ERA Academy of European Law era.int POMOC PRAWNA Z URZÊDU W POSTÊPOWANIU KARNYM W UNII EUROPEJSKIEJ Warszawa, 5-6 grudnia 2011 r. Języki: Angielski, Francuski, Polski Polska Prezydencja w Radzie UE we współpracy z Komisją Europejską, ERA, CCBE i Ministerstwem Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej
Prelegenci i Moderatorzy Minister Sprawiedliwości Viviane Reding Vice Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Komisarz ds. Wymiaru Sprawiedliwości, Praw Podstawowych i Obywatelstwa (video message) ERA Academy of European Law Ilias Anagnostopoulos, Przewodniczący Komitetu Prawa Karnego the Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE) Elena Oana Antonescu*, Poseł sprawozdawca Dyrektywy o dostępie do prawnika, Parlament Europejski Ed Cape, Radca prawny, Profesor prawa, Uniwersytet Wschodniej Anglii Steven Cras, Sekretariat Generalny Rady Unii Europejskiej Zbigniew Ćwiąkalski, adowkat, Profesor, Uniwersytet Jagielloński, były Minister Sprawiedliwości Georges-Albert Dal, Prezes CCBE Tomasz Darkowski, Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Prawa Europejskiego, Ministerstwo Sprawiedliwości Igor Dzialuk, Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Sprawiedliwości Margarete Gräfin von Galen, członek Komitetu Prawa Karnego CCBE Beata Gruszczyńska, Profesor, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości James Mac Guill, członek Komitetu Prawa Karnego CCBE Rafał Kierzynka, sędzia, przewodniczący grupy roboczej Rady UE - Droipen, Ministerstwo Sprawiedliwości Matthias Kilian, Starszy Wykładowca Uniwersytetu w Kolonii, Dyrektor Instytutu Stosowania Prawa Soldana, członek z ramienia Niemiec Międzynarodowej Grupy Pomocy Prawnej (ILAG) Holger Matt, Przewodniczący ECBA, Profesor prawa karnego, obrońca Caroline Morgan, Wydział Współpracy Sądowej w Sprawach Karnych, Dyrekcja Generalna ds. Sprawiedliwości, Komisja Europejska Martijn Mulder, Radca prawny, Ministerstwo Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości, Holandia Hans Nilsson, Naczelnik Wydziału Współpracy Sądowej w Sprawach Karnych, Sekretariat Generalny Rady Unii Europejskiej Esteban Peralta Losilla, Naczelnik Wydziału Wsparcia, Sekretariat Międzynarodowego Trybunału Karnego Mikołaj Pietrzak, adwokat, przewodniczący Komisji Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej Cornelia Riehle, zastępca dyrektora Sekcji Europejskiego Prawa Karnego, Akademia Prawa Europejskiego (ERA) Miguel Carmona Ruano, Członek Generalnej Rady Sądownictwa Hiszpanii i Przewodniczący Komitetu Spraw Zagranicznych, Prezes Europejskiej Sieci Rad Sądowniczych (ENCJ) Roger Smith, Dyrektor JUSTICE, Wielka Brytania Taru Spronken, obrońca, Profesor prawa karnego i postępowania karnego, Uniwersytet Maastricht Olivier Tell, naczelnik Wydziału Postępowania Karnego, Dyrekcja Generalna Sprawiedliwość, Komisja Europejska
Przedmiot konferencji W 2009 r. ministrowie sprawiedliwości państw UE doszli do porozumienia w sprawie mapy drogowej mającej na celu wzmocnienie ochrony podejrzanych i oskar onych w postępowaniu karnym. Przyjmując metodę kolejnych kroków, mapa drogowa przedstawia sześć środków, które zostaną wprowadzone w najbli szych latach. Dotychczas przyjęto Dyrektywę o prawie do tłumaczenia pisemnego i ustnego w postępowaniu karnym. Projekt Dyrektywy dotyczącej prawa do informacji w postępowaniu karnym został wniesiony na obrady w lipcu 2010 r. oraz został przedstawiony projekt Dyrektywy w sprawie dostępu do adwokata w postępowaniu karnym oraz prawa do powiadomienia osoby trzeciej o zatrzymaniu (COM(2011) 326 final). Propozycja dotycząca dodatkowych uprawnień podejrzanych lub oskar onych będących osobami szczególnie nara onymi jest planowana na przyszły rok. Przedstawienie propozycji aktu prawnego dotyczącego pomocy prawnej z urzędu jest planowane na 2013 r. W celu omówienia kwestii wynikających z takiego aktu prawnego, niniejsza konferencja ma za zadanie zapewnienie platformy wymiany wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk prawników i Komisji w zakresie: Jakie standardy pomocy prawnej z urzędu zostały ju wyznaczone w orzecznictwie ETPC; Koszty pomocy prawnej z urzędu dla państw członkowskich; Warunki przyznania obrony obligatoryjnej; Jak zapewnić odpowiednią jakość pomocy prawnej z urzędu; Jakie są ograniczenia w wyborze obrońcy przyznanego z urzędu. Ponadto, na konferencji umieszczone zostaną punkty informacyjne z multimedialnymi prezentacjami dotyczącymi aktualnych dzia³ań w zakresie wymiaru sprawiedliwości. Konferencja skierowana jest do urzędników ministerstw, sędziów, prokuratorów, obrońców, przedstawicieli organizacji pozarządowych i naukowców zajmujących się problemem pomocy prawnej z urzędu. Poniedziałek, 5 grudnia 2011 r. Sesja I Sesja II 09:00 Przyjazd i rejestracja 09:30 Powitanie Minister Sprawiedliwości Rzeczpospolitej Polskiej; Viviane Reding (video message) Sześć kroków w kierunku wspólnych praw procesowych w UE aktualny stan prac nad mapą drogową Moderator: Hans Nilsson 10:15 Mapa drogowa praw procesowych Steven Cras 10:35 Proponowana dyrektywa w sprawie dostępu do adwokata w postępowaniu karnym oraz prawa do powiadomienia osoby trzeciej o zatrzymaniu - co zawiera a czego nie? Caroline Morgan 11:00 Dyskusja 11:15 Przerwa kawowa Pomoc prawna z urzędu w narodowych i międzynarodowych systemach wymiaru sprawiedliwości Moderator: Tomasz Darkowski 11:45 Wymogi otrzymania pomocy prawnej z urzędu w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Ed Cape 12:10 Pomoc prawna z urzędu z perspektywy Międzynarodowego Trybunału Karnego Esteban Peralta Losilla 12:35 Pomoc prawna z urzędu w UE stan obecny Roger Smith 13:00 Dyskusja 13:30 Obiad
Sesja III Pomoc prawna z urzędu perspektywa obywatela i państwa 14:45 Panel dyskusyjny: Warunki przyznania pomocy prawnej z urzędu Decydowanie o przyznaniu pomocy prawnej z urzędu: warunki i ograniczenia (warunki majątkowe, ciężar sprawy, instancja?) Udowodnienie niemożności poniesienia kosztów pomocy prawnej: w jakim zakresie? Decydowanie o pomocy prawnej z urzędu: udział sądów? Kto i kiedy ma obowiązek udzielenia informacji o pomocy prawnej z urzędu? Georges-Albert Dal (Moderator); Elena Antonescu; Holger Matt; Miguel Carmona Ruano 15:45 Dyskusja/Głosy publiczności 16:15 Przerwa kawowa 16:45 Dyskusja panelowa: Koszty pomocy prawnej z urzędu dla państw członkowskich Aktualna sytuacja w państwach członkowskich Jak fi nansować pomoc prawną z urzędu? Specyfi czne koszty w postępowaniach transgranicznych (włączając dzielenie kosztów) Czy wzrost wydatków na pomoc prawną z urzędu automatycznie powoduje wzrost jej dostępności dla ubogich? Czy koszty pomocy prawnej z urzędu powinny być ponoszone wyłącznie przez państwa, czy też wskazany jest udział w nich samorządów obrońców? Jaki wpływ ma kryzys ekonomiczny na koszty i wydatki wymiaru sprawiedliwości, w szczególności koszty pomocy prawnej z urzędu? Olivier Tell (Moderator); Martijn Mulder; Beata Gruszczyńska; Matthias Kilian; James McGuill 17:45 Dyskusja/Głosy publiczności 18:15 Zakończenie pierwszego dnia konferencji 20:00 Kolacja Wtorek, 6 grudnia 2011 Sesja IV Obrona obligatoryjna 09:00 Panel dyskusyjny: Obrona obligatoryjna a prawo wyboru obrońcy Aktualny stan w państwach członkowskich Warunki obrony obligatoryjnej? Dla których części postępowania? Sytuacja grup szczególnie narażonych Warunki wyboru obrońcy w sytuacji obrony obligatoryjnej (istnienie listy obrońców w sprawach karnych?) Jak zachować zasadę wzajemnego zaufania? Rafał Kierzynka (Moderator); Holger Matt; Ilias Anagnostopoulos; Taru Spronken; Mikołaj Pietrzak 10:15 Dyskusja/Głosy publiczności 11:00 Przerwa kawowa 11:30 Panel dyskusyjny: Jak zapewnić wysoką jakość pomocy prawnej z urzędu Mechanizmy kontroli? Jak promować akceptację wśród obrońców? Szkolenia? Zbigniew Ćwiąkalski (Moderator); Martijn Mulder; Margarete Gräfi n von Galen; Ed Cape 12:45 Głosy publiczności 13:15 Słowo końcowe Igor Dzialuk 13:30 Zakończenie konferencji i obiad Zmiany w programie zastrzeżone Aktualna wersja programu: www.era.int
Kto powinien uczestniczyć? Konferencja jest adresowana do urzędników ministerstw sprawiedliwości, sędziów, prokuratorów, obrońców, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz środowisk akademickich zajmujących się tematyką pomocy prawnej. Miejsce Centrum Nauki Kopernik Wybrzeże Kościuszkowskie 20 00-390 Warszawa www.kopernik.org.pl/ Organizator konferencji Prezydencja polska w UE we współpracy z: Komisją Europejską Academy of European Law (ERA) Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE) Możliwości nawiązania współpracy Poprzez obecność ponad 200 praktyków prawa z całej UE oraz przedstawicieli instytucji unijnych, konferencja ta stwarza niepowtarzalną okazję do włączenia się do rozpoczynającej się dyskusji nad nowym, obejmującym całą UE instrumentem zapewniającym prawo do pomocy prawnej, który został przewidziany przez plan działań UE na rzecz wzmocnienia praw procesowych podejrzanych i oskarżonych w postępowaniu karnym. Uczestniczący w konferencji przedstawiciele ministerstw, adwokacji, sędziowie, prokuratorzy oraz przedstawiciele nauki i organizacji pozarządowych, będą mieli okazję do aktywnego włączenia się rozwój instrumentu gwarantującego prawo do pomocy prawnej na terenie Unii, a jednocześnie skorzystają z możliwości wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk z kolegami z innych państw członkowskich. Podczas konferencji dostępne będą stanowiska z multimedialnymi prezentacjami na temat obecnych działań w obszarze współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych. Program towarzyszący Obiady oraz przerwy kawowe będą zapewnione podczas obu dni konferencyjnych. Wspólna kolacja zostanie natomiast zorganizowana wieczorem pierwszego dnia konferencji.
Rejestracja Opłaty Nie ma opłaty rejestracyjnej za udział w konferencji. Pokrycie kosztów dla części uczestników Koszty podróży oraz zakwaterowania będą pokryte dla wybranych 88 uczestników zaproszonych przez Prezydencję. Dla tych uczestników pokryty zostanie koszt zakwaterowania (1 nocleg, ewentualnie 2 jeśli będzie to konieczne ze względów logistycznych). Dojazd do Warszawy będzie zapewniony przez kontraktora Komisji Europejskiej. Dojazd Pozostali uczestnicy muszą zapewnić sobie we własnym zakresie. ERA Academy of European Law Zakwaterowanie Wstępnej rezerwacji dokonano dla wszystkich uczestników: Hotel Mercure Grand Ul. Krucza 28 00-522 Warszawa Rejestracja Uczestnicy muszą potwierdzić swój udział rejestrując się na stronie: www.legal-aid-pl2011.eu Więcej informacji na: ms.gov.pl/pl/legal-aid Kontakt Dla uczestników korzystających z pokrytymi kosztami: Renata Bojczuk Paweł Marciniak ProPager - ProPagator - ProFusion Paris - Warszawa - Bruxelles tel / fax +48 22 826 02 52 E-mail sem.varsovie@newstravel.eu Program: Michał Hara Ministerstwo Sprawiedliwości tel. +48 22 239-05-58 fax +48 22 628-09-49 E-mail hara@ms.gov.pl Dla pozostałych uczestników: Rafal Szula PHIN Consulting tel. +48 42 66 111 03 tel. +48 42 66 111 01 E-mail rafal.szula@phin.pl Wioleta Klimczak PHIN Consulting tel. +48 42 66 111 03 tel. +48 784 976 453 fax +48 42 46 111 01 E-mail wioleta.klimczak@phin.pl