice Zespół redakcyjny: Ryszard Urbowicz, Michał Kozłowski, Jacek Windyś, Daniel Wiśniowski, Jan Chrzanowski, Robert Lazik, Marek Molędys, Dariusz Wojtaszewski redaktor naczelny Dystrybucja: Ewa Wolany, tel. (32) 35 11 105, fax (32) 35 11 120 E-mail: info@esab.pl ESAB 2008 All rights reserved ESAB News Skład i druk: UNIPRINT, Rychnov nad Kneznou, Republika Czeska W imieniu zespołu redakcyjnego zapraszam lektury. Ryszard Urbowicz Wiceprezes Zarządu Dyrektor Naczelny Biura Handlowego ESAB Sp z o.o. ul. Żelazna 9 40-952 KATOWICE tel.: +48 32 3511 100 fax: +48 32 3511 120 e-mail: info@esab.pl

ESAB News 1 2008 3 Spis treści Kolejny znaczący krok w rozwoju firmy ESAB str. 4 Kolejny znaczący krok w rozwoju firmy ESAB str. 4 Nowe druty rdzeniowe zwiększają wydajność spawania cienkich materiałów Druty rdzeniowe firmy ESAB gwarancja wysokiej wydajności str. 5-7 str. 8-9 ESAB przedstawia nową, kompletną gamę źródeł prądu do spawania metodą TIG prądem stałym i przemiennym str. 10-11 Nowe druty rdzeniowe zwiększają wydajność spawania... str. 5-7 ESAB przedstawia nową, kompletną gamę źródeł... str. 10-11

4 ESAB News 1 2008 Kolejny znaczący krok w rozwoju firmy ESAB Firma ESAB dokonała nowego przejęcia firmy Electrodes JSC mieszczącej się w mieście Ihtiman, 50 km od Sofii w Bułgarii. Firma została założona w 1961, początkowo jako przedsiębiorstwo państwowe, a w roku 2000 została sprywatyzowana. Obecnie zajmuje się produkcją elektrod rutylowych i zasadowych, jak również produktów specjalistycznych. Produkcja w zakładach ELECTRODES JSC odbywa się zgodnie z europejskimi przepisami i normami. Firma posiada certyfikat systemu zarządzania jakością zgodny z ISO 9001. Udana impreza dla klientów i dystrybutorów w Bułgarii 28 listopada, firma ESAB zorganizowała imprezę dla klientów i dystrybutorów - ceremonię otwarcia w Sofii - pierwszą po przejęciu bułgarskiej firmy Electrodes JSC. Na miejscu obecny był autobus pokazowy firmy ESAB - Demo Bus, który dał uczestnikom możliwość zobaczenia w akcji niektórych produktów ESAB oraz poznania ich zastosowań.

ESAB News 1 2008 5 Nowe druty rdzeniowe zwiększają wydajność spawania cienkich materiałów Autorzy: John van den Broek, ESAB B.V., Holandia, Lars-Erik Stridh, ESAB AB, Szwecja Na skutek coraz bardziej zaciętej konkurencji ze strony krajów o niskich kosztach produkcji, w europejskich technologiach spawalniczych zachodzą bardzo szybkie zmiany. Znaczna część przemysłu ciężkiego, w którym wykonywane jest spawanie przenosi produkcję na wschód, do krajów o niskich kosztach pracy, pozostawiając za sobą zakłady wykorzystujące wykwalifikowaną siłę roboczą i spawanie zautomatyzowane. W Europie obecni są główni producenci samochodów, którzy posiadają wielu dostawców, z których większość wprowadziła do swoich procesów produkcyjnych spawanie robotami. Materiały spawalnicze stosowane w stanowiskach zrobotyzowanych to najczęściej druty lite o średnicy 1,0 mm. Gazem osłonowym jest zazwyczaj mieszanka gazowa zawierający trzeci komponent dla zminimalizowania rozprysków. W dziedzinie produkcji samochodów następuje ciągły rozwój systemów do łączenia blach. Systemy te obejmują zgrzewanie oporowe, lutowanie MIG, spawanie laserowe oraz nitowanie. Spawanie łukowe nadal jest powszechnie stosowane w dzisiejszej produkcji samochodów i w zależności od marki, każdy pojazd zawiera od jednego do dwóch kilogramów stopiwa. Wykorzystanie robotów do spawania zwiększa się co roku, we względnie stałym tempie. Liczba robotów spawalniczych w Europie rośnie o około 10% każdego roku. W przemyśle motoryzacyjnym roboty te pracują zazwyczaj w zaawansowanych zespołach składających się z kilku maszyn, które współpracują za sobą na linii produkcyjnej. W obecnej sytuacji zaciętej konkurencji panującej na rynku, konieczne jest aby producenci samochodów i ich dostawcy podnosili wydajność procesów produkcyjnych tak dalece, jak to jest tylko możliwe. Wstęp Wymogi wobec spawania różnych elementów w przemyśle motoryzacyjnym są oczywiście bardzo rygorystyczne. Bądź co bądź, wyprodukowane pojazdy będą przewoziły ludzi. Jednocześnie podejmowane są ciągłe próby znalezienia lżejszych materiałów, aby zmniejszyć masę pojazdów. Wysiłki te podejmowane są w celu oszczędzania zasobów naturalnych i obniżenia zużycia paliwa, a jednocześnie ciągle podnoszone są normy bezpieczeństwa pasażerów. Grubość spawanych materiałów jest niewielka i zazwyczaj wykorzystuje się drut lity. Jednym z problematycznych obszarów jest głębokość penetracji materiału. Dokładność wykonania części z blach, które mają być ze sobą połczone jest różna. To z kolei oznacza, że spoiny nieco różnią się, tak jak i ich położenie. Stanowi to problem, ponieważ łuk z drutu litego o średnicy 1,0 mm ma niewielką szerokość sprawiając, że obszar penetracji jest wąski, a tym samym wrażliwy na tolerancje wymiarowe detali. W praktyce oznacza to, że istnieje duże zagrożenie takimi wadami jak brak pełnego przetopu lub całkowite przepalenie materiału. Istotne jest również, aby przejście pomiędzy materiałem rodzimym i złączem było łagodne i pozbawione karbu, zapewniając wysoką wytrzymałość zmęczeniową połączenia. Cecha ta staje się coraz ważniejsza, ponieważ do konstrukcji coraz częściej stosuje się stal wysokowytrzymałą - dla obniżenia masy przez zmniejszanie grubości materiałów. Wydajność i cykl pracy sta-

6 ESAB News 1 2008 Wnętrze stanowiska robota w Göteborgu, gdzie próbnie spawano części zawieszenia przy zastosowaniu OK Tubrod 14.11 Ø 1.4 mm. Przykład bardzo dobrego przetopu materiału przy dużej prędkości spawania - 27 mm/sek. nowisk zrobotyzowanych są bardzo ważne, gdy chodzi o obniżanie kosztów produkcji. W związku z tym, podejmowane są starania w celu zwiększania prędkości spawania gdzie tylko jest to możliwe. To z kolei wpływa na inny ważny czynnik - twardość stopiwa oraz własności strefy wpływu ciepła. Ciepło wytwarzane przy zastosowaniu drutu litego jest względnie niskie, co prowadzi do szybkiego chłodzenie złącza i ryzyka nadmiernej jego twardości i kruchości. Nowe podejście Wiedza specjalistyczna firmy ESAB o procesach spawania oraz współpraca z różnymi dostawcami dla przemysłu motoryzacyjnego i samym przemysłem samochodowym, w połączeniu z wiedzą tych klientów na temat technologii produkcji, zaowocowała powstaniem całkowicie nowej koncepcji spawania cienkich materiałów, która teraz może być z powodzeniem stosowana w przemyśle motoryzacyjnym. Gdy potrzeba spawać cienkie materiały, większość osób zakłada, że powinno się zastosować drut pełny o małej średnicy. Niewielu w ogóle pomyślałoby o wykorzystaniu drutu z rdzeniem metalowym o dużej średnicy. Jednakże, to właśnie w tym kierunku poszła technika mianowicie spawania za pomocą robotów wykorzystujących drut z rdzeniem metalowym o średnicy 1,2 lub 1,4 mm. Zastosowano w nim nowy rodzaj obróbki powierzchni drutu oraz dostosowano własności do spawania cienkich blach, powyżej 1 mm grubości, dając użytkownikom rozwiązanie o lepszej wydajności i jakości spawania niż dla drutów litych MAG 1,0 lub 1,2 mm. Produkt ten nosi nazwę OK Tubrod 14.11. Jest to drut spawalniczy opracowany specjalnie do spawania zrobotyzowanego i zmechanizowanego. Dlatego też musi zapewniać bardzo płynne podawanie, aby nie zaburzać procesu spawania. Łuk jest stabilny i powoduje powstawanie minimalnej ilości rozprysków, co wydatnie zmniejsza pracochłonność czyszczenia złączy. Dodatkową ważną cechą jest możliwość spawania przy wysokim natężeniu prądu i stosunkowo niskim napięciu łuku, bez ujemnego wpływu na stabilność procesu. Bardzo niskie napięcie łuku w połączeniu z dużą szybkością spawania umożliwia obniżenia energii liniowej. Pozwala to na ograniczenie odkształceń spawanych elementów, co przy spawaniu drutami litymi wymaga wprowadzenia prądu pulsującego, a więc użycia droższych urządzeń. OK Tubrod 14.11 zapewnia bardzo dobry kształt przetopu, co między innymi przekłada się na zmniejszenie ilości braków. Osiągnięcie wszystkich tych celów stało się to możliwe dzięki odpowiednio ukierunkowanym pracom badawczo - rozwojowym. Zastosowania u klientów Testy praktyczne potwierdzają, że zastąpienie drutów litych przez drut rdzeniowy o średnicy 1,2 lub 1,4 mm umożliwia zawsze skrócenie cyklu operacji. W większości przypadków jest to łatwo osiągnąć bez zmian w ustawieniu uchwytu spawalniczego. Zmiana Część wykorzystywana w przemyśle motoryzacyjnym. Długość spoiny: 310 mm. Drut pełny OK 14.11 Różnica Czas cyklu (s) 58,6 40 31% Prędkość spawania (m/min) 0,6 1,5 +150% Czas spawania (s) 31 12,4 60% Czas ruchu robota (s) 27,6 27,6 Czas cyklu/detal (s) 58,6 40 31% Czas przeładowywania (s) 10 10 Liczba detali/h 52 72 +38% Typowe złącze zakładkowe. Grubość materiału wynosi 1,5 mm, prędkość spawania 32 mm/sek. Drut pełny OK 14.11 Ilość zużytego drutu/detal (kg/jedn.) 0,014 0,014 Cena drutu ( /kg) 0,77 4,36 Koszt drutu ( /detal) 0,0106 0,0612 Zużycie gazu osłonowego (m 3 /detal) 0,018 0,014 Cena gazu osłonowego ( /m 3 ) 2,47 2,83 Koszt gazu osłonowego ( /detal) 0,0400 0,0400 Koszt zużycia energii ( /detal) 0,0047 0,0047 Koszt robota + operatora ( /h) 103,06 103,06 Koszt robota + operatora ( /detal) 1,68 1,43 Koszt całkowity ( /detal) 1,73 1,55

ESAB News 1 2008 7 czasu cyklu zależy wyłącznie od ustawienia nowych parametrów spawania. Wybór średnicy drutu 1,2 lub 1,4 mm uzależniony jest od grubości spawanych elementów. Poniższy przykład ilustruje zastosowanie drutu OK Tubrod 14.11 o średnicy 1,4 mm. Dostawca dla przemysłu motoryzacyjnego spawa wiele różnorodnych, małych części. Firma stosuje drut pełny o średnicy 1,0mm, a w celu uzyskania najszerszej możliwej penetracji, jako gaz osłonowy wykorzystuje czysty dwutlenek węgla. Jako zespół robotów współpracuje ze sobą sześć maszyn. Na umieszczonym pośrodku stole roboczym układanych jest sześć identycznych części. Stół ten obraca się o jedną szóstą obrotu po dokonaniu każdej operacji spawania. Te sześć robotów spawa różne elementy części w tym samym czasie i niektóre roboty muszą czekać kilka sekund aż pozostałe zakończą wykonywanie swoich spoin. Czasy oczekiwania nie są zbyt długie - od czterech do sześciu sekund - ale biorąc pod uwagę, że w czasie całego cyklu wykonywanych jest sześć operacji spawalniczych, całkowity czas oczekiwania może wynieść minutę lub dwie. Czas wymiany gotowego produktu w zespole robotów jest krótki a więc zespół taki spawa przez cały czas, a tym samym w ciągu całego dnia czas, w którym produkcja się nie odbywa może wynieść nawet jedną godzinę. Na przestrzeni miesiąca, daje to 20 godzin. Koszt produkcji w przypadku nieskomplikowanego systemu składającego się z jednego robota, jednego pozycjonera i jednego operatora wynosi około 1000 SEK za godzinę. Koszt produkcji w przypadku skomplikowanego zespołu Specyfikacja produktu ESAB OK Tubrod 14.11 Klasyfikacja drut EN 758: T 42 4 M M 3 H5 z sześcioma robotami jest naturalnie o wiele wyższy. Tak więc koszt tego czasu oczekiwania jest bardzo wysoki. Podczas gdy firma ta obecnie pracuje na pełnych obrotach możliwych do uzyskania z zastosowaniem drutu pełnego przy zachowaniu akceptowalnego poziomu jakości, przeprowadziliśmy testy stosując OK Tubrod 14.11, o średnicy 1,4 mm. W testach przeprowadzonych z zastosowaniem robota w Centrum Spawalnictwa ESAB w Göteborgu dowiedziono, że prędkość spawania może zostać zwiększona z 18 mm/sek w przypadku drutu pełnego do 30 mm/sek w przypadku drutu rdzeniowego. To z kolei oznacza, że cały wyżej wspomniany czas oczekiwania mógłby zostać dla niektórych robotów wyeliminowany, a całkowity czas cyklu mógłby zostać zredukowany przez zsynchronizowanie prędkości spawania robotów. Poniższe zdjęcia pokazują przykłady wyglądu powierzchni i penetracji w czasie wykonywania testowych spoin. Inny przykład od innego dostawcy, który również spawa części dla przemysłu motoryzacyjnego przedstawiony został w tabeli. W tabeli tej, pokazany został koszt dla wcześniej stosowanej metody spawania drutem pełnym o średnicy 1,0mm, który następnie został porównany z wynikami dla tej samej części ale spawanej za pomocą drutu rdzeniowego OK Tubrod 14.11 o średnicy 1,4 mm. Zalety Powodem, dla którego ten relatywnie gruby drut z rdzeniem metalowym, OK Tubrod 14.11, spotkał się z takim uznaniem jest naturalnie możliwość obniżenia kosztów całkowitych przez skracanie czasu cyklu stopiwo SFA/AWS A5.18: E70C-6M H4 Dopuszczenia ABS BV DNV LR VdTÜV DB CE 4Y400SA S3YMHH III Y40 H5 4Y40S H510010 42.039.28 EN (M21) (M21) (M21) (M21) (M21) 13479 Typowy skład chemiczny stopiwa (%), DC+ C Si Mn M21 Ar/15-25% CO 2 0,048 0,64 1,45 Typowe własności mechaniczne stopiwa, DC+ R p0,2 R m A 4-A 5 CVN (MPa) (MPa) (%) (J o C) 458 555 32 55/-40 Gaz osłonowy: Ar/15-25% CO2 (M21) roboczego, dzięki zwiększonej wydajności. Dodatkowo, również jakość spawania zostaje polepszona. Geometria złącza jest bardzo dobra, z łagodnym przejściem do materiału rodzimego. Jako że penetracja jest szersza i bardziej pewna, spawanie staje się bardziej tolerancyjne jeśli chodzi o wielkość szczeliny pomiędzy spawanymi elementami i tym samym zmniejsza się ilość wad spoin oraz liczba spoin niespełniających wymogów jakościowych. To oznacza oszczędności, które bezpośrednio wpływają na wielkość zysku. Co więcej, ilość rozprysków z drutu jest mniejsza, obniżając tym samym ilość przerw potrzebnych na czyszczenie elementów. Ponadto, czyszczenie dysz gazowych, które robot wykonuje na stanowisku do czyszczenia zredukowane jest o 50%, co powoduje, że całkowity czas cyklu jest jeszcze bardziej skrócony. Ponadto OK Tubrod 14.11 jest dostępny w masowych opakowaniach Marathon Pac, także w wersji Endless, co prowadzi do dalszego skrócenia czasu przestojów, w porównaniu do eksploatacji zwykłych szpul 300 mm. Reasumując OK Tubrod 14.11 w stosunku do drutów litych zapewnia większą szybkość spawania, zwiększoną wydajność, mniejsze odkształcenia, doskonałą tolerancję na odstęp krawędzi, mały rozprysk i niski współczynnik braków. Podsumowanie Istnieją ogromne możliwości usprawniania spawania zrobotyzowanego i zmechanizowanego cienkich materiałów. Dotyczy to zwłaszcza przemysłu motoryzacyjnego i jego dostawców, którzy wymagają wysokiej wydajności i powtarzalnej jakości. Jednakże istotne jest, aby podczas wprowadzania na rynek nowego produktu spawalniczego, który skraca czas cyklu spawania, wziąć pod uwagę cały łańcuch operacji tak, aby uniknąć powstawania zatoru w jego dalszej części i nie utracić oszczędności uzyskanych przez zastosowanie zespołu robotów. Dzięki dokładnemu planowaniu procesów spawania i dostosowywaniu reszty łańcucha produkcyjnego można dokonać ogromnych oszczędności, a europejski przemysł motoryzacyjny może utrzymać swoją przewagę konkurencyjną i miejsca pracy. Opracowanie: dr inż. Dariusz Wojtaszewski Menedżer Produktu Materiały Spawalnicze, ESAB Sp. z o.o.

8 ESAB News 1 2008 Druty rdzeniowe firmy ESAB - gwarancja wysokiej wydajności spawania Autor: dr inż. Dariusz Wojtaszewski Menedżer Produktu Materiały Spawalnicze ESAB Sp. z o.o. Spawanie drutami rdzeniowymi jest od kilkunastu lat jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się technologii spajania metali. Dzisiaj już trudno sobie wyobrazić jak funkcjonowałby przemysł stoczniowy czy też zakłady budujące ciężkie maszyny robocze gdyby nie korzystano w nich powszechnie z drutów rdzeniowych. Zakres zastosowań drutów rdzeniowych jest oczywiście bardzo szeroki i obejmuje takie dziedziny jak wytwarzanie konstrukcji stalowych, w tym budowa mostów, produkcja urządzeń dźwigowych, aparatury chemicznej, zbiorników ciśnieniowych i instalacji energetycznych. Szczególnie korzystne jest połączenie automatyzacji z drutami rdzeniowymi, a zwłaszcza wyposażenie w nie stanowisk z robotami spawalniczymi. Najbardziej popularne stały się druty rutylowe, należące do grupy drutów rdzeniowych topnikowych (tabela 1 i 2). Charakteryzują się bardzo dobrymi własnościami spawalniczymi, dużą szybkością spawania we wszystkich pozycjach i bardzo małym rozpryskiem metalu. Podobnie jak elektrody otulone, pozostawiają na licu spoiny żużel, ale nie należy utożsamiać zakresu ich zastosowań z elektrodami rutylowymi. Jest on znacznie szerszy i obejmuje nie tylko stale konstrukcyjne zwykłej jakości, ale też stale podwyższonej i wysokiej wytrzymałości (do S690 włącznie), stale mrozoodporne, kotłowe a także wysokostopowe, w tym typu duplex. Zapewniają bardzo dobry profil spoin i mogą pracować w bardzo szerokim zakresie parametrów spawania. Do większości gatunków można stosować zarówno mieszanki gazowe Ar/CO 2, jak i sam dwutlenek węgla. Druty rutylowe przeznaczone do pracy we wszystkich pozycjach, nazywane też uniwersalnymi, tworzą szybko krzepnący żużel, podtrzymujący jeziorko w pozycjach przymusowych. Z kolei żużel w drutach przystosowanych do pracy w pozycji podolnej krzepnie wolniej, bardzo dokładnie formując lico spoiny. W każdym z tych przypadków żużel jest łatwo usuwalny. Ważnym osiągnięciem w technologii produkcji drutów są gatunki HS (High Speed), o dużym współczynniku napełnienia i bardzo dużej szybkości stapiania. Jeśli spawana konstrukcja jest szczególnie wymagająca pod względem wytrzymałości i jakości stopiwa wówczas może być konieczne sięgnięcie po druty zasadowe (tabela 3). Zapewniają one nie tylko wysoką wytrzymałość (R e 890 MPa) i doskonałe własności w niskiej temperaturze (test CTOD), ale są też w dużym stopniu odporne na rdzę i inne zanieczyszczenia powierzchni blach. Druty zasadowe pozwalają utrzymać niską zawartość wodoru w stopiwie (2-3 ml/100g) oraz uzyskać wysoką jakość radiograficzną spawanych złączy. Ostatnio coraz większym zainteresowaniem cieszą się druty proszkowe z rdzeniem metalicznym, zwane potocznie drutami metalowymi (tabela 4). Ich zasadniczą cechą jest brak składników żużlotwórczych, co upodabnia je do drutów litych, umożliwiając jednak bardziej wydajną pracę. Są szczególnie przydatne do szybkiego wykonywania spoin pachwinowych w pozycji nabocznej, ale oczywiście nadają się też do pracy w innych konfiguracjach złączy i pozycji. Niektóre z gatunków drutów rdzeniowych metalowych można używać w osłonie CO 2 - większość wymaga stosowania mieszanek gazowych. Mają szeroki zakres parametrów roboczych, co oznacza, że przy jednym zestawie nastawionych wartości można spawać w różnych pozycjach. Z uwagi na brak żużla, druty rdzeniowe metalowe doskonale sprawdzają się na stanowiskach do spawania zmechanizowanego oraz za pomocą automatów i robotów. Tego typu procesy są coraz częściej wykorzystywane w naszym przemyśle i stawiają bardzo wysokie wymagania jakości używanych materiałów dodatkowych. W odrębnym artykule prezentujemy właśnie taki nowy produkt drut OK Tubrod 14.11, jego zastosowania oraz przykładową kalkulację kosztów spawania, która jest kluczowym zagadnieniem przy podejmowaniu decyzji o podnoszeniu wydajności produkcji poprzez zastosowanie w drutów rdzeniowych. W bardzo skrótowej formie przedstawiamy Państwu podstawowy zakres drutów rdzeniowych firmy ESAB, przeznaczonych do stali niestopowych i niskostopowych. Podane własności mechaniczne odnoszą się do gwarantowanych wartości minimalnych dla czystego stopiwa.

ESAB News 1 2008 9 Tabela 1. Druty rdzeniowe rutylowe do pozycji podolnej Rodzaj stopu i osłony gazowej Własności mechaniczne (MPa) KV (J) ESAB FILARC C-Mn, CO 2 / Primer R m 510 R el 420 0 C, 47J OK Tubrod 15.10 C-Mn, CO 2 R m 510 R el 420 0 C, 47J OK Tubrod 15.12 C-Mn, CO 2 R m 510 R el 420-20 C, 27J OK Tubrod 15.16 C-Mn, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-20 C, 54J OK Tubrod 15.18 1Ni, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 540 R el 460-20 C, 54J PZ 6111 1Ni, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 530 R el 460-20 C, 47J PZ 6111HS Tabela 2. Druty rdzeniowe rutylowe - uniwersalne Rodzaj stopu i osłony gazowej Własności mechaniczne (MPa) KV (J) ESAB FILARC C-Mn, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 530 R el 460-20 C, 54J OK Tubrod 15.14 PZ 6113 C-Mn, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 530 R el 460-20 C, 54J OK Tubrod 15.15 C-Mn, CO 2 R m 550 R el 460-30 C, 54J PZ 6113S C-Mn, Ar/CO 2 R m 550 R el 460-40 C, 47J PZ 6114 C-Mn, CO 2 R m 550 R el 460-40 C, 47J PZ 6114S 1Ni, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 560 R el 470-40 C, 75J OK Tubrod 15.17 1Ni, Ar/CO 2 R m 550 R el 500-40 C, 60J PZ 6138 1Ni, Ar/CO 2 R m 520 R el 420-60 C, 47J PZ 6138SR 1Ni, Ar/CO 2 R m 590 R el 550-50 C, 50J OK Tubrod 15.19 ½Ni ½Cu, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 520 R el 440-40 C, 47J PZ 6112 1½Ni, CO 2 R m 550 R el 470-60 C, 47J PZ 6116S 2½Ni, Ar/CO 2 R m 570 R el 510-60 C, 50J OK Tubrod 15.11 2½Ni, Ar/CO 2 R m 700 R el 620-40 C, 47J OK Tubrod 15.07 3Ni, Ar/CO 2 R m 770 R el 690-40 C, 47J OK Tubrod 15.09 PZ 6119 1Cr ½Mo, Ar/CO 2 R m 550 R el 470 * 20 C,27J * PZ 6225 Tabela 3. Druty rdzeniowe zasadowe Rodzaj stopu i osłony gazowej Własności mechaniczne (MPa) KV (J) ESAB FILARC C-Mn, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 530 R el 420-30 C, 47J OK Tubrod 15.00 C-Mn, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 510 R el 420-40 C, 54J PZ 6130HS C Mn, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-30 C, 47J OK Tubrod 15.02 C Mn, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 510 R el 420-40 C, 60J PZ 6129 1Ni, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-60 C, 54J OK Tubrod 15.06 PZ 6125 1Ni, Ar/CO 2 R m 550 R el 470-50 C, 47J OK Tubrod 15.24 1Ni, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 510 R el 420-60 C, 47J PZ 6129Ni 1Ni, Ar/CO 2 R m 580 R el 500-50 C, 54J PZ 6145 2½Ni, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-60 C, 47J OK Tubrod 15.25 1½Ni, Ar/CO 2 R m 620 R el 570-50 C, 70J OK Tubrod 15.26 2½Ni, Ar/CO 2 R m 760 R el 690-50 C, 50J OK Tubrod 15.27 2½Ni ½Cr ½Mo, Ar/CO 2 R m 770 R el 690-50 C, 50J PZ 6148 2½Ni 1Cr ½Mo, Ar/CO 2 R m 950 R el 890-50 C, 35J PZ 6149 ½Mo, Ar/CO 2 R m 510 R el 400 * -20 C, 80J * PZ 6202 1¼Cr ½Mo, Ar/CO 2 R m 550 R el 470 * OK Tubrod 15.20 2¼Cr 1Mo, Ar/CO 2 R m 620 R el 540 * OK Tubrod 15.22 5Cr ½Mo, Ar/CO 2 R m 590 R el 400 * -20 C, 80J * PZ 6204 Tabela 4. Druty rdzeniowe metalowe Rodzaj stopu i osłony gazowej Własności mechaniczne (MPa) KV (J) ESAB FILARC C-Mn, Ar/CO 2 lub CO 2 R m 510 R el 420-20 C, 54J OK Tubrod 14.12 PZ 6103 C-Mn, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-20 C, 47J PZ 6103HS C-Mn, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-20 C, 54J OK Tubrod 14.13 C-Mn, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-40 C, 47J OK Tubrod 14.11 PZ 6105R ½Cu, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-20 C, 47J OK Tubrod 14.01 1Ni, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-40 C, 47J OK Tubrod 14.05 1Ni, Ar/CO 2 R m 510 R el 420-50 C, 47J PZ 6104 C-Mn, Ar/CO 2 R m 550 R el 460-40 C, 54J OK Tubrod 14.10 PZ 6102 2½Ni, Ar/CO 2 R m 530 R el 420-60 C, 47J OK Tubrod 14.04 ½Mo, Ar/CO 2 R m 560 R el 500-20 C, 47J OK Tubrod 14.02 ½Mo, Ar/CO 2 R m 560 R el 470 20 C, 47J PZ 6222 1½NiMo, Ar/CO 2 R m 620 R el 550-40 C, 47J OK Tubrod 14.06 * po obróbce cieplnej

10 ESAB News 1 2008 ESAB przedstawia nową, kompletną gamę źródeł prądu do spawania metodą TIG prądem stałym i przemiennym QWave dostosowuje kształt krzywej schodkowej do wybranego natężenia prądu i zapewnia lepsze przekazywanie ciepła do materiału. Czy musisz wybierać spośród zbyt wielu dostawców sprzętu? Czy zastanawiasz się, który z nich jest dla Ciebie najlepszy? Rozwiązanie jest proste. Firma ESAB oferuje pełną gamę urządzeń TIG, od małych, przenośnych jednostek (Caddy ) do niezwykle mocnych systemów przemysłowych (Origo ). Ujednolicone i łatwe w użytkowaniu panele sterowania, kompatybilność akcesoriów, ergonomiczność przycisków sterujących i doskonałość konstrukcji stanowiły podstawowy wymóg podczas opracowywania i rozwoju tych urządzeń. Bez względu czy postanowisz kupić najmniejsze urządzenie czy też najmocniejsze źródło prądu, zawsze będziesz miał dostęp do wszystkich funkcji i opcji ustawień. Funkcje paneli sterowania Źródła prądu posiadają funkcję True AC (precyzyjna i dokładna nastawa prądu przemiennego), która w sposób ciągły koryguje parametry spawania, tak aby wartości zadane przez użytkownika odpowiadały rzeczywistym parametrom spawania.. W celu zapewnienia wyższej stabilności spawania prądem przemiennym, wszystkie źródła prądu posiadają funkcję QWave, modyfikującą kształt fali prądu przemiennego. Typy paneli sterowania Panele sterowania Caddy TA34 AC/DC oraz Origo TA24 AC/DC posiadają wszystkie najważniejsze funkcje do spawania elektrodą otuloną oraz metodą TIG (prądem stałym, pulsującym oraz przemien- Zmiana przedniej części fali na kształt prostokątny powoduje znaczące obniżenie hałasu. Gdy fala ma kształt krzywej schodkowej, szybciej przechodzi przez punkt zerowy wykresu, łuk jest stabilny, a poziom hałasu znacznie niższy. nym). Ponadto, możliwa jest regulacja balansu prądu przemiennego czyli proporcji pomiędzy impulsem oczyszczającym i nagrzewającym oraz kontrola częstotliwości dla ustawiania szerokości łuku przy spawaniu stopów aluminium. Źródła prądu posiadają również funkcję kontroli wstępnego nagrzewania elektrody dla elektrod o różnych kształtach w celu łatwiejszego zajarzania łuku i wydłużenia eksploatacji elektrody. Urządzenia posiadają dwie pamięci, w których można przechowywać wszystkie indywidualne ustawienia, a przełączać je można na panelu sterowania lub za pomocą spustu w uchwycie.

ESAB News 1 2008 11 Panel Caddy TA33 AC/DC jest uproszczoną wersją, która posiada wszystkie funkcje niezbędne do spawania prądem przemiennym metodą TIG. Wystarczy ustawić grubość materiału, a urządzenie automatycznie dopasuje pozostałe parametry w celu uzyskania spoiny o najwyższej jakości. Caddy Tig 2200i AC/DC To urządzenie należy do najmniejszych i najlżejszych dostępnych na rynku źródeł prądu do spawania metodą TIG prądem stałym i przemiennym! Jednocześnie, niewielkie rozmiary nie wpływają ujemnie na wydajność i funkcjonalność tego urządzenia. Przygotowane jest ono do pracy niemal wszędzie korzysta z napięcia 230V/50Hz przy zabezpieczeniu 16A. Niewielka masa oraz doskonała mobilność dzięki zastosowaniu pasa naramiennego lub wózka transportowego czyni z tego źródła prądu idealne rozwiązanie do napraw, produkcji lekkiej i przemysłu przetwórczego. Urządzenie może zostać wyposażone w jednostkę chłodzącą, która po zainstalowaniu staje się integralną częścią urządzenia. Origo Tig 3000i AC/DC Krótko po wprowadzeniu na rynek, urządzenie to stało się liderem klasy średniej źródeł prądu do spawania prądem przemiennym / stałym metodą TIG (AC/DC). Doskonały stosunek wydajności do ceny stanowi najlepszą ofertę dla wszystkich klientów zajmujących się naprawami i konserwacją, produkcją rur, przemysłem samochodowym, stoczniowym, transportem i sprzętem przenośnym. Gdy wymagana jest dłuższa praca przy maksymalnej wydajności, można zakupić mocną, zewnętrzną jednostkę chłodzącą z funkcją ELP, która uruchamia system chłodzenia tylko wtedy, gdy podłączony zostanie uchwyt chłodzony wodą. W ten sposób, oszczędza się energię, a poziom hałasu powodowanego przez wymagających środowisk pracy spotykanych w przedsiębiorstwach budowlanych, stoczniach i odlewniach. Zakres nastaw umożliwia również spawanie podczas napraw, w przemyśle samochodowym i produkcji ogólnej. Dla łatwiejszej obsługi, źródło prądu może zostać wyposażone w czterokołowy wózek z miejscem na na butlę z gazem. Akcesoria dla źródeł prądu spawania metodą TIG Firma ESAB wprowadza nowe, ergonomiczne urządzenie jest znacznie obniżony. Dla łatwiejszej obsługi, wszystkie części, wraz uchwy- ty do spawania z dużą butlą gazową, mogą zostać zamontowane metodą TIG na dwu lub czterokołowym wózku transportowym. z serii TXH. Ta gama produktów została Origo Tig 4300i AC/DC To urządzenie jest najmocniejszym spośród oferowanych przez ESAB źródeł prądu uzupełniona uchwytami TXH 400w HD dla do spawania prądem przemiennym / stałym obciążeń do metodą TIG. Standardowo, źródło prądu wyposażone jest w jednostkę chłodzącą, która stanowi jego integralną część. Dzięki swoim maksymalnym parametrom, urządzenie to przeznaczone jest do najbardziej 430A. Ponadto, asortyment został rozszerzony o uchwyty umożliwiające zdalne sterowanie parametrami spawania z rękojeści uchwytu, od podstawowego typu TXH 120r do najbardziej wydajnego TXH 400wr HD. Kompletna lista uchwytów, w tym uchwytów elastycznych i z zaworem gazowym dostępna jest na stronie internetowej www.esab.pl. Co więcej, źródła prądu mogą zostać uzupełnione o zdalne sterowanie AT1, AT1 CF lub regulator nożny T1 Foot CAN. Opracowanie: Robert Lazik Menedżer Produktu Urządzenia Spawalnicze, ESAB Sp.z o.o. Dane techniczne: Caddy Tig 2200i Origo Tig 3000i Origo Tig 4300i Zakres natężenia prądu - TIG AC/DC 4-220 4-300 4-430 Zakres natężenia prądu MMA 16-160 16-300 16-430 Napięcie zasilania, V, 50 Hz 230 3 x 400 3 x 400 Parametry cyklu pracy, prąd AC/DC P=20%, TIG, A/V 220/18,8 - - P=60%, TIG, A/V 150/16,0 240/19,6 400/26 P=100%, TIG, A/V 140/15,6 200/18 315/22,6 Wymiary zewn., dł. x szer. x wys., mm 407x187x345 652x412x423 625x394x776 Masa, kg 15 42 95

FALCON Wydajna i niezawodna maszyna firmy ESAB do cięcia plazmowego i gazowego FALCON reprezentuje najnowszą generację maszyn do cięcia FALCON wyposażony jest w system plazmowy ESP 150, prąd znamionowy 150 A w cyklu 100% Dane charakterystyczne: szerokość cięcia 2000 mm długość cięcia 6000 mm grubość cięcia: - gazowe do 150 mm - plazmowe do 25 mm FALCON konkurencyjna cena wysoka wydajność niezawodność niskie koszty krótki czas dostawy FALCON wszystkie procesy są kontrolowane poprzez system CNC zintegrowana baza parametrów, zawierająca 65 gotowych programów cięcia, pozwala na uzyskiwanie wysokiej jakości i powtarzalności cięcia system samodiagnozy bezawaryjność efektywność