PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Dokument z posiedzenia 19.3.2015 A8-0056/2015 ***I SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielenia pomocy makrofinansowej Ukrainie (COM(2015)0005 C8-0005/2015 2015/0005(COD)) Komisja Handlu Międzynarodowego Sprawozdawca: Gabrielius Landsbergis RR\1054879.doc PE549.093v03-00 Zjednoczona w różnorodności
PR_COD_1app Objaśnienie używanych znaków * Procedura konsultacji *** Procedura zgody ***I Zwykła procedura ustawodawcza (pierwsze czytanie) ***II Zwykła procedura ustawodawcza (drugie czytanie) ***III Zwykła procedura ustawodawcza (trzecie czytanie) (Wskazana procedura opiera się na podstawie prawnej zaproponowanej w projekcie aktu.) Poprawki do projektu aktu Poprawki Parlamentu w postaci dwóch kolumn Skreślenia zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą w lewej kolumnie. Zmianę brzmienia zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą w obu kolumnach. Nowy tekst zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą w prawej kolumnie. Pierwszy i drugi wiersz nagłówka każdej poprawki wskazuje element rozpatrywanego projektu aktu, którego dotyczy poprawka. Jeżeli poprawka odnosi się do obowiązującego aktu, do którego zmiany zmierza projekt aktu, nagłówek zawiera dodatkowo trzeci wiersz, w którym wskazuje się odpowiednio obowiązujący akt i przepis, którego dotyczy poprawka. Poprawki Parlamentu w postaci tekstu skonsolidowanego Nowe fragmenty tekstu zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą. Fragmenty tekstu, które zostały skreślone, zaznacza się za pomocą symbolu lub przekreśla. Zmianę brzmienia zaznacza się przez wyróżnienie nowego tekstu wytłuszczonym drukiem i kursywą i usunięcie lub przekreślenie zastąpionego tekstu. Tytułem wyjątku nie zaznacza się zmian o charakterze ściśle technicznym wprowadzonych przez służby w celu opracowania końcowej wersji tekstu. PE549.093v03-00 2/12 RR\1054879.doc
SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO... 5 UZASADNIENIE... 6 OPINIA KOMISJI SPRAW ZAGRANICZNYCH... 9 PROCEDURA... 12 RR\1054879.doc 3/12 PE549.093v03-00
PE549.093v03-00 4/12 RR\1054879.doc
PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielenia pomocy makrofinansowej Ukrainie (COM(2015)0005 C8-0005/2015 2015/0005(COD)) (Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie) Parlament Europejski, uwzględniając projekt Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady (COM(2015)0005), uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 212 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0005/2015), uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, uwzględniając art. 59 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinię Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0056/2015), 1. zatwierdza swoje stanowisko w pierwszym czytaniu, przyjmując wniosek Komisji; 2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem; 3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym. RR\1054879.doc 5/12 PE549.093v03-00
UZASADNIENIE Ukraińska gospodarka znalazła się w stanie nagłego i poważnego kryzysu, którego źródło leży w długotrwałych problemach strukturalnych i który zaostrzył się w wyniku konfliktu zbrojnego toczącego się na wschodzie kraju oraz w wyniku bezprawnej aneksji Krymu przez Rosję. Po przejęciu władzy przez nowy rząd w lutym 2014 roku jego ambitny program dostosowania makroekonomicznego i reformy strukturalnej otrzymał wsparcie za pośrednictwem programu pomocy finansowej MFW oraz w postaci dwóch unijnych operacji wypłaty pomocy makrofinansowej. Jednak proces wprowadzania reform na Ukrainie skomplikował się w wyniku nieustającego konfliktu zbrojnego na wschodzie, niewypowiedzianej wojny hybrydowej i ograniczeń handlowych ze strony Rosji oraz eskalacji sporu gazowego pomiędzy obydwoma krajami. W rezultacie recesja gospodarcza oraz odpływ kapitału okazały się poważniejsze niż pierwotnie przypuszczano, co spowodowało gwałtowne obniżenie wartości waluty oraz wyczerpanie międzynarodowych rezerw walutowych. W związku z tym powstała znaczna luka w zakresie finansowania zewnętrznego na rok 2015 i początek roku 2016. Jako że Ukraina utraciła dostęp do międzynarodowych rynków instrumentów dłużnych, lukę tę można wypełnić jedynie przez dodatkową oficjalną pomoc finansową. Parlament Europejski stale podkreśla swoje wsparcie dla Ukrainy, kraju stowarzyszonego z Unią Europejską, w procesie uzyskania gospodarczej i politycznej stabilizacji oraz wprowadzania reform. W swojej najnowszej rezolucji z dnia 15 stycznia 2015 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie Parlament Europejski z zadowoleniem przyjął wniosek Komisji, by udzielić Ukrainie dodatkowej pomocy makrofinansowej w wysokości 1,8 mld EUR oraz wezwał do utworzenia poważnego planu pomocy Ukrainie. Wniosek Komisji jest również oparty na konkluzjach z posiedzenia Rady Europejskiej w dniu 18 grudnia 2014 r., w których wzywa ona UE i jej państwa członkowskie do dalszego ułatwiania i wspierania procesu reform na Ukrainie, wraz z innymi darczyńcami i z uwzględnieniem warunków MFW. Pomoc makrofinansowa to szczególny unijny mechanizm reagowania na kryzys, dostępny dla krajów partnerskich UE, które doświadczają dotkliwych problemów z bilansem płatniczym. Dodatkowa pomoc makrofinansowa zaproponowana przez Komisję w dniu 8 stycznia 2015 r. może znacząco wzmocnić nowy pakiet pomocy międzynarodowej dla Ukrainy, zarówno bezpośrednio przez zaproponowaną kwotę 1,8 mld EUR, jak i pośrednio przez mobilizację innych partnerów do pomocy. Powinna również stać się katalizatorem stopniowego powrotu zaufania oraz poparcia dla wprowadzania reform w państwie poprzez towarzyszący jej program dotyczący polityki, który zostanie uzgodniony z władzami Ukrainy. Pomoc makrofinansowa uzupełnia pomoc udzielaną przez innych darczyńców w kontekście programu gospodarczego finansowanego przez MFW. Przyczyni się ona do wspierania celów Unii Europejskiej w zakresie promowania stabilności gospodarczej i rozwoju na Ukrainie, a także szerzej w ramach polityki UE wobec wschodnich sąsiadów. Dzięki postawionym warunkom program ten przyczyni się również do wzmocnienia zobowiązań rządu Ukrainy w zakresie wprowadzenia reform gospodarczych. Jest to również sygnał, że UE jest gotowa wspierać państwa, które podejmują się wprowadzania reform w czasie gospodarczych i politycznych trudności, a także dowód na wiarygodność politycznych zobowiązań UE. PE549.093v03-00 6/12 RR\1054879.doc
Na mocy wspólnej deklaracji Parlamentu Europejskiego i Rady przyjętej wraz z decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 778/2013/UE z dnia 12 sierpnia 2013 r. w sprawie udzielenia dalszej pomocy makrofinansowej Gruzji Parlament i Rada zobowiązały się do pełnego odzwierciedlenia [ ] warunków i zasad [zawartych we wspólnej deklaracji] w podejmowanych w przyszłości indywidualnych decyzjach dotyczących unijnej pomocy makrofinansowej. Należy podkreślić, że wniosek Komisji w pełni odzwierciedla warunki i zasady zawarte w powyższej wspólnej deklaracji, uzgodnione w procedurze pojednawczej przez obu współprawodawców. Sprawozdawca może więc w całości przychylić się do wniosku Komisji. Co więcej, biorąc pod uwagę niezwykle trudną sytuację, w jakiej obecnie znajduje się Ukraina, należy dostatecznie szybko zatwierdzić wniosek Komisji w sprawie udzielenia pomocy makrofinansowej Ukrainie, tak aby można było wypłacić dwie z trzech transzy (każda w wysokości 600 mln EUR) jeszcze w 2015 roku. Takie zatwierdzenie wniosku Komisji przez Parlament Europejski oraz Radę stanowiłoby dowód na to, że Unia Europejska może działać sprawnie, zdecydowanie i zgodnie ze swoimi politycznymi zobowiązaniami. W świetle powyższego sprawozdawca proponuje, by Parlament Europejski przyjął wniosek Komisji bez poprawek. RR\1054879.doc 7/12 PE549.093v03-00
PE549.093v03-00 8/12 RR\1054879.doc
12.3.2015 OPINIA KOMISJI SPRAW ZAGRANICZNYCH dla Komisji Handlu Międzynarodowego w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielenia pomocy makrofinansowej Ukrainie (COM(2015)0005 C8-0005/2015 2015/0005(COD)) Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jacek Saryusz-Wolski ZWIĘZŁE UZASADNIENIE Parlament Europejski powinien uzgodnić decyzję w sprawie pomocy makrofinansowej dla Ukrainy w oparciu o przyspieszoną procedurę, bez poprawek, gdyż potwierdzi to długofalowe zaangażowanie Parlamentu Europejskiego, a także Unii Europejskiej w proces reform na Ukrainie. Po przyjęciu decyzji wspomniana pomoc makrofinansowa będzie stanowić konkretne wsparcie dla legalnie wybranych przywódców Ukrainy. Terminowa pomoc dla Ukrainy może ograniczyć ryzyko kryzysu w zakresie bilansu płatniczego, zagrażającego stabilności finansowej tego kraju. Ukraina nie jest ubogim krajem. Znalazła się ona w drastycznie trudnej sytuacji finansowej z powodu nieprzeprowadzenia niezbędnych już od wielu lat reform strukturalnych, złego sprawowania rządów oraz strat gospodarczych i finansowych poniesionych wskutek wojny, obcej inwazji i okupacji. Ukraina potrzebuje natychmiastowej, zwiększonej i terminowej pomocy, gdyż walczy z rosyjską agresją na wschodzie kraju, starając się jednocześnie reformować zarówno państwo, jak i gospodarkę. Obecna sytuacja, w której dane państwo stoi wobec dwóch takich wyzwań równocześnie, nie ma precedensu w historii Europy. Ukraina stoi w obliczu destabilizującego kryzysu finansowego i gospodarczego, który jest częściowo skutkiem przejęcia do 20% jej gospodarki przez najeźdźcę, a po części wynika ze skutków finansowych oraz kosztów działań wojennych prowadzonych w celach obronnych. Oprócz pomocy makrofinansowej, która jest pilnie potrzebna i powinna być tak hojna, jak to tylko możliwe, UE powinna również przemyśleć niefinansowe kreatywne rozwiązania, które mogłyby złagodzić trudną sytuację finansową Ukrainy i tym samym zmniejszyć zapotrzebowanie na przyszłe wsparcie finansowe. UE powinna rozważyć kilka opcji: RR\1054879.doc 9/12 PE549.093v03-00
Państwa członkowskie UE powinny ułatwiać, za pomocą wszelkich możliwych środków prawnych i administracyjnych, przywrócenie Ukrainie aktywów, które były nielegalnie przetrzymywane przez byłych przywódców politycznych i są obecnie ukryte i zamrożone na rachunkach bankowych w UE. UE powinna dopilnować, by w przypadku gdy Ukraina odzyska aktywa, które były nielegalnie przetrzymywane przez poprzednich przywódców, aktywa te nie dostały się w inne ręce ani nie zostały wykorzystane do zaspokojenia jakichkolwiek rosyjskich roszczeń, lecz by zostały przekazane na rzecz ukraińskiego państwa potrzebującego pomocy. UE powinna dalej wspierać zwalczanie na Ukrainie powszechnej korupcji, co znacznie przyczyniłoby się do zwiększenia wpływów podatkowych w tym państwie. UE może również przyczynić się do stabilności finansowej Ukrainy poprzez ustanowienie wspólnego organu dochodzeniowego, monitorującego unijną pomoc finansową na rzecz Ukrainy. Organ taki zapewniłby nie tylko właściwe wydatkowanie funduszy UE, lecz służyłby również jako instytucja budowania potencjału, gdyż zatrudniałby ukraińskich urzędników oraz ekspertów ds. przeciwdziałania korupcji z UE, przekazując w ten sposób Ukrainie najlepsze unijne praktyki w zakresie kontroli finansowej i audytu. Pomoc UE powinna być ukierunkowana na wzmocnienie najbardziej wrażliwych obszarów gospodarki ukraińskiej, wpływających na jej równowagę finansową, takich jak rynek energii, otoczenie biznesu, administracja podatkowa i polityka podatkowa. Poprzez skupienie się na tych właśnie obszarach UE zwiększy swój wkład w łagodzenie trudności finansowych na Ukrainie. Amicus certus in re incerta cernitur. (Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie). Enniusz, w dziele Leliusz czyli rozmowa o przyjaźni, Cyceron, 44 p.n.e., s. 64. ****** Komisja Spraw Zagranicznych zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o zaproponowanie przyjęcia przez Parlament Europejski stanowiska w pierwszym czytaniu zatwierdzającego wniosek Komisji. PE549.093v03-00 10/12 RR\1054879.doc
PROCEDURA Tytuł Odsyłacze Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu Komisje zaangażowane Data ogłoszenia na posiedzeniu Sprawozdawca komisji opiniodawczej Data powołania Pomoc makrofinansowa dla Ukrainy COM(2015)0005 C8-0005/2015 2015/0005(COD) INTA 15.1.2015 AFET 15.1.2015 Jacek Saryusz-Wolski 26.1.2015 Data przyjęcia 9.3.2015 Wynik głosowania końcowego +: : 0: 49 11 0 Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego Lars Adaktusson, Michèle Alliot-Marie, Nikos Androulakis, Petras Auštrevičius, Amjad Bashir, Bas Belder, Goffredo Maria Bettini, Mario Borghezio, Elmar Brok, Klaus Buchner, James Carver, Fabio Massimo Castaldo, Lorenzo Cesa, Aymeric Chauprade, Andi Cristea, Arnaud Danjean, Mark Demesmaeker, Georgios Epitideios, Michael Gahler, Richard Howitt, Pablo Iglesias, Sandra Kalniete, Manolis Kefalogiannis, Tunne Kelam, Afzal Khan, Janusz Korwin-Mikke, Eduard Kukan, Ilhan Kyuchyuk, Arne Lietz, Barbara Lochbihler, Sabine Lösing, Andrejs Mamikins, Ramona Nicole Mănescu, David McAllister, Jean-Luc Mélenchon, Francisco José Millán Mon, Pier Antonio Panzeri, Demetris Papadakis, Kati Piri, Andrej Plenković, Cristian Dan Preda, Sofia Sakorafa, Alyn Smith, Charles Tannock, Eleni Theocharous, László Tőkés, Ivo Vajgl, Johannes Cornelis van Baalen, Geoffrey Van Orden, Hilde Vautmans, Boris Zala Nicolas Bay, Reinhard Bütikofer, Gabrielius Landsbergis, Antonio López-Istúriz White, David Martin, Marietje Schaake, Helmut Scholz, Traian Ungureanu Eric Andrieu RR\1054879.doc 11/12 PE549.093v03-00
PROCEDURA Tytuł Odsyłacze Pomoc makrofinansowa dla Ukrainy COM(2015)0005 C8-0005/2015 2015/0005(COD) Data przedstawienia w PE 8.1.2015 Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu Komisje wyznaczone do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu Opinia niewydana Data decyzji Sprawozdawcy Data powołania INTA 15.1.2015 AFET 15.1.2015 BUDG 20.1.2015 Gabrielius Landsbergis 21.1.2015 BUDG 15.1.2015 Rozpatrzenie w komisji 23.2.2015 Data przyjęcia 19.3.2015 Wynik głosowania końcowego +: : 0: 30 7 0 Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego William (The Earl of) Dartmouth, Maria Arena, Tiziana Beghin, David Campbell Bannerman, Daniel Caspary, Santiago Fisas Ayxelà, Yannick Jadot, Ska Keller, Alexander Graf Lambsdorff, Gabrielius Landsbergis, Bernd Lange, Emmanuel Maurel, Emma McClarkin, Alessia Maria Mosca, Franck Proust, Viviane Reding, Matteo Salvini, Helmut Scholz, Joachim Schuster, Joachim Starbatty, Adam Szejnfeld, Iuliu Winkler Clara Eugenia Aguilera García, Eric Andrieu, Bendt Bendtsen, Goffredo Maria Bettini, Victor Boștinaru, Dita Charanzová, Aymeric Chauprade, Danuta Maria Hübner, Fernando Ruas, Pedro Silva Pereira, Davor Ivo Stier, Jarosław Wałęsa, Pablo Zalba Bidegain Seb Dance, Jean-Luc Schaffhauser, Marco Valli Data złożenia 19.3.2015 PE549.093v03-00 12/12 RR\1054879.doc