Polska Izba Cła Logistyki i Spedycji Słubice dnia 23.09.2014 Ministerstwo Finansów Szanowna Pani Kinga Filipowicz dotyczy: projektu rozporządzenia w sprawie wpisu na listę agentów celnych W imieniu Polskiej Izby Cła, Logistyki i Spedycji po dokonaniu analizy projektu z dnia 08.09.2014 rozporządzenia w sprawie wpisu na listę agentów celnych pragnę przedstawić poniższe uwagi wzgl. propozycje zmiany projektu. Przedmiotowe rozporządzenie jest rozporządzeniem wykonawczym do Prawa Celnego 1 w brzmieniu nadanym ustawą o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych 2. Zadaniami rozporządzenia jest zgodnie z art. 80 ust. 8 Prawa Celnego określenie: 1. sposobu prowadzenia listy agentów celnych, 2. trybu dokonywania wpisu na listę agentów celnych, 3. dokumentów dołączanych do wniosku o wpis na listę agentów celnych. Niestety, ale w naszej ocenie projekt rozporządzenia w przedstawionym kształcie nie może być oceniony pozytywnie. Ad. 1 sposób prowadzenia listy agentów celnych Na temat sposobu prowadzenia listy agentów celnych rozporządzenie zawiera wyłącznie jeden przepis 2 projektu rozporządzenia, który stanowi, iż lista agentów celnych jest prowadzona w formie elektronicznej. Polska Izba Cła Logistyki i Spedycji ul. Kopernika 30/620, 00-336 Warszawa www.piclis.org.pl e-mail: biuro@piclis.org.pl KRS 0000130701 NIP 526-265-82-00 REGON 015244029 Bank BGŹ S.A. 81 20301 0045 1110 0000 0225 9620
Rozporządzenie nie rozstrzyga innych podstawowych kwestii, jak: kto ma dostęp do listy agentów celnych, w jaki sposób informacja o osobach znajdujących się na liście jest udzielana, jak często lista agentów celnych jest publikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów. Brak powyższych regulacji powoduje, że w naszej ocenie nie można uznać, by dyspozycja delegacji ustawowej została przez rozporządzenie w jakikolwiek sposób wykonana. Ad. 2 tryb dokonywania wpisu na listę agentów celnych W zakresie trybu dokonywania wpisu na listę agentów celnych projekt rozporządzenia zawiera również szczątkową regulację: określa dane objęte wpisem na listę agentów celnych, określa dane konieczne we wniosku o wpis. Taka regulacja jest podobnie jak w zakresie sposobu prowadzenia listy agentów celnych nieprecyzyjna i niewystarczająca. Nie zawiera ona podstawowych i niezbędnych kwestii, takich jak: w jakiej formie następuje wpis lub odmowa wpisu na listę agentów celnych (decyzja, postanowienie czy inne), w oparciu o jakie przepisy następuje wpis (np. kodeks postępowania administracyjnego), czy od rozstrzygnięcia służy odwołanie lub inny środek prawny. Ad. 3 określenie dokumentów załączanych do wniosku o wpis na listę agentów celnych Ten punkt jest ściśle związany z punktem 2 trybem dokonywania wpisu na listę agentów celnych, gdyż stanowi podstawę oceny spełnienia warunków do dokonania wpisu. W tym zakresie regulacja zawarta w rozporządzeniu jest częściowo narzucona ramami ustawowymi i nie może w tym zakresie poprawiać zawartych w ustawie 2
rozstrzygnięć w zakresie zastrzeżeń co do kształtu rozwiązań przyjętych w ustawie pozwalamy sobie odesłać do naszego stanowiska wyrażonego w pismach z 15.10.2013 oraz 10.04.2014 w toku prac nad projektem ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych. Nawet jednak gdyby oceniać projekt rozporządzenia z perspektywy i jedynie w ramach narzuconych ustawą, to rozporządzenie należy ocenić negatywnie. W istocie bowiem rozporządzenie stanowi jedynie dosłowne powtórzenie sformułowań zawartych w ustawie: kryterium (określone w ustawie) posiadanie dyplomu ukończenia studiów wyższych, na kierunku w dziedzinie nauk ekonomicznych, prawnych lub technicznych, obejmujących wiedzę i umiejętności z zakresu prawa administracyjnego i finansowego, w szczególności prawa celnego (art. 80 ust. 2 pkt 1) posiadanie świadectwa ukończenia studiów podyplomowych w tym zakresie (art. 80 ust. 2 pkt 1) posiadanie przynajmniej trzyletniego doświadczenia w sprawach celnych (art. 80 ust. 2 pkt 2) przez doświadczenie należy rozumieć okres zawodowego wykonywania przed organem celnym czynności określonych przepisami prawa celnego lub okres kształcenia specjalistycznego w szkołach policealnych, przygotowujące do wykonywania takich czynności, w przypadku ukończenia go nie wcześniej niż 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis (art. 80 ust. 3) wymagany załącznik do wniosku (zgodnie z rozporządzeniem) dyplom ukończenia studiów wyższych, na kierunku w dziedzinie nauk ekonomicznych, prawnych lub technicznych, obejmujący wiedzę i umiejętności z zakresu prawa administracyjnego i finansowego, w szczególności prawa celnego ( 4 ust. 2 pkt 1) świadectwo ukończenia studiów podyplomowych w tym zakresie ( 4 ust. 2 pkt 1) dokument potwierdzający co najmniej trzyletnie doświadczenie w sprawach celnych ( 4 ust. 2 pkt 2) Jak wydać z powyższego porównania, rozporządzenie mimo że pozornie wypełnia delegację ustawową przez określenie dokumentów, które należy załączyć do wniosku to sposób wykonania tej delegacji powoduje, że możliwość realizacji ustawy staje pod znakiem zapytania. Należy bowiem zwrócić uwagę, że określenie dokumentów, które należy załączyć do wniosku ma służyć prawidłowej ocenie przez organ dokonujący wpisu, czy wnioskodawca spełnił kryteria ustawowe. Jeżeli pierwszy kryterium jest posiadanie dyplomu ukończenia studiów wyższych, na kierunku w dziedzinie nauk ekonomicznych, prawnych lub technicznych, obejmujących wiedzę i umiejętności z zakresu prawa administracyjnego i finansowego, w szczególności 3
prawa celnego (art. 80 ust. 2 pkt 1 ustawy) to rozporządzenie powinno wskazywać dokument, pozwalający na ocenę spełniania tego warunku. Dokument określony w rozporządzeniu nie pozwala na taką ocenę. Dopiero suplement do dyplomu pozwala ocenić co zawierał program odbytych studiów. Brak suplementu powoduje, że organ dokonujący wpisu na listę agentów celnych ma dwie możliwości: nie sprawdzać spełnienia kryterium ustawowego i poprzestać na sprawdzeniu czy do wniosku załączono dyplom studiów ekonomicznych, prawnych lub technicznych, uznając że jest to równoznaczne ze spełnieniem warunku określonego w ustawie, zażądać od wnioskodawcy dodatkowych dokumentów (np. suplementu do dyplomu), co z kolei spowoduje niewykonanie rozporządzenia i nałożenie na wnioskodawcę obowiązku przedłożenia dokumentu nie określonego w rozporządzeniu mimo iż to rozporządzenie powinno precyzować jakie dokumenty należy przedłożyć. W zakresie kryterium posiadania doświadczenia w sprawach celnych rozporządzenie w ogóle nie wskazuje sposobu dokumentowania spełnienia tego warunku, poprzestając na powtórzeniu cyt. dokument potwierdzający co najmniej trzyletnie doświadczenie w sprawach celnych. W tym zatem zakresie rozporządzenie nie tylko że nie zawiera poprawnej regulacji uszczegóławiającej ustawę, ale w ogóle takiej regulacji nie zawiera. W tym zakresie regulacja rozporządzeniem nie wnosi do porządku prawnego absolutnie nic. Jakkolwiek zgodzić się należy, że wskazanie katalogu zamkniętego byłoby w tym wypadku bardzo trudne, skoro doświadczenie zawodowe można zdobyć i udokumentować w różny sposób, to wskazane byłoby, by rozporządzenie wykonawcze taki katalog, nawet przykładowy, zawierało. Przykładowymi dokumentami, które mogą potwierdzić doświadczenie w sprawach celnych, mogłyby być: świadectwo pracy ze wskazaniem zakresu obowiązków, zaświadczenie od pracodawcy / zleceniodawcy ze wskazaniem zakresu obowiązków, zaświadczenie o odbyciu praktyki ze wskazaniem zakresu tematycznego praktyki czy zakresu obowiązków, kopie dokumentów przygotowanych przez wnioskodawcę w sprawach celnych, świadectwo ukończenia kursu w szkole policealnej, z którego wynikałoby, że program przygotowuje do wykonywania czynności z zakresu prawa celnego. Podsumowując przedstawiony projekt rozporządzenia należy stwierdzić, że nie wypełnia on delegacji ustawowej i wydanie rozporządzenia w tym brzmieniu spowoduje, że 1. albo warunki dla wpisu na listę agentów celnych określone w ustawie nie będą przestrzegane, 4
2. albo zapisy rozporządzenia będą przepisami niestosowanymi, gdyż organ dokonujący wpisu będzie działał w duchu ustawy opierając się jedynie na ustawie i określonych w niej kryteriach pomijając zupełnie treść rozporządzenia. Z punktu widzenia zasad prawidłowej legislacji oba rozwiązania są nie do przyjęcia w państwie prawa, którym szczyci się być Polska. W wypadku jakichkolwiek pytań proszę o kontakt. Z poważaniem Piotr Gołdyn Prezes Rady Przepisy: 1) Ustawa z dnia 19.03.2004 Prawo Celne (Dz.U. z 2004 Nr 68 poz. 623 z późn.zm.). 2) Ustawa z dnia 09.05.2014 o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych (Dz.U. z 2014 poz. 768). 5