Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego w Katowicach Podstawa prawna: 1) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich /Dz. U. z 1982 r. Nr 35 poz.228 z p. zm. - tekst jednolity Dz. z 2002r. Nr 11 poz.109 z późn. zm./ oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą /. 2) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz. U. Nr 35, poz.230 z p. zm./ 3) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198/. 4) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii( Dz.U. 2015 poz. 1249) 5) Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich. 6) Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r -Prawo oświatowe( Dz. U. 2017r poz. 59) 7) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem /Dz. U. Nr 26, poz.226 8) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia z 31 grudnia 2002 w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach ( Dz. U. z 2003 r. Nr 6 poz. 69 ze zm.) oraz 31 października 2018 r. zmieniające rozporządzenie (Dz.U. 2018 poz. 2140) Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 1
I.PROCEDURY REAGOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH ZAGROŻEŃ FIZYCZNYCH W SZKOLE 1. Zagrożenia zewnętrzne 1.1.Wtargnięcie napastnika (terrorysty) do szkoły. 1.2. Podłożenie ładunku wybuchowego. 1.3.Podłożenie podejrzanego pakunku. 1.4.Wypadek skażenia chemicznego lub biologicznego szkoły. 2. Zagrożenia wewnętrzne. 2.1.Procedura postępowania na wypadek wystąpienia agresywnych zachowań w szkole lub tzw. fali 2.2.Procedura postępowania na wypadek znalezienia w szkole substancji psychoaktywnych 2.3.Procedura postępowania na wypadek wystąpienia kradzieży lub wymuszenia pieniędzy lub przedmiotów wartościowych 2.4.Procedura postępowania na wypadek przypadków rozpowszechniania pornografii w szkole przez ucznia 2.5.Procedura postępowania na wypadek wystąpienia przypadków prostytucji w szkole lub wśród uczniów 2.6..Procedura postępowania na wypadek popełnienia przez ucznia czynu karalnego 2.7 Procedura postępowania na wypadek ucznia będącego ofiarą czynu karalnego 2.8. Procedura postępowania wobec ucznia zagrożonego demoralizacją 2.9 Procedura postepowania wobec ucznia wagarującego II.PROCEDURY REAGOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA W SZKOLE ZAGROŻEŃ BEZPIECZEŃSTWA CYFROWEGO 3.1.Dostęp do treści szkodliwych, niepożądanych, nielegalnych 3.2.Cyberprzemoc 3.3.Naruszenia prywatności dotyczące nieodpowiedniego lub niezgodnego z prawem wykorzystania danych osobowych lub wizerunku dziecka i pracownika szkoły 3.4.Zagrożenia dla zdrowia dzieci w związku z nadmiernym korzystaniem z Internetu 3.5.Nawiązanie niebezpiecznych kontaktów w internecie- zagrożenie pedofilią 3.6. Seksting, prowokacyjne zachowania i aktywność seksualna jako źródło dochodu osób nieletnich 3.7..Łamanie prawa autorskiego Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 2
1.Procedura postępowania w przypadku zagrożenia zewnętrznego 1.1 Wtargnięcie napastnika (terrorysty- osoby posługującej się bronią) do szkoły W przypadku wtargnięcia napastnika(terrorysty) należy: Ukryć się i zamknąć drzwi na klucz Wyciszyć i uspokoić uczniów Zaopiekować się uczniami ze SPE i uczniami, którzy potrzebują pomocy Wyciszyć i wyłączyć telefony Poinformować policję wysyłając informację tekstową - SMS o zaistniałej sytuacji Stać poniżej linii okien, zejść ze światła drzwi, zejść z linii strzału i położyć się na podłodze Nie krzyczeć, jeżeli padną strzały Nie otwierać nikomu drzwi W przypadku wtargnięcia napastnika do pomieszczenia należy podjąć walkę W przypadku bezpośredniego kontaktu z napastnikami, którzy dążą do przejęcia kontroli nad szkołą, należy: Wykonywać bezwzględnie polecenia napastnika Oddać na żądanie terrorystów przedmioty osobiste Poinformować, że nie można wykonać jakiegoś polecenia Unikać kontaktu wzrokowego Nie odwracać się plecami do napastnika Nie zwracaj na siebie uwagi Nie lekceważyć Nie oszukiwać terrorysty Uspokoić uczniów Poinformować napastnika o uczniach ze schorzeniami W przypadku działań antyterrorystycznych podjętych przez policję, należy: Nie uciekać z miejsca zdarzenia Położyć się na podłodze, trzymać ręce z otwartymi dłońmi najlepiej na wysokości głowy Słuchać poleceń i instrukcji grupy antyterrorystycznej Nie trzeć oczu w przypadku użycia gazów łzawiących Pytać o pozwolenie zaopiekowania się swoimi uczniami Odpowiadać na pytania funkcjonariuszy Po wydaniu polecenia wyjścia należy opuścić pomieszczenie jak najszybciej oddalić się we wskazanym przez policję kierunku Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 3
Procedura postępowania w przypadku zagrożenia zewnętrznego 1.2 Podłożenie ładunku wybuchowego lub podejrzenie o jego podłożeniu Po otrzymaniu informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego należy: 1) Prowadząc rozmowę z osobą informującą o podłożeniu ładunku wybuchowego zapamiętać jak największą ilość szczegółów 2) Zapisać natychmiast wszystkie uzyskane lub zapamiętane informacje 3) Poinformować niezwłocznie o otrzymaniu zgłoszenia dyrektora lub osobę przez niego upoważnioną. 4) Po usłyszeniu sygnału o rozpoczęciu ewakuacji należy rozpocząć ewakuację zgodnie z planem ewakuacji 5) Nie używać telefonu komórkowego 6) Sprawdzić czy w klasie pozostały przedmioty, które nie należą do jej wyposażenia 7) Bezwzględnie wykonywać polecenia dyrektora, osoby przez niego upoważnionej, osoby kierującej sytuacją kryzysową lub funkcjonariuszy służb 8) W miejscu ewakuacji należy policzyć wszystkich uczniów i poinformować dyrektora lub osobę przez niego upoważnioną. 9) Zawiadomić odpowiednie służby: Telefony alarmowe Policja 997 Telefon alarmowy 112 Po zgłoszeniu się dyżurnego operatora danej służby podać następujące informacje: nazwę i adres szkoły rodzaj stwierdzonego zagrożenia imię i nazwisko oraz pełnioną funkcję telefon kontaktowy zrealizowane przedsięwzięcia potwierdź przyjęcie zgłoszenia i zapisz dane przyjmującego zgłoszenie 10) Poinformować rodziców o miejscu odbioru uczniów i drodze dojazdu Procedura postępowania w przypadku zagrożenia zewnętrznego 1.3 Podłożenie podejrzanego pakunku lub podejrzenie o jego podłożeniu W przypadku podłożenia podejrzanego pakunku, należy: 1) Odizolować miejsce znajdowania się podejrzanego pakunku 2) Nie dotykać, nie otwierać i nie przesuwać podejrzanego pakunku Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 4
3) Okryć pakunek w przypadku stwierdzenia wydobywania się z niego innej substancji (tylko jeżeli czas na to pozwala) 4) Poinformować o stwierdzeniu pakunku dyrektora lub osoby przez niego upoważnione. 5 Po usłyszeniu sygnału o rozpoczęciu ewakuacji należy rozpocząć ewakuację zgodnie z planem ewakuacji 6) Nie używać telefonu komórkowego 7) Bezwzględnie wykonywać polecenia dyrektora, osoby przez niego upoważnionej, osoby kierującej sytuacją kryzysową lub funkcjonariuszy służb 8) W miejscu ewakuacji policzyć wszystkich uczniów i poinformować osobę odpowiedzialną za kierowanie działaniami kryzysowymi 9) ) Zawiadomić odpowiednie służby: Telefony alarmowe Policja 997 Telefon alarmowy 112 Po zgłoszeniu się dyżurnego operatora danej służby podać następujące informacje: nazwę i adres szkoły rodzaj stwierdzonego zagrożenia imię i nazwisko oraz pełnioną funkcję telefon kontaktowy zrealizowane przedsięwzięcia potwierdź przyjęcie zgłoszenia i zapisz dane przyjmującego zgłoszenie 10) Poinformować rodziców o miejscu odbioru uczniów i drodze dojazdu Procedura postępowania w przypadku zagrożenia zewnętrznego 1.4 Procedura postępowania na wypadek skażenia chemicznego lub biologicznego szkoły oraz zagrożenia ww skażeniem. Osoby odpowiedzialne za uruchomienie procedury :Dyrektor lub wicedyrektor szkoły. W przypadku ich nieobecności osoba przez nich upoważniona 1.4.1 Szkoła otrzymuje informację o możliwym skażeniu substancją chemiczną/biologiczną, należy: 1) zaalarmować wszystkich przebywających na terenie szkoły, osoby przebywające na zewnątrz ewakuować do budynku szkoły przemieszczając się pod wiatr oraz poprzecznie do kierunku wiatru 2) natychmiast po ogłoszeniu alarmu powiadomić odpowiednie służby 3) w budynku - szkole, zamknąć i uszczelnić okna, drzwi, otwory wentylacyjne, wyłączyć klimatyzację 4) w miarę możliwości gromadzić podręczne środki ratownicze Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 5
5) przygotować wilgotne tampony do ochrony dróg oddechowych, na wypadek przeniknięcia środka biologicznego lub chemicznych do wnętrza pomieszczeń 6) powstrzymać się od picia, spożywania posiłków, palenia oraz prac wymagających dużego wysiłku 7) do chwili odwołania alarmu lub zarządzenia ewakuacji, nie wolno opuszczać uszczelnionych pomieszczeń, przebywać w pobliżu okien i innych otworów wentylacyjnych 8) oczekiwać na pojawienie się odpowiednich służb i postępować zgodnie z otrzymanymi od nich wytycznymi. 1.4.2. Szkoła została skażona substancją chemiczną/biologiczną, a zagrożenie zostało wykryte natychmiast lub szybko po jego pojawieniu się: W przypadku, gdy szkoła została skażona substancją chemiczną/biologiczną, a zagrożenie zostało wykryte natychmiast, należy: 1) nie dotykać i nie wąchać podejrzanych przedmiotów, nie sprzątać proszku, nie ścierać cieczy 2) aby zapobiec rozprzestrzenianiu się substancji, przykryć ją np. kocem 3) pozamykać okna oraz drzwi i wyłączyć klimatyzację, nie dopuścić do przeciągów 4) opuścić pomieszczenie, w którym wykryto/stwierdzono obecność podejrzanej substancji i nie wpuszczać do niego innych osób 5) powiadomić dyrektora lub osobę przez niego upoważnioną 6) zaalarmować wszystkie osoby przebywające na terenie szkoły i ewakuować je w rejon ewakuacji, przemieszczając się pod wiatr oraz poprzecznie do kierunku wiatru 7) natychmiast po ogłoszeniu ewakuacji powiadomić odpowiednie służby 8) jeśli miał miejsce kontakt z substancją, należy: umyć dokładnie ręce wodą i mydłem, zdjąć ubranie, które miało kontakt z podejrzaną substancją i włożyć do plastikowego worka 9) po kontakcie z substancją nie wolno: jeść, pić, palić do czasu uzyskania zgody odpowiednich służb 10) w obiekcie budynku, do którego nastąpiła ewakuacja zamknąć i uszczelnić okna, drzwi, otwory wentylacyjne, wyłączyć klimatyzację 11)sporządzić listę osób, które miały kontakt z podejrzaną substancją albo znalazły się w odległości ok. 5 m od niej. Listę przekazać Policji. 12) w miarę możliwości gromadzić podręczne środki ratownicze i odtrutki 13) przygotować wilgotne tampony do ochrony dróg oddechowych, na wypadek przeniknięcia środków biologicznego lub chemicznych do wnętrza pomieszczeń 14) powstrzymać się od picia, spożywania posiłków, palenia oraz prac wymagających dużego wysiłku Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 6
15) oczekiwać na pojawienie się odpowiednich służb i postępować zgodnie z otrzymanymi od nich wytycznymi. 1.4.3. Szkoła została skażona substancją chemiczną/biologiczną a zagrożenie zostało wykryte późno, np. gdy pojawiły się objawy reakcji na substancję lub/i ogniska zachorowań: W przypadku, gdy szkoła została skażona substancją chemiczną/biologiczną, a zagrożenie zostało wykryte późno, należy: 1) nie dotykać i nie wąchać podejrzanych przedmiotów, nie sprzątać proszku, nie ścierać cieczy 2) powiadomić dyrektora lub osobę przez niego upoważnioną 3) aby zapobiec rozprzestrzenianiu się substancji, przykryć ją np. kocem 4) pozamykać okna oraz drzwi i wyłączyć klimatyzację, nie dopuścić do przeciągów 5) opuścić pomieszczenie, w którym wykryto/stwierdzono obecność podejrzanej substancji i nie wpuszczać do niego innych osób 6) ogłosić alarm i wszystkich uczniów, nauczycieli oraz pracowników znajdujących się bezpośrednio poza budynkiem, a przebywających na terenie szkoły ewakuować do wnętrza szkoły 7) natychmiast po ogłoszeniu alarmu powiadomić odpowiednie służby 8) w szkole zamknąć i uszczelnić okna, drzwi, otwory wentylacyjne, wyłączyć klimatyzację, a budynek szkoły wraz ze wszystkimi obecnymi wewnątrz osobami odizolować od bezpośredniego otoczenia przygotowując się do ewentualnej kwarantanny 9) oczekiwać na pojawienie się odpowiednich służb i postępować zgodnie z otrzymanymi od nich wytycznymi 2. Procedura postępowania w przypadku zagrożenia wewnętrznego 2.1 Procedura postępowania na wypadek wystąpienia agresywnych zachowań w szkole lub tzw. fali W przypadku wystąpienia agresji fizycznej należy: 1) podjąć działania mające na celu przerwanie tego zachowania i wyeliminowanie tego zjawiska 2) w sposób stanowczy i zdecydowany przekazać uczestnikom agresji, że nie wyraża zgody na takie zachowanie 3) w razie potrzeby należy zadbać o uniemożliwienie dalszego kontaktu między uczniami. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 7
4) powiadomić pielęgniarkę szkolną, pedagoga i dyrektora szkoły oraz powiadomić wychowawcę/ów oraz rodziców agresora i ofiary. 5) w przypadku zagrożenia życia (stan nieprzytomny) - pielęgniarka, pedagog lub dyrektor szkoły wzywa natychmiast karetkę pogotowia, nawet bez uzyskania zgody rodziców. 6) opiekę nad uczniem podczas udzielania pomocy medycznej, ale bez możliwości udzielenia zgody na operację, sprawuje osoba wyznaczona przez dyrektora szkoły. 7) decyzję o dalszym leczeniu dziecka podejmują rodzice poszkodowanego. 8) pedagog szkolny i wychowawcy klas przeprowadzają rozmowy z rodzicami obydwu stron oraz ze sprawcą i ofiarą. Z rozmów sporządzają notatkę. 9) pedagog szkolny powinien udzielić pomocy terapeutycznej ofierze przemocy, wskazać, jak należy rodzić sobie w kontaktach z innymi, 10) należy przeprowadzić rozmowę ze świadkami przemocy, 11) w przypadku wszczynania kolejnych ataków przez agresora, z widocznymi skutkami pobicia - szkoła kieruje sprawę na Policję, od postępowania której zależą dalsze losy sprawcy przemocy. 12) wobec agresora stosuje się konsekwencje przewidziane w statucie szkoły. W przypadku wystąpienia agresji słownej należy: 1) bezzwłocznie podjąć działania mające na celu powstrzymanie i wyeliminowanie tego zjawiska 2) powiadomić wychowawcę klasy i/lub dyrektora /wicedyrektora / pedagoga. 3) wychowawca (pedagog) przeprowadza rozmowę z uczniem mającą na celu wyjaśnienie okoliczności zdarzenia. Rozmowę z ofiarą i agresorem należy przeprowadzić osobno. 4) wychowawca (pedagog) przeprowadza rozmowę ze sprawcą i ofiarą w celu ustalenia okoliczności zdarzenia, ustala wraz ze sprawcą formę zadośćuczynienia. 5) o zaistniałym zdarzeniu należy poinformować rodziców uczestników zdarzenia. 6) pedagog szkolny powinien udzielić pomocy terapeutycznej ofierze przemocy, wskazać, jak należy rodzić sobie w kontaktach z innymi, 7) w poważnych przypadkach np. uzyskania informacji o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa ściganego na wniosek poszkodowanego powiadamiana jest Policja. 8) wobec ucznia przejawiającego zachowania agresywne stosuje się konsekwencje przewidziane w statucie szkoły. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 8
2.2 Procedura postępowania na wypadek znalezienia w szkole substancji psychoaktywnych 1. W przypadku znalezienia podejrzanej substancji odurzającej na terenie szkoły, należy: 1) zachować szczególne środki ostrożności 2) zabezpieczyć substancję przed dostępem do niej uczniów oraz ew. jej zniszczeniem 3) powiadomić dyrektora szkoły lub osobę przez niego wyznaczoną, powiadomić Policję 4) ustalić (jeżeli to możliwe), do kogo znaleziona substancja należy 5) przekazać Policji zabezpieczoną substancję oraz informację o zaistniałej sytuacji 6) przeprowadzić na terenie szkoły zajęcia edukacyjne dot. w/w problematyki. 2. W przypadku podejrzenia ucznia o posiadanie środków odurzających należy: 1) odizolować ucznia od pozostałych uczniów w klasie 2) powiadomić pedagoga szkolnego 3) powiadomić dyrektora szkoły, wicedyrektora lub osobę wyznaczoną przez dyrektora, dyrektor powiadamia Policję 4) zażądać od ucznia w obecności innej osoby/pedagoga przekazania posiadanej substancji 5) zażądać od ucznia pokazania zawartości plecaka oraz zawartości kieszeni 6) powiadomić rodziców ucznia 7) poinformować rodziców o obowiązujących procedurach w szkole/placówce 8) przeprowadzić z uczniem w obecności rodziców ucznia rozmowę o złamaniu obowiązującego prawa szkolnego W dalszej kolejności należy objąć ucznia działaniami profilaktycznymi lub wychowawczymi. Wsparcia należy udzielić również rodzicom ucznia. Należy podjąć wraz z rodzicami działania profilaktyczne w zakresie posiadania i rozprowadzania środków odurzających. 3. W przypadku rozpoznania stanu odurzenia ucznia alkoholem należy: 1) powiadomić wychowawcę klasy ucznia 2) odizolować ucznia od pozostałych uczniów w klasie 3) powiadomić pedagoga szkolnego 4) przekazać ucznia pod opiekę pielęgniarki/pedagoga szkolnego 5) powiadomić dyrektora szkoły o zaistniałej sytuacji, wicedyrektora lub osobę wyznaczoną przez dyrektora 6) powiadomić rodziców ucznia z prośbą o przybycie do szkoły/placówki 7) w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia ucznia należy wezwać pogotowie Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 9
8) w przypadku, gdy uczeń nie ukończył 18 r.ż. należy zawiadomić policję 9) poinformować rodziców o obowiązującej w szkole procedurze postępowania W dalszej kolejności należy objąć ucznia działaniami profilaktycznymi lub wychowawczymi. Wsparcia należy udzielić również rodzicom ucznia. ( przeprowadzić rozmowę z rodzicami wskazując argumenty dla zagrożenia zdrowia, wskazać działania, instytucje mogące służyć pomocą w zaistniałej sytuacji) 4. W przypadku rozpoznania stanu odurzenia ucznia narkotykami, należy: 1) przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy 2) poinformować pielęgniarkę/pedagoga szkolnego 3) w momencie rozpoznania odizolować ucznia od pozostałych uczniów w klasie 4) przekazać ucznia pod opiekę pielęgniarki/pedagoga szkolnego 5) poinformować dyrektora szkoły o zaistniałej sytuacji, wicedyrektora lub osobę wyznaczoną przez dyrektora 6) wezwać do szkoły rodziców ucznia 7) przekazać rodzicom informację o obowiązującej procedurze postępowania 8) w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia ucznia należy wezwać pogotowie 9) w przypadku, gdy uczeń nie ukończył 18 r.ż. należy zawiadomić policję 10) przeprowadzić rozmowę z rodzicami oraz z uczniem. 11) zobowiązać rodziców do pomocy dziecku w odstąpieniu odurzania się, wskazać działania, instytucje mogące służyć pomocą w zaistniałej sytuacji. 12) opracować działania profilaktyczne lub wychowawcze pracy z dzieckiem 13) monitorować i ewaluować efekty 5. W przypadku rozpoznania stanu odurzenia ucznia dopalaczami : 1) przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy 2) w momencie rozpoznania odizolować ucznia od pozostałych uczniów w klasie 3) poinformować pedagoga szkolnego 4) przekazać ucznia pod opiekę pielęgniarki/pedagoga szkolnego 5) poinformować dyrektora szkoły o zaistniałej sytuacji, wicedyrektora lub osobę wyznaczoną przez dyrektora 6) wezwać karetkę pogotowia ratunkowego Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 10
7) w przypadku, gdy uczeń nie ukończył 18 r.ż. należy zawiadomić policję 8) wezwać do szkoły rodziców ucznia 9) przekazać rodzicom informację o obowiązującej procedurze postępowania 10) przeprowadzić rozmowę z rodzicami oraz z uczniem w ich obecności lub indywidualnie w celu wyciszenia emocji 11) udzielić pomocy i zobowiązać rodziców do pomocy dziecku w odstąpieniu od odurzania się 12) opracować działania profilaktyczne lub wychowawcze pracy z dzieckiem 13) monitorować i ewaluować efekty 6. W przypadku odmowy współpracy przez rodziców: 1) szkoła pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji Sąd Rodzinny lub Policję 2) powiadomione instytucje wdrażają obowiązujące procedury postępowania 3) szkoła współpracuje z instytucjami w zakresie pomocy i wsparcia ucznia 4) szkoła udziela informacji i przekazuje dotychczasowe sposoby postępowania z uczniem 5) szkoła współpracuje z Ośrodkiem Wychowawczym, w którym umieszczono ucznia 6) szkoła monitoruje ucznia do czasu osiągnięcia przez niego pełnoletniości. 2.3 Procedura postępowania na wypadek wystąpienia kradzieży lub wymuszenia pieniędzy lub przedmiotów wartościowych W przypadku kradzieży lub wymuszenie przedmiotu znacznej wartości, należy: 1) Osoba, która wykryła kradzież, winna bezzwłocznie powiadomić dyrektora szkoły lub osobę wyznaczoną przez dyrektora. 2) Należy przekazać sprawcę czynu (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) pod opiekę pedagoga szkolnego lub dyrektora szkoły 3) Należy zabezpieczyć dowody przestępstwa tj. przedmiotów pochodzących z kradzieży lub wymuszenia i przekazanie ich Policji 4) Należy zażądać, aby uczeń przekazał skradzioną rzecz, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni we własnej odzieży oraz przekazał inne przedmioty budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną rzeczą - w obecności innej osoby, np. wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego, dyrektora lub innego pracownika szkoły (należy pamiętać, że pracownik szkoły nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia. Może to zrobić tylko Policja 5) We współpracy z pedagogiem szkolnym należy ustalić okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 11
6) Dyrektor szkoły winien wezwać rodziców sprawcy i przeprowadzić rozmowy z uczniem w ich obecności. Należy sporządzić notatkę z tej rozmowy podpisaną przez rodziców 7) Należy powiadomić Policję. 8) Sprawca winien dokonać zadośćuczynienia poszkodowanemu w kradzieży. 9) Wobec ucznia, dokonującego kradzieży lub wymuszania stosuje się konsekwencje przewidziane w statucie szkoły. 2.4 Procedura postępowania na wypadek wystąpienia przypadków rozpowszechniania pornografii w szkole przez ucznia W przypadku wystąpienia zjawiska rozpowszechniania pornografii w szkole, należy: 1) bezzwłocznie powiadomić dyrektora szkoły oraz administratora sieci o zaistniałym zdarzeniu. 2) pedagog szkolny/wychowawca powinien przeprowadzić rozmowę z uczniem 3) dyrektor szkoły powinien przekazać informację o stwierdzonym zagrożeniu pracownikom pedagogicznym. 4) wychowawca klasy i pedagog szkolny winien podjąć działania profilaktyczne wśród uczniów w celu wskazania zagrożeń, jakie niesie za sobą upublicznianie materiałów o charakterze pornograficznym oraz wskazania możliwych konsekwencji tego typu działań 5) dyrektor winien wezwać do szkoły rodziców ucznia, który rozpowszechniał materiały pornograficzne 6) wychowawca lub pedagog szkolny winien przeprowadzić rozmowę z rodzicami ucznia sprawcy na temat zdarzenia. 2.5 Procedura postępowania na wypadek wystąpienia przypadków prostytucji w szkole lub wśród uczniów Podstawa prawna : Kodeks Karny: art. 18 3, art. 203, art. 204. Sposób działania 1) W przypadku otrzymania informacji o sytuacji, w której uczeń był świadkiem czynności mogących mieć znamiona prostytucji, nauczyciel przyjmujący zawiadomienie powinien powiadomić o zaistniałym wydarzeniu dyrektora szkoły. 2) W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji, nauczyciel powiadamia dyrektora, pedagoga oraz wychowawcę klasy, który powinien wezwać do szkoły rodziców ucznia. 3) Wychowawca winien przeprowadzić rozmowę z rodzicami oraz z uczniem, w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 12
negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej można zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym. 4) Jeżeli rodzice ucznia odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły lub osoba przez niego upoważniona winien pisemnie powiadomić o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub Policję (specjalistę ds. nieletnich). 5) W sytuacji, gdy szkoła wykorzystała wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenia ucznia, spotkania z pedagogiem, itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły winien powiadomić sąd rodzinny lub Policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. 6) W przypadku uzyskania informacji o podejrzeniu lub popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat, przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziału w działalności grup przestępczych, zgodnie z art. 304 2 kodeksu karnego, dyrektor szkoły jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. 7) Wychowawca lub pedagog szkolny winien przeprowadzić rozmowę z rodzicami ucznia sprawcy na temat zdarzenia. 8) Dyrektor szkoły w porozumieniu z rodzicami ustala konieczność podjęcia działań z udziałem psychologa dziecięcego w celu zapewnienia opieki nad uczniem/uczennicą, którzy świadomie lub nie dopuszczali się czynności, które mogłyby być uznane za prostytuowanie się. 2.6 Procedura postępowania na wypadek popełnienia przez ucznia czynu karalnego Podstawy uruchomienia działań : Przypadek dotyczy czynów zabronionych przez ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich rozumianych jako przestępstwo, przestępstwo skarbowe albo wykroczenie określone w artykułach: art. 50a posiadanie noża, maczety lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu w miejscu publicznym, art. 51 zakłócenie spokoju lub porządku publicznego, art. 69 umyślne niszczenie, uszkadzanie, usuwanie znaków, art. 74 niszczenie, uszkadzanie, usuwanie znaków ostrzegawczych, art. 76 rzucanie przedmiotami w pojazd mechaniczny, art. 85 samowolne ustawianie, niszczenie, uszkadzanie znaków, art. 87 prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu, art. 119 kradzież lub przywłaszczenie, art. 122 paserstwo czyli nabycie mienia, wiedząc o tym, że pochodzi ono z kradzieży, art. 124 niszczenie lub uszkadzanie cudzej rzeczy, art. 133 spekulacja biletami, tzw. konik, art. 143 utrudnianie lub uniemożliwianie korzystania z urządzeń użytku publicznego. Sposób działania 1) Osoba będąca świadkiem dostrzegła zagrożenie zobowiązana jest do powiadomienia dyrektora szkoły, wicedyrektora lub wyznaczoną osobę przez dyrektora. 2) Dyrektor szkoły lub osoba wyznaczona w przypadku nieobecności w/w. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 13
odpowiada za ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia 3) W przypadku, gdy sprawca jest znany i przebywa na terenie szkoły, wyznaczone przez niego osoby winny zatrzymać i przekazać go dyrektorowi szkoły lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę. 4) Dyrektor szkoły lub wyznaczona przez niego osoba winien powiadomić rodziców ucznia o zaistniałym przypadku. 5) Dyrektor szkoły lub wyznaczona przez niego osoba jest zobowiązany do niezwłocznego powiadomienia Policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna (np. rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub w przypadku, gdy nieletni sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość jest nieznana. 6) Należy także zabezpieczyć ewentualne dowody lub przedmioty pochodzące z przestępstwa i przekazać je Policji. 2. 7 Procedura postępowania na wypadek ucznia będącego ofiarą czynu karalnego Sposób działania 1) Osoba będąca świadkiem, która dostrzegła zagrożenie, winna udzielić ofierze czynu karalnego pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnić jej udzielenie poprzez wezwanie lekarza, w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń. Następnie świadek powinien powiadomić o sytuacji dyrektora szkoły, wicedyrektora lub osoby wyznaczonej przez dyrektora. 2) Obowiązkiem dyrektora szkoły jest niezwłoczne powiadomienie rodziców ucznia - ofiary czynu karalnego. 3) Następnie dyrektor szkoły winien niezwłocznie wezwać Policję, szczególnie w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. W dalszej kolejności ofiara czynu karalnego powinna otrzymać pomoc, wsparcie psychologiczne. 2.8 Procedura postępowania wobec ucznia zagrożonego demoralizacją W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków (narkotyków, dopalaczy itp.)w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji, nauczyciel podejmuje następujące działania: 1) Przekazuje uzyskaną informację wychowawcy klasy. 2) Wychowawca informuje pedagoga szkolnego i dyrektora szkoły. 3) Wychowawca wzywa do szkoły rodziców ucznia, przekazuje uzyskaną informację, przeprowadza w ich obecności rozmowę z uczniem 4) Wychowawca w przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zmiany Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 14
zachowania, a rodziców do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. 5) Pedagog może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do placówki specjalistycznej. 6) Jeżeli rodzice odmawiają współpracy, lub nie stawiają się do szkoły, a przejawy demoralizacji trwają nadal, szkoła pisemnie powiadamia sąd rodzinny, lub policję. Podobne działania podejmuje szkoła w sytuacji, gdy wykorzystała już wszystkie dostępne środki oddziaływań wychowawczych, a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów. 7) Jeżeli szkoła uzyskała informację o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, lub udziału w grupach przestępczych przez ucznia, który ukończył 17 lat, powiadamia niezwłocznie prokuratora, lub policję. 2.9 Procedura postepowania wobec ucznia wagarującego 1) Wychowawcy klas i pedagog szkolny comiesięcznie monitorują frekwencję uczniów, szczególnie uczniów wagarujących 2) Po każdej nieusprawiedliwionej nieobecności wychowawca przeprowadza z uczniem rozmowę wyjaśniającą lub kieruje go do pedagoga szkoły. 3) Nieusprawiedliwiona nieobecność od 40% do 50% powoduje zawiadomienie rodziców oraz ostrzeżenie o możliwości zastosowania kar administracyjnych wobec nieletnich uczniów. 4) Jeżeli nieobecności nieusprawiedliwione ucznia objętego obowiązkiem nauki przekraczają 50% miesięcznego wymiaru godzin, pedagog powiadamia policję oraz urząd miasta. 5) Pełnoletni uczeń, który nagminnie wagaruje i jest nieklasyfikowany z powodu nieusprawiedliwionych nieobecności i nie rokuje nadziei na poprawę sytuacji, może być na wniosek wychowawcy po zaopiniowaniu przez radę pedagogiczną skreślony z listy uczniów. III PROCEDURY REAGOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA W SZKOLE ZAGROŻEŃ BEZPIECZEŃSTWA CYFROWEGO Wyróżniono 7 podstawowych zagrożeń bezpieczeństwa cyfrowego w środowisku szkolnym, którym przypisano opracowane według jednego standardu opisu procedury reagowania. Telefony alarmowe krajowe : Infolinia Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży - 116 111 Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci 800 100 100 Telefon zaufania: Rzecznik Praw Dziecka: 800 121 212 Zgłaszanie nielegalnych treści: Dyżurnet, dyzurnet.pl Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 15
3.1 DOSTĘP DO TREŚCI SZKODLIWYCH, NIEPOŻĄDANYCH I NIELEGALNYCH W przypadku zgłoszenia zagrożenia bezpieczeństwa cyfrowego należy: 1) zabezpieczyć dowody, które mają znaczenie przy rozwiązywaniu problemu 2) zidentyfikować sprawcę i ofiarę zdarzenia 3) przeprowadzić rozmowę z sprawcą na temat jego postępowania i uzmysłowić szkodliwość prowadzonych przez niego działań 4) w przypadku upowszechniania przez sprawcę treści nielegalnych należy złożyć zawiadomienie o zdarzeniu na Policji 5) przeprowadzić rozmowę z ofiara zdarzenia oraz świadkami. Otoczyć ich opieką psychologiczno pedagogiczną. 6) powiadomić rodziców sprawcy i ofiary o zdarzeniu i uzgodnić z nimi podejmowane działania 7) w środowisku sprawcy i ofiary należy przeprowadzić działania edukacyjne, wychowawcze i profilaktyczne dotyczące danego zjawiska (prelekcja, tematyka lekcji wychowawczej) 8) po uzgodnieniu z rodzicami, skierować ofiarę i sprawcę do specjalistycznej placówki. 3.2 CYBERPRZEMOC W przypadku zgłoszenia zagrożenia bezpieczeństwa cyfrowego należy: 1) zabezpieczyć dowody, które mają znaczenie przy rozwiązywaniu problemu 2) zidentyfikować sprawcę i ofiarę zdarzenia 3) przeprowadzić rozmowę z ofiara zdarzenia oraz świadkami. Otoczyć ich opieką psychologiczno pedagogiczną. Dokonać próby oceny czy zdarzenie wyczerpuje znamiona cyberprzemocy. 4) ) przeprowadzić rozmowę z sprawcą na temat jego postępowania i uzmysłowić szkodliwość prowadzonych przez niego działań, ukarać sprawcę zgodnie ze Statutem Szkoły 5) w przypadku braku możliwości ustalenia sprawcy, należy skontaktować się z Policją. 6) powiadomić rodziców sprawcy i ofiary o zdarzeniu i uzgodnić z nimi podejmowane działania 7) w środowisku sprawcy i ofiary należy przeprowadzić działania edukacyjne, wychowawcze i profilaktyczne dotyczące danego zjawiska (prelekcja, tematyka lekcji wychowawczej) 8) powiadomić odpowiednie służby (np. sąd rodzinny), gdy wykorzystane zostały dostępne środki wychowawcze (rozmowa z rodzicami, konsekwencje z statutu wobec ucznia) i interwencje pedagogiczne, a ich zastosowanie nie przynosi pożądanych rezultatów Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 16
9) jeżeli istnieje konieczność, należy skontaktować się z dostawcą usługi w celu usunięcia kompromitujących lub krzywdzących materiałów. 3.3 NARUSZENIA PRYWATNOŚCI DOTYCZĄCE NIEODPOWIEDNIEGO BĄDŹ NIEZGODNEGO Z PRAWEM WYKORZYSTANIA DANYCH OSOBOWYCH LUB WIZERUNKU DZIECKA I PRACOWNIKA SZKOŁY W przypadku zgłoszenia zagrożenia bezpieczeństwa cyfrowego należy: 1) zabezpieczyć dowody, które mają znaczenie przy rozwiązywaniu problemu 2) poinformować ofiarę o konieczności zmiany haseł i danych identyfikujących do platform i portali internetowych. 3) przeprowadzić rozmowę z sprawcą na temat jego postępowania i uzmysłowić szkodliwość prowadzonych przez niego działań 4) w przypadku gdy sprawca działał świadomie z zamiarem wyrządzenia szkody, należy złożyć zawiadomienie o zdarzeniu na Policji 5) przeprowadzić rozmowę z ofiarą zdarzenia oraz świadkami. Otoczyć ich opieką psychologiczno pedagogiczną. 6) powiadomić rodziców sprawcy i ofiary o zdarzeniu i uzgodnić z nimi podejmowane działania 7) w środowisku sprawcy i ofiary należy przeprowadzić działania edukacyjne, wychowawcze i profilaktyczne dotyczące danego zjawiska (prelekcja, tematyka lekcji wychowawczej) 8) poinformować rodziców o konieczności zgłoszenia zdarzenia na Policję z powództwa cywilnego. 9) po uzgodnieniu z rodzicami, skierować ofiarę i sprawcę do specjalistycznej placówki. 3.4 ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA DZIECI W ZWIĄZKU Z NADMIERNYM KORZYSTANIEM Z INTERNETU W przypadku zgłoszenia zagrożenia bezpieczeństwa cyfrowego należy: 1) osoba przyjmująca zgłoszenie powinna poinformować wychowawcę, pedagoga szkolnego 2) pedagog wraz z wychowawcą powinni rozpoznać natężenie i skutki nadmiernego korzystania z internetu 3) pedagog szkolny powinien otoczyć szczególną opieką ucznia, powiadomić nauczycieli uczących o występującym problemie 4) wychowawca powinien powiadomić rodziców i uzgodnić z nimi podejmowane działania Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 17
5) po uzgodnieniu z rodzicami, można skierować ucznia do specjalistycznej placówki 6) prowadzić stałą obserwację zachowania ucznia 7) w środowisku ucznia należy przeprowadzić działania edukacyjne, wychowawcze i profilaktyczne dotyczące danego zjawiska (prelekcja, tematyka lekcji wychowawczej) 3.5 NAWIĄZYWANIE NIEBEZPIECZNYCH KONTAKTÓW W INTERNECIE - UWODZENIE, ZAGROŻENIE PEDOFILIĄ W przypadku zgłoszenia zagrożenia bezpieczeństwa cyfrowego należy: 1) zabezpieczyć dowody, które mają znaczenie przy rozwiązywaniu problemu 2) przekazać zebrane dowody organom ścigania 3) przeprowadzić rozmowę z ofiarą zdarzenia oraz świadkami. Otoczyć ich opieką psychologiczno pedagogiczną. 4) utrzymywać stały kontakt z rodzicami ofiary w celu wsparcia 5) po uzgodnieniu z rodzicami, skierować ofiarę i sprawcę do specjalistycznej placówki. 3.6 SEKSTING, PROWOKACYJNE ZACHOWANIA I AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA JAKO ŹRÓDŁO DOCHODU OSÓB NIELETNICH W przypadku zgłoszenia zagrożenia bezpieczeństwa cyfrowego należy: 1) zabezpieczyć dowody, które mają znaczenie przy rozwiązywaniu problemu 2) zidentyfikować sprawcę lub ofiarę zdarzenia 3) przeprowadzić rozmowę z sprawcą na temat jego postępowania i uzmysłowić szkodliwość prowadzonych przez niego działań i możliwych konsekwencji prawnych 4) w przypadku uznania materiałów za treści pornograficzne dyrektor szkoły ma obowiązek, w porozumieniu z rodzicami zgłoszenia zdarzenia na Policji lub do Sądu Rodzinnego 5) w sytuacji kiedy zdarzenie przybiera formę cyberprzemocy, należy zastosować procedurę cyberprzemocy 6) przeprowadzić rozmowę z ofiarą zdarzenia oraz świadkami. Otoczyć ich opieką psychologiczno pedagogiczną. 7) powiadomić rodziców sprawcy lub ofiary o zdarzeniu i uzgodnić z nimi podejmowane działania 8) po uzgodnieniu z rodzicami, skierować ofiarę lub sprawcę do specjalistycznej placówki. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 18
3.7 ŁAMANIE PRAWA AUTORSKIEGO W przypadku zgłoszenia zagrożenia bezpieczeństwa cyfrowego należy: 1) po zgłoszeniu zdarzenia, należy zebrać i zweryfikować dowody 2) zidentyfikować sprawcę i ofiarę zdarzenia 3) przeprowadzić rozmowę z sprawcą (jeżeli jest uczniem szkoły) na temat jego postępowania i uzmysłowić szkodliwość prowadzonych przez niego działań 4) przeprowadzić mediację pomiędzy stronami sporu 5) należy poinformować ofiarę o możliwości złożenia zawiadomienia o zdarzeniu na Policji 6) powiadomić rodziców sprawcy i ofiary o zdarzeniu i uzgodnić z nimi podejmowane działania 7) w środowisku sprawcy i ofiary należy przeprowadzić działania edukacyjne, wychowawcze i profilaktyczne dotyczące danego zjawiska (prelekcja, tematyka lekcji wychowawczej) opracował pedagog szkolny Lidia Wawrzynowicz Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Zespole Szkół Zawodowych im. Romualda Mielczarskiego 19