Załącznik nr 3 Pozostałe programy obsługiwane przez NFOŚiGW LIFE: http://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-zagraniczne/instrument-finansowy-life/ Środki norweskie: https://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-norweskie/programy/ Program LIFE Program LIFE to jedyny instrument finansowy Unii Europejskiej poświęcony wyłącznie współfinansowaniu projektów z dziedziny ochrony środowiska i klimatu. Jego głównym celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, realizacja unijnej polityki w tym zakresie, a także identyfikacja i promocja nowych rozwiązań dla problemów dotyczących środowiska, w tym przyrody. W ciągu ponad 20 lat funkcjonowania programu dofinansowanie z Komisji Europejskiej uzyskało blisko 4 180 projektów z całej Europy, w tym 78 z Polski. Obecny Program LIFE - program działań na rzecz środowiska i klimatu, obejmujący perspektywę finansową 2014-2020, jest kontynuacją instrumentu finansowego LIFE+ funkcjonującego w latach 2007-2013. Współfinansowanie programu LIFE Podstawowe informacje: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej od 2008 r. pełni rolę Krajowego Punktu Kontaktowego LIFE oraz wspiera polskich Wnioskodawców proponując nowatorski program dodatkowego współfinansowania projektów. Dzięki takiemu rozwiązaniu w Polsce realizowanych jest obecnie 69 współfinansowanych przez NFOŚiGW w kwocie 273 mln zł projektów LIFE o budżecie blisko 677 mln zł. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego Współfinansowanie Programu LIFE na lata 2015 2021 przeznaczył 150 mln zł na dofinansowanie przedsięwzięć LIFE w formie dotacji i 120 mln zł na dofinansowanie w formie preferencyjnej pożyczki. Podsumowanie: NFOŚiGW przeznaczył ponad 3 mln zł na wsparcie dwóch projektów, które uzyskały akceptację KE w naborze 2015 r. Umowy na współfinansowanie projektów LIFE zawarto z Dyrekcją Generalną Lasów Państwowych, która podejmie działania ochrony rybołowa i Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska na kampanię edukacyjną skierowaną do organów ścigania i władzy sądowniczej. W czerwcu 2016 r. przeprowadzono nabór na współfinansowanie projektów tradycyjnych, w ramach którego złożono 20 wniosków. W wyniku oceny, na liście przedsięwzięć spełniających kryteria wyboru znalazło się 11 przedsięwzięć ubiegających się o łączną kwotę dofinansowania ze środków NFOŚiGW w wysokości 22,7 mln zł oraz dofinansowanie ze środków KE w kwocie 13,9 mln zł. Wydział ds. Współpracy Międzynarodowej i Programu LIFE przeprowadził w 2016 r., oprócz naboru wniosków tradycyjnych, również nabór wniosków o współfinansowanie projektów zintegrowanych LIFE oraz wniosków o udzielenie pożyczki na wkład własny i zachowanie 1
płynności finansowej przedsięwzięć LIFE+/LIFE. Wsparcie NFOŚiGW otrzymało 5 pożyczkobiorców na łączną kwotę ponad 4,5 mln zł. Plany: Zapewniając dalsze wsparcie finansowe polskim podmiotom w realizacji projektów LIFE, NFOŚiGW planuje ogłoszenie kolejnych naborów wniosków: o II kw. 2017 r. na współfinansowanie projektów tradycyjnych złożonych w ramach naboru KE 2017 r., o I kw. 2017 r. na współfinansowanie projektów zintegrowanych, o w terminie 1.03-29.12.2017 r. na współfinansowanie projektów tradycyjnych złożonych w ramach naboru KE 2016 r. (nabór skrócony), o w II kw. 2017 o udzielenie pożyczki na wkład własny i zachowanie płynności finansowej przedsięwzięć LIFE+/LIFE. Jednocześnie Wnioskodawcy będą mogli skorzystać ze szkoleń dedykowanych poszczególnym naborom i wsparciu NFOŚiGW w pisaniu wniosków. Projekt Budowania Potencjału LIFE Podstawowe informacje: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pełni rolę Krajowego Punktu Kontaktowego LIFE (KPK LIFE) w Polsce, działając od roku 2008 na mocy Porozumienia z Ministerstwem Środowiska. Zapewnia wsparcie polskim Wnioskodawcom w przygotowaniu wniosków LIFE i udziela dofinansowania jako Instytucja współfinansująca. Od 1.01.2016r. realizowany jest Projektu Budowania Potencjału LIFE (PBP LIFE), w ramach umowy nr LIFE14 CAP/PL/000011, podpisanej przez NFOŚiGW z Komisją Europejską. Dzięki temu zakres działań KPK LIFE został poszerzony. Łącznie 14 krajów członkowskich UE realizuje podobne projekty, które zapewniają dofinansowanie działań służących budowaniu potencjału państw członkowskich w zakresie LIFE. Celem działań w ramach PBP LIFE jest lepsze wykorzystanie środków Programu LIFE w Polsce poprzez pozyskanie szerokiego spektrum grup docelowych, w tym jednostek samorządowych, przedsiębiorstw innowacyjnych oraz dużych instytucji ochrony przyrody. Dzięki finansowemu wsparciu KE, KPK LIFE wspiera polskich Wnioskodawców w przygotowywaniu wniosków składanych do KE, począwszy od doprecyzowania problemu środowiskowego, wyboru obszaru priorytetowego, określenia celów projektu, działań projektowych i przewidywanych efektów projektu. KPK LIFE prowadzi także indywidualne konsultacje, szkolenia również w zakresie pisania wniosków. Podsumowanie: Zrealizowane w ramach PBP działania przyczyniły się do złożenia w 2016 roku 29 polskich wniosków do Programu LIFE oraz 14 wniosków międzynarodowych z udziałem polskich podmiotów jako współbeneficjentów. Łączny budżet 29 projektów to 87 mln euro, a wnioskowane dofinansowanie KE wynosi 52 mln euro. Najważniejsze działania zrealizowane w ramach PBP: o Konsultowanie koncepcji wniosków/wniosków LIFE: 50 wniosków, 149 konsultacji telefonicznych, 38 spotkań indywidualnych o Tłumaczenie Wytycznych dla Wnioskodawców oraz Zasad oceny Wniosków LIFE: 400 stron tekstu dokumentów KE 2
Plany: o Szkolenia dedykowane oraz szkolenia z pisania wniosków LIFE: 4 szkolenia, 205 uczestników o Dzień Informacyjny LIFE upowszechnianie Programu LIFE: 214 uczestników Projekt Budowania Potencjału realizowany będzie jeszcze przez kolejne 3 lata tj. do grudnia 2019. Planowane są szkolenia dla wnioskodawców, także w zakresie pisania wniosków, tłumaczenie wybranych materiałów KE, publikacje Podręcznika pisania wniosków LIFE oraz Przewodnika po dokumentach KE, artykuły sponsorowane oraz szkolenia e-learningowe, a także Dni Informacyjne LIFE. Najważniejsze informacje dotyczące naboru 2017 r.: o Ok. 40 mln euro alokacji dla Polski do wykorzystania w naborze 2017 r. w Podprogramie na rzecz środowiska. o Zwiększone szanse Polskich wnioskodawców uzyskania dofinansowania w tym podprogramie. o Zapraszamy do uczestnictwa w Dniu Informacyjnym LIFE, który będzie miał miejsce w styczniu 2017 r., oraz w innych szkoleniach organizowanych przez KPK LIFE. o Zapraszamy do kontaktu z KPK LIFE w celu konsultowania pomysłów na projekty. Środki norweskie (MF EOG i NMF) Programy Operacyjne: PL02, PL03, PL04 (2009-2014) Podsumowanie: terminy naborów które się odbyły: o 18.01.2016 r. 21.03.2016 r. (nabór II FWD Program PL02 Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów 2009-2014 ) o nabory wniosków o rozszerzenia projektów realizowanych w trzech Programach Operacyjnych: PL02 (przyjmowanie wniosków od 1.04.2016 r.), PL03 (przyjmowanie wniosków od 18.01.2016 r.), PL04 (przyjmowanie wniosków od 20.10.2015 r. efektywność energetyczna, 09.09.2016 r. OZE), w ramach procedury z art. 6.9 Regulacji ws. wdrażania MF EOG i NMF 2009-2014 o projekty predefiniowane efekty naborów: o nabór FWD Program PL02 wpłynęło 6 wniosków na kwotę całkowitą 403 171,59 zł i kwotę dofinansowania 342 695,85 zł o nabór na rozszerzenie PL02 8 wniosków, PL03 7 wniosków, PL04 44 dla efektywności energetycznej i 2 wnioski dla OZE o trzy projekty predefiniowane: 1 Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energii Polskiej Akademii Nauk (projekt pn.: Potencjał dla wykorzystania energii geotermalnej w Polsce na kwotę dofinansowania 225 748,32), 2 Instytutu Ochrony Środowiska (adaptacja do zmian klimatu Climate change adaptation in small and medium size CITIES na kwotę dofinansowania: 5 003 945,95 zł oraz Efektywność energetyczna poprzez rozwój elektromobilności w Polsce na kwotę dofinansowania 5 200 000,00 zł) umowy: 3
Plany: o 6 umów z naboru FWD PL02 zakończonego w 2016 r. planowane do podpisu na kwotę dofinansowania ze środków MF EOG w wysokości 342 695,85 zł. o aneksy do umów podpisane z naborów na rozszerzenie projektów: Program PL02 1 aneks na kwotę 28 050 zł, PL03 4 aneksy na kwotę 1 057 545 zł, PL04 29 aneksów na kwotę 33 266 797 zł o 1 umowa na realizację projektu predefiniowanego pn.: Potencjał dla wykorzystania energii geotermalnej w Polsce miasto Poddębice z Instytutem Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energii Polskiej Akademii Nauk na kwotę dofinansowania w wysokości 225 748,32 zł., planowane do podpisanie 2 umowy z Instytutem Ochrony Środowiska na kwotę łączną 10 203 945,95 zł o 2 umowy z naboru rozstrzygniętego w 2015 r. Związek Miast Polskich na kwotę dofinansowania 1 527 513,24 zł na realizację Projektu pn.: Polsko-norweska platforma współpracy dla poszanowania energii i klimatu ; Krajowa Izba Gospodarcza na kwotę dofinansowania 1 520 340,00 zł na realizację Projektu pn.: Polsko-norweska współpraca na rzecz innowacyjnych rozwiązań w zakresie ochrony środowiska w MŚP POLNORECO Ogłoszenie III naboru w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej dla Programu PL02 Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów 2009-2014, na kwotę 319 156,85 zł Kontynuacja naboru wniosków o rozszerzenia projektów realizowanych w trzech Programach Operacyjnych PL02, PL03, PL04, w ramach procedury z art. 6.9 Regulacji ws. wdrażania MF EOG i NMF 2009-2014 Ogłoszenie naboru w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej dla Programu PL04 Przedmiotem naboru będą projekty bilateralne złożone w partnerstwie z organizacją z Państw Darczyńców i/lub organizacją międzynarodową, które przyczynią się do wymiany doświadczeń, wiedzy, technologii i najlepszych praktyk pomiędzy beneficjentami i organizacjami międzynarodowymi oraz z Państw Darczyńców i jednocześnie wpisują się w jeden z niżej wymienionych obszarów tematycznych współpracy dwustronnej, powiązanych z następującymi rezultatami Programu Szczegóły: https://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-norweskie/nabory/ Program Operacyjny PL02: Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów Alokacja: 21 551 900 euro Forma finansowania: dotacja Rodzaje przedsięwzięć: Zakres Programu Operacyjnego obejmuje ochronę różnorodności biologicznej i ekosystemów poprzez realizację projektów zmierzających do zahamowania procesu zmniejszania się/zanikania różnorodności biologicznej. W ramach programu realizowane są przedsięwzięcia mające na celu: wzrost efektywności zarządzania oraz monitorowania obszarów Natura 2000; wzrost odporności rodzimych ekosystemów na presję inwazyjnych gatunków obcych; wzrost świadomości społecznej nt. różnorodności biologicznej oraz edukacja w tej dziedzinie w powiązaniu ze zmianami klimatycznymi i ekonomiczną wartością ekosystemów; 4
zwiększenie potencjału ekologicznego organizacji pozarządowych do promowania różnorodności biologicznej. Adresaci: podmioty publiczne lub prywatne, komercyjne i niekomercyjne (również organizacje pozarządowe NGO), powstałe zgodnie z prawem polskim, które działają w interesie publicznym, między innymi jednostki samorządu terytorialnego i państwowe jednostki organizacyjne, w tym Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL LP) oraz podmioty prywatne Program Operacyjny PL03: Wzmocnienie monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych Alokacja: 15 160 176 euro Forma finansowania: dotacja Rodzaje przedsięwzięć: Zakres Programu Operacyjnego koncentruje się na wsparciu dla służb odpowiedzialnych za monitoring środowiska i inspekcję oraz za geodezję i kartografię poprzez realizację projektów ukierunkowanych na poprawę wizualizacji oraz ułatwienie dostępu do danych oraz informacji zbieranych, przetwarzanych i rozpowszechnianych przez instytucje administracji publicznej. W ramach programu realizowane są przedsięwzięcia mające na celu: wzmocnienie potencjału władz posiadających kompetencje w zakresie środowiska w odniesieniu do zintegrowanego planowania i kontroli; poprawę informacji o środowisku w zakresie wpływu, stanu i trendów; poprawę wymiany informacji o środowisku w zakresie wpływu, stanu i trendów między Państwami-Beneficjentami a innymi państwami członkowskimi UE; podwyższenie świadomości społecznej poprzez prowadzenie działań edukacyjnych i promujących monitoring środowiska oraz zintegrowane planowanie i kontrolę. wzmocnienie systemu oceny jakości powietrza w Polsce w oparciu o doświadczenia norweskie, wzmocnienie potencjału technicznego Inspekcji Ochrony Środowiska poprzez zakup urządzeń pomiarowych, wyposażenia laboratoryjnego i narzędzi, monitoring efektów realizacji projektu PL0100 Wzrost efektywności działalności Inspekcji Ochrony Środowiska na podstawie doświadczeń norweskich, model bazy danych przestrzennych dotyczących środowiska przyrodniczego wraz z systemem zarządzania w aspekcie kartograficznych opracowań tematycznych. Adresaci: jednostki sektora finansów publicznych działające w obszarze ochrony środowiska Program Operacyjny PL04: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Alokacja: 145 005 533 euro (łącznie z MFEOG i NMF) Forma finansowania: dotacja Rodzaje przedsięwzięć: Zakres Programu Operacyjnego składa się z dwóch części koncentrujących się na: kompleksowej termomodernizacji (wraz z wymianą oświetlenia wbudowanego) i wymianie przestarzałych źródeł energii zaopatrujących termomodernizowane budynki na nowoczesne źródła, w tym wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych (OZE). Część programu finansowana z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG). 5
redukcji emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza oraz zwiększeniu udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie zużycia energii. Część finansowana z Norweskiego Mechanizmu Finansowego (NMF). W ramach programu realizowane są przedsięwzięcia mające na celu: poprawę efektywności energetycznej budynków, obejmujące swym zakresem termomodernizację budynków użyteczności publicznej, przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, oświaty, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, turystyki, sportu w części MF EOG; modernizację lub zastąpienie istniejących źródeł energii (wraz z wymianą lub przebudową przestarzałych lokalnych sieci) zaopatrujących budynki użyteczności publicznej o których mowa w pkt. 1. nowoczesnymi, energooszczędnymi i ekologicznymi źródłami ciepła lub energii elektrycznej o łącznej mocy nominalnej do 5 MW w tym: pochodzącymi ze źródeł odnawialnych lub źródłami ciepła i energii elektrycznej wytwarzanych w skojarzeniu (kogeneracji/trigeneracji) w części MF EOG; modernizację lub wymianę istniejących źródeł ciepła wraz z modernizacją procesu spalania lub zastosowaniem innego nośnika energii (np. spalanie gazu, oleju lub biomasy poprzez eliminację spalania węgla) w części NMF. Adresaci: jednostki sektora finansów publicznych; podmioty niepubliczne realizujące zadania publiczne dla części MF EOG oraz małe, średnie i duże przedsiębiorstwa dla części NMF 6