POLITECHNIKA OPOLSKA INFORMACJE DOTYCZĄCE PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH NA KIERUNKACH TECHNOLOGIE INFORMACYJNE W DYDAKTYCE oraz TECHNOLOGIE INFORMACYJNE W EDUKACJI Z PROGRAMOWANIEM I) Podstawa prawna 1) Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.). 2) Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz. 131). II) Charakterystyka praktyki 1) Praktyka nauczania informatyki realizowana jest w ramach modułu kształcenia 4, pkt. 3 standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. 2) Praktyka pedagogiczna trwa 60 godzin zegarowych. 3) Szkolnym opiekunem praktyki może być nauczyciel-informatyk prowadzący zajęcia w ramach przedmiotu Informatyka lub Technologia informacyjna w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych. III) Cel praktyki Celem praktyki jest gromadzenie doświadczeń związanych z pracą dydaktyczno-wychowawczą nauczyciela i konfrontowanie nabytej wiedzy z zakresu dydaktyki przedmiotu z praktyką uczenia. Praktyka pedagogiczna jest realizowana w zależności od etapu edukacyjnego, którego dotyczy kształcenie, w szkole realizującej kształcenie na danym etapie edukacyjnym (szkoła podstawowa, ale tylko w klasach od 4 do 6, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna). IV) Zadania do realizacji W trakcie praktyki następuje kształtowanie kompetencji dydaktycznych przez: 1) zapoznanie się ze specyfiką szkoły lub placówki, w której praktyka jest odbywana, w szczególności poznanie realizowanych przez nią zadań dydaktycznych; 2) obserwowanie: a) czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk w toku prowadzonych przez niego lekcji oraz aktywności uczniów,
b) toku metodycznego lekcji, stosowanych przez nauczyciela metod i form pracy oraz wykorzystywanych pomocy dydaktycznych, c) interakcji dorosły (nauczyciel) - dziecko oraz interakcji między dziećmi lub młodzieżą w toku lekcji, d) procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w klasie, ich prawidłowości i zakłóceń, e) sposobów aktywizowania i dyscyplinowania uczniów oraz różnicowania poziomu aktywności poszczególnych uczniów, f) sposobu oceniania uczniów, g) sposobu zadawania i kontrolowania pracy domowej, h) dynamiki i klimatu społecznego klasy, ról pełnionych przez uczniów, zachowania i postaw uczniów, i) funkcjonowania i aktywności w czasie lekcji (zajęć) poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, j) działań podejmowanych przez opiekuna praktyk na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny; 3) współdziałanie z opiekunem praktyk w: a) planowaniu i przeprowadzaniu lekcji, b) organizowaniu pracy w grupach, c) przygotowywaniu pomocy dydaktycznych, d) wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej, e) kontrolowaniu i ocenianiu uczniów, f) podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, g) organizowaniu przestrzeni klasy, h) podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej; 4) pełnienie roli nauczyciela, w szczególności: a) planowanie lekcji, formułowanie celów, dobór metod i form pracy oraz środków dydaktycznych, b) dostosowywanie metod i form pracy do realizowanych treści, etapu edukacyjnego oraz dynamiki grupy uczniowskiej,
c) organizację i prowadzenie lekcji w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze, d) wykorzystywanie w toku lekcji środków multimedialnych i technologii informacyjnej, e) dostosowywanie sposobu komunikacji w toku lekcji do poziomu rozwoju uczniów, f) animowanie aktywności poznawczej i współdziałania uczniów, rozwijanie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy z wykorzystaniem technologii informacyjnej, g) organizację pracy uczniów w grupach zadaniowych, h) dostosowywanie podejmowanych działań do możliwości i ograniczeń uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, i) diagnozowanie poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, j) podejmowanie indywidualnej pracy dydaktycznej z uczniami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), k) podejmowanie działań wychowawczych w toku pracy dydaktycznej, w miarę pojawiających się problemów, w sytuacjach: zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych, nieprzestrzegania ustalonych zasad; 5) analizę i interpretację zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym: a) prowadzenie dokumentacji praktyki, b) konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką, c) ocenę własnego funkcjonowania w toku wypełniania roli nauczyciela, d) ocenę przebiegu prowadzonych lekcji oraz realizacji zamierzonych celów, e) konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych i prowadzonych lekcji. V) Formy praktyk W trakcie praktyk słuchacz realizuje następujące formy aktywności: 1) obserwowanie lekcji, 2) asystowanie nauczycielowi prowadzącemu lekcje, 3) samodzielne prowadzenie lekcji, 4) planowanie i omawianie lekcji prowadzonych przez siebie i innych słuchaczy. VI) Metody weryfikacji efektów kształcenia Warunkiem zaliczenia praktyki jest uzyskanie pozytywnej pisemnej oceny i opinii od Szkolnego Opiekuna Praktyki za pracę w czasie praktyki i złożenie u Uczelnianego Opiekuna Praktyki na Politechnice Opolskiej prawidłowo przygotowanego kompletu dokumentów z praktyki:
1) formularz zgłoszeniowy praktyki, 2) porozumienie dotyczące praktyki, 3) dzienniczek praktyki, 4) arkusz oceny realizacji praktyki, 5) 5 przykładowych wypełnionych arkuszy obserwacyjnych z zajęć hospitowanych przez słuchacza, 6) 5 przykładowych scenariuszy zajęć poprowadzonych przez słuchacza. VII) Zaliczenie 1) W celu uzyskania zgody na praktykę na formularzu zgłoszeniowym praktyki lub podpisania porozumienia dotyczącego praktyki przez Pełnomocnika ds. Praktyk Studenckich dokumenty zostawia się w Centrum Obsługi Studenta. 2) W celu uzyskania zaliczenia z praktyki pedagogicznej słuchacz musi złożyć po zrealizowaniu praktyki komplet dokumentów opisujących praktykę. 3) Słuchacze składają dokumenty ze zrealizowanej praktyki u Uczelnianego Opiekuna Praktyki. 4) Praktyka pedagogiczna jest zaliczana na ocenę przez Uczelnianego Opiekuna Praktyki.
POLITECHNIKA OPOLSKA Załącznik 1 FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ Dane dotyczące słuchacza studiów podyplomowych Imię i nazwisko:... Adres zamieszkania:... Numer indeksu słuchacza:... Kierunek studiów:.. Nr telefonu, e-mail słuchacza... Studia I stopnia ukończone przez słuchacza:... Studia II stopnia ukończone przez słuchacza:.... Dane dotyczące praktyki Nazwa i adres szkoły lub placówki, w której słuchacz zamierza zrealizować program praktyki Poniżej proszę o umieszczenie pieczątki szkoły lub placówki, która wstępnie wyraziła zgodę na zrealizowanie przez Pana(-ią) programu praktyki pedagogicznej. Oświadczam, że podane przeze mnie informacje są prawdziwe... Zgoda na realizowanie praktyki w wybranym przez słuchacza miejscu podpis słuchacza... (data). (podpis Uczelnianego Opiekuna Praktyk z PO)
Politechnika Opolska Załącznik 2... Opole, dn... pieczęć Uczelni POROZUMIENIE Pomiędzy Politechniką Opolską, reprezentowaną przez na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez JM Rektora Politechniki Opolskiej, zwaną dalej Uczelnią a...... (nazwa i adres szkoły) reprezentowaną przez..., zwaną dalej Szkołą, zostało zawarte na okres od... do... porozumienie o następującej treści: W roku akademickim... Uczelnia udziela skierowania na odbycie praktyki pedagogicznej w Szkole: Lp. Nazwisko i imię słuchacza Adres zamieszkania Kierunek i semestr studiów 1.
Politechnika Opolska 2. Szkoła zobowiązuje się do: 1) zapoznania słuchacza z dokumentami dotyczącymi jej działalności i związanymi ze stanowiskiem pracy np.: szkolnym regulaminem pracy, przepisami o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; 2) wyznaczenia Szkolnego Opiekuna Praktyki, który będzie sprawował nadzór nad wykonywaniem zadań wynikających z programu praktyki; 3) umożliwienia Uczelnianemu Opiekunowi Praktyki sprawowania nadzoru dydaktycznowychowawczego nad praktykami oraz kontroli praktyk; 3. Szkoła ma prawo zażądać od Uczelni odwołania słuchacza odbywającego praktykę, w przypadku, gdy naruszy on, w sposób rażący dyscyplinę pracy. Jeżeli naruszenie dyscypliny pracy spowodowało zagrożenie dla życia lub zdrowia, Szkoła może nie dopuścić słuchacza do kontynuowania praktyki. 4. 1. Uczelnia zobowiązuje się do sprawowania nadzoru dydaktyczno-wychowawczego oraz organizacyjnego nad przebiegiem praktyk. 2. Pełnomocnik ds. Praktyk Studenckich, jako przedstawiciel Uczelni, jest przełożonym słuchaczy odbywających praktykę, odpowiada za realizację praktyki zgodnie z jej celem i jest upoważniony do rozstrzygania wspólnie z przedstawicielem Szkoły spraw związanych z przebiegiem praktyki. Praktyka jest nieodpłatna. 5. 6. Porozumienie niniejsze sporządzone zostało w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdej ze stron....... Uczelnia Szkoła
Politechnika Opolska Załącznik 3 Dzienniczek praktyki Termin odbywania praktyki... Imię i nazwisko słuchacza... Kierunek studiów podyplomowych.. Nr albumu.. Nazwa i adres szkoły:....... Imię i nazwisko Szkolnego Opiekuna Praktyki:.... (podpis słuchacza)
Politechnika Opolska Załącznik 3 Nazwisko i imię słuchacza Suma godzin zegarowych na danej stronie dzienniczka: Data (dzieńmiesiącrok) Godziny praktyk od do Liczba godzin zegarowych w danym dniu Wyszczególnienie wykonywanych czynności, prac, zajęć, powierzonych obowiązków i pełnionych funkcji Podpis i uwagi szkolnego opiekuna praktyki Tę stronę dzienniczka praktyk należy powielić tyle razy, aby wystarczyło na opis wszystkich dni praktyki. Jeden wiersz to jeden dzień praktyki.
Efekty kształcenia, czyli czy słuchacz: Politechnika Opolska Załącznik 4 Pieczęć placówki Data wypełnienia ARKUSZ OCENY REALIZACJI PRAKTYKI SŁUCHACZA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH:. (wypełnia szkolny opiekun praktyki) Imię, nazwisko słuchacza/słuchaczki. Szkoła... w.... Czas trwania: od..... do...., w liczbie godzin... Imię i nazwisko Szkolnego Opiekuna Praktyki.... Oceniane elementy praktyki Ocena słuchacza (w skali ocen: 2, 3, +3, 4, +4, 5) 1) posiada wiedzę psychologiczną i pedagogiczną pozwalającą na rozumienie procesów rozwoju, socjalizacji, wychowania i nauczania; 2) posiada wiedzę z zakresu dydaktyki popartą doświadczeniem w jej praktycznym wykorzystywaniu; 3) posiada umiejętności niezbędne do kompleksowej realizacji dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zadań szkoły, w tym do przygotowania i dostosowania programu nauczania do potrzeb i możliwości uczniów; 4) wykazuje umiejętność doskonalenia własnego warsztatu pedagogicznego z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji i materiałów; 5) komunikuje się przy użyciu różnych technik, zarówno z osobami będącymi podmiotami działalności pedagogicznej, jak i z innymi osobami współdziałającymi w procesie dydaktyczno-wychowawczym; 6) charakteryzuje się wrażliwością etyczną, empatią, refleksyjnością oraz poczuciem odpowiedzialności; 7) jest praktycznie przygotowany do realizowania zadań zawodowych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) wynikających z roli nauczyciela.
Przygotowanie w zakresie dydaktycznym (ukształtowanie kompetencji dydaktycznych), czyli czy słuchacz: 1) zapoznał się ze specyfiką szkoły, w której praktyka odbywała się, w szczególności poznał realizowane przez nią zadania dydaktyczne, sposób funkcjonowania, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz prowadzenie dokumentacji; 2) obserwował: a) czynności podejmowane przez Szkolnego Opiekuna Praktyki na lekcjach oraz aktywność uczniów, b) tok metodyczny lekcji, stosowane przez nauczyciela metody oraz wykorzystywane pomoce dydaktyczne, c) interakcję dorosły (nauczyciel, wychowawca) - dziecko oraz interakcję między dziećmi lub młodzieżą w toku lekcji, d) procesy komunikowania interpersonalnego i społecznego w klasie, ich prawidłowości i zakłócenia, e) sposoby aktywizowania i dyscyplinowania uczniów oraz różnicowania poziomu aktywności poszczególnych uczniów, f) sposób oceniania uczniów, g) sposób zadawania i kontrolowania pracy domowej, 3) współdziałał ze Szkolnym Opiekunem Praktyki w: h) dynamikę i klimat społeczny klasy, role pełnione przez uczniów, zachowanie i postawy uczniów, i) funkcjonowanie i aktywności w czasie lekcji poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, j) działania podejmowane przez Szkolnego Opiekuna Praktyki na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny, k) organizację przestrzeni w klasie, sposób jej zagospodarowania (ustawienie mebli, wyposażenie, dekoracje); a) planowaniu i przeprowadzaniu lekcji, b) organizowaniu pracy w grupach, c) przygotowywaniu pomocy dydaktycznych, d) wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej, e) kontrolowaniu i ocenianiu uczniów, f) podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, g) organizowaniu przestrzeni klasy, h) podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 4) pełnił rolę nauczyciela, a) planował lekcje, formułował cele, dobierał metody i formy pracy oraz środki dydaktyczne,
w szczególności: b) dostosowywał metody pracy do realizowanych treści, etapu edukacyjnego oraz dynamiki grupy uczniowskiej, c) organizował i prowadził lekcje w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze, d) wykorzystywał w toku lekcji środki multimedialne i technologię informacyjną, e) dostosowywał sposób komunikacji na lekcji do poziomu rozwoju uczniów, f) animował aktywność poznawczą i współdziałanie uczniów, rozwijał umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy z wykorzystaniem technologii informacyjnej, g) organizował pracę uczniów w grupach zadaniowych, h) dostosowywał podejmowane działania do możliwości i ograniczeń uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, i) diagnozował poziom wiedzy i umiejętności uczniów, 5) analizował i interpretował zaobserwowane albo doświadczane sytuacje i zdarzenia pedagogiczne, w tym: j) podejmował indywidualną pracę dydaktyczną z uczniami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), k) podejmował działania wychowawcze w pracy dydaktycznej, w sytuacjach: zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych, nieprzestrzegania ustalonych zasad, l) podejmował współpracę z innymi nauczycielami, wychowawcą klasy, pedagogiem szkolnym, psychologiem szkolnym oraz specjalistami pracującymi z uczniami; a) prowadził dokumentację praktyki, b) konfrontował wiedzę teoretyczną z praktyką, c) oceniał własne funkcjonowanie w roli nauczyciela (dostrzegał swoje mocne i słabe strony), d) oceniał przebieg prowadzonych lekcji oraz realizację zamierzonych celów, e) konsultował się ze Szkolnym Opiekunem Praktyki w celu omówienia obserwowanych i prowadzonych lekcji,.. Podpis Szkolnego Opiekuna Praktyki
Politechnika Opolska Załącznik 4 Charakterystyka praktykanta Ocena przygotowania słuchacza (zgodnie ze skalą ocen: 2, 3, +3, 4, +4, 5) Przestrzeganie uregulowań i wymogów szkoły Przygotowanie merytoryczne i metodyczne praktykanta Zaangażowanie i zainteresowanie pracą pedagogiczną Umiejętność realizacji konkretnych zadań w działalności pedagogicznej Poziom wykonywania zadań zawartych w programie praktyki Umiejętność nawiązywania kontaktu z uczniami Postawa zawodowa (etyczna oraz wykazane umiejętności osobiste i zawodowe) Umiejętność współżycia i współpracy w zespole. Kultura osobista Punktualność i zdyscyplinowanie w pracy. Obowiązkowość i odpowiedzialność Samodzielność Respektowanie uwag i wskazówek szkolnego opiekuna praktyki Dodatkowe uwagi o praktykancie istotne w ocenie przydatności do zawodu nauczyciela technologii informacyjnej i informatyki...... Ogólna ocena praktykanta (zgodnie ze skalą ocen: 2, 3, +3, 4, +4, 5)....... Podpis Szkolnego Opiekuna Praktyki.... Podpis i pieczęć dyrektora szkoły