1. Czas prowadzenia pojazdu i okres odpoczynku 1.1 Dzienny czas prowadzenia pojazdu Dzienny czas prowadzenia pojazdu: max. 9 h pomiędzy okresami odpoczynku, 2 razy w tygodniu dopuszczalne 10 h Dzienny czas prowadzenia pojazdu to łączny czas prowadzenia pojazdu pomiędzy dwoma okresami odpoczynku. Dotyczy to również nowelizacji w ramach niemieckiego rozporządzenia o załogach pojazdów mechanicznych, które weszło w życie 31.01.2008. Dzienny Regularny czas dzienny prowadzenia czas prowadzenia pojazdu pojazdu: 9 h 4,5 h 45 min. 4,5 h Najpóźniej po 4,5 h prowadzenia pojazdu należy zrobić przynajmniej 45-minutową przerwę! Dzienny czas prowadzenia pojazdu to czas prowadzenia pojazdu pomiędzy dwoma okresami odpoczynku! Wydłużenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu Dozwolone tylko 2 razy w tygodniu: 4,5 h 45 min. 4,5 h 45 min. 1 h Wydłużenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu do 10 h. Ustawa o czasie pracy Niemiecka ustawa o czasie pracy (dotyczy tylko pracowników) ogranicza wprawdzie czas pracy w dni powszednie do max. 10 h, ale przepisy o czasie prowadzenia pojazdu są wobec niej nadrzędne ( 21 a ustawy o czasie pracy (ArbZG), 1 ust. 1 ustawy o załogach (FPersG)). Oznacza to, że po upływie 10 h nie wolno wykonywać żadnych czynności związanych z pracą, za wyjątkiem prowadzenia pojazdu zgodnego z przepisami o czasie prowadzenia pojazdu. Jazda w porze nocnej Również odnośnie przewozów nocnych (wg ustawy o czasie pracy między godz. 23.00 a 6.00) stosuje się przepisy o dziennym czasie prowadzenia pojazdu. Także w tym przypadku w dni powszednie czas prowadzenia pojazdu może przekroczyć 9 lub 10 h - wyłączając stosowanie ustawy o czasie pracy. 1.2 Przerwy Przerwa: po max. 4,5 h prowadzenia pojazdu przez co najmniej 45 min. Zamiast przerwy 45-minutowej dozwolone są krótsze: zgodnie z regulacją UE z dniem 11. kwietnia 2007 r. oraz zgodnie z rozporządzeniem o załogach pojazdów mechanicznych z dniem 31. stycznia 2008 r. przerwę można podzielić już tylko na dwa odcinki po minimum 15 i 30 minut (w tej kolejności!); przynajmniej 30-minutową przerwę należy zrobić najpóźniej po 4,5 h prowadzenia pojazdu, jeśli wcześniejszy odcinek przerwy nie trwał jeszcze 45 min. zgodnie z umową AETR przynajmniej 15-minutowe odcinki przerw; taką przerwę należy zrobić najpóźniej po 4,5 h prowadzenia pojazdu, jeśli wcześniejsze przerwy nie trwały w sumie 45 min. Poza tym po każdej przerwie trwającej w sumie 45 min. (ciągłej lub dzielonej) rozpoczyna się nowy, decydujący o kolejnych przerwach 4,5-godzinny czas prowadzenia pojazdu (ust. 2.3.2 komunikatu niemieckiego dziennika urzędowego Verkehrsblatt z dnia 12. grudnia 1999 r., zeszyt 1/2000 z dnia 15. stycznia 2000 r.) Dzielenie przerwy Przerwę moża podzielić na dwa odcinki: 2 h 15 min. 2,5 h 30 min. 4,5 h!!! Uwaga: 1. odcinek musi trwać 15 min. a 2. odcinek 30 min.!!!!!! Kolejność przerw jest wiążąca!!! Po 30-minutowej przerwie rozpoczyna się nowy czas prowadzenia pojazdu, trwający max. 4,5 h! Specjalne uregulowania dla kierowców autokarów liniowych na trasie do 50 km Po 4,5 h prowadzenia pojazdu wystarczy krótka przerwa trwająca jedynie 30 min. W ruchu regularnym o przeciętnej odległości między przystankami powyżej 3 km przerwę można rozłożyć na dwa odcinki trwające przynajmniej po 20 min. lub na trzy po minimum 15 min., wykorzystując je podczas 4,5-godzinnego czasu prowadzenia pojazdu lub częściowo w tym czasie i częściowo zaraz po nim. Przy przeciętnej odległości między przystankami wynoszącej poniżej 3 km dozwolone są minimalne 10- lub 8-minutowe odcinki przerw, jeśli łączny ich czas stanowić będzie przynajmniej 1/6 przepisowego czasu prowadzenia pojazdu. 2 Verlag Heinrich Vogel
Uwaga: W ruchu regularnym o przeciętnej odległości między przystankami wynoszącej poniżej 3 km dozwolone są przerwy jak przy przeciętnej odległości między przystankami wynoszącej powyżej 3 km. Możliwość korzystania z regulacji 1/6, gdy odległość ta wynosi poniżej 3 km, nie wyklucza oczywiście możliwości stosowania surowszych przepisów podstawowych, gdy leży ona powyżej 3 km. Zakaz wykonywania innej pracy Przerwa to jedynie czas, gdy kierowca nie prowadzi pojazdu ani nie wykonuje innych czynności związanych z pracą jak np. rozładunek, kontrola i obsługa techniczna pojazdu, czynności porządkowe w kabinie kierowcy lub w ładowni, obsługa pasażerów itp. Jeśli po zatrzymaniu pojazdu kierowca wykonuje podobne czynności, nie zalicza się ich do przerwy. Przykład: Kierowca chce zrobić 15 min. przerwy. Po zatrzymaniu pojazdu najpierw zajmuje się nim przez 10 min. (kontrola techniczna). Kontynuuje jazdę po upływie kolejnych 5 min. Trwający 15 min. postój nie oznacza jeszcze przerwy w świetle przepisów. Jeśli kierowca chce wykorzystać pełny 15-minutowy odcinek przerwy, to musi to zrobić bezpośrednio po 10-minutowym przeglądzie pojazdu. Łączny czas postoju wyniesie wtedy 25 min. Ostatnie 15 min. stanowi przepisową przerwę (odcinek przerwy). Również krótki postój w regularnym ruchu autokarowym na trasie do 50 km stanowi przerwę tylko wtedy, gdy kierowca nie wykonuje w tym czasie żadnych innych czynności. Odpoczynek dla zatrudnionych kierowców Kierowcy o stałym zatrudnieniu muszą poza tym pamiętać, że jeśli poza czasem prowadzenia pojazdu wykonują inne czynności pracy (zwłaszcza załadunek i rozładunek), to najpóźniej po upływie 6 h muszą odebrać odpoczynek, tzn. również gdy dotychczasowy czas prowadzenia pojazdu nie wyniósł jeszcze 4,5 h. Odpoczynek musi trwać przynajmniej 45 min., jeśli danego dnia kierowca pracuje ponad 9 h, lub przynajmniej 30 min., jeśli czas pracy danego dnia wynosi ponad sześć do dziewięciu godzin. Dozwolony jest podział przerwy na krótsze, przynajmniej 15-minutowe odcinki. Przerwy wykonywane według przepisów o czasie prowadzenia pojazdu oraz odpoczynek według ustawy o czasie pracy są równoważne. 1.3 Tygodniowy czas prowadzenia pojazdu Tygodniowy czas prowadzenia pojazdu: z reguły max. 45 h, ale zgodnie z nową regulacją UE oraz po nowelizacji rozporządzenia o załogach dopuszczalna granica wynosi 56 h. Ustalenie średniej 45 godzin wynika z maksymalnego dopuszczalnego czasu prowadzenia pojazdu w dwutygodniowym okresie rozliczeniowym wynoszącego 90 h. Przepisy o wydłużeniu do 56 h nie mają jeszcze zastosowania w ruchu objętym umową AETR. Verlag Heinrich Vogel 1.4 Tygodniowy czas pracy Tygodniowy czas pracy: z reguły 48 h, max. 60 h Nowelizacja dla kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, objętych regulacją UE lub przepisami AETR ( 21 a ustawy o czasie pracy). Średnią 48 h tygodniowego czasu pracy należy osiągnąć na przełomie 4 miesięcy bądź 16 tygodni. Kierowcy zatrudnieni na podstawie stosunku pracy, objęci rozporządzeniem o załogach (pojazdy w ruchu towarowym o DMC ponad 2,8 t do 3,5 t, autokary liniowe na trasie do 50 km), objęci są ogólnymi postanowieniami ustawy o czasie pracy. W rezultacie możliwy jest w tych przypadkach tygodniowy czas pracy przekraczający 60 h, w niedziele i święta włącznie. Jednak na przełomie 6 miesięcy czas pracy w dni powszednie nie może przekraczać średnio 8 h. Oznacza to więc ograniczenie przeciętnego tygodniowego czasu pracy do 48 h bądź do 56 h, jeśli kierowca dodatkowo pracuje w niedziele. 1.5 Czas prowadzenia pojazdu w dwutygodniowym okresie rozliczeniowym Czas prowadzenia pojazdu w dwutygodniowym okresie rozliczeniowym: max. 90 h 1. tydz. 45 h Dwutygodniowy okres rozliczeniowy Czas prowadzenia pojazdu podczas 1 tygodnia: 2. tydz. 45 h 3. tydz. 40 h 4. tydz. 50 h 5. tydz. 45 h...tydzień 90 h 85 h 90 h 95 h niedozwolone 1.6 Dzienny okres odpoczynku (jeden kierowca) Dzienny okres odpoczynku (jeden kierowca): min. 11 h podczas doby pracowniczej Dzienny okres odpoczynku można trzy razy w tygodniu skrócić do 9 h. Dotychczasowa regulacja nakazująca rekompensatę skróconego odpoczynku do końca następnego tygodnia została zniesiona przez nową regulację UE oraz nowelizację rozporządzenia o załogach! Obowiązek wyrównania skróconego odpoczynku obowiązuje jednak jeszcze w ruchu objętym umową AETR. W dni, gdy kierowca nie skraca dziennego okresu odpoczynku, można go podzielić ( splitting ): według nowej regulacji UE obowiązującej od 11. kwietnia 2007 r. oraz rozporządzenia o załogach obowiązu- 3
Okazywanie kopii Jeżeli chodzi o wykresówki z minionych tygodni, to w przypadku przewozów na terenie Niemiec ksero z reguły nie stwarza problemów (ust. 3.4 komunikatu dziennika urzędowego Verkehrsblatt z dnia 15. stycznia 2000 r.); za bieżący tydzień kierowca musi okazać oryginały. Obowia zek okazywania zaświadczeń Jeśli kierowca nie może okazać wszystkich wymaganych dokumentów (zwłaszcza wykresówek, wydruków i dziennych arkuszy kontrolnych), ponieważ w ciągu byłych 28 dni przez dzień lub kilka nie prowadził pojazdu, który podlegałby przepisom wspólnotowym, umowy AETR lub rozporządzenia o załogach, musi w razie kontroli okazać odpowiednie zaświadczenie od pracodawcy. Musi być ono sporządzone według jednolitego wzoru wspólnego dla wszystkich państw Wspólnoty Europejskiej, który można znaleźć na stronie http://ec.europa.eu/transport/index_ en.htm lub w oprogramowaniu dla formularzy MobilForm (nr zam. 33230). W przypadku przejazdów w granicach Niemiec posługiwać się można nadal dotychczasowym oficjalnym niemieckim wzorem zaświadczenia. Formularze zgodne z urzędowym wzorem zaświadczenia (w zmienionej formie) można zamówić pod adresem 13678 EU-Bescheinigung deutsch 20.07.2009 10:28 Uhr Seite 1 www.heinrich-vogel-shop.de (nr zam. 13678). BESCHEINIGUNG VON TÄTIGKEITEN GEMÄSS DER VERORDNUNG (EG) Nr. 561/2006, GEMÄSS DEM EUROPÄISCHEN ÜBEREINKOMMEN ÜBER DIE ARBEIT DES IM INTERNATIONALEN STRASSENVERKEHR BESCHÄFTIGTEN FAHRPERSONALS (AETR) ODER GEMÄSS DER FAHRPERSONALVERORDNUNG (FPersV) Vor jeder Fahrt maschinenschriftlich auszufüllen und zu unterschreiben. Zusammen mit den Original-Fahrtenschreiberaufzeichnungen aufzubewahren. Falsche Bescheinigungen stellen einen Verstoß gegen geltendes Recht dar. 01. Name des Unternehmens 8. Sankcjonowanie naruszeń Naruszenia przepisów o czasie prowadzenia pojazdu i okresie odpoczynku, łącznie z przepisami o narzędziach kontroli, może być karane na mocy kodeksu karnego! Dotyczy to zwłaszcza nieprawidłowego obchodzenia się z przyrządami kontrolnymi i wykresówkami. W takich przypadkach, np. za sfałszowane zapisy, grozi nawet kara pozbawienia wolności do lat pięciu. W razie poważnych naruszeń kierowca może zostać zmuszony do przerwania jazdy. Z reguły naruszenia przepisów o czasie prowadzenia pojazdu i okresie odpoczynku karane są jako wykroczenia, tzn. karą grzywny. W tym celu właściwe organy posługują się tzw. urzędowym katalogiem grzywien, który został niedawno zaktualizowany. Odnośnie naruszeń prawa przez kierowcę katalog przewiduje np. następujące stawki grzywien: 1. Naruszenie przepisów o czasie prowadzenia pojazdu prowadzenia pojazdu wynoszącego 9 h do 1 godziny oraz za każde kolejne rozpoczęte 1 / 2 godziny 30, Przekroczenie dopuszczalnego tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu wynoszącego 56 h do 2 godzin 30, Bestell-Nr. 13678 07/09 Verlag Heinrich Vogel Springer Transport Media GmbH Neumarkter Straße 18 81673 München www.heinrich-vogel-shop.de 02. Straße, Hausnr., Postleitzahl, Ort, Land 03. Telefon-Nr. (mit internationaler Vorwahl) 04. Fax-Nr. (mit internationaler Vorwahl) 05. E-Mail-Adresse Ich, der/die Unterzeichnete: 06. Name 07. Position im Unternehmen erkläre, dass sich der Fahrer / die Fahrerin: 08. Name 09. Geburtsdatum 10. Nummer des Führerscheins, des Personalausweises oder des Reisepasses im Zeitraum: 11. von (Uhrzeit-Tag-Monat-Jahr) 12. bis (Uhrzeit-Tag-Monat-Jahr) 13. im Krankheitsurlaub befand (*) 14. im Erholungsurlaub befand (*) 15. aus anderen Gründen kein Fahrzeug gelenkt hat (*) 16. ein vom Anwendungsbereich der Verordnung (EG) Nr. 561/2006, des AETR oder der FPersV ausgenommenes Fahrzeug gelenkt hat (*) 17. Für das Unternehmen, Ort Datum Unterschrift 18. Ich, der Fahrer/die Fahrerin bestätige, dass ich im vorstehend genannten Zeitraum kein unter den Anwendungsbereich der Verordnung (EG) Nr. 561/2006, des AETR oder der FPersV fallendes Fahrzeug gelenkt habe. 19. Ort Datum Unterschrift des Fahrers/der Fahrerin (*) Nur einer der Punkte 13, 14, 15 oder 16 kann angekreuzt werden. Angepasst an 20 Fahrpersonalverordnung (FPersV) nur im innerdeutschen Verkehr zu verwenden prowadzenia pojazdu wynoszącego 10 h za każde rozpoczęte 1 / 2 godziny 30, Przerwa w jeździe rozpoczęta z opóźnieniem do 1 godziny oraz za każdą kolejną rozpoczętą godzinę opóźnienia 30, Skrócenie przepisowego czasu przerwy: Przy skróceniu do 15 minut oraz za każde kolejne rozpoczęte 1 / 2 godziny 30, prowadzenia pojazdu o ponad 2 godziny; za każde rozpoczęte 1 / 2 godziny 60, 2. Naruszenie przepisów o okresie odpoczynku Skrócenie przepisowego dziennego okresu odpoczynku za pierwszą rozpoczętą godzinę oraz za każde kolejne rozpoczęte 1 / 2 h 30, Skrócenie przepisowego tygodniowego okresu odpoczynku za pierwszą rozpoczętą godzinę oraz za każdą kolejną rozpoczętą godzinę 30, Skrócenie dziennego okresu odpoczynku o ponad 3 godziny, Skrócenie tygodniowego okresu odpoczynku o ponad 9 godzin; za każdą rozpoczętą godzinę 60, Co zrobić ze zużytymi wykresówkami? Wykresówki dotyczą co prawda bezpośrednio kierowcy, ale nie stanowią jego własności. Po ukończeniu trasy lub gdy obowiązujący okres kontroli dobiegnie końca, kierowca musi zwrócić wykresówkę pracodawcy, który z kolei ma obowiązek przechowywać zgromadzone wykresówki przez okres jednego roku w celach kontroli. 3. Naruszenie przepisów o narzędziach kontroli Brak zapisów, nieprawidłowe stosowanie wykresówek, brak wpisów odręcznych, np. przy korzystaniu z klauzuli awaryjnej, nieużywanie bądź nieprawidłowe używanie przełącznika grup czasowych podczas każdej zmiany zawsze gdy utrudnia to kontrolę gdy uniemożliwia to kontrolę 75, 250, 10 Verlag Heinrich Vogel
Niekompletne lub nieprawidłowe wpisy na wykresówkach, zawsze kiedy utrudnia to kontrolę uniemożliwia to kontrolę 75, 250, Niezwrócenie pracodawcy wykresówek oraz zapisów czynności kierowcy niezwłocznie po obowiązującym okresie przechowywania ich przez kierowcę, za każdą nieoddaną wykresówkę lub zapis 50, Uwaga: Dla sądów wysokość stawek nie jest wiążąca. 9. Zakres stosowania przepisów Zakres stosowania wspólnotowych przepisów socjalnych a) jakich krajów dotyczą? Wspólnotowe przepisy socjalne stanowią dla kierowcy najważniejszą podstawę prawną biorąc pod uwagę czas prowadzenia pojazdu, okres odpoczynku itp. Regulacja (WE) nr 561/2006 dotyczy wszystkich przewozów wewnątrzwspólnotowych, tzn. przewozów na terenie państw UE jak i przewozów międzynarodowych pomiędzy państwami UE. Państwami Unii Europejskiej są: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr (grecka część), Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania i Włochy. Również w Norwegii i Liechtensteinie obowiązują na podstawie umowy EOG rozporządzenia wspólnotowe. Ewenement Szwajcarii: Szwajcaria jest jedynie stroną umowy AETR, a nie państwem członkowskim UE. Dlatego w ruchu drogowym na terenie Szwajcarii Szwajcaria kontroluje pojazdy UE zgodnie z postanowieniami umowy AETR. Niemieckie organy kontrolne posługują się zaś regulacją unijną, wedle której Szwajcaria również podlega tejże regulacji. Szwajcaria zapowiedziała, że z dniem 1. stycznia 2011 r. wdroży przepisy europejskie odnośnie czasu prowadzenia pojazdu i okresu odpoczynku (rozp. (WE) nr 561/2006). b) jakich pojazdów dotyczą? ruch towarowy: pojazdy o DMC powyżej 3,5 t, z przyczepą lub naczepą siodłową włącznie. ruch osobowy: omnibusy wyposażone w ponad 9 miejsc siedzących (z kierowcą włącznie) w ruchu okazjonalnym bądź regularnym, gdy długość trasy wynosi ponad 50 km. c) jakich przewozów dotyczą? Wspólnotowe przepisy socjalne dotyczą wszelkich przewozów w ramach działalności gospodarczej, z transportem wewnątrzzakładowym włącznie. Przepisy socjalne nie obejmują transportu rzeczy, który nie odbywa się w ramach działalności gospodarczej, lecz w celach prywatnych. d) jakich kierowców dotyczą? Wspólnotowe przepisy socjalne dotyczą wszystkich kierowców pojazdów wymienionych w punkcie b), bez względu na to, czy chodzi o kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy czy niezależnych (prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą). AETR Europejska umowa o pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) została już w znacznym stopniu zharmonizowana z przepisami unijnymi (rozp. (WE) nr 561/2006). Nowelizacja przepisów wejdzie w życie 20. września 2010 r., po przekształceniu w prawo krajowe (w Niemczech nastąpi to poprzez podanie do wiadomości publicznej oficjalnego wydania w języku niemieckim). Można się tego spodziewać jednak najwcześniej na początku roku 2011; do tego czasu obowiązuje jeszcze umowa AETR w dotychczasowym brzmieniu. Państwa objęte umową AETR zobowiązały się w ciągu czteroletniego okresu przejściowego (wygasającego 16. czerwca 2010 r.) nałożyć na pojazdy poruszające się po obszarze AETR obowiązek instalacji tachografów cyfrowych. Pojazdy dopuszczone do ruchu w Niemczech obowiązuje na dzień dzisiejszy korzystanie z tachografów cyfrowych tylko w ruchu wewnątrzunijnym. Na obszarze AETR można jednak już poruszać się pojazdem wyposażonym w tachograf cyfrowy, zwłaszcza jeśli pochodzi on z kraju członkowskiego UE. Umowa AETR dotyczy tylko przewozów międzynarodowych. Poza tym jest ona nadrzędna wobec regulacji (WE) nr 561/2006, nawet jeśli w grę wchodzi państwo członkowskie Wspólnoty Europejskiej. Przykład: Przejazd z Hamburga przez Warszawę do Uzbekistanu. Na całości trasy obowiązuje wyłącznie AETR, mimo że Niemcy i Polska są państwami UE. Umowa AETR obejmuje wbrew nazwie w przypadku regulacji wspólnotowej zarówno kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy jak i kierowców nie- Verlag Heinrich Vogel 11