POWIATOWA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA WE WROCŁAWIU OCENA OBSZAROWA JAKOŚCI WODY DO SPOŻYCIA ORAZ SZACOWANIE RYZYKA ZDROWOTNEGO DLA GMINY SIECHNICE W 2018 ROKU Wrocław, 2019 r.
SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 3 2. UJĘCIA WÓD WYKORZYSTYWANYCH DO ZAOPATRZENIA W WODĘ DO SPOŻYCIA I ZWODOCIĄGOWANIE GMINY... 4 3. PUNKTY POBORU PRÓBEK WODY... 5 4. WIELKOŚĆ PRODUKCJI WODY DOSTARCZANEJ OD POSZCZEGÓLNYCH PRODUCENTÓW I SPOSÓB JEJ UZDATNIANIA ORAZ DEZYNFEKCJI... 8 4.1. WODOCIĄGI... 8 4.1.1. Wodociągi w przedziale produkcji 1001-10000 m 3 /dobę... 8 4.1.2. Wodociągi w przedziale produkcji 101-1000 m 3 /dobę... 8 4.1.3. Wodociągi w przedziale produkcji 100 m 3 /dobę... 9 4.2. INNE URZĄDZENIA DO ZAOPATRZENIA W WODĘ DO SPOŻYCIA... 9 5. JAKOŚĆ WODY DO SPOŻYCIA... 9 5.1 ODSTĘPSTWA OD DOPUSZCZALNYCH WARTOŚCI PARAMETRÓW I WARUNKOWA PRZYDATNOŚĆ WODY... 10 5.2 PRZEKROCZENIA WARTOŚCI DOPUSZCZALNYCH PARAMETRÓW JAKOŚCI WODY... 10 6. PROWADZONE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNE W ZAKRESIE JAKOŚCI WODY... 11 7. DZIAŁANIA NAPRAWCZE PROWADZONE PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA WODOCIĄGOWO-KANALIZACYJNE... 12 8. SZACOWANIE RYZYKA ZDROWOTNEGO... 14 8.1 WSKAZANIE WPŁYWU NA ZDROWIE KONSUMENTÓW PRZEKROCZEŃ WARTOŚCI DOPUSZCZALNYCH PARAMETRÓW JAKOŚCI WODY... 14 8.2 ZGŁOSZONE REAKCJE NIEPOŻĄDANE ZWIĄZANE ZE SPOŻYCIEM WODY NA DANYM OBSZARZE... 16 8.3 WYSTĄPIENIE PRZYPADKÓW CHORÓB WODOZALEŻNYCH... 16 9. OCENA OBSZAROWA TABELA... 16 Strona 2 z 19
1. WSTĘP Na podstawie 23 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017 r. poz. 2294) Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrocławiu przeprowadził ocenę obszarową jakości wody za rok 2018, produkowanej i dostarczanej mieszkańcom gminy Siechnice. Gmina Siechnice jest gminą miejsko-wiejską położoną w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim. Według danych z 2018 r. powierzchnia gminy wynosi 99 km 2, a zamieszkuje ją 20 862 osoby. Jakość wody nadzorowana była w ramach monitoringu wewnętrznego prowadzonego przez zarządców wodociągów sieciowych oraz monitoringu zewnętrznego prowadzonego przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu. Badania wykonywane były w zakresie przewidzianym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 07 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017 r. poz. 2294). Badania próbek wody wykonane w ramach monitoringu wewnętrznego wykonywano w laboratorium: Ośrodek Badań Podstawowych Projektów i Wdrożeń Ochrony Środowiska i Biotechnologii OIKOS Sp. z o.o. Laboratorium Badań Środowiskowych, ul. Powstańców Śląskich 8, 55-010 Święta Katarzyna. Badania laboratoryjne wykonane w ramach nadzoru sanitarnego prowadzonego przez Państwową Inspekcję Sanitarną przeprowadzono w Laboratorium Mikrobiologii i Laboratorium Chemii Wody Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Wrocławiu (w zakresie parametrów grupy A) oraz Pracowni Chemicznej Wód i Gleby Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej we Wrocławiu, ul. M. Curie-Skłodowskiej 73/77 i Laboratorium Badań i Analiz Chemicznych Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Wałbrzychu, ul. Armii Krajowej 35C (w zakresie parametrów grupy B). Laboratorium Badań Środowiskowych OIKOS, w którym wykonywano badania jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi posiada zatwierdzenie systemu jakości prowadzonych badań laboratoryjnych, wydane przez właściwego państwowego powiatowego lub państwowego granicznego inspektora sanitarnego. Zakresy wykonywanych badań próbek kontrolnych wody w ramach parametrów grupy A i parametrów grupy B zamieszczono w tabeli nr 4. Mieszkańcy gminy Siechnice w 2018 r. zaopatrywani byli w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi z pięciu wodociągów sieciowych: Święta Katarzyna (mieszkańcy strefy zaopatrywani byli w wodę mieszaną produkowaną z wodociągu sieciowego Święta Katarzyna i wodociągu sieciowego m. Wrocławia ZPW nr 1 Mokry Dwór), Suchy Dwór (mieszkańcy strefy zaopatrywani byli w wodę mieszaną produkowaną z wodociągu sieciowego Suchy Dwór i wodociągu sieciowego m. Wrocławia ZPW nr 1 Mokry Dwór), Łukaszowice, Mokry Dwór przesyłowy (stanowi rurociąg przesyłowy, którym transportowana jest woda z ZPW nr 1 Mokry Dwór) zarządzanych przez Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Żernicka 17, 55-010 Św. Katarzyna oraz Przesyłowy Siechnice, Strona 3 z 19
który jest zarządzany przez Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej Siechnice Sp. z o.o., ul. Opolska 30, 55-011 Siechnice w zakresie wody dostarczanej do Zakładu i osiedla Hiszpańskiego oraz przez Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Żernicka 17, 55-010 Św. Katarzyna w zakresie wody dostarczanej do części miasta Siechnice. Łącznie roczna produkcja wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi przez Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., w 2018 r. wyniosła 1 037 892,1 m 3, natomiast wodociąg Przesyłowy Siechnice wyprodukował 221 646 m 3. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. we Wrocławiu przesłał Zakładowi Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. wodę w ilości 285 638,05 m 3. Całkowita produkcja wody w 2018 r. wyniosła 1 545 176,15 m 3. 2. UJĘCIA WÓD WYKORZYSTYWANYCH DO ZAOPATRZENIA W WODĘ DO SPOŻYCIA I ZWODOCIĄGOWANIE GMINY W tabeli nr 1 przedstawiono wykaz ujęć wód wykorzystywanych w gminie Siechnice do zaopatrzenia mieszkańców gminy w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Tabela 1. Ujęcia wód wykorzystywanych do zaopatrzenia w wodę do spożycia gminy Siechnice Ustanowiona Pozwolenie strefa wodnoprawne Nawa Głębokość Wydajność L.p. Nr studni wodociągu studni [m] [m 3 ochrony na szczególne /h] bezpośredniej korzystanie ujęcia wody wód 1. Święta Katarzyna 2. Suchy Dwór 3. Łukaszowice 4. 5. Mokry Dwór - przesyłowy Przesyłowy Siechnice I 83,5 50,0 Tak Pozwolenie Ia 83,0 70,0 Tak wodnoprawne Nr 533/2017 IV 74,0 41,5 Tak Pozwolenie IVa 75,5 41,5 Tak wodnoprawne Nr 318/2016 1B 89,0 25,0 Tak Pozwolenie 1 90,0 25,0 Tak wodnoprawne Nr 551/2015 - - - - - XIV 11,5 15,0 Tak XV 12,0 26,0 Tak XVI 13,0 34,0 Tak XVII 12,5 45,0 Tak XVIII 12,5 45,0 Tak XIX 13,5 45,0 Tak Pozwolenie wodnoprawne Nr 210/2015 W tabeli nr 2 zamieszczono informacje dotyczące wielkości produkcji, liczby ludności oraz wykaz miejscowości zaopatrywanych w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi przez poszczególne wodociągi. Strona 4 z 19
L.p. Tabela 2. Wielkość produkcji, zaopatrywane miejscowości oraz liczba osób zaopatrywanych przez poszczególne wodociągi Wielkość Liczba osób Nazwa wodociągu produkcji zaopatrywanych Zaopatrywane miejscowości [m 3 /d] przez wodociąg 1. 2. Święta Katarzyna 1392 9692 MPWiK Wrocław (do Radwanic) Suchy Dwór 764 3682 MPWiK Wrocław (do Iwin) Święta Katarzyna, Groblice, Zębice, Kotowice, Durok, Grodziszów, Sulęcin, Szostakowice, część Sulimowa, część Siechnic 651,3 3068 Radwanice Biestrzyków, Żerniki Wrocławskie, Smardzów, część Iwin, Radomierzyce, Zacharzyce 94 615 część Iwin 3. Łukaszowice 187 658 Łukaszowice, Ozorzyce, Bogusławice, Szostakowice, część Sulimowa 4. 5. Mokry Dwór - przesyłowy Przesyłowy Siechnice zarządzany przez ZGK Sp. z o.o. 37,3 459 Mokry Dwór, Trestno, Blizanowice 943 2688 część Siechnic 6. Przesyłowy Siechnice zarządzany przez PPO Siechnice 607 62 część Siechnic Osiedle Hiszpańskie obręb Prawocin, Zakład Przedsiębiorstwa Produkcji Ogrodniczej Siechnice Do wszystkich miejscowości w gminie Siechnice dostarczana jest woda wodociągowa gmina jest całkowicie zwodociągowana. Mieszkańcy mają możliwość korzystania z wody w ramach zbiorowego zaopatrzenia w wodę. 3. PUNKTY POBORU PRÓBEK WODY Podstawą przekazywanej oceny jakości wody dostarczanej z poszczególnych wodociągów sieciowych były wyniki badań kontrolnych próbek wody pobranych z punktów usytuowanych w wyznaczonych miejscach urządzenia wodociągowego, które dotyczyły: podawania uzdatnionej wody do sieci wodociągowej (SUW woda uzdatniona podawana do sieci), rozprowadzającej sieci wodociągowej (hydranty, pompownie), miejsc czerpania wody przez konsumentów (woda uzdatniona przeznaczona do spożycia). Częstotliwość pobierania kontrolnych próbek uzależniono od objętości produkowanej przez wodociąg sieciowy wody. Strona 5 z 19
Zakres wykonywanych badań laboratoryjnych obejmujący monitoring przeglądowy (parametry grupy B) i monitoring kontrolny (parametry grupy A) uzależniono od potencjalnych zanieczyszczeń środowiska, stanu i składu surowca (jakość wody surowej), stosowanego procesu uzdatniania i dezynfekcji wody, a także od możliwości wystąpienia wtórnych zanieczyszczeń w rozprowadzającej sieci wodociągowej oraz w wewnętrznej instalacji wodociągowej. W ocenie obszarowej jakości wody produkowanej przez wodociągi w gminie Siechnice w 2018 r. uwzględniono próbki wody pobrane ze stacji uzdatniania wody (woda uzdatniona przeznaczona do spożycia), z miejsc czerpania wody przez konsumentów (woda uzdatniona w punktach u konsumentów) oraz z sieci rozprowadzającej (hydranty, pompownie). W tabeli nr 3 przedstawiono liczbę i lokalizację punktów pobierania próbek wody, które zostały ustalone przez zarządców wodociągów z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym we Wrocławiu. Tabela 3. Liczba i lokalizacja punktów pobierania próbek wody wyznaczonych dla wodociągów funkcjonujących na ternie gminy Siechnice Zarządca wodociągu Wodociąg Lokalizacja punktu 1. SUW woda uzdatniona 2. Sieć rozprowadzająca ul. Zacharzycka 28 - Święta Katarzyna hydrant 3. Punkt u konsumenta ul. Żernicka 17 budynek ZGK Sp. z o.o. Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Żernicka 17, 55-010 Święta Katarzyna Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej Sp. z o.o., ul. Opolska 30, 55-011 Siechnice Suchy Dwór Łukaszowice Mokry Dwór - przesyłowy Przesyłowy Siechnice Przesyłowy Siechnice 4. Punkt u konsumenta ul. Leśna 16 - Zębice 1. SUW woda uzdatniona 2. Sieć rozprowadzająca ul. Wiosenna 20 Żerniki Wr. hydrant 3. Punkt u konsumenta ul. Kolejowa 7a Żerniki Wr. 4. Punkt u konsumenta ul. Słoneczna 18 - Iwiny 1. SUW woda uzdatniona 2. Sieć rozprowadzająca droga nr 42 hydrant 3. Punkt u konsumenta ul. Kochanowskiego 36 Sulimów 4. Punkt u konsumenta ul. Prusa 13b - Zębice 1. Sieć rozprowadzająca ul. Opolska/Słoneczna hydrant 2. Punkt u konsumenta ul. Szkolna 14a Radwanice 3. Punkt u konsumenta ul. Broniewskiego - Radwanice 1. Sieć rozprowadzająca ul. Jarzębinowa 2. Punkt u konsumenta ul. Szkolna 4 3. Punkt u konsumenta ul. Kolejowa 15 1. Pomieszczenie chloratora przy portierni ul. Opolska 30 - punkt przy portierni 2. Siechnice ul. Jarzębinowa sieć rozp. hydrant 3. Siechnice ul. Osiedlowa/Ciepłownicza SUW- 1- pompownia ZGK 4. Siechnice ul. Opolska 30 budynek zaplecza socjalnego Strona 6 z 19
Zakres analizy wody, w jakich przeprowadzono badania pobieranych kontrolnych próbek w ramach parametrów grupy A (monitoringu kontrolny) i parametrów grupy B (monitoringu przeglądowy) zawarto w tabeli nr 4. Tabela 4. Zakres analiz próbek kontrolnych wody w ramach monitoringu kontrolnego, monitoringu przeglądowego. Monitoring kontrolny (parametry grupy A) Monitoring przeglądowy (parametry grupy B) Wskaźniki bakteriologiczne 1. Bakterie grupy coli 1. Bakterie grupy coli 2. Escherichia coli 2. Escherichia coli 3. Ogólna liczba mikroorganizmów w temp. 22 o C ±2 o C po 72 h 3. Enterokoki 4. Ogólna liczba mikroorganizmów w temp. 22 o C ±2 o C po 72 h Wskaźniki fizyczne i organoleptyczne 1. Barwa 1. Barwa 2. Mętność 2. Mętność 3. ph 3. ph 4. Przewodność właściwa 4. Przewodność właściwa 5. Zapach 5. Zapach 6. Smak 6. Smak Parametry chemiczne 1. Amonowy jon 1. Akryloamid 2. Chlor wolny 2. Amonowy jon 3. Antymon 4. Arsen 5. Azotany 6. Azotyny 7. Benzen 8. Benzo(a)piren 9. Bor 10. Bromiany 11 Bromodichlorometan 12. Chlor wolny 13. Chlorek winylu 14. Chlorki 15. Chrom 16. Cyjanki 17. 1,2 -Dichloroetan 18. Epichlorohydryna 19. Fluorki 20. Glin (Aluminium) 21. Kadm 22. Magnez 23. Mangan 24. Miedź 25. Nikiel 26. Ołów 27. Pestycydy 28. Rtęć 29. Selen 30. Siarczany 31. Sód 32. Srebro 33. Trichlorometan (Chloroform) 34. Twardość ogólna 35. Utlenialność KMnO4 36. Wapń Strona 7 z 19
37. Żelazo 38. Σ trichloroeten i tertachloroetenu 39. Σ trihalometanów (THM) 40. Σ pestycydów 41. Σ WWA 4. WIELKOŚĆ PRODUKCJI WODY DOSTARCZANEJ OD POSZCZEGÓLNYCH PRODUCENTÓW I SPOSÓB JEJ UZDATNIANIA ORAZ DEZYNFEKCJI 4.1.WODOCIĄGI Na terenie gminy Siechnice funkcjonuje 1 wodociąg w przedziale produkcji 1001-10000 m 3 /d Święta Katarzyna, 3 w przedziale produkcji 101-1000 m 3 /d Suchy Dwór, Łukaszowice, Przesyłowy Siechnice oraz 1 w przedziale produkcji 100 m 3 /d Mokry Dwór (przesyłowy). 4.1.1. Wodociągi w przedziale produkcji 1001-10000 m 3 /dobę W tabeli nr 5 przedstawiono informacje dotyczące wodociągu sieciowego Święta Katarzyna wielkość produkcji wody, rodzaj ujmowanej wody oraz sposób jej dezynfekcji. Tabela 5. Metody uzdatniania i dezynfekcji wody przez wodociąg sieciowy w przedziale produkcji 1001-10000 m 3 /d Nazwa Wielkość produkcji Rodzaj ujmowanej L.p. wodociągu wody [m 3 Metoda uzdatniania wody i dezynfekcji /d] wody 1. Święta Katarzyna 1392 MPWiK Wrocław (do Radwanic) 651,3 woda głębinowa (2 studnie głębinowe) napowietrzanie filtracja na złożu kwarcowym filtracja na złożu węglowym nanofiltracja dezynfekcja stała podchlorynem sodu 4.1.2. Wodociągi w przedziale produkcji 101-1000 m 3 /dobę W tabeli numer 6 zawarto informacje dotyczące wielkości produkcji wody, rodzaju ujmowanej wody oraz sposobu jej uzdatniania i dezynfekcji w poszczególnych wodociągach. Tabela 6. Metody uzdatniania i dezynfekcji wody przez wodociąg sieciowy w przedziale produkcji 101-1000 m 3 /d Wielkość Nazwa Rodzaj ujmowanej L.p. produkcji wody Metoda uzdatniania wody i dezynfekcji wodociągu [m 3 wody /d] 1. Suchy Dwór 764 MPWiK Wrocław (do Iwin) 94 2. Łukaszowice 187 woda głębinowa (2 studnie głębinowe) woda głębinowa (2 studnie głębinowe) napowietrzanie filtracja dezynfekcja stała podchlorynem sodu napowietrzanie filtracja odwrócona osmoza dezynfekcja stała podchlorynem sodu Strona 8 z 19
3. Przesyłowy Siechnice Do zakładu PPO Siechnice i osiedla Hiszpańskiego 607 Do miasta Siechnice 943 woda głębinowa (6 studni głębinowych) napowietrzanie filtracja dezynfekcja stała podchlorynem sodu 4.1.3. Wodociągi w przedziale produkcji 100 m 3 /dobę Tabela nr 7 przedstawia dane dotyczące wielkości produkcji wody, rodzaju ujmowanej wody oraz sposobu jej uzdatniania i dezynfekcji w wodociągu Mokry Dwór - przesyłowy. Tabela 7. Metody uzdatniania i dezynfekcji wody przez wodociąg przesyłowy w przedziale produkcji 100 m 3 /d Nazwa Wielkość produkcji Rodzaj ujmowanej L.p. wodociągu wody [m 3 Metoda uzdatniania wody i dezynfekcji /d] wody 1. Mokry Dwór - przesyłowy 37,3 powierzchniowa - 4.2. INNE URZĄDZENIA DO ZAOPATRZENIA W WODĘ DO SPOŻYCIA Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrocławiu nie posiada informacji, o funkcjonowaniu na terenie gminy Siechnice innych urządzeń służących do zaopatrzenia mieszkańców gminy w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. 5. JAKOŚĆ WODY DO SPOŻYCIA Badania próbek wody wykonywane były w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez Zarządców sieci wodociągowych, zgodnie z przedstawionymi i zaakceptowanymi przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu harmonogramami pobierania i badania próbek wody na 2018 rok oraz w ramach kontroli zewnętrznej prowadzonej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu. W 2018 r. pobrano i wykonano badania laboratoryjne 112 próbek kontrolnych wody, pochodzących z wodociągów sieciowych oraz wodociągu zakładowego, funkcjonujących w gminie Siechnice. W badanych próbkach kontrolnych wykonano 289 oznaczeń wskaźników mikrobiologicznych oraz 1 353 oznaczeń wskaźników fizykochemicznych. Przekroczenia parametrów jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz podjęte przez zarządców wodociągów działania naprawcze opisano w rozdziałach 5.2., 6 i 7. Ponadto, w 2018 r. Zarządca wodociągu Przesyłowego Siechnice Przedsiębiorstwa Produkcji Ogrodniczej w Siechnicach zlecił wykonanie badań parametrów Strona 9 z 19
promieniotwórczości wody surowej oraz wody przeznaczonej do spożycia. Badane parametry: Tryt, Radon, Dawka orientacyjna, Izotop 226 Ra, Izotop 228 Ra spełniały wymagania sanitarne. Na podstawie przeprowadzonej analizy wyników badań próbek kontrolnych wody pobranych z poszczególnych wodociągów funkcjonujących w gminie Siechnice, z uwzględnieniem częstotliwości i poziomu występujących niezgodności, jakość wody produkowanej i dostarczanej w 2018 r. oceniono jako przydatną do spożycia przez ludzi, zgodną z wymaganiami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 07 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. 5.1 ODSTĘPSTWA OD DOPUSZCZALNYCH WARTOŚCI PARAMETRÓW I WARUNKOWA PRZYDATNOŚĆ WODY W 2018 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrocławiu nie udzielał zgód na odstępstwa od dopuszczalnych wartości parametrów. W związku z zaistniałymi przekroczeniami występującymi na terenie gminy Siechnice Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrocławiu w 2018 r. wydał decyzję o braku przydatności wody do spożycia przez ludzi z wodociągu sieciowego Przesyłowy Siechnice zarządzanego przez PPO Siechnice. Opis przeprowadzonego postępowania administracyjnego zawarto w rozdziale nr 6. 5.2 PRZEKROCZENIA WARTOŚCI DOPUSZCZALNYCH PARAMETRÓW JAKOŚCI WODY W 2018 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrocławiu stwierdził przekroczenia 28 parametrów jakości wody spośród 112 pobranych i zbadanych próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi: 3 próbki pobrane z wodociągu sieciowego Święta Katarzyna nie spełniały wymagań w zakresie dwóch parametrów manganu i ogólnej liczby mikroorganizmów, 12 z wodociągu sieciowego Suchy Dwór w zakresie smaku, zapachu oraz manganu, 3 z wodociągu Łukaszowice w zakresie smaku, siarczanów, mętności, żelaza oraz manganu, 2 z wodociągu przesyłowego Mokry Dwór w zakresie smaku, bakterii grupy coli oraz ogólnej liczby mikroorganizmów, 3 z wodociągu Przesyłowy Siechnice (zarządzanego przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Św. Katarzynie) w zakresie chloru, mętności oraz ogólnej liczby mikroorganizmów, 5 z wodociągu Przesyłowego Siechnice (zarządzanego przez Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej) w zakresie bakterii grupy coli, ogólnej liczby mikroorganizmów oraz Eschericha coli. Strona 10 z 19
6. PROWADZONE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNE W ZAKRESIE JAKOŚCI WODY Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrocławiu, w 2018 r. prowadził jedno postępowanie administracyjne w zakresie jakości wody dostarczanej przez wodociąg Przesyłowy Siechnice zarządzany przez Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Żernicka 17, 55-010 Święta Katarzyna oraz Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej Sp. z o.o., ul. Opolska 30, 55-011 Siechnice. Dnia 02.08.2018 r. Ośrodek Badań Podstawowych Projektów i Wdrożeń Ochrony Środowiska i Biotechnologii OIKOS Sp. z o.o., ul. Powstańców Śląskich 8, 55-010 Św. Katarzyna przedstawił Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu we Wrocławiu wyniki badań kontrolnych próbek wody pobranych w dniu 25.07.2018 r. w punkcie pompowni ZGK, które nie spełniały wymagań sanitarnych w zakresie parametrów mikrobiologicznych (liczba bakterii grupy coli, ogólna liczba mikroorganizmów). W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrocławiu wydał decyzję z rygorem natychmiastowej wykonalności nr 4460/18 oraz komunikat nr 04/2018 stwierdzając brak przydatności wody do spożycia produkowanej przez wodociąg sieciowy Przedsiębiorstwa Produkcji Ogrodniczej w Siechnicach. Na zlecenie Zarządcy wodociągu Przedstawiciel laboratorium OIKOS ponownie wykonał badania próbek wody pobranych w dniu 03.08.2018 r., które nie spełniały wymagań sanitarnych w zakresie parametrów mikrobiologicznych (liczba bakterii grupy coli, Escherichia coli) o czym poinformował PPIS w dniu 07.08.2018 r. Jednocześnie w tym samym dniu tj. 03.08.2018 r. PPIS pobrał próbki wody z 3 punktów (Stacja Uzdatniania Wody; Stołówka Zakładowa PPO Siechnice; pomieszczenie chloratora Zakładu Gospodarki Komunalnej). 2 próbki z 3 nie spełniały wymagań sanitarnych w zakresie chloru wolnego próbka pobrana w pomieszczeniu ZGK oraz liczby bakterii grupy coli próbka pobrana w Stacji Uzdatniania Wody. Po otrzymaniu informacji o przekroczeniach Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. oraz Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej Sp. z o.o. Siechnice podjęli działania naprawcze. Dodatkowo ZGK Sp. z o.o. wstrzymał dostawę wody z wodociągu przesyłowego Siechnice. Mieszkańcy Siechnic zaopatrywani byli w wodę z wodociągu sieciowego Św. Katarzyna. Dnia 07.08.2018 r. PPIS ponownie pobrał próbki wody z 3 punktów (Stacja Uzdatniania Wody; Stołówka Zakładowa PPO Siechnice; punkt przy portierni Zakładu PPO Siechnice). 2 próbki z 3 nie spełniały wymagań w zakresie parametrów mikrobiologicznych (ogólna liczba mikroorganizmów, liczba bakterii grupy coli). Analiza wyników badań wykazała redukcję bakterii Escherichia coli, w związku z czym PPIS wydał komunikat nr 05/2018 o warunkowej przydatności wody do spożycia z wodociągu przesyłowego Siechnice kierowanej do Zakładu Przedsiębiorstwa Produkcji Ogrodniczej Siechnice. W dniu 17.08.2018 r. próbobiorca PPIS ponownie pobrał kontrolne próbki wody z 2 punktów (Stołówka Zakładowa PPO Siechnice; punkt przy portierni Zakładu PPO Siechnice). Po zapoznaniu się z wynikami badań z dnia 17.08.2018 r., PPIS stwierdził Strona 11 z 19
w komunikacie nr 06/18 przydatność wody do spożycia z wodociągu przesyłowego Siechnice zaopatrzenie w kierunku Zakładu Przedsiębiorstwa Produkcji Ogrodniczej. W dniu 08.08.2018 r. Przedstawiciel laboratorium OIKOS pobrał próbki wody z 3 punktów zarządzanych przez Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. (ul. Jarzębinowa; ul. Kolejowa 15; ul. Szkolna 4), które spełniały wymagania sanitarne określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W dniu 13.08.2018 r. PPIS również pobrał próbki wody w tych samych punktach, jednak 2 próbki wody nie spełniały wymagań sanitarnych w zakresie liczby bakterii grupy coli oraz mętności. Zarządca podjął działania naprawcze oraz zgłosił gotowość do kontrolnego poboru próbek wody. PPIS po zapoznaniu się z wynikami badań próbek wody pobranych przez próbkobiorcę PSSE dnia 24.08.2018 r. z 3 punktów (ul. Jarzębinowa; ul. Kolejowa 15; ul. Osiedlowa - pompownia), które odpowiadały wymaganiom sanitarnym, stwierdził w komunikacie nr 07/18 przydatność wody do spożycia z wodociągu przesyłowego Siechnice zaopatrzenie w kierunku miejscowości Siechnice. Jednocześnie PPO Siechnice wznowiło dostawę wody do pompowni ZGK, z której wodę kierowano do Siechnic. 7. DZIAŁANIA NAPRAWCZE PROWADZONE PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA WODOCIĄGOWO-KANALIZACYJNE W 2018 r. w pobranych i zbadanych próbkach kontrolnych wody z: wodociągu sieciowego Święta Katarzyna w 3 próbkach z 20 stwierdzono przekroczenia parametrów fizykochemicznych (mangan) oraz mikrobiologicznych (ogólna liczba mikroorganizmów). wodociągu sieciowego Suchy Dwór w 12 próbkach stwierdzono przekroczenie wskaźników fizykochemicznych (smak, zapach, mangan). z wodociągu sieciowego Łukaszowice w 3 próbkach stwierdzono przekroczenia parametrów fizykochemicznych (mętność, mangan, żelazo, siarczany i smak). wodociągu przesyłowego Mokry Dwór w 2 próbkach stwierdzono przekroczenia wskaźników mikrobiologicznych (bakterie grupy coli, ogólna liczba mikroorganizmów) oraz wskaźnika fizykochemicznego (smak). wodociągu Przesyłowego Siechnice (zarządzany przez Zakład Gospodarki Komunalnej) w 3 próbkach z 12 stwierdzono przekroczenia wskaźników fizykochemicznych (chlor wolny, mętność) oraz jednego mikrobiologicznego (bakterie grupy coli). Po stwierdzonych przekroczeniach w kontrolnych próbkach wody, zarządca wodociągów Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. podejmował działania naprawcze (m.in. płukanie sieci wodociągowej rozprowadzającej i sieci wewnętrznej w miejscach, w których w badaniach laboratoryjnych stwierdzono pogorszenie jakości wody, zwiększenie dawki podchlorynu sodu, regeneracja złoża do usuwania manganu), które wyeliminowały powstałą niezgodność dotyczącą wymagań sanitarnych określonych dla wody przeznaczonej do spożycia. Strona 12 z 19
Liczba próbek ogółem Liczba próbek niespełniających wymagań -parametry mikrobiologiczne Liczba próbek niespełniających - parametry fizykochemiczne W wodociągu Przesyłowym Siechnice zarządzany przez Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej w Siechnicach w 5 próbkach z 24 stwierdzono przekroczenia parametrów mikrobiologicznych (bakterie grupy coli, ogólna liczba mikroorganizmów oraz Eschericha coli). Po stwierdzonych przekroczeniach w kontrolnych próbkach wody, Zarządca podejmował działania naprawcze (m.in. dezynfekcja, płukanie sieci wodociągowej rozprowadzającej i sieci wewnętrznej w miejscach, w których w badaniach laboratoryjnych stwierdzono pogorszenie jakości wody), które eliminowały powstałe niezgodności dotyczące wymagań sanitarnych określonych dla wody przeznaczonej do spożycia. W tabeli nr 8 przedstawiono ilość, rodzaj oraz wielkość przekroczonych parametrów dla poszczególnych wodociągów funkcjonujących na terenie gminy Siechnice. Tabela 8. Przekroczone wartości dopuszczalnych parametrów i wskaźników jakości wody wraz z podaniem liczby stwierdzonych przekroczeń Nazwa wodociągu Przekroczony parametr fizykochemiczny i max. jego wartość (norma) Przekroczony wskaźnik mikrobiologiczny i max. jego wartość (norma) Święta Katarzyna 20 1 2 1. Mangan: 154 µg/l (50 µg/l ) 80 µg/l (50 µg/l ) 1. Ogólna liczba mikroorganizmów w 22ºC±2 o C po 72 h: >300 jtk/1ml (200jtk/1ml) 1. Smak: Nieakceptowalny (Akceptowalny) w 10 próbkach 2. Zapach: 3S (Akceptowalny) Suchy Dwór 26 0 12 3. Mangan: 859 µg/l (50 µg/l ) 305 µg/l (50 µg/l ) 262 µg/l (50 µg/l ) 109 µg/l (50 µg/l ) - Łukaszowice 15 0 3 1. Smak: 4 TFN (Akceptowalny) 2. Siarczany 309 mg/l (250 mg/l) 3. Mangan: 65 µg/l (50 µg/l) 108 µg/l (50 µg/l) 152 µg/l (50 µg/l) 4.Mętność: 20 NTU (1 NTU) 6. Żelazo: 2970 µg/l (200 µg/l) - Strona 13 z 19
Liczba próbek ogółem Liczba próbek niespełniających wymagań -parametry mikrobiologiczne Liczba próbek niespełniających - parametry fizykochemiczne Nazwa wodociągu Przekroczony parametr fizykochemiczny i max. jego wartość (norma) Przekroczony wskaźnik mikrobiologiczny i max. jego wartość (norma) Mokry Dwór - przesyłowy 7 1 1 1. Smak: 3 TFN (Akceptowalny) 1. Bakterie grupy coli: 28 jtk/100ml (0 jtk/ 100ml) 2. Ogólna liczba mikroorganizmów w 22 o C±2 o C po 72 h: >300jtk/1ml (200 jtk/1 ml) Przesyłowy Siechnice zarządzany przez ZGK Sp. z o.o. 13 1 2 1. Mętność: 2,8 NTU (1 NTU) 2. Chlor wolny: 4,0 mg/l (0,3 mg/l) 1. Bakterie grupy coli: 3NPL/100 ml (0 NPL/100 ml) 1. Ogólna liczba mikroorganizmów w 22 o C±2 o C po 72 h: Przesyłowy Siechnice zarządzany przez PPO Siechnice 24 5 0 - >300 jtk/1ml (200 jtk/1 ml) 184 jtk/1ml (100 jtk/1 ml) 2. Bakterie grupy coli: 1 NPL/100ml (0 NPL/100ml) 2 NPL/100ml (0 NPL/100ml) 78 jtk /100ml (0 jtk/100ml) 33 jtk/100ml (0 jtk/100ml) 3. Eschericha coli: 17 jtk/100ml (0 jtk/100ml) 8. SZACOWANIE RYZYKA ZDROWOTNEGO 8.1 WSKAZANIE WPŁYWU NA ZDROWIE KONSUMENTÓW PRZEKROCZEŃ WARTOŚCI DOPUSZCZALNYCH PARAMETRÓW JAKOŚCI WODY Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrocławiu, w związku z przekroczeniem parametrów mikrobiologicznych (liczba bakterii grupy coli, ogólna liczba mikroorganizmów) w dniu 25.07.2018 r. w punkcie zarządzany przez Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej w Siechnicach, przeprowadził szacowanie ryzyka zdrowotnego. Z uwagi na wysokie ryzyko zagrożenia zdrowia, PPIS we Wrocławiu wydał decyzję o braku przydatności wody do spożycia przez konsumentów. Zarządca PPO Siechnice wstrzymał dostawę wody przez wodociąg Przesyłowy Siechnice w kierunku miejscowości Siechnice. PPIS we Wrocławiu po przeanalizowaniu licznych wyników badań próbek kontrolnych, dnia 21.08.2018 r. stwierdził przydatność wody do spożycia. Przez okres 11 dni (od 02- Strona 14 z 19
12.08.2018 r.) woda była nieprzydatna do spożycia, następnie przez okres 8 dni (od 13-20.08.2018 r.) woda była warunkowo przydatna, natomiast w pozostałym czasie przydatna do spożycia. W odniesieniu do parametrów i wskaźników, dla których wykazano przekroczenie norm sanitarnych, oceniając rodzaj przekroczonych parametrów i wskaźników, stwierdzone przekroczenia i liczbę próbek, których te przekroczenia dotyczyły nie stwierdzono negatywnego wpływu na zdrowie konsumentów związanego ze spożyciem wody produkowanej przez wodociągi sieciowe funkcjonujące na terenie gminy Siechnice. Wpływ przekroczonych parametrów mikrobiologicznych na zdrowie konsumentów w oparciu o wytyczne dotyczące jakości wody do picia opracowane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego: Parametr ogólnej liczby mikroorganizmów jest stosowany jako wskaźnik oceny stanu sanitarnego systemów dystrybucji wody. Powszechnym źródłem występowania mikroorganizmów jest środowisko zarówno wodne jak i glebowe, co oznacza, że mogą zostać wykryte również w systemie wodociągowym. Nie wszystkie mikroorganizmy w wyniku ich spożycia stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi, jednak u osób z obniżoną odpornością mogą wywoływać zakażenia. Redukcję bakterii prowadzi się poprzez fizyczne procesy uzdatniania wody jak koagulację, flokulację sedymentację czy filtrację oraz chemiczne jak chlorowanie i ozonowanie. Dopuszczalny jest wzrost mikroorganizmów w wodzie doprowadzanej do sieci wodociągowej do 100 jtk/1ml oraz w kranie u konsumenta do 200 jtk/1ml. Bakterie grupy coli występują naturalnie w środowisku wodnym, glebowym, w materiale roślinnym oraz w przewodzie pokarmowym człowieka. Parametr ten jest wykorzystywany jako wskaźnik czystości systemów dystrybucji wody. Ze względu na to, że obecność bakterii grupy coli nie zawsze wskazuje na skażenie kałowe wody, należy przeprowadzić kontrolę innych wskaźników mikrobiologicznych jak Eschericha coli czy enterokoków. Zanieczyszczenia kałowe występujące w wodzie stanowią źródło bakterii chorobotwórczych, a tym samym zagrożenie dla zdrowia ludzi powodujące np. zatrucia jelitowe. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi wartość parametryczna dla bakterii grupy coli wynosi 0 jtk lub NPL w 100 ml wody. Eschericha coli - bakteria, która naturalnie występuje w przewodzie pokarmowym człowieka, jednak po dostaniu się poza przewód pokarmowy może powodować poważne zakażenia np. dróg moczowych. Wykorzystywana jest jako wskaźnik sygnalizujący skażenie pochodzenia kałowego oraz wskaźnik skuteczności dezynfekcji wody. Źródłem bakterii jest nieprawidłowe działanie procesów uzdatniania i dezynfekcji wody lub zanieczyszczenia, które wynika z naruszenia systemu dystrybucji wody. Aby uniknąć zakażenia bakteryjnego należy przestrzegać zasad higieny osobistej, dokładnie myć owoce i warzywa oraz przegotować wodę o nieznanym pochodzeniu. Strona 15 z 19
8.2 ZGŁOSZONE REAKCJE NIEPOŻĄDANE ZWIĄZANE ZE SPOŻYCIEM WODY NA DANYM OBSZARZE W 2018 r. do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu wpłynęły dwa zgłoszenia mieszkańców dotyczące niepożądanych reakcji związanych ze spożyciem wody produkowanej i dostarczanej na terenie gminy Siechnice. Dnia 28.03.2018 r. do PPIS we Wrocławiu wpłynął wniosek dotyczący złej jakości wody z wodociągu sieciowego Suchy Dwór zarządzany przez Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. W dniu 10.04.2018 r. zostały pobrane próbki wody przez Przedstawiciela PPIS we Wrocławiu z 3 punktów (SUW Suchy Dwór, hydrant zasilający budynek, instalacja wewnętrzna budynku) - pod względem mętności oraz manganu próbki nie spełniały wymagań sanitarnych. Po podjęciu działań naprawczych (płukanie sieci wodociągowej) przez Zarządcę wodociągu ponownie pobrano próbki w dniu 17.04.2018 r. próbki nie spełniały wymagań sanitarnych w zakresie dwóch parametrów smaku i manganu. Ze względu na utrzymujące się pogorszenie jakości wody powyżej 30 dni, PPIS we Wrocławiu na wniosek Strony udzielił zgody na przedłużenie terminu prowadzenia działań naprawczych do 60 dni. W dniu 24.05.2018 r. PPIS we Wrocławiu ponownie pobrał próbki wody, które nie spełniały wymagań jakości wody w zakresie parametru smaku. W związku z powyższym prowadzone były dalsze działania naprawcze przez ZGK Sp. z o.o. Na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych w dniu 10.07.2018 r., stwierdzono, że jakość wody w badanych próbkach odpowiadała wymaganiom sanitarnym, ustalonych dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Zgłoszenie mieszkańca gminy Siechnice było uzasadnione z uwagi na podwyższoną zawartość manganu. Kolejne zgłoszenie wpłynęło do PPIS we Wrocławiu dnia 20.06.2018 r. i dotyczyło złej jakości wody podawanej z wodociągu sieciowego Święta Katarzyna do wielorodzinnego budynku mieszkalnego w Świętej Katarzynie. W dniu 29.06.2018 r. pobrano do badań próbki wody z 4 punktów (SUW w Świętej Katarzynie, hydrant zasilający budynek i dwa punkty z instalacji wewnętrznej). Badanymi parametrami były smak, zapach, ogólna liczba mikroorganizmów, liczba bakterii grupy coli oraz Escherichia coli. Na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych PPIS we Wrocławiu stwierdził, że jakość wody w badanych próbkach odpowiadała wymaganiom sanitarnym, o czym poinformowano wnioskującego. Interwencja nie była zasadna z uwagi na brak przekroczeń badanych parametrów. 8.3 WYSTĄPIENIE PRZYPADKÓW CHORÓB WODOZALEŻNYCH W 2018 r. do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu nie wpłynęło żadne zgłoszenie dotyczące wystąpienia przypadków chorób wodozależnych na terenie gminy Siechnice. 9. OCENA OBSZAROWA TABELA Strona 16 z 19
Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Świętej Katarzynie Ocena jakości wody dostarczanej w ramach zbiorowego zaopatrzenia oraz z ujęć indywidualnych dla gminy Siechnice za rok 2018 LP. 1. Producent wody (nazwa) Eksploatowany wodociąg (zaopatrywane miejscowości) Wodociąg publiczny: SUW Święta Katarzyna (Święta Katarzyna, Groblice, Zębice, Kotowice, Durok, Grodziszów, Sulęcin, Szostakowice, część Sulimowa, część Siechnic) Produkcja wody (m 3 /dobę) Liczba zaopatrywanej ludności Uzdatnianie wody (metody) oraz dezynfekcja (metody) 1392 9692 Napowietrzanie filtracja na złożu kwarcowym filtracja na złożu węglowym nanofiltracja dezynfekcja stała podchlorynem sodu Kwestionowane parametry w ciągu roku (liczba zbadanych próbek złych w stosunku do liczby wszystkich zbadanych w roku) Mangan, ogólna liczba mikroorganizmów w 22 C ± 2 C po 72 h (3/20) Prowadzone działania naprawcze Płukanie sieci wodociągowej, zwiększenie dawki podchlorynu sodu Prowadzone postępowania administracyjne* (rodzaj decyzji: warunkowa, odstępstwo, brak przydatności, opłatowa) + czas trwania przekroczenia Roczna ocena jakości wody w roku 2018 - Przydatna do spożycia MPWiK Wrocław (do Radwanic) SUW Suchy Dwór (Biestrzyków, Żerniki Wrocławskie, Smardzów, część Iwin, Radomierzyce, Zacharzyce) 651,3 3068 764 3682 Napowietrzanie filtracja dezynfekcja stała podchlorynem sodu Smak, Mangan, Zapach (12/26) Płukanie sieci wodociągowej, dodatkowa wentylacja zbiornika wody czystej na SUW, naprawa wentylacji zbiornika reakcji na Decyzja opłatowa Przydatna do spożycia
Przedsiębiorstwo Produkcji Ogrodniczej Sp. z o.o., ul. Opolska 30, 55-011 Siechnice MPWiK Wrocław (do Iwin) 94 615 SUW SUW Łukaszowice (Łukaszowice, Ozorzyce, Bogusławice, Szostakowice, część Sulimowa) Mokry Dwór - przesyłowy (Mokry Dwór, Trestno, Blizanowice) 187 658 Napowietrzanie filtracja odwrócona osmoza dezynfekcja stała podchlorynem sodu 37,3 459 - Mętność, Mangan, Żelazo, siarczany, smak (3/15) Smak, bakterie grupy coli, ogólna liczba mikroorganizmów w 22 C ± 2 C (2/7) Regeneracja złoża do usuwania manganu, płukanie wody poprzez upust z hydrantu, dodatkowe napowietrzanie w zbiorniku reakcji na SUW Płukanie sieci wodociągowej - Przydatna do spożycia - Przydatna do spożycia 2. Przesyłowy Siechnice (część Siechnic) Przesyłowy Siechnice (część Siechnic - Osiedle Hiszpańskie, Zakład Przedsiębiorstwa Produkcji Ogrodniczej Siechnice ) 943 2688 Napowietrzanie filtracja dezynfekcja stała podchlorynem sodu Ok. 607 Ok. 62 Napowietrzanie filtracja dezynfekcja stała podchlorynem sodu Chlor wolny, Mętność, Liczba bakterii grupy coli (3/12) Liczba bakterii grupy coli, Ogólna liczba mikroorganizmów w 22 C±2 C po 72 h, Escherichia coli (5/24) Obniżenie dawki chloru, płukanie sieci wraz z ciągłą kontrolą stężeń chloru Płukanie sieci wodociągowej Decyzja o warunkowej przydatności wody do spożycia (15 dni), Decyzja opłatowa Decyzja o braku przydatności wody do spożycia (19 dni), Warunkowo przydatna w czasie 13-27.08.2018 r. W pozostałym czasie przydatna do spożycia Nieprzydatna do spożycia w czasie 02-12.08.2018 r. Warunkowo przydatna w czasie 13-20.08.2018 r. W pozostałym czasie przydatna do spożycia Strona 18 z 19
Strona 19 z 19