GEOGRAFIA Wymagania konieczne do zaliczenia partii materiału na ocenę dopuszczającą Klasa Dział Wymagania Klasa I Semestr I Czym się zajmuje geografia? Uczeń: - wie, czym zajmuje się geografia - wymienia źródła informacji geograficznej -zna nazwy sfer Ziemi Kształt i rozmiary Ziemi: -wie, ze Ziemia ma kształt geoidy -zna obwód Ziemi, powierzchnię Ziemi Globus jako model Ziemi: - potrafi wskazać na globusie: południk, równoleŝnik, równik, biegun N i S, półkule N, S, E, W Współrzędne geograficzne: Długość geograficzna - zna pojęcie długość geograficzna Szerokość geograficzna - zna pojęcie szerokość geograficzna Siatka geograficzna i kartograficzna: - wyjaśnia, co to jest siatka kartograficzna i geograficzna Mapa i jej elementy. Skala mapy. - wyjaśnia, co to jest mapa? - uczeń wymienia elementy mapy - wie, co to jest legenda mapy
- wymienia rodzaje map - wyjaśnia pojęcie generalizacja mapy - wymienia metody prezentacji rzeźby i zjawisk na mapach - wie, co to jest wysokość bezwzględna i względna - potrafi odczytywać istotne informacje z mapy Budowa Układu Słonecznego Uczeń: - wymienia planety Układu Słonecznego - wie, jaka jest róŝnica miedzy gwiazdą a planetą - wie, kim był M. Kopernik, jakie są jego zasługi Ruch obrotowy Ziemi i jego następstwa: -wymienia następstwa ruchu obrotowego Ziemi, -zna cechy ruchu obrotowego Ziemi Obliczanie czasu miejscowego, słonecznego: - wymienia czasy: miejscowy - słoneczny, letni, zimowy, strefowy, uniwersalny - wie, co to jest linia zmiany daty - posługuje się mapą stref czasowych Ruch obiegowy Ziemi i jego
następstwa - wymienia następstwa ruchu obiegowego - zna cechy ruchu obiegowego Strefy oświetlenia Ziemi i ich granice: - wymienia strefy oświetlenia Ziemi -wymienia pory roku i daty ich rozpoczęcia - uczeń wie, co to jest gnomon i do czego słuŝy Skład i budowa atmosfery: - zna skład chemiczny powietrza atmosferycznego - wyjaśnia pojęcia : pogoda, klimat - wymienia składniki ( elementy ) pogody, wie w jaki sposób dokonuje się ich pomiaru - wymienia warstwy atmosfery - potrafi obliczyć średnią roczną temperaturę powietrza oraz amplitudę Ciśnienie atmosferyczne i wiatr: - wie, co to jest ciśnienie atmosferyczne, w jakich jednostkach podaje się jego wartość - zna pojęcia: wyŝ, niŝ baryczny, izobara - zna rodzaje wiatrów: pasat, monsun, bryza, fen, wie, gdzie występują Wilgotność powietrza i opady atmosferyczne: - wymienia rodzaje opadów i osadów
atmosferycznych - wymienia rodzaje chmur Klimaty na kuli ziemskiej: - uczeń wymienia strefy klimatyczne na kuli ziemskiej, wskazuje na mapie klimatycznej Zasoby wodne Ziemi -wskazuje na mapie i nazywa kontynenty i oceany - wymienia typy mórz i podaje przykłady - zna ruchy wody morskiej: prądy morskie, pływy morskie, falowanie - wie, co to jest gejzer Budowa wnętrza Ziemi -zna nazwy sfer wnętrza Ziemi Skały i minerały: - zna pojęcia: skała, minerał - przedstawia podział skał Płytowa budowa Ziemi: - wymienia procesy wewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi - potrafi wymienić przyczyny i skutki trzęsień Ziemi Wulkanizm i obszary sejsmiczne: - zna budowę wulkanu - wymienia skutki erupcji wulkanicznych - potrafi wymienić przykłady wulkanów i wskazać je na mapie Powstawanie gór: - wymienia wielkie formy ukształtowania dna oceanu
- wielkie formy ukształtowania powierzchni lądów ( góry, wyŝyny, niziny ) - zna najwaŝniejsze ruchy górotwórcze w dziejach Ziemi - wymienia rodzaje gór Procesy zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi: -uczeń wymienia procesy zewnętrzne - zna rodzaje wietrzenia( fizyczne, chemiczne, biologiczne ) Procesy i formy krasowe: - wie, co to są procesy krasowe - wymienia formy krasu podziemnego i powierzchniowego Rzeźbotwórcza działalność rzek: - zna pojęcia: rzeka główna, dopływ, źródło, dział wodny, dorzecze - wymienia typy ujść - wskazuje na mapie najdłuŝsze rzeki świata - wymienia formy działalności rzeki w biegu górnym, środkowym i dolnym Rzeźbotwórcza działalność lodowców górskich i lądolodów: -Wymienia elementy budowy lodowca górskiego - wymienia formy działalności lodowców górskich - wymienia formy działalności lądolodów Rzeźbotwórcza działalność morza:
- zna pojęcia: abrazja, -wymienia typy wybrzeŝy Rzeźbotwórcza działalność wiatru: - zna pojęcia: korazja, deflacja - wymienia rodzaje wydm - wymienia rodzaje pustyń Gleby i roślinność na Ziemi: - uczeń wymienia czynniki glebotwórcze - wymienia poziomy glebowe -zna pojęcie gleba - potrafi wymienić formacje roślinne - potrafi wskazać na mapie największe kompleksy leśne świata Warunki naturalne Afryki: - określa połoŝenie Afryki na kuli ziemskiej - wymienia strefy klimatyczne Afryki - wskazuje na mapie i odczytuje waŝniejsze formy ukształtowania powierzchni: góry, rzeki, jeziora, - potrafi na mapie wskazać pustynię Sahara Egipt- pustynny kraj nad Nilem: - lokalizuje na mapie państwo, podaje jego stolicę - omawia znaczenie Nilu dla Egiptu - wskazuje na mapie Kanał Sueskiego - wymienia główne uprawy Republika Południowej Afryki: - lokalizuje na mapie państwo, podaje jego stolicę - wymienia główne surowce mineralne
- wyjaśnia terminy: step, sawanna Problemy Afryki: - wymienia główne problemy: głód, wysoki przyrost naturalny, AIDS, analfabetyzm, Warunki naturalne Ameryki: Ameryka Południowa: - połoŝenie geograficzne, strefy klimatyczne, formy terenu ( waŝniejsze góry, niziny, jeziora, wyŝyny, rzeki), najwyŝszy szczyt Środowisko przyrodnicze, ludność i gospodarka Brazylii : - wielkie miasta, stolica - główne uprawy, waŝne surowce mineralne - wycinanie lasów równikowych i jej skutki dla świata Ameryka Północna: - cechy połoŝenia, najwyŝszy szczyt - strefy klimatyczne - główne jeziora, rzeki, góry, niziny, wyŝyny (wskazać na mapie) Środowisko przyrodnicze, ludność i gospodarka Brazylii : - wielkie miasta, stolica - zróŝnicowanie rasowe - główne uprawy, surowce mineralne - wskazać na mapie waŝniejsze góry, wyŝyny, niziny, rzeki, jeziora Charakterystyka Australii i Oceanii: -uczeń określa połoŝenie geograficzne Australii wymienia strefy klimatyczne,
główne pustynie, najwyŝszy szczyt - wskazuje na mapie wielkie miasta, stolicę - wie, Ŝe Aborygeni to rdzenni mieszkańcy - wymienia charakterystyczne zwierzęta i rośliny ( endemity ) - podaje przykłady roślin uprawianych w Australii - wymienia regiony geograficzne Oceanii: Melanezja, Polinezja, Mikronezja, Nowa Zelandia Obszary polarne Arktyka i Antarktyka: - wskazuje na mapie Arktykę i Antarktykę - podaje cechy klimatu - przykłady zwierząt Ŝyjących w rejonach polarnych Charakterystyka warunków naturalnych Azji: - wskazuje i odczytuje z mapy główne wyŝyny, góry, niziny, rzeki, jeziora, morza oblewające - wymienia strefy klimatyczne ZróŜnicowanie rasowe, religijne i etniczne: - wymienia najstarsze cywilizacje Azji - wskazuje obszary największej koncentracji - wskazuje obszary konfliktów - wie, co to są Tygrysy Azji Chiny: - wskazuje na mapie główne rzeki, góry,
stolicę - główne religie - rola Niziny Chińskiej, - klęski Ŝywiołowe - wymienia główne uprawy Indie: - połoŝenie geograficzne - główne uprawy - wielkie miasta, stolica - cechy klimatu monsunowego - system kastowy, główne religie - wyjaśnia pojęcie eksplozja demograficzna Japonia: - połoŝenie geograficzne, warunki przyrodnicze ( klimat, ukształtowanie powierzchni ) - klęski Ŝywiołowe i ich przyczyny - największe miasta, stolica - główne uprawy - główne czynniki dynamicznego rozwoju japońskiej gospodarki Bliski Wschód: - wskazuje na mapie region Bliskiego Wschodu, podaje przykłady państw - określa warunki klimatyczne - wie, Ŝe ropa naftowa jest głównym bogactwem regionu - główna religia i jej wpływ na Ŝycie mieszkańców - podaje przykłady konfliktów Warunki naturalne Europy:
- określa połoŝenie geograficzne Europy - wymienia strefy klimatyczne - wskazuje na mapie waŝniejsze góry, rzeki, jeziora, wyspy, półwyspy, najwyŝszy szczyt Ludność Europy. Procesy urbanizacyjne: - zna liczbę ludności Europy - wymienia problemy demograficzne - wskazuje na mapie obszary największej koncentracji ludności - wymienia największe miasta Rozwój gospodarczy Europy: - wymienia cechy rozwoju gospodarczego Europy Zachodnie i Wschodniej - wymienia główne surowce mineralne, główne uprawy - podaje źródła produkcji energii elektrycznej Cechy środowiska przyrodniczego Europy Północnej a rozwój gospodarczy: - uczeń wymienia państwa Europy Północnej - określa warunki naturalne: klimat, rzeźbę terenu - wymienia rodzaje wybrzeŝy - wskazuje dominanty państw skandynawskich np. Finlandia to kraj lasów i jezior - rozwój gospodarki; hodowla reniferów, główne uprawy, zasobne łowiska