PGN a PONE wymagania w zakresie dokumentacji dla okresu programowania 2014-2020 Szymon Liszka, FEWE Piotr Kukla, FEWE Warszawa, 17 grudnia 2014
Zakres prezentacji Doświadczenia FEWE Rynek PGN PGN v.s. PONE 2
Doświadczenia FEWE w realizacji Planów Gospodarki Niskoemisyjnej Wybrane realizacje planów: Katowice, Gliwice, Suwałki, Ełk, Żory, Kornowac, Augustów, Cieszyn, Kęty, Dębno, Sieradz, Głuchołazy, Świętochłowice, Dzierżoniów, Radom, Elbląg, Tychy, Białystok 3
Rynek warianty realizacji PGN PGN oraz Założenia do planów zaopatrzenia lub aktualizacja Założeń (dostęp do danych z przedsiębiorstw energetycznych) PGN oraz PONE (rekomendowane podejście jeżeli mamy do rozwiązania problem jakości powietrza) 4
Wybrane dokumenty planistyczne gminy 5
Program Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Oś Priorytetowa I Promocja odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej Realizacja Celu Tematycznego 4 Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach Sprzyjającym realizacji celów priorytetów inwestycyjnych będzie realizacja działań wynikających z przygotowanych przez samorządy planów gospodarki niskoemisyjnej 6
Program Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Oś Priorytetowa I Promocja odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej Priorytet inwestycyjny 4.3 Wspieranie efektywności energetycznej i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym. Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w tym priorytecie inwestycyjnym będzie jednym z elementów tzw. planów gospodarki niskoemisyjnej przygotowanych przez gminy, mogących zawierać miejskie audyty energetyczne 7
Program Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Oś Priorytetowa I Promocja odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej Priorytet inwestycyjny 4.5 Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich typów obszarów, w szczególności na obszarach miejskich, w tym wspieranie zrównoważonego transportu miejskiego oraz podejmowania odpowiednich działań adaptacyjnych. W ramach gospodarki niskoemisyjnej przewiduje się, że wsparcie skierowane będzie do obszarów (głównie miejskich) posiadających uprzednio przygotowane plany gospodarki niskoemisyjnej. Dokumentem takim może być każda lokalna strategia odnosząca się do kwestii związanej z zapewnieniem lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, a także przyczyniająca się do osiągnięcia celów pakietu energetyczno klimatycznego 3x20 8
Konkurs NFOŚiGW Konkurs 2/POIiŚ/9.3/2013 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej - plany gospodarki niskoemisyjnej - PGN. Ogłoszenie konkursu: 2 sierpnia 2013 r. Beneficjenci: gminy oraz ich grupy (związki, stowarzyszenia, porozumienia) Termin naboru: 02.09.2013 31.12.2013 Budżet konkursu: 10,0 mln PLN Dofinansowanie: dotacja w wysokości 85% kosztów kwalifikowanych (min 5% środków własnych) Okres kwalifikacji wydatków: 01.01.2012 31.12.2015 9
Konkurs NFOŚiGW Finansowanie planów gospodarki niskoemisyjnej w gminach Wsparcie udzielane będzie na działania nieinwestycyjne: opracowanie, bądź aktualizacja planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy/związku gmin wraz ze stworzeniem w gminie bazy danych pozwalającej na ocenę gospodarki energią w gminie oraz inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych, szkolenia dla pracowników gmin na temat problematyki związanej z tworzeniem i wdrażaniem planów gospodarki niskoemisyjnej, a także informowanie i promocja zapisów wynikających z planów. 10
Cele planu gospodarki niskoemisyjnej Pakiet Klimatyczno Energetyczny 2020 Redukcja emisji gazów cieplarnianych Zwiększenie udziału energii pochodzącej z OZE Redukcja zużycia energii finalnej Poprawa jakości powietrza w obszarach, na których odnotowano przekroczenia poprzez redukcję emisji zanieczyszczeń (np. pyłów, benzo(a)pirenu, SO 2, NO x ) 11
PGN PONE PGN PONE Przygotowanie nie wynika bezpośrednio z przepisów prawa (inaczej niż w przypadku PZE) Przygotowanie PGN jest odpowiedzią na politykę klimatyczną Europy oraz problemy związane z przekroczeniami stężeń zanieczyszczeń na terenie gminy. Zapisy dotyczące PGN znajdują się w dokumentach związanych z finansowaniem przedsięwzięć (np. RPO WSL 2014-202) Przygotowanie PONE jest odpowiedzią na problemy związane z przekroczeniami stężeń zanieczyszczeń na terenie gminy. Przygotowanie PONE przez poszczególne gminy stanowi element sprzyjający realizacji przez samorządy zapisów zawartych Programach Ochrony Powietrza dla Województw Dokument już teraz wymagany jest przez WFOŚiGW w konkretnych programach (np. Program likwidacji niskiej emisji w konurbacji śląsko-dąbrowskiej) 12
PGN PONE PGN Dokument strategiczny posiadający znamiona studium wykonalności a także pewne elementy planów wykonawczych (np. nakłady, harmonogram) skupiający się na wielu aspektach planowania energetycznego i zarządzania energią w gminie pod kątem emisyjności obszaru gminy. Gmina zwykle przygotowuje dokument w celu pozyskania środków na przedsięwzięcia związane z efektywnością energetyczną, OZE oraz ograniczeniem niskiej emisji z wielu różnych źródeł finansowania PONE Dokument typowo wykonawczy skupiający się na szerokim acz jednym problemie (niska emisja zanieczyszczeń) Gmina zwykle przygotowuje dokument w celu pozyskania środków na przedsięwzięcia związane z ograniczeniem niskiej emisji ze źródeł WFOŚ 13
PGN PGN PONE PONE Struktura PGN oraz zawartość koresponduje ze strukturą i zawartością SEAP. Wymagania NFOŚiGW oraz WFOŚiGW (np. katowickiego) dotyczące PGN wskazują wyraźnie na metodologię przygotowania planu wg podręcznika Porozumienia Burmistrzów Jak opracować SEAP Brak jednolitej metodologii obliczeń (podobnie jak w przypadku PZE) Podstawą obliczeniową powinien być precyzyjnie przeprowadzony bilans energetyczny gminy, uwzględniający wszystkich odbiorców, producentów energii Obliczenia bazowe (inwentaryzacja) oraz prognozy wykonuje się w zakresie emisji gazów cieplarnianych Bilans emisji wyznacza się w zakresie emisji zanieczyszczeń, w tym pyłów i bezno(a)pirenu Efekt ekologiczny działań emisja gazów cieplarnianych lub jedynie CO2 Efekt ekologiczny działań emisja zanieczyszczeń, w tym pyłów i bezno(a)pirenu 14
PGN PGN PONE PONE Rok bazowy 1990 lub późniejszy - możliwie wczesny. Bilans emisji zanieczyszczeń ostatni rok możliwy do zbilansowania Jedno z narzędzi wykorzystywanych do bilansowania/inwentaryzacji stanowi ankietyzacji mieszkańców/podmiotów funkcjonujących na terenie gminy. Przedsięwzięcia związane z niską emisją znajdują się w katalogu wielu (kilkunastu lub kilkudziesięciu) innych przedsięwzięć dlatego też opisane są w sposób ogólny (lata wykonywania, całkowite nakłady, efekt energetyczny i ekologiczny) Przedział czasowy realizacji ściśle odniesiony do roku 2020 Realizację umożliwia odpowiednia koordynacja różnych podmiotów na terenie gminy (samorząd, mieszkańcy, przedsiębiorstwa) koordynatorem jest gmina Dokładny opis kliku przedsięwzięć skupiających się ściśle na ograniczeniu niskiej emisji wraz ze szczegółowym wieloletnim harmonogramem, modelem przepływów środków w poszczególnych latach (z uwzględnieniem dofinansowania z WFOŚiGW), opłacalnością przedsięwzięcia dla odbiorcy końcowego etc. Czas realizacji zwykle 6 lub 8 następnych lat Realizacja wymaga wprowadzenia operatora programu którym może być gmina lub podmiot zewnętrzny. Dokument podlega uchwale przez Radę Gminy 15
Dziękuję za uwagę. 16