Co to jest biznes plan? Biznes plan jest zestawem dokumentów (analiz i programów), w których na podstawie oceny sytuacji strategicznej firmy oraz danych historycznych zawarta jest projekcja celów firmy i sposobów ich osiągniecia, przy uwzględnieniu wszystkich istniejcych uwarunkowańnatury: finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej, kadrowej i technologicznej 2
Sporządzenie Biznes Planu staje się koniecznością przed założeniem nowego przedsiębiorstwa podczas łączenia przedsiębiorstw w trakcie uzyskania zewnętrznych środków na finansowanie swojej działalności lub ryzykownych przedsięwzięć w krytycznym okresie (np. zmiana form własności lub profilu działalności, ukierunkowanie na nowe rynki, duże inwestycje, modernizacja 3
Planowanie jest to proces, który wymaga cyklicznej weryfikacji: celów, metod, zadańi potrzeb firmy. 4
Struktura strategicznego planu firmy 5
OTOCZENIE (szanse, zagrożenia) ZASOBY (silne i słabe strony) STRATEGICZNA POZYCJA FIRMY CELE 6
Dwufazowy model planowania proponowany dla małych firm 7
Faza I Sformułowanie celów, założeń i strategii firmy 1. Jakiego typu firmę prowadzę? 2. Jakie jest miejsce mojej firmy w branży? 3. Kim są klienci mojej firmy i gdzie jest zlokalizowany mój rynek? 4. Jakie wyobrażenie o mojej firmie mają klienci? 5. Jak wyobrażam sobie swojąfirmęza 5 lat? 6. Jakie działania mogę podjąć, aby wzrósł zysk? 7. Jakie warunki muszę spełnić, aby udoskonalić produkt? 8. Jakie są źródła mojej przewagi nad konkurencyjnymi firmami i czy umiem je wykorzystać? 9. Co jest największym problemem w mojej firmie i czy wiem jak go rozwiązać? 10. Jaką część rynku chciałbym opanować w następnym okresie (miesiącu, kwartale, roku)? 11. Czy moja polityka personalna jest akceptowana przez pracowników? 12. W jaki sposób chcę finansować rozwój firmy? 8
Faza II Opracowanie planu działania firmy (Biznes Planu) Sporządzanie prognozy sprzedaży Ocena zasobów materialnych firmy Ocena zapotrzebowania na środki finansowe Ocena zasobów ludzkich 9
Struktura Biznes Planu 1. streszczenie projektu przedsięwzięcia 2. profil i zakres działania firmy 3. założenia planu strategicznego przedsięwzięcia 4. plan techniczny 5. plan marketingowy 6. planorganizacyjny 7. plan finansowy 8. dane niezbędne do wypełnienia typowego wniosku kredytowego 9. wnioskii podsumowanie 10. załączniki 10
1. Streszczenie projektu przedsięwzięcia Wstreszczeniu musząbyćjasno i czytelnieprzedstawione wszystkie najistotniejsze dla całego opisanego w Biznes Planie przedsięwzięcia elementy: celsporządzenia BP i opis korzyści wysokość środków finansowych potrzebnych do osiągnięcia celu krótkiopis produktu i rynku zestawienienajważniejszych elementów planów finansowych (sprzedaż, zyskw okresie3-5 lat) opis kadry menedżerskiej (jej doświadczeń w zarządzaniu) - szczególnie w przypadku przedsiębiorstw rozpoczynających działalność lub powołania nowego kierownictwa 11
Historia firmy 2. Profil i zakres działania firmy data i forma założenia firmy najważniejsze dane finansowe najbardziej znaczące osiągnięcia firmy (z uwzględnieniem wyrobów, ich rozwoju, sukcesów rynkowych) dane o poprzednich i aktualnych udziałowcach obecny stan prawny, finansowy i organizacyjny firmy Zamierzenia na przyszłość dewiza (misja) firmy cel działania cel konstrukcji planu 12
3. Założenia planu strategicznego przedsięwzięcia Analiza strategiczna opis elementów otoczenia opis zasobów będących w dyspozycji firmy opis celów i oczekiwań właścicieli firmy, wraz z komentarzem oceniającym wpływ wymienionych wyżej czynników na szanse realizacji całego przedsięwzięcia Wybór strategii czyli ocena wypływu na funkcjonowanie firmy pięciu następujących czynników: możliwości pojawienia się konkurentów siły przetargowej dostawców siły przetargowej nabywców możliwości pojawienia się substytucyjnych wyrobów poziomu rywalizacji między dotychczasowymi konkurentami Wdrożenie strategii czyli opisanie sposobu wdrożenia wybranego wariantu, zapewniającego pełną realizację jego założeń 13
Strategia produkcji zasady wprowadzania nowych wyrobów modernizacja dotychczasowych produktów dywersyfikacja(zróżnicowanie asortymentu) poziom jakości i nowoczesności wyrobu 4. Plan techniczny Opis produktu i jego technologii charakterystyka produktu istotne zalety konkurencyjność jakość trwałość korzyści dla nabywców Majątek produkcyjny grunty budynki i budowle maszyny i urządzenia środki transportu inne środki trwałe 14
4. Plan techniczny c.d Poziom zapasów wyrobów gotowych, materiałów i surowców określenie materiałów i surowców używanych w procesie produkcji czy te materiały i surowce sąłatwo dostępne czy istnieją alternatywne źródła dostaw materiałów czy ceny materiałów mogą być negocjowane Zdolności produkcyjne i plan produkcji zdolności produkcyjne stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych oraz skala produkcji czynniki decydujące o możliwości osiągnięcia planowanej produkcji Koszty produkcji koszty zużycia materiałów i surowców bezpośrednio produkcyjnyh koszty zużycia energii dla potrzeb produkcji bezpośredniej większość kosztów utrzymania firmy koszty amortyzacji, które zależąod wartości majątku produkcyjnego Ponieważz reguły poziom kosztów jest trudny do wcześniejszego oszacowania, zaleca się 10-20% rezerwy kosztów 15
5. Plan marketingowy Analiza rynku cechy produktu akceptowanego przez konsumentów charakterystyka klientów (wiek, dochody płeć, zawód, styl życia, zainteresowania) szanse i zagrożenia związane z produktami komplementarnymi i substytucyjnymi prognozy kształtowania się popytu w ciągu najbliższych trzech do pięciu lat udział w rynku naszej firmy na tle naszych konkurentów działania na rzecz zwiększenia sprzedaży Ceny wyrobów czy ceny produktów firmy ustalone sąjedynie na podstawie kosztów produkcji powiększonych o marżęzysku, czy może uwzględniająrównieżwpływ sytuacji na rynku zbytu (popyt i podaż, atrakcyjność wyrobu, sezonowość)? jakie zmiany cen planujemy w ciągu okresu objętego planem? jaki wpływ majązmiany cen na kształtowanie sięudziału w rynku? 16
5. Plan marketingowy c.d. Zasady dystrybucji najważniejsi klienci, wielkość składanych przez nich zamówień, forma sprzedaży(własna siećsklepów, wykorzystanie dystrybutorów i przedstawicieli handlowych), wysokośćmarżdla hurtu i detalu, specjalne warunki sprzedaży (rabaty, prawa wyłączności dla niektórych dystrybutorów itp.), sprzedawcy (liczba pracowników zatrudnionych przy sprzedaży, polityka i struktura wynagradzania, np. prowizje), realizacja czynności dystrybucyjnych (sortowanie, kompletowanie, usługi serwisowe). Reklama i promocja sprzedaży sposoby wprowadzania firmy na rynek, sposoby prowadzenia reklamy i promocji sprzedaży, dobór mediów do prowadzenia promocji i reklamy sprzedaży, stosowane materiały promocyjne, formy promocji, działania w zakresie public relation, koszty prowadzenia reklamy i promocji sprzedaży. 17
6. Plan organizacyjny Organizacja pracy i zasoby ludzkie struktura organizacyjna firmy, kadra menedżerska (zakres obowiązków, kwalifikacje), stali doradcy i konsultanci, potrzeba uzupełnienia kadry menedżerskiej, charakterystyka pozostałych pracowników. Kalendarz organizacyjny zamierzenia krótkoterminowe (zmniejszenie poziomu zapasów, program szkolenia kadry kierowniczej itp.), zamierzenia średnioterminowe (wprowadzenie sprawnego systemu kontroli, utworzenie nowej sieci dystrybucji itp.), zamierzenia długoterminowe (wprowadzenie zmian organizacyjnych, zakup nowych technologii itp.). Koszty zatrudnienia kadry menedżerskiej, konsultantów i doradców, pracowników bezpośrednio produkcyjnych, pozostałych pracowników. 18
7. Plan finansowy Źródło danych wejściowych Założenia prognoz finansowych Założenia wariantów, rachunek wyników Bilans Zestawienie przepływów środków pieniężnych Analiza wskaźnikowa, ocena efektywności przedsięwzięcia 19
8. Wnioski i podsumowanie W podsumowaniu Biznes Planu należy skoncentrować się na zagrożeniach, których zaistnienie będzie warunkowało powodzenie całego zaplanowanego zamierzenia oraz wskazaćpropozycje kierownictwa firmy prowadzące do ich eliminacji lub przynajmniej łagodzenia niepożądanych skutków. Do najbardziej typowych zagrożeń należą: niekorzystne trendy w branży, zachowania konkurencji (np. obniżenie cen, wprowadzenie atrakcyjniejszych produktów), niedobór siły roboczej, przekroczenie kosztów projektowania, produkcji, działań rynkowych, złe oszacowanie wielkości produkcji, sprzedaży, wyników finansowych, złe zaplanowanie terminów wdrożenia przedsięwzięcia, osiągania celów etapowych (np.termin wdrożenia nowego produktu, nieterminowe dostawy), trudności w uzyskaniu kredytów. 20
9. Załączniki W załącznikach najczęściej zamieszczane są następujące dane i zagadnienia: Słownik używanych zwrotów i terminów Harmonogram realizacji planu Dane techniczne i produkcyjne Specyfikacje techniczne i patentowe Badania rynku i plan marketingu Stan zamówień i zapytań na oferowane wyroby Lista aktualnych akcjonariuszy Schematy organizacyjne Życiorysy kadry kierowniczej i członków zarządu Dodatkowe dane finansowe, nie zamieszczone w planie finansowym 21
1. PLAN FINANSOWY 1.1 Koszty uruchomienia przedsięwzięcia Zakupy, na które zostanie przeznaczona wnioskowana kwota: Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Razem: Nazwa zakupu Kwota Wkład własny w projektowane przedsięwzięcie (wniesiony aportem): Lp. 1. 2. 3. Razem: Nazwa zakupu Kwota
1.2 Koszty bieżące funkcjonowania przedsięwzięcia (na miesiąc): LP. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. KOSZTY STAŁE: ZUS Dzierżawa Media (woda, c.o., elektrycznosć) Telefon komórkowy Transport (własny właściciela) Ubezpieczenie Reklama i promocja KOSZTY ZMIENNE: Towar/ materiały Płace pracowników Transport (dojazd do klienta) Media (związane z produkcją/ usługą RAZEM KOSZTY: KWOTA:
1.3 Szacowanie przychodów: ilość produktów x cena = przychód Zakładany średni przychód dzienny/tygodniowy...x... Ilośćdni/tygodni pracy w miesiącu...y.... Przychód miesięczny = X x Y
1.4. RACHUNEK WYNIKÓW + PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE LP I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII RAZEM 1 Przychody 2 Koszty stałe ZUS Dzierżawa Media Telefon kom. Transport Ubezpieczenie Reklama 3 Koszty zmienne 4 Suma kosztów (2 + 3) 5 Zysk brutto (1 4) 6 Podatek 7 Zyska netto (5 6)