Tematy prezentacji na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego na rok 2013/2014. LITERATURA 1. Bunt i pokora jako sposoby zachowań człowieka wobec Boga. Przedstaw i określ ich konsekwencje dla ludzkiego istnienia, odwołując się do wybranych utworów literackich 2. Poezja współczesna jako sprzeciw wobec zła. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych przykładów. 3. Epos i epopeja jako literackie formy utrwalania historii i tradycji narodu. Wykaż wskazane funkcje na podstawie wybranych przykładów z 4. Proza historyczna w XIX i XX wieku. Przedstaw problem odwołując się do twórczości dwóch wybranych autorów. 5. Dialog z tradycją antyczną w dramacie współczesnym. Omów na wybranych 6. Odwołując się do wybranych utworów literackich omów przyczyny, przebieg i skutki konfliktów rodzinnych w życiu bohaterów. 7. Literatura w poszukiwaniu szczęścia człowieka. Omów na przykładzie wybranych utworów 8. Różne koncepcje życia ludzkiego w literaturze staropolskiej. Omów na wybranych 9. Różne oblicza młodości. Omów problem, odwołując się do literatury trzech wybranych epok. 10. Spotkania z piękną kobietą. Omów temat odwołując się do wybranych utworów literatury polskiej i obcojęzycznej. 11. Literatura umoralniająca. Prezentując wybrane utwory, omów funkcje literatury dydaktycznej. 12. Różne metody walki z zaborcą. Omów je, analizując wybrane utwory w literaturze XIX wieku. 13. Dramat pokolenia Kolumbów wyrażony w literaturze. Omów jego istotę i wymiar, analizując wybrane utwory. 14. Twarze, maski, karykatury groteska jako jeden ze sposobów ukazywania rzeczywistości. Zanalizuj funkcje groteski na wybranych przykładach w literaturze XX wieku. 15. Obraz Rosji w polskiej literaturze okresu zaborów. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów. 16. Niezawinione cierpienie i próby jego uzasadnienia. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów literackich 17. Miasto jako przestrzeń życia człowieka. Omów na wybranych przykładach literackich. 18. Dramaty rodzinne. Omów temat na podstawie wybranych utworów literackich 19. Przedstaw wpływ kobiet na postępowanie mężczyzn, analizując wybrane teksty literackie z trzech epok. 20. Artysta jako wieszcz, nauczyciel i błazen. Omów różne postawy twórców, odwołując się do biografii i dzieł literackich znanych autorów. 21. Przenikanie się świata nadprzyrodzonego z realnym. Przedstaw funkcję tego zabiegu artystycznego analizując i interpretując wybrane dzieła literackie.
22. Poeta jako świadek historii. Zaprezentuj motyw na podstawie utworów literackich 23. Inteligencja i jej obowiązki. Omów w świetle wybranych dzieł literackich. 24. Działanie czy kontemplowanie świata? Omów zagadnienie, prezentując zachowania i postawy wybranych bohaterów literackich. 25. Omów inspiracje antyczne i biblijne w poezji Zbigniewa Herberta. 26. Dobro i zło jako siły wpisane w istotę świata. Prezentując wybrane teksty literackie, ukaż walkę pomiędzy tymi siłami. 27. Różne odcienie ironii w poezji Wisławy Szymborskiej. Omów na wybranych 28. Symbol jako środek wyrazu. Omów zagadnienia na podstawie utworów literackich trzech wybranych epok. 29. Filozofia i jej odbicie w literaturze. Przedstaw zagadnienia na wybranych przykładach 30. Stosunek do rewolucji. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich 31. Mit o Syzyfie i jego literackie reinterpretacje. Przedstaw zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich 32. Dionizyjski i apoliński model literatury. Scharakteryzuj je, analizując wybrane teksty literackie. 33. Obraz arystokracji w świetle literatury XIX wieku. Rozwiń zagadnienie na wybranych przykładach utworów z dwóch epok. 34. Kreacja świata i człowieka w liryce modernizmu. Przedstaw problem w oparciu o utwory tego okresu. 35. Poezja Skamandrytów jako znak wpisywania się w kulturę masową. Przedstaw zagadnienie na wybranych 36. Rola didaskaliów w utworach dramatycznych. Porównaj koncepcje teatru i funkcje tekstu pobocznego na podstawie wybranych tekstów 37. Dokumentaryzm i paraboliczność jako sposoby prezentacji świata w literaturze XX wieku. Przedstaw problem na wybranych 38. Ofiara i kat. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów. 39. Mit o Prometeuszu i jego literackie przetworzenia. Omów na wybranych 40. Omów różne sposoby funkcjonowania toposu ogrodu od Biblii do współczesności. 41. Motywy franciszkańskie w poezji Przedstaw temat odwołując się do wybranych przykładów. 42. Obrazy przyrody w polskiej liryce. Omów temat w oparciu o utwory 43. Motywy tyrtejskie w literaturze polskiej. Omów problem, odwołując się do wybranych dzieł. 44. Dramat romantyczny i modernistyczny jako synteza poglądów o Polsce i Polakach. Omów w oparciu o utwory tych epok. 45. Sarmata o sobie, inni o Sarmacie. Zaprezentuj sposoby ujęcia wizerunku szlachcica Sarmaty, odwołując się do wybranych przykładów. 46. Programy i manifesty literackie. Omów ich znaczenie, odwołując się do wybranych przykładów 47. Motyw snu i jego funkcje w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów z 48. List jako forma komunikacji międzyludzkiej i forma literacka. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z 49. Różne ujęcia wizerunku kobiety zbuntowanej w literaturze. Rozważ problem, zwracając uwagę na przyczyny, przebieg i skutki buntu. 50. Literackie obrazy bitew. Przedstaw sposoby kreacji, odwołując się do wybranych
tekstów 51. Obrazy zagubienia człowieka. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów z 52. Sposoby kreowania portretu Matki-Polki. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literackich. 53. Motyw tańca i jego funkcje w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów literackich 54. Heroizacja i deheroizacja jako sposoby prezentacji bohaterów. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 55. Motyw utopii w literaturze i jego funkcje w utworze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z 56. Motyw wędrowca, podróżnika, pielgrzyma w literaturze. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów z 57. Biografia jako klucz do odczytania twórczości Jana Kochanowskiego. Omów temat odwołując się do wybranych utworów literackich. 58. Biografia jako klucz do odczytania twórczości Adama Mickiewicza. Omów temat odwołując się do wybranych utworów literackich. 59. Literatura polska wobec Holocaustu. Rozważ temat na podstawie wybranych przykładów literackich. 60. Honor jako wartość najważniejsza. Zaprezentuj bohaterów literackich różnych epok, dla których honor był wartością najwyższą. 61. Bezdomność i wyobcowanie. Rozważ problem na podstawie wybranych tekstów literackich. 62. Szczęśliwe i nieszczęśliwe dzieciństwo. Przedstaw problem na wybranych przykładach 63. Mity w literaturze fantasy. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literackich. 64. Idealiści wobec problemów współczesnego świata. Omów temat na wybranych przykładach literackich z 65. Samotność jako temat literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z literatury pięknej 66. Literatura o mędrcach i mądrości. Przedstaw temat postrzegania tego motywu w wybranych utworach literackich. 67. Porównaj obrazy Warszawy w literaturze XIX i XX wieku. Wykorzystaj różne przykłady. 68. Rola motta w dziele literackim. Omów zagadnienie na wybranych 69. Dialog z wybrana tradycją dawnej epoki w literaturze XX wieku. Przedstaw na wybranych 70. Dramat romantyczny a szekspirowski. Omów temat na wybranych 71. Jan Paweł II aktor, poeta, filozof, papież. Omów temat odwołując się do różnych tekstów kultury. 72. Tytuł jako klucz do interpretacji utworu. Przedstaw temat odwołując się do wybranych dzieł 73. Różne ujęcia motywu ojca w literaturze. Porównaj je, analizując wybrane przykłady. 74. Modlitwa jako motyw w literaturze. Przedstaw różne jego ujęcia na podstawie analizy przykładów. 75. Przenikanie się świata nadprzyrodzonego z realnym w dramacie. Przedstaw funkcję tego zabiegu artystycznego analizując wybrane przykłady. 76. Świat wartości więźniów łagrów i lagrów i jego odzwierciedlenie w literaturze. Omów na wybranych tekstach kultury. 83.Zadżumiony, kamienny, inny - świat w literaturze XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane teksty kultury.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Poezja polska i sztuki plastyczne wokół wizerunku anioła. Porównaj wybrane dzieła kultury. 2. Wizerunek Boga w sztuce. Przedstaw jego funkcjonowanie, odwołując się do wybranych dzieł literackich i pozaliterackich. 3. Klasycyzm w starożytności i w kolejnych epokach. Na przykładzie wybranych dzieł kultury przestaw jego cechy obecne w formie i treści. 4. Motyw vanitas w literaturze i sztuce. Scharakteryzuj sposoby jego kreowania w wybranych tekstach kultury epoki baroku. 5. Totalitaryzm w literaturze, filmie i malarstwie. Przedstaw i porównaj sposoby jego kreacji w wybranych tekstach kultury. 6. Kultura ludowa w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, prezentując różne teksty kultury. 7. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj różne ujęcia i skomentuj efekty. 8. Literackie i filmowe uosobienie zła. Rozważ zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 9. Obraz powstania listopadowego w literaturze i innych tekstach kultury. Przedstaw, odwołując się do wybranych dzieł. 10. Sposoby przedstawiania matki w literaturze i sztuce. Porównaj wybrane przykłady. 11. Warszawa oraz jej mieszkańcy w twórczości Bolesława Prusa i na obrazach Aleksandra Gierymskiego. Porównaj literackie i malarskie widzenie świata. 12. Motyw metamorfozy bohatera w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł. 13. Motyw zemsty w literaturze i filmie. Przedstaw i porównaj sposoby jego kreacji w wybranych tekstach kultury. 14. Obraz getta warszawskiego w polskiej literaturze i filmie. Odwołując się do wybranych przykładów, porównaj sposoby ukazywania zagłady. 15. Koncepcja kobiecego piękna w literaturze, malarstwie i rzeźbie. Omów na wybranych 16. Topos ogrodu w literaturze i sztuce. Scharakteryzuj sposoby kreowania motywu w wybranych tekstach kultury. 17. Różne znaczenie motywu labiryntu we współczesnej sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych. 18. Plastyka, muzyka, literatura zwierciadłem nastrojów epoki. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł modernizmu. 19. Funkcje motywów tatrzańskich w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Określ je, analizując wybrane dzieła kultury. 20. Konstruktorzy dziwnych światów. Przedstaw zagadnienie na przykładzie wybranych tekstów kultury. 21. Kicz i jego rola we współczesnej literaturze, sztuce i kulturze masowej. Omów problem na wybranych 22. Ekspresjonizm w literaturze i malarstwie. Omów temat na wybranych 23. Impresjonizm w literaturze i malarstwie. Omów temat na wybranych 24. Muzyczne inspiracje w poezji. Przedstaw, odwołując się do wybranych dzieł
25. Język filmu i język literatury. Porównaj wybrane dzieła literackie i ich filmowe adaptacje. 26. Surrealizm w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych 27. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie omów jego najciekawsze twoim zdaniem przykłady stosowania. 28. Wizerunek starego człowieka w różnych tekstach kultury, w tym literackich. Porównaj wybrane przedstawienia. 29. Morze jako temat literatury i sztuki. Zaprezentuj obecność tego motywu w wybranych dziełach 30. Kult pracy. Omów problem na wybranych przykładach literackich i plastycznych. 31. Literatura i kinematografia polska w okresie komunizmu. Przedstaw na wybranych 32. Przyczyny popularności musicalu. Omów zagadnienie na wybranych 33. Wizja amerykańskiego snu na przełomie lat 60 i 70. Omów zagadnienie, prezentując różne teksty kultury. 34. Literatura i sztuka w służbie polityki. Omów zagadnienie, odwołując się wybranych dzieł literackich i plastycznych socrealizmu. 35. Sąd Ostateczny jako motyw w literaturze i sztuce. Przedstaw różne jego ujęcia w wybranych dziełach kultury. 36. Inspiracje muzyczne w literaturze i innych tekstach kultury. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 37. Różne ujęcia motywu Chrystusa w literaturze, rzeźbie i malarstwie. Porównaj je, analizując wybrane przykłady. 38. Motyw metamorfozy w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł. 39. Związek miłości i cierpienia. Porównaj realizację tego motywu na wybranych przykładach z literatury i sztuki. NAUKA O JĘZYKU 1. Dialekty języka polskiego a język literacki. Omów zagadnienie na dwóch wybranych dialektach. 2. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń ich trafność. 3. Gwary środowiskowe w Twojej miejscowości. Przedstaw ich rodzaje na przykładach różnych grup społecznych. 4. Scharakteryzuj lokalną prasę pod względem poprawności językowej. 5. Zanalizuj pochodzenie i znaczenie imion i nazwisk bohaterów literackich utworów z 6. Rola neologizmów w twórczości Bolesława Leśmiana i Cypriana Kamila Norwida. Omów problem na wybranych tekstach. 7. Problem i zasadność zapożyczeń. Omów i oceń w świetle badań nad językiem na wybranych 8. Dokonaj analizy języka młodzieżowego. Weź pod uwagę zapożyczenia, ekspresywizmy, słowotwórstwo i leksykę. 9. Polskie słownictwo miłosne. Omów sposoby mówienia o miłości w wybranych utworach 10. Tak piszą urzędnicy. Omów temat, odwołując się do dokumentów urzędowych. 11. Perswazja jako technika oddziaływania na odbiorcę. Omów zagadnienie, odwołując
się do wybranych tekstów. 12. Specyfika języka użytkowników Internetu omów na przykładach wybranych tekstów kultury. 13. Nowomowa jako zjawisko językowe. Dokonaj prezentacji i oceny. 14. Ascetyzm językowy literaturze powojennej. Przedstaw zagadnienie na podstawie wierszy poety z okresu wojny i okupacji. 15. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia w języku polskim. Oceń ich celowość. Zatwierdzono przez zespół polonistów ZSTU w Trzebini.