Załącznik do uchwały nr L/426/2006 Rady Gminy Michałowice z dnia 26 października 2006 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY MICHAŁOWICE NA LATA 2006 2010 I. SPIS POJĘĆ Ilekroć w niniejszym programie jest mowa o : 1) programie rozumie się przez to Gminny Program opieki nad zabytkami Gminy Michałowice na lata 2006-2010 2) konserwatorze zabytków rozumie się przez to Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie 3) rejestrze zabytków rozumie się przez to rejestr zabytków prowadzony przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie. II. UWARUNKOWANIA PRAWNE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Obowiązek opieki nad zabytkami nakładają na samorządy dwie ustawy: Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym w art. 7 pomiędzy zadaniami własnymi gmin wymienia m.in. sprawy kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nakłada na organy samorządowe obowiązek: uwzględniania ochrony zabytków i opieki nad zabytkami się przy sporządzaniu i aktualizacji strategii rozwoju gmin, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. prowadzenia gminnej ewidencji zabytków w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy, objętych wojewódzką ewidencją zabytków. przekazywania wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków w terminie nie dłuższym niż 3 dni przyjęte zawiadomienie o odkryciu przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem lub zabytkiem archeologicznym sporządzania na okres 4 lat gminnego programu opieki nad zabytkami
III. OPIEKA NAD ZABYTKAMI W DOKUMENTACH PROGRAMOWYCH 1. Wojewódzki Program Ochrony Dziedzictwa i Krajobrazu Kulturowego Małopolski (WPODiKKM) W Wojewódzkim Programie Ochrony Dziedzictwa i Krajobrazu Kulturowego Małopolski zostały wymienione dwa zabytki z terenu Gminy Michałowice, które zostały uznane za szczególnie cenne, a mianowicie zespół kościoła parafialnego św. Małgorzaty w Raciborowicach oraz drewniany kościół p.w. św. Jakuba w Więcławicach. (w rozdziale IV w punkcie 5 WPODKKM wymienia się Raciborowice wśród zespołów klasztornych i kościelnych oraz Więcławice wśród kościołów drewnianych) 2. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Michałowice (MPZP) Paragraf 8 MPZP określa zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków. MPZP ustala również 3 strefy ochrony: strefę A ochrony archeologicznej strefę K1 - ścisłej ochrony konserwatorskiej strefę K2 częściowej ochrony konserwatorskiej 3. Strategia Gminy Michałowice W rozdziale II.2 Strategii Gminy Michałowice zostały wymienione zabytki i pozostałe obiekty o wartości zabytkowej, znajdujące się w Gminie Michałowice. W rozdziale III.1 została przedstawiona identyfikacja problemów w obszarze Dziedzictwo kulturowe i turystyka IV. ZASOBY DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO 1. Rys historyczny Gminy Michałowice Gmina Michałowice dzięki swojemu położeniu posiada bogatą i burzliwą historię. Urodzajna, lessowa dolina Dłubni już kilka wieków przed narodzeniem Chrystusa była miejscem, gdzie gromadzili się ludzie, a w VIII stuleciu była terenem stałego osadnictwa. Wzdłuż tej rzeki z końcem XII wieku znajdowało się co najmniej 8 osad (w tym Michałowice), określanych jednym terminem Dłubnia. Założycielami tych osad była prawdopodobnie rodzina Awdańców, pochodzenia nordyckiego. To właśnie komes Michał Awdaniec był protoplastą nazwy Michałowic. Najstarszymi wymienionymi w dokumentach miejscowościami Gminy są: Michałowice (1198) i Raciborowice (1230). Właśnie w Raciborowicach proboszczem był słynny historyk Jan Długosz, który zresztą ufundował istniejącą do dziś świątynię. W 1788 roku na wieczyste posiadanie otrzymał Michałowice Hugo Kołłątaj. W zamian zobowiązany był płacić roczny czynsz na rzecz Akademii Krakowskiej. Drewniany dworek Kołłątaja znajdował się nieopodal do dziś istniejącego, murowanego dworu. Po wygranej bitwie pod Racławicami w 1793 roku przez Gminę Michałowice przechodził Tadeusz Kościuszko ze swoimi Kosynierami, by założyć obóz w Bosutowie, sąsiadującym z Młodziejowicami. W czasie walk napoleońskich Michałowice zostały
włączone do Księstwa Warszawskiego (1809 r.). Po upadku Napoleona, na Kongresie Wiedeńskim zapadły decyzje, w wyniku których Michałowice stały się częścią zaboru rosyjskiego. Raciborowice wchodziły w skład Rzeczpospolitej Krakowskiej, a po jej likwidacji, zostały wcielone do zaboru austriackiego (Galicja). Ze względu na graniczne położenie Ziemi Michałowickiej, utworzono komorę celną (1815 r.). Początkowo znajdowała się ona w Wilczkowicach, a w 1838 roku została przeniesiona do Michałowic. W czasie walk o niepodległość na początku XX w. w przez Michałowice prowadziła trasa I Kompani Kadrowej Strzelców Józefa Piłsudskiego. 2. Zabytki Gminy Michałowice wpisane do rejestru zabytków Poniższa tabela zawiera wykaz zabytków, wpisanych do rejestru zabytków Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie. Kolejne kolumny zawierają opis zabytku (w przypadku zespołów zabytkowych opis części składowych), formę własności, sposób użytkowania oraz numer i datę wpisania do rejestru zabytków. Lp Zabytek Forma własności 1. Zespół kościoła św. Małgorzaty w Raciborowicach Kościół parafialny św. Małgorzaty z lat 1460-76 Dzwonnica przykościelna 1476 część dolna i XIX w. część górna 2. Zespół kościoła p.w. św. Jakuba Apostoła w Więcławicach Starych Kościół parafialny p.w. św. Jakuba z 1748 roku Dzwonnica drewniana z 1846 roku 3. Zespół dworsko-parkowy w Michałowicach Dwór Dąbrowskich z 1892-1897 Park dworski Stajnia z 1910 r. 4. Zespół dworsko-parkowy w Sieborowicach Dwór Zakrzeńskich z 1882 roku Park dworski Spichlerz kościelna kościelna prywatna komunalna Starostwo Powiatowe w Krakowie Użytkowanie Obiekt sakralny Obiekt sakralny Obiekt mieszkalny Stajnia budynek gospodarczy Dom Dziecka Pozostałe budynki w ruinie Nr w rejestrze i data wpisania A-17 z 10.04.1968 A-181 z 30.10.1959 A-465 z 17.06.1981 A-584 z 19.04.1988 5. Zespół dworsko-parkowy w Młodziejowicach prywatna Ruina- dwór Młyn mieli A-492 z 10.10.1984
Dwór XVI-XIX w. Park dworski Młyn drewniany z 1936 r. 6. Zespół dworsko-parkowy w Książniczkach Dwór Strumiłłów z 1896 roku Park dworski Rządcówka z XIX w. Spichlerz z XIX w. 7. Stara Apteka w Zerwanej Apteka z 1917 r. Kaplica św. Jana Nepomucena z XVIII w. 8. Ogród dworski w Zagórzycach Dworskich - dwór i park, własność spółdzielcza (GS) - młyn prywatna prywatna prywatna zboże Ruina w trakcie zabezpieczania Rządcówka obiekt mieszkalny, spichlerz - niużytkowany Obiekt mieszkalny Niezagospodarowany A-585 z 25.04.1988 A-727 z 30.06.1998 A-699 z 10.08.1995 3. Obiekty pod o pieką konserwatorską W Gminie Michałowice znajduje się 46 obiektów znajdujących się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, w tym 2 już nieistniejące. Większość z nich to domy i zagrody drewniane. Wśród pozostałych najciekawszymi obiektami są: Lp Obiekt Forma własności Użytkowanie 1. Kaplica drewniana na cmentarzu kościelna Obiekt sakralny parafialnym z 1847 w Raciborowicach 2. Młyn drewniany z 1897 r. w prywatna nieużytkowany Raciborowicach 3. Pozostałości parku dworskiego z XVIII/XIX w. w Wilczkowicach komunalna Gmina Michałowice Wszystkie obiekty znajdujące się w wojewódzkiej ewidencji zabytków znajdują się w aneksie do niniejszego programu. 4. Pozostałe obiekty Wymienione poniżej obiekty znajdują się poza wojewódzką ewidencją zabytków, jednakże ze względu na swoją wartość historyczną stanowią cenne dziedzictwo historyczne dla społeczności lokalnej. Lp Obiekt Forma własności Użytkowanie 1. Obelisk w Michałowicach z 1936 r. Komora komunalna Gmina Michałowice 2. Kopiec drogowy z 1830 r. w Michałowicach komunalna Gmina Michałowice 3. Kościół parafialny p.w. NMP w Michałowicach z 1963 r. kościelna Obiekt sakralny
4. Aleja jesionowa prowadząca na cmentarz kościelna w Raciborowicach 5. Cmentarz parafialny w Raciborowicach kościelna nagrobki z XIX w. 6. Cmentarz parafialny w Więcławicach prywatna Starych nagrobki z XIX w. 7. Młyn drewniany w Wilczkowicach w stadninie Stary Młyn z pocz. XX w. prywatna 8. Młyn drewniany w Wilczkowicach w prywatna Osadzie Jurajskiej z pocz. XX w. 9. Młyn drewniany w Kończycach z pocz. prywatna XX w. 10. Figura NMP w Wilczkowicach z XIX w. prywatna Budynek gospodarczy Mieli zboże 5. Archeologia W Gminie Michałowice znajdują się 143 stanowiska archeologiczne. Są to przede wszystkim stanowiska archeologiczne kategorii II, określone głównie jako osady z epoki neolitu. Szczegółowy spis stanowisk archeologicznych i ich położenie na mapie Gminy znajdują się w aneksie do niniejszego programu. V. DIAGNOZA STANU OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH W GMINIE MICHAŁOWICE W Gminie Michałowice znajduje się 8 obiektów wpisanych do rejestru zabytków, 46 obiektów wpisanych do ewidencji zabytków oraz kilkanaście cennych obiektów pozostających poza wymienionymi rejestrami. W zdecydowanej większości w/w obiekty stanowią własność prywatną lub kościelną. komunalną stanowią tyko 3 obiekty: Zespół dworsko-parkowy w Sieborowicach, który należy do Starostwa Powiatowego w Krakowie oraz obelisk w Michałowicach Komorze oraz kopiec drogowy w Michałowicach, znajdujące się na gruntach Gminy Michałowice. Wśród wymienionych w rozdziale IV obiektów zabytkowych w najlepszym stanie są obiekty sakralne, a więc kościoły w Raciborowicach i Więcławicach. Świątynia w Więcławiach posiada system alarmowy oraz monitoring wizyjny. Kościołowi w Raciborowicach brakuje zabezpieczeń technicznych. W dobrym stanie technicznym są również dwór w Sieborowicach oraz Stara Apteka w Zerwanej. Obiekty te mają uregulowany stan prawny, a ich właściciele dbają o ich stan techniczny. W zespole dworsko-parkowym w Sieborowicach zabezpieczenia wymagają jednak pozostałe obiekty, zwłaszcza spichlerze. W otoczeniu Starej Apteki prac zabezpieczających wymaga kaplica św. Jana Nepomucena w Zerwanej. W stanie dobrym, ale ciągle jeszcze wymagającym remontu jest dwór w Michałowicach. Obecni gospodarze prowadzą odbudowe i remont po pożarze budynku w latach 80-tych. Dwór w Książniczkach stanowi obecnie ruinę, grożącą zawaleniem. Niedawno nieruchomość zmieniła właściciela. Obecnie trwają prace zabezpieczające w budynku i porządkowe w parku dworskim.
Ogród dworski w Zagórzycach wymaga pewnych prac porządkowych. Obecnie trwa procedura przekazywania nieruchomości nowemu, prywatnemu właścicielowi. W najgorszym stanie ze wszystkich zabytków w Gminie Michałowice jest dwór w Młodziejowicach. Obiekt jest w ruinie, nie jest zabezpieczony. Jego stan grozi katastrofa budowlaną i zniszczeniem zabytku. Zaniedbany jest również otaczający dwór park. Znajdujący się w tym samym zespole dworsko-parkowym drewniany młyn jest w stanie dobrym. Remontu wymaga stolarka okienna i pokrycie dachowe. W młynie brak również systemu przeciwpożarowego. Stan obiektów znajdujących się w ewidencji zabytków, a także cennych obiektów znajdujących się poza rejestrami konserwatora zabytków nie jest dokładnie znany i wymaga szczegółowego badania i inwentaryzacji. Poniższa tabela pokazuje stan budowlany i zagrożenia dla zabytków znajdujących się w rejestrze. Lp Obiekt Stan budowlany 1. Zespół kościoła św. Małgorzaty w bardzo dobry Raciborowicach 2. Zespół kościoła p.w. św. Jakuba Apostoła w Więcławicach Starych bardzo dobry Zagrożenia Brak elektronicznych systemów zabezpieczeń zagrożenie kradzieży, pożaru, Brak systemu ppoż. 3. Zespół dworsko-parkowy w Michałowicach dobry Niedokończona odbudowa 4. Zespół dworsko-parkowy w Sieborowicach bardzo dobry Niezabezpieczone budynki gospodarcze w zespole dworskim 5. Zespół dworsko-parkowy w Książniczkach bardzo zły Przerwanie prac nad zabezpieczeniem budynku, zawalenie się budynku 6. Zespół dworsko-parkowy w Młodziejowicach bardzo zły Groźba zawalenia się budynku dworu, niezabezpieczony budynek. Brak instalacji ppoż. w młynie w Młodziejowicach 7. Stara Apteka w Zerwanej bardzo dobry Brak konserwacji kaplicy św. 8. Ogród dworski w Zagórzycach Dworskich Jana Nepomucena dobry -
V. CELE PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 1. Aktualizacja i uzupełnienie Gminnej Ewidencji Zabytków (GEZ) 1.1. Dokonanie przeglądu w terenie z udziałem sołtysów i radnych w każdym sołectwie i weryfikacja rejestru zabytków oraz ewidencji zabytków 1.2. Wykonanie szczegółowej dokumentacji fotograficznej wszystkich istniejących obiektów 1.3. Określenie stanu technicznego obiektów z ewidencji zabytków 1.4. Uzupełnienie kart ewidencyjnych w GEZ obiektów o uzyskane dane i dokumentację fotograficzną 2. Inwentaryzacja obiektów małej infrastruktury sakralnej (przede wszystkim kapliczek i krzyży przydrożnych) 2.1. Dokonanie przeglądu w terenie z udziałem sołtysów i radnych w każdym sołectwie 2.2. Wykonanie dokumentacji fotograficznej wszystkich istniejących obiektów 2.3. Uzyskanie informacji na temat historii obiektów 2.4. Ustalenie szczegółowej lokalizacji obiektów na działkach gruntowych oraz właścicieli gruntu 2.5. Utworzenie kart ewidencyjnych 2.6. Skierowanie wniosków o wpisanie najciekawszych obiektów do rejestru zabytków 2.7. Utworzenie szlaku kapliczek i krzyży przydrożnych 3. Oznakowanie obiektów zabytkowych i określenie zasad ich udostępniania 3.1. Uzupełnienie oznakowania obiektów, dla których wykonano tablice w roku 2003 3.2. Oznakowanie innych ciekawych obiektów w Gminie 3.3. Wprowadzenie dodatkowego oznakowania na drogach gminnych i powiatowych, w celu ułatwienia dojazdu do obiektów zabytkowych 3.4. Ustalenie z właścicielami obiektów zabytkowych zasad ich udostępnianych w celach turystycznych 4. Podejmowanie działań w zakresie odnowy zabytków 4.1. Informowanie właścicieli obiektów zabytkowych o możliwościach pozyskania środków na odnowę zabytków 4.2. Pomoc właścicielom obiektów zabytkowych w tworzeniu wniosków aplikacyjnych o środki na odnowę zabytków 5. Inwentaryzacja i zabezpieczenie zabytkowych nagrobków na cmentarzach parafialnych 5.1. Inwentaryzacja wspólnie z parafiami w Więcławicach i Raciborowicach zabytkowych nagrobków 5.2. Wspieranie działań, mających na celu odnowę i zabezpieczenie zabytkowych nagrobków
6. Edukacja i promocja zabytków Gminy Michałowice 6.1. Organizacja dni otwartych Gminy Michałowice i udostępnienie turystom obiektów zabytkowych 6.2. Publikacja przewodnika po zabytkach Gminy Michałowice 6.3. Zbieranie materiałów archiwalnych (stare zdjęcia, mapy) dotyczących Gminy Michałowice 6.4. Włączenie tematyki ochrony dóbr kultury do zajęć szkolnych w szkołach podstawowych i gimnazjach prowadzonych przez gminę 7. Realizacja i kontrola zapisów dotyczących opieki i ochrony zabytków, zawartych w Miejscowym Palnie Zagospodarowania Gminy Michałowice 7.1. Podejmowanie działań mających na celu przeciwdziałanie rozproszeniu zabudowy 7.2. Przestrzeganie zakazów i nakazów obowiązujących w strefach ochrony konserwatorskiej 7.3. Dopasowanie współczesnych programów mieszkalno-usługowych do historycznej funkcji obiektów i zespołów zabytkowych, poprzez adaptację, rozbudowę i przebudowę VII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE Z realizacji Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Wójt Gminy Michałowice sporządzi w roku 2008 i 2010 sprawozdania, które zostaną przedstawione Radzie Gminy Michałowice. W roku 2009 rozpoczęte zostaną przygotowania do opracowania i przyjęcia w roku 2010 Gminnego Programu Opieki nad zabytkami na lata 2011-2014.
ANEKS WYKAZ OBIEKTOW ZABYTKOWYCH W GMINIE MICHALOWICE WPISANYCH DO EWIDENCJI ZABYTKÓW Użyte skróty: mur. murowany drew. drewniany nadbud. nadbudowany przebud. - przebudowany KOŃCZYCE 1. Zagroda nr 19 dom, drewn., ok. 1900, stajnia, mur., 1929. 2. Dom nr 18., ok. 1910. KOZIERÓW 3. Zagroda nr 11 dom, mur., 1918, obora, mur., 1918. KSIĄŻNICZKI 4. Zagroda nr 39 dom, mur., ok. 1890, obora, mur., ok. 1890. 5. Dom nr 38, mur., ok. 1890 MICHAŁOWICE 6. Szkoła, mur., ok. 1920. / nieistniejąca / 7. Zagroda nr 28 (ul. Dabrowskich 14) dom, drewn., ok. 1830. stodoła, drewn., ok. 1940. 8. Zagroda nr 58, (ul. Dąbrowskich 9) dom, mur., 1908, obora, mur., ok. 1910, spichlerz, mur., ok. 1910. 9. Zagroda nr 83, (ul.krakowska 122) dom, drewn., ok. 1900, stajnia, mur., ok. 1900. 10. Dom nr 12, mur. 1916 (ul. Krakowska 54) 11. Dom nr 22, mur. 1923 (ul. Krakowska 68) 12. Dom nr 25, mur., ok. 1900. (ul. Krakowska 76) 13. Dom nr 60, drewn., ok. 1890. (ul. Dąbrowskich 1) 14. Dom nr 76, drewn., ok. 1880.(ul. Krakowska 116) 15. Dom nr 91, drewn., ok. 1860 (ul. Krakowska 132). 16. Dom nr 98, mur., 1910.(ul.Krakowska152) 17. Dom nr 100, mur., ok. 1930.(Plac Józefa Piłsudskiego 1 ) 18.Stodoła w zagrodzie 61, drewn., ok. 1920 (ul. Krakowska 80) 19. Zagroda nr 7, (ul. Legionowa 57)
dom. mur., ok. 1900, obora, mur., ok. 1900. 20. Zagroda nr 12, (ul. Krakowska 54) kuźnia, drewn., 1943, obora. mur., 1928. PIELGRZYMOWICE 21. Dom nr 35, drewn., ok. 1910. 22. Dom nr 48, drewn., ok. 1890. 23. Dom nr 58, mur. 1910. RACIBOROWICE 24. Kaplica cmentarna, drewn., 1847. 25. Pozostałości zespołu dworskiego, czworak, ob. dom nr 1, drewn., ok. 1900, obora, mur., poł. XIX w. 26. Zagroda młynarska nr 15, młyn wodny, drewn., 1897, stajnia, mur.. ok. 1900. 27. Zagroda nr 9 dom, drewn., ok. 1870. obora. mur.. ok. 1900, stodoła, drewn., ok. 1930, suszarnia tytoniu, mur., ok. 1920. 28. Dom nr 3, drewn., ok. 1820. 29. Dom nr 4, drewn. 1884 30. Dom nr 10, drewn., ok. 1910. 31. Dom nr 60, drewn., 1914. ZAGÓRZYCE STARE 32. Dom nr 23, drewn., ok. 1870. WIECŁAWICE DWORSKIE 33. Dom nr 43, drewn., ok. 1900. WILCZKOWICE 34. Pozostałości zespołu dworskiego: chlewnia, ob. remiza OSP, mur., po 1903, przebud. po 1945 / nieistniejące / pozostałości parku krajobrazowego, XVIII/XIX. WOLA WIĘCŁAWSKA 35. Zagroda nr 29, dom, drewn., 1865. stodoła, drewn., ok. 1870. 36. Zagroda nr 39, dom, mur., ok. 1910, suszarnia tytoniu, mur.-drewn., ok. 1910. 37. Dom nr 37, drewn., 1865. 38. Dom nr 41, mur., 1934.
39. Suszarnia tytoniu w zagrodzie nr 20, mur.-drewn.,ok. 1900. ZAGORZYCE DWORSKIE 40. Zespół dworski dwór, ob. szkoła, mur., pol. XIX, nadbud. 1953, spichlerz, drewn., 1747, przebud. 1946. ZERWANA 41.Dom nr 8, mur., 1920. 42. Dom nr 9, drewn., ok. 1920. 43. Dom nr 13, drewn., 1905. 44. Dom nr 15, mur., ok. 1900. 45. Dom nr 22, mur., ok. 1900. 46. Dom nr 25, mur., ok. 1920.
WYKAZ STANOWISK ARCHEOLOGICZNYCH ZNAJDUJĄCYCH SIĘ NA TERENIE GMINY MICHAŁOWICE Lp. Miejscowość oraz nr stanowiska Charakterystyka chronologiczna 1 GÓRNA WIEŚ st. 1 osada z epoki neolitu 2 GÓRNA WIES st.2 osada z epoki neolitu 3 GÓRNA WIEŚ st. 3 osada z epoki neolitu 4 GÓRNA WIEŚ st. 4 osada z epoki neolitu 5 GÓRNA WIEŚ st. 5 osada z epoki neolitu 6 GÓRNA WIEŚ st. 6 osada z epoki neolitu 7 GÓRNA WIEŚ st. 7 osada z epoki neolitu 8 KOŃCZYCE st. A osada z epoki neolitu 9 KOŃCZYCE st. B osada prehistoryczna osada z okresu wpływów 10 KOŃCZYCE st. C rzymskich 11 KOZIERÓW st.1 osada z epoki neolitu 12 KOZIERÓW st.2 osada z epoki neolitu 13 GÓRNA WIEŚ st2 osada z epoki neolitu 14 KSIĄŻNICZKI st. A osada prehistoryczna 15 KSIĄŻNICZKI st. B osada z epoki neolitu 16 KSIĄŻNICZKI st. 4 osada z epoki neolitu 17 KSIĄŻNICZKI st. D osada prehistoryczna 18 KSIĄŻNICZKI st. E osada prehistoryczna 19 KSIĄŻNICZKI st. F osada prehistoryczna 20 KSIĄŻNICZKI st. G osada prehistoryczna ŁUCZYCE st. 3-21 SIEBOROWICE osada prehistoryczna 22 MASŁOMĄCA st. 1 osada prehistoryczna 23 MASŁOMĄCA st. 2 osada z epoki neolitu 24 MASŁOMĄCA st. 3 osada z epoki neolitu i brązu 25 MASŁOMĄCA st. 4 osada z epoki neolitu 26 MASŁOMĄCA st. 5 osada z epoki neolitu 27 MASŁOMĄCA st. 6 osada z epoki neolitu osada z epoki neolitu i 28 MASŁOMĄCA st. 7 średniowiecza 29 MASŁOMĄCA st. 8 osada z epoki neolitu 30 MASŁOMĄCA st. 9 osada z epoki neolitu 31 MASŁOMĄCA st. 10 osada z epoki neolitu 32 MASŁOMĄCA st. 11 osada z epoki neolitu 33 MICHAŁOWICE st. 1 osada prehistoryczna 34 MICHAŁOWICE st. 2 osada prehistoryczna 35 MICHAŁOWICE st. 3 osada prehistoryczna
36 MICHAŁOWICE st. 4 osada z epoki neolitu 37 MICHAŁOWICE st. 5 osada z epoki neolitu 38 MICHAŁOWICE st. 6 osada z epoki neolitu 39 MICHAŁOWICE st. 7 osada prehistoryczna 40 MICHAŁOWICE st. 8 osada prehistoryczna 41 MICHAŁOWICE st. 9 osada z epoki neolitu 42 MICHAŁOWICE st. 10 osada z epoki neolitu 43 MICHAŁOWICE st. 11 osada prehistoryczna 44 MICHAŁOWICE st. 12 osada z epoki neolitu 45 MICHAŁOWICE st. 13 osada prehistoryczna 46 MICHAŁOWICE st. 14 osada z epoki neolitu 47 MICHAŁOWICE st. 15 osada z epoki neolitu 48 MICHAŁOWICE st. 16 osada z epoki neolitu 49 MICHAŁOWICE st. 17 osada prehistoryczna 50 MICHAŁOWICE st. 18 osada z epoki neolitu 51 MICHAŁOWICE st. 19 osada z epoki neolitu 52 MICHAŁOWICE st. 20 osada prehistoryczna 53 MICHAŁOWICE st. 21 osada prehistoryczna 54 MICHAŁOWICE st. 22 osada prehistoryczna 55 MICHAŁOWICE st. 23 osada z epoki neolitu 56 MICHAŁOWICE st. 24 osada z epoki neolitu 57 MICHAŁOWICE st. 25 osada z epoki neolitu 58 MICHAŁOWICE st. 26 osada z epoki neolitu 59 MICHAŁOWICE st. 27 osada z epoki neolitu 60 MICHAŁOWICE st. 28 osada z epoki neolitu 61 MICHAŁOWICE st. 29 osada z epoki neolitu 62 MICHAŁOWICE st. 30 osada z epoki neolitu 63 MICHAŁOWICE st. 31 osada z epoki neolitu 64 MICHAŁOWICE st. 32 osada z epoki neolitu 65 MICHAŁOWICE st. 33 osada z epoki neolitu 66 MICHAŁOWICE st. 34 osada z epoki neolitu 67 MICHAŁOWICE st. 35 osada z epoki neolitu 68 MICHAŁOWICE st. 36 osada z epoki neolitu 69 MICHAŁOWICE st. 37 osada z epoki neolitu 70 MICHAŁOWICE st. 38 osada z epoki neolitu 71 MICHAŁOWICE st. 39 osada z epoki neolitu 72 MICHAŁOWICE st. 40 osada z epoki neolitu 73 MICHAŁOWICE st. 41 osada z epoki neolitu 74 MICHAŁOWICE st. 42 osada z epoki neolitu 75 MICHAŁOWICE st. 43 osada z epoki neolitu 76 MŁODZIEJOWICE st. A osada prehistoryczna 77 MŁODZIEJOWICE st. B osada prehistoryczna 78 MŁODZIEJOWICE st. 5 osada z epoki neolitu
79 MŁODZIEJOWICE st. C osada prehistoryczna 80 MŁODZIEJOWICE st. D osada prehistoryczna 81 MŁODZIEJOWICE st. E osada prehistoryczna 82 MŁODZIEJOWICE st. F osada prehistoryczna 83 MŁODZIEJOWICE st. G osada prehistoryczna 84 MŁODZIEJOWICE st. I osada prehistoryczna 85 MŁODZIEJOWICE st. J osada prehistoryczna 86 PIELGRZYMOWICE st. 1 osada prehistoryczna 87 PIELGRZYMOWICE st. 2 osada prehistoryczna 88 PIELGRZYMOWICE st. 3 osada prehistoryczna 89 PIELGRZYMOWICE st. 4 osada prehistoryczna 90 PIELGRZYMOWICE st. 5 osada z epoki neolitu 91 PIELGRZYMOWICE st. 6 osada z epoki neolitu 92 PIELGRZYMOWICE st. 9 osada prehistoryczna 93 PRAWDA st. A osada z epoki neolitu 94 RACIBOROWICE st. A osada z epoki neolitu RACIBOROWICE cmentarzysko (kurhan) 95 (ZASTÓW st. 3) SADOWIE st. 4-96 ZAGÓRZYCE DWORSKIE osada prehistoryczna 97 SIEBOROWICE st. 1 osada z epoki neolitu 98 WIĘCŁAWICE STARE st. 1 osada prehistoryczna 99 WIĘCŁAWICE STARE st. 2 osada prehistoryczna 100 WIĘCŁAWICE STARE st. 3 osada prahistaryczna 101 WIĘCŁAWICE STARE st. 4 osada z epoki neolitu 102 ZAGÓRZYCE STARE st. 1 osada prehistoryczna 103 ZAGÓRZYCE STARE st. 2 osada z epoki neolitu WIĘCŁAWICE DWORSKIE osada z epoki brązu 104 st. 1 WIĘCŁAWICE DWORSKIE osada z epoki neolitu 105 st. 2 WIĘCŁAWICE DWORSKIE osada z epoki neolitu 106 st. 3 WIĘCŁAWICE DWORSKIE osada z epoki brązu 107 st. 4 108 WILCZKOWICE st. 1 osada z epoki neolitu 109 WILCZKOWICE st. 2 osada prehistoryczna 110 WILCZKOWICE st. 3 osada prehistoryczna 111 WILCZKOWICE st. 4 osada z epoki neolitu 112 WILCZKOWICE st. 5 osada prehistoryczna 113 WILCZKOWICE st. 6 osada prehistoryczna 114 WILCZKOWICE st. 7 osada z epoki neolitu 115 WILCZKOWICE st. 8 osada z epoki neolitu
116 WILCZKOWICE st. 9 osada z epoki neolitu 117 WILCZKOWICE st. 10 osada z epoki neolitu 118 WILCZKOWICE st. 11 osada z epoki neolitu 119 WILCZKOWICE st. 12 osada z epoki neolitu 120 WILCZKOWICE st. 13 osada z epoki neolitu 121 WOLA WIĘCŁAWSKA st. 1 osada z epoki neolitu 122 WOLA WIĘCŁAWSKA st. 2 osada z epoki średniowiecza 123 WOLA WIĘCŁAWSKA st. 3 osada z epoki neolitu 124 WOLA WIĘCŁAWSKA st. 7 osada prehistoryczna 125 WOLA WIĘCŁAWSKA st. 8 osada z epoki neolitu ZAGÓRZYCE DWORSKIE st. 1 126 osada prehistoryczna ZAGÓRZYCE DWORSKIE 127 st. 3 osada z epoki neolitu 128 ZDZIESŁAWICE st. 1 osada z epoki neolitu 129 ZDZIESŁAWICE st. 2 osada z epoki neolitu 130 ZDZIESŁAWICE st. 3 osada z epoki średniowiecza 131 KSIĄŻNICZKI st. 3 osada z epoki neolitu 132 KSIĄŻNICZKI st. C osada prehistoryczna 133 MŁODZIEJOWICE st. H osada prehistoryczna 134 MŁODZIEJOWICE st. I osada prehistoryczna 135 PIELGRZYMOWICE st. 7 osada z epoki neolitu 136 PIELGRZYMOWICE st. 8 osada prehistoryczna 137 RACIBOROWICE st. A osada z epoki neolitu 138 SIEBOROWICE st. 2 osada prehistoryczna WIĘCŁAWICE DWORSKIE 139 st. 2 osada z epoki neolitu 140 WOLA WIĘCŁAWSKA st. 4 osada z epoki neolitu 141 WOLA WIĘCŁAWSKA st. 5 osada z epoki neolitu 142 WOLA WIĘCŁAWSKA st. 6 osada z epoki neolitu 143 ZAGÓRZYCE DWORSKIE st. 2 osada z epoki neolitu