Wynagrodzenia Polaków po 20 latach transformacji (1990-2010)
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w latach 1990-2010 3500 3000 2691 2944 3103 3225 2500 2000 1707 1924 2062 2133 2201 2290 2380 2477 1500 1239 1062 1000 500 103 177 294 400 533 703 873 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS Począwszy od 1990 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie w Polsce dynamicznie rosło. W roku 1990 zarabialiśmy równowartośd 103 PLN, a w 2010 było to już 3225 PLN.
Dynamika wzrostu wynagrodzeo a wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych 80,0% 70,0% 71,8% 66,1% 70,3% 60,0% 50,0% 40,0% 43,0% 35,1% 33,3% 31,9% 37,8% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 35,3% 32,2% 24,2% 27,8% 21,6% 16,7% 19,9% 12,7% 8,6% 9,4% 14,9% 7,2% 11,8% 5,4% 3,4% 3,2% 4,0% 3,9% 4,1% 10,1% 3,9% 7,3% 5,5% 1,9% 0,8% 3,5% 2,1% 1,0% 2,5% 4,2% 3,5% 2,6% 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Wzrost wynagrodzenia nominalnego Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (inflacja) Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS W latach 1990-2010 wynagrodzenia rosły szybciej od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (inflacji).
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie oraz wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych odniesione do roku 1990 33 31 29 27 25 23 21 19 17 16,6 18,7 20,0 20,7 21,4 22,2 23,1 24,0 26,1 28,6 30,1 31,3 15 13 11 9 7 5 3 1 12,0 10,3 12,5 13,0 13,3 8,5 10,7 10,9 11,0 11,4 11,6 11,7 12,0 6,8 10,1 9,2 8,6 5,2 7,7 3,9 6,7 2,9 5,6 1,7 4,4 1,0 3,3 2,4 1,7 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Wynagrodzenie nominalne w stosunku do roku 1990 Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (inflacja) w stosunku do roku 1990 Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS Przyjmując 1990 rok za punkt odniesienia widzimy, że w ciągu 20 lat przeciętne wynagrodzenie nominalne wzrosło ponad 31 razy. Natomiast ceny towarów i usług konsumpcyjnych w tym samym okresie wzrosły tylko 13-krotnie. Oznacza to znaczny wzrost siły nabywczej wynagrodzeo Polaków.
Ilośd wybranych towarów, jakie można było nabyd za przeciętną miesięczną pensję w Polsce w latach 1990, 2000, 2010 1990 2000 2010 W 2010 roku za miesięczną płacę mogliśmy nabyd więcej towarów niż 20 lat wcześniej. Przykładowo, w 1990 roku pozwalała na zakup 48 butelek wódki, a w 2010 155. chleb 515 899 1 001 jajka/szt. 2 000 7 399 11 944 mąka/kg 293 1765 3291 wołowina/kg 53 163 144 wódka/0,5 l 48 78 155 benzyna/l 442 611 703 Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS
Liczba kanapek Cena kanapki Siła nabywcza wynagrodzeo wskaźnik Big Mac a 450 400 350 349 362 349 382 378 381 390 421 408 389 18 16 350 310 14 300 12 250 200 150 100 172 3,1 207 3,4 230 3,8 247 4,3 234 5,3 5,5 5,5 5,9 5,9 6,3 6 6,3 6,5 6,9 7 7,6 8,3 10 8 6 4 50 2 0 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Liczba kanapek, które można nabyd za przeciętne wynagrodzenie Cena Big Mac'a w Polsce Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie Big Mac Index 0 Cena Big Mac a z 3,1 PLN w roku 1994 wzrosła do 8,3 PLN w 2010 roku. Mimo to w 2010 roku za średnie wynagrodzenie mogliśmy nabyd 389 kanapek, w porównaniu ze 172 w 1994 roku.
Stosunek średniego wynagrodzenia do minimum egzystencji w latach 1993-2010 8 7 6,1 6,2 6,1 6,1 6,2 6,2 6,2 6,6 7,0 7,1 7,0 6,8 6 5 4,9 4,5 4,6 4,8 5,0 4,9 4 3 2 1 0 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Stosunek średniej pensji do minimum egzystencji Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS oraz IPiSS Pomiędzy rokiem 1993 a 2010 stosunek średniego wynagrodzenia do minimum egzystencji wzrósł z 4,9 do 6,8. Zahamowanie wzrostu tego wskaźnika w 2008 roku spowodowane zostało kryzysem finansowym. Minimum egzystencji to koszt zdefiniowanego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych koszyka dóbr, niezbędnych do podtrzymania funkcji życiowych człowieka i sprawności psychofizycznej.
Stosunek średniego wynagrodzenia do minimum socjalnego w latach 1993-2010 4 3 2,8 2,8 2,7 2,7 2,8 2,8 2,8 3,1 3,3 3,4 3,4 3,5 2 1,9 2,1 2,1 2,2 2,2 2,2 1 0 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Stosunek średniej pensji do minimum socjalnego Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS oraz IPiSS W omawianym okresie nastąpił również znaczny wzrost relacji średniego wynagrodzenia do minimum socjalnego. W 1993 roku za średnią pensję można było utrzymad niespełna dwie osoby na poziomie minimum socjalnego. W 2010 roku było to już 3,5 osoby (statystycznie). Minimum socjalne to koszt zdefiniowanego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych koszyka dóbr, służących do zaspokojenia potrzeb bytowo-konsumpcyjnych na niskim poziomie.
Wzrost wynagrodzeo w Polsce i wybranych krajach UE w stosunku do wynagrodzenia na koniec 1999 roku 190% 182% 180% 172% 170% 160% 157% 150% 140% 134% 139% 145% 153% 151% 147% 130% 120% 113% 121% 125% 129% 130% 121% 110% 100% 100% 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Polska Finlandia Francja Hiszpania Holandia Niemcy Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie danych Eurostat W porównaniu z wybranymi krajami tzw. starej Unii wzrost średniego wynagrodzenia w Polsce był znacznie wyższy. W Niemczech wynosił on 21%, w Hiszpanii 53%, a w Polsce 82%. Oznacza to, że w latach 1999-2009 zmalała różnica w poziomie wynagradzania między Polską a tymi krajami.
Dynamika zmian wynagrodzeo w Polsce i USA w stosunku do wynagrodzenia na koniec 1999 roku 200% 190% 182% 189% 180% 172% 170% 160% 157% 150% 140% 134% 139% 145% 138% 143% 146% 149% 130% 120% 113% 121% 125% 112% 129% 116% 118% 122% 127% 110% 100% 106% 103% 100% 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Polska Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie danych GUS oraz U.S. Bureau of Labor Statistics USA Wartośd wynagrodzenia Polaków w ciągu ostatnich 10 lat rosła niemal dwukrotnie szybciej niż w USA. W Polsce średnie wynagrodzenie w roku 2010 wzrosło o 89% w stosunku do 1999 roku, a w przypadku USA było to tylko 49%.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w Polsce wyrażone w CHF i USD 1400 1319 1200 1000 800 600 400 200 0 1160 1149 1218 1078 994 1103 911 848 993 969 812 747 761 777 646 796 734 486 513 627 436 566 503 523 351 325 301 320 430 443 240 355 324 324 149 289 215 220 234 167 108 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie wyrażone w CHF Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak Przeciętne miesięczne wynagrodzenie wyrażone w USD W 1990 roku za średnie wynagrodzenie mogliśmy nabyd tylko 108 USD lub 149 CHF. W ciągu 20 lat siła nabywcza naszej waluty znacznie wzrosła. W 2010 roku za średnie wynagrodzenie mogliśmy kupid aż 1140 USD lub 1103 CHF.
Opracowane przez: wynagrodzenia.pl tel. (12) 423 00 41 e-mail: redakcja@wynagrodzenia.pl