Stale Leksykon materiaoznawstwa PN-EN 10084:2008 Stal stopowa do nawglania Cz 2, rozdzia 2, podrozdzia 2, str. 1 Stal 20MnCrS5 1.7149 Data opracowania: 16.02.2009 r. Skad chemiczny, stenie masowe pierwiastka, % C Si Mn P S Cr Mo Ni B 0,17-0,22 max 0,40 1,10-1,40 max 0,025 0,020-0,040 1,00-1,30 Elementy maszyn z wymagan warstw wierzchni o duej twardoci i cigliwym rdzeniu, waki, koa zbate, sworznie, tuleje, o rednich wymiarach, podlegajce duym naciskom i zmiennym obcieniom Wasnoci mechaniczne Twardo w stanie: Wymiar Warto wyarzonym zmikczajco (+A) HBW 217 wyarzonym normalizujco (+N) HBW 140-201 o wymaganym zakresie twardoci (+TH) HBW 170-217 o strukturze ferrytyczno-perlitycznej i wymaganym zakresie twardoci (+FP) HBW 152-201 nawglonym, hartowanym i odpuszczonym 1) HRC 60 Wytrzymao na rozciganie R m po hartowaniu i odpuszczaniu w 200 C: rednica elementu, d, mm d 16 16 < d 40 40 < d 100 R m 1), 1200 950 750 Wasnoci fizyczne 1) Wasno Wymiar Warto Gsto, g cm -3 7,85 1) Wartoci orientacyjne. Hartowno (20MnCrS5+H lub 1.7149+H) Twardo HRC w odlegoci od czoa próbki Jominy ego, mm warto 1,5 3 5 7 9 11 13 15 20 25 30 35 40 max 49 49 48 46 43 42 41 39 37 35 34 33 32 min 41 39 36 33 30 28 26 25 23 21
Cz 2, rozdzia 2, podrozdzia 2, str. 2 Stal 20MnCrS5 (1.7149) Stale Leksykon materiaoznawstwa Póprodukty Ksiska i ksy, prty kute lub walcowane, walcówka, blachy i tamy, odkuwki Informacje technologiczne Stal o zwikszonej skrawalnoci, podatna na cicie noyc; zakres temperatury nawglania moe by wikszy ni podany (zalenie od metody nawglania) Technologiczne procesy obróbki Obróbka plastyczna Obróbka cieplnochemiczna Obróbka cieplna Moliwo zastosowania Temperatura, C Kucie + 1150-850 Walcowanie + 1150-850 Nawglanie + 880-980 Azotonawglanie + 860-950 Wyarzanie Normalizujce + 870-910 Zmikczajce + 650-700 Obróbka Hartowanie I 3) + 860-900 cieplna po nawglaniu 2) Hartowanie II 4) + 780-820 Odpuszczanie + 150-200 2) W miar moliwoci hartowanie naley wykonywa bezporednio z temperatury obróbki cieplno-chemicznej. 3) Temperatura waciwa dla rdzenia. 4) Temperatura waciwa dla warstwy nawglonej. Porównanie z materiaami zagranicznymi ISO CEN Rosja 20MnCrS5 ISO 683-11: 1987 20MnCrS5 EN 10084: 2008 USA Japonia Chiny
Stale Leksykon materiaoznawstwa PN-EN 10084:2008 Stal stopowa do nawglania Cz 2, rozdzia 2, podrozdzia 2, str. 1 Stal 18CrMo4 1.7243 Data opracowania: 16.02.2009 r. Skad chemiczny, stenie masowe pierwiastka, % C Si Mn P S Cr Mo Ni B 0,15-0,21 max 0,40 0,60-0,90 max 0,025 max 0,035 0,90-1,20 0,15-0,25 Elementy maszyn z wymagan warstw wierzchni o duej twardoci i cigliwym rdzeniu, koa zbate, waki, sworznie, tuleje, o rednich wymiarach, podlegajce znacznym naciskom i zmiennym obcieniom Wasnoci mechaniczne Twardo w stanie: Wymiar Warto wyarzonym zmikczajco (+A) HBW 207 o podwyszonej podatnoci na cicie noyc (+S) HBW o wymaganym zakresie twardoci (+TH) HBW 156-207 o strukturze ferrytyczno-perlitycznej i wymaganym zakresie twardoci (+FP) HBW 140-187 nawglonym, hartowanym i odpuszczonym 1) HRC 60 Wytrzymao na rozciganie R m po hartowaniu i odpuszczaniu w 200 C: rednica elementu, d, mm d 16 16 < d 40 40 < d 100 R m 1), 1050 850 680 Wasnoci fizyczne 1) Wasno Wymiar Warto Gsto, g cm -3 7,85 1) Wartoci orientacyjne. Hartowno (18CrMo4+H lub 1.7243+H) Twardo HRC w odlegoci od czoa próbki Jominy ego, mm warto 1,5 3 5 7 9 11 13 15 20 25 30 35 40 max 47 46 45 42 39 37 35 34 31 29 28 27 26 min 39 37 34 30 27 24 22 21
Cz 2, rozdzia 2, podrozdzia 2, str. 2 Stal 18CrMo4 (1.7243) Stale Leksykon materiaoznawstwa Póprodukty Ksiska i ksy, prty kute lub walcowane, walcówka, blachy i tamy, odkuwki Informacje technologiczne Stal podatna na cicie noyc; zakres temperatury nawglania moe by wikszy ni podany (zalenie od metody nawglania) Technologiczne procesy obróbki Obróbka plastyczna Obróbka cieplnochemiczna Obróbka cieplna Moliwo zastosowania Temperatura, C Kucie + 1050-850 Walcowanie + 1050-850 Nawglanie + 880-980 Azotonawglanie + 860-950 Wyarzanie Normalizujce + 870-910 Zmikczajce + 680-700 Obróbka Hartowanie I 3) + 860-900 cieplna po nawglaniu 2) Hartowanie II 4) + 780-820 Odpuszczanie + 150-200 2) W miar moliwoci hartowanie naley wykonywa bezporednio z temperatury obróbki cieplno-chemicznej. 3) Temperatura waciwa dla rdzenia. 4) Temperatura waciwa dla warstwy nawglonej. Porównanie z materiaami zagranicznymi ISO CEN Rosja 18CrMo4 ISO 683-11: 1987 18CrMo4 EN 10084: 2008 USA Japonia Chiny ~4118 ASTM A 322-07 ~SCM418 JIS G 4053: 2008 ~20CrMo GB/T 3077-1999
Metale nieelazne ich stopy Leksykon materiałoznawstwa PN-EN 573-3:2010 Cz 4, rozdział 2, podrozdział 1, str. 1 Aluminium do obróbki plastycznej Aluminium EN AW-1050A EN AW-Al 99,5 Data opracowania: 21.02.2011 r. Skład chemiczny, stenie masowe pierwiastka, % Si Fe Cu Mn Mg Cr Ni Zn Ti V Inne 1) max 0,25 max 0,40 max 0,05 max 0,05 max 0,05 1) Pozostałe pierwiastki oddzielnie max 0,07 max 0,05 razem max 0,03 Al min. 99,50 Opakowania, tubki, folie stosowane w gospodarstwie domowym, zbiorniki, elementy instalacji w przemyle chemicznym, spoywczym i browarniczym, naczynia kuchenne, eberka wymienników ciepła, nity, reflektory samochodowe; mona stosowa do ok. 200 C, a take w kontakcie z ywnoci Własnoci mechaniczne 2) Własno Wymiar Warto Wytrzymało na rozciganie, R m 35-170 Umowna granica plastycznoci, R p0,2 20-150 Wydłuenie, A % 1-35 Twardo, HBW HBW 20-45 Moduł sprystoci wzdłunej, E GPa 69-70 Własnoci fizyczne 2) Własno Wymiar Warto Gsto, g cm -3 2,71 Temperatura topnienia, T t (T sol -T liq ) C 645-658 Współczynnik rozszerzalnoci liniowej, α K -1 23,5 10-6 Przewodno cieplna, λ W m -1 K -1 227-234 Konduktywno elektryczna wzgldna, % IACS 55,5-61 Rezystywno elektryczna właciwa, el nω m 28,3-31,1 2) Wartoci orientacyjne własnoci mechaniczne i fizyczne zalene od rodzaju i wymiarów produktu, stanu umocnienia i/lub stanu obróbki cieplnej; szczegółowe wymagania podane w normach produktów
Cz 4, rozdział 2, podrozdział 1, str. 2 Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] Metale nieelazne i ich stopy Leksykon materiałoznawstwa Półprodukty Blachy, płyty, tamy, krki, prty, rury, kształtowniki, druty, odkuwki, folie Uwagi dodatkowe Bardzo dobra spawalno i zgrzewalno, odporno na korozj atmosferyczn Technologiczne procesy obróbki Obróbka plastyczna Moliwo zastosowania Temperatura, C Kucie + 20, 370-510 Walcowanie + 20, 260-480 Wyciskanie + Cignienie + 20 Obróbka cieplna Wyarzanie Utwardzanie Ujednorodniajce + Rekrystalizujce + 340-370 Zmikczajce + 340-360 Odprajce + Przesycanie Obróbka powierzchniowa wydzieleniowe Starzenie Anodowanie + Inna + Porównanie z materiałami zagranicznymi ISO CEN Rosja AW-1050A ISO 209:2007 EN AW-1050A EN 573-3:2009 ~AD0 GOST 4784-97 USA Japonia Chiny 1050A AA Reg. Rec. A1050 JIS H 4000:2006 1050A GB/T 3190-2008
Metale nieelazne ich stopy Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 3 Leksykon materiaoznawstwa Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] PN-EN 485-2:2009 Aluminium do obróbki plastycznej. Blachy, tamy i pyty Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Wytwarzane z póproduktów paskich, tj. z blach, pyt i tam, elementy instalacji w przemyle chemicznym, spoywczym i browarniczym, elementy urzdze i wyposaenia w gospodarstwach domowych, naczynia kuchenne; mona stosowa do ok. 200 C, a take w kontakcie z ywnoci Wasnoci mechaniczne blach, tam i pyt Stan 3) Grubo g, R m R p0,2 A 50mm, (A) HBW 4) mm % F 2,5 g 150 65 4) 0,2 g 0,5 65-95 20 20 20 0,5 < g 1,5 65-95 20 22 20 O, H111 1,5 < g 3 65-95 20 26 20 3 < g 6 65-95 20 29 20 6 < g 12,5 65-95 20 35 20 12,5 < g 80 65-95 20 ( 32) 20 H112 6 g 12,5 75 30 20 23 12,5 < g 80 70 25 ( 20) 22 0,2 g 0,5 85-125 65 2 28 0,5 < g 1,5 85-125 65 4 28 H12 1,5 < g 3 85-125 65 5 28 3 < g 6 85-125 65 7 28 6 < g 12,5 85-125 65 9 28 12,5 < g 40 85-125 65 ( 9) 28 0,2 g 0,5 105-145 85 2 34 0,5 < g 1,5 105-145 85 2 34 H14 1,5 < g 3 105-145 85 4 34 3 < g 6 105-145 85 5 34 6 < g 12,5 105-145 85 6 34 12,5 < g 25 105-145 85 ( 6) 34
Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 4 Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] Metale nieelazne i ich stopy Leksykon materiaoznawstwa PN-EN 485-2:2009 cd. Wasnoci mechaniczne blach, tam i pyt Aluminium do obróbki plastycznej. Blachy, tamy i pyty Stan 3) Grubo g, R m R p0,2 A 50mm HBW 4) mm % 0,2 g 0,5 120-160 100 1 39 H16 0,5 < g 1,5 120-160 100 2 39 1,5 < g 4 120-160 100 3 39 H18 0,2 g 0,5 135 120 1 42 0,5 < g 3 140 120 2 42 H19 0,2 g 0,5 155 140 1 45 0,5 g 3 150 130 1 45 0,2 g 0,5 85-125 55 4 27 0,5 < g 1,5 85-125 55 5 27 H22 1,5 < g 3 85-125 55 6 27 3 < g 6 85-125 55 11 27 6 < g 12,5 85-125 55 12 27 0,2 g 0,5 105-145 75 3 33 H24 0,5 < g 1,5 105-145 75 4 33 1,5 < g 3 105-145 75 5 33 3 < g 12,5 105-145 75 8 33 0,2 g 0,5 120-160 90 2 38 H26 0,5 < g 1,5 120-160 90 3 38 1,5 < g 4 120-160 90 4 38 H28 0,2 g 1,5 140 110 2 41 1,5 < g 3 140 110 3 41 3) F surowy, O wyarzony, H111 wyarzony i lekko umocniony, np. podczas prostowania, H112 lekko umocniony po odksztaceniu na gorco lub na zimno, H12 umocniony, 1/4 twardy, H14 umocniony, 1/2 twardy, H16 umocniony, 3/4 twardy, H18 umocniony, 4/4 twardy, H19 umocniony, ekstra twardy, H22 umocniony i czciowo wyarzony, 1/4 twardy, H24 umocniony i czciowo wyarzony, 1/2 twardy, H26 umocniony i czciowo wyarzony, 3/4 twardy, H28 umocniony i czciowo wyarzony, 4/4 twardy 4) Wartoci typowe, orientacyjne, nie wymagane wg normy
Metale nieelazne ich stopy Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 5 Leksykon materiaoznawstwa Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] PN-EN 754-2:2009 Aluminium do obróbki plastycznej. Prty i rury cignione Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Wytwarzane z prtów i rur cignionych elementy instalacji w przemyle chemicznym, spoywczym i browarniczym, elementy urzdze i wyposaenia w gospodarstwach domowych; mona stosowa do ok. 200 C, a take w kontakcie z ywnoci Wasnoci mechaniczne 5) prtów cignionych Stan 6) rednica lub grubo prta d lub g, mm R m R p0,2 A % A 50mm % HBW 7) O, H111 d 80, g 60 60-95 25 22 20 H14 d 40, g 10 100-135 70 6 5 30 H16 d 15, g 5 120-160 105 4 3 35 H18 d 10, g 3 145 125 3 3 43 Wasnoci mechaniczne 5) rur cignionych Stan 6) Grubo cianki g, R m R p0,2 A A 50mm HBW 7) mm % % O, H111 20 60-95 25 22 20 H14 10 100-135 70 6 5 30 H16 5 120-160 105 4 3 35 H18 3 145 125 3 3 43 5) R m wytrzymao na rozciganie, R p0,2 umowna granica plastycznoci, A 50mm lub A wyduenie, HBW twardo Brinella 6) O wyarzony, H111 wyarzony i lekko umocniony, np. podczas prostowania, H14 umocniony, 1/2 twardy, H16 umocniony, 3/4 twardy, H18 umocniony, 4/4 twardy 7) Wartoci typowe, orientacyjne, nie wymagane wg normy
Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 6 Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] Metale nieelazne i ich stopy Leksykon materiaoznawstwa PN-EN 755-2:2010 Aluminium do obróbki plastycznej. Prty, rury i ksztatowniki wyciskane Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Wytwarzane z prtów, rur i ksztatowników wyciskanych elementy instalacji w przemyle chemicznym, spoywczym i browarniczym, elementy urzdze i wyposaenia w gospodarstwach domowych; mona stosowa do ok. 200 C, a take w kontakcie z ywnoci Wasnoci mechaniczne 8) prtów i rur wyciskanych Stan 9) rednica lub grubo prta albo grubo cianki, mm R m R p0,2 A % A 50mm % HBW 10) F 10), H112 wszystkie 60 20 25 23 20 O, H111 wszystkie 60-95 20 25 23 20 Wasnoci mechaniczne 8) ksztatowników wyciskanych Stan 9) Grubo cianki g, mm F 10), H112 8) R m R p0,2 A % A 50mm % HBW 10) wszystkie 60 20 25 23 20 R m wytrzymao na rozciganie, R p0,2 umowna granica plastycznoci, A 50mm lub A wyduenie, HBW twardo Brinella 9) F surowy, O wyarzony, H111 wyarzony i lekko umocniony, np. podczas prostowania, H112 lekko umocniony po odksztaceniu na gorco lub na zimno 10) Wartoci typowe, orientacyjne, nie wymagane wg normy
Metale nieelazne ich stopy Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 7 Leksykon materiaoznawstwa Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] PN-EN 546-2:2009 Aluminium do obróbki plastycznej. Folie Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Folie stosowane w gospodarstwach domowych, w przemyle spoywczym i opakowaniowym, w tym folie do uszlachetniania; mona stosowa do ok. 200 C, a take w kontakcie z ywnoci Wasnoci mechaniczne 11) folii do uszlachetniania i do uytku domowego Stan 12) Grubo folii g, µm O R m R p0,2 A 50mm, A 100mm % 6 g 10 35-80 1 10 < g 25 40-85 1 25 < g 40 45-90 2 40 < g 90 50-95 4 90 < g 140 50-95 6 140 < g 200 50-95 10 H18 13) 6 g 200 135 11) Wasnoci folii w kierunku wzdunym; R m wytrzymao na rozciganie, R p0,2 umowna granica plastycznoci, A 50mm lub A 100mm wyduenie 12) O wyarzony, H18 umocniony, 4/4 twardy 13) Po uzgodnieniu mona zastpi stanem H19 umocniony, ekstra twardy
Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 8 Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] Metale nieelazne i ich stopy Leksykon materiaoznawstwa PN-EN 570:2009 Stop aluminium do obróbki plastycznej. Materia wstpny do wyciskania udarowego Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Póprodukty paskie, a take wstpnie ksztatowane przez walcowanie i wykrawanie lub cicie z póproduktów wyciskanych, przeznaczone do wytwarzania, najczciej metod wyciskania udarowego, elementów opakowa i innych elementów w przemyle spoywczym, stoczniowym, urzdze i wyposaenia gospodarstw domowych Wasnoci mechaniczne 14) materiau wstpnego do wyciskania udarowego Stan 15) Wymiar przekroju, mm R m A % HBW 16) O wszystkie 23 14) R m wytrzymao na rozciganie, A wyduenie, HBW twardo Brinella 15) O wyarzony 16) Warto przybliona, nie wymagana wg normy; wartoci okrelone powinny by uzgodnione midzy zamawiajcym a dostawc
Metale nieelazne ich stopy Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 9 Leksykon materiaoznawstwa Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] PN-EN 683-2:2009 Aluminium do obróbki plastycznej. Tamy i folie na eberka wymienników ciepa Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Wytwarzane z tam i folii eberka wymienników ciepa, grzejników, urzdze klimatyzacyjnych; mona stosowa do ok. 200 C Wasnoci mechaniczne 17) tam i folii na eberka wymienników ciepa Stan 18) Grubo folii g, µm O H22 H24 H14 R m R p0,2 A 50mm, A 100mm % 60 g 140 50-95 55 6 140 < g 200 50-95 55 10 200 < g 400 50-95 55 15 60 g 140 85-125 50 6 140 < g 200 85-125 50 7 200 < g 400 85-125 50 8 60 g 140 105-145 75 4 140 < g 200 105-145 75 5 200 < g 400 105-145 75 6 60 g 200 105-145 85 1 200 < g 400 105-145 85 2 H16 60 g 400 120-160 100 1 H18 60 g 400 135 120 1 H19 60 g 400 155 130 1 17) R m wytrzymao na rozciganie, R p0,2 umowna granica plastycznoci, A 50mm lub A 100mm wyduenie 18) O wyarzony, H14 umocniony, 1/2 twardy, H16 umocniony, 3/4 twardy, H18 umocniony, 4/4 twardy, H19 umocniony, ekstra twardy, H22 umocniony i czciowo wyarzony, 1/4 twardy, H24 umocniony i czciowo wyarzony, 1/2 twardy
Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 10 Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] Metale nieelazne i ich stopy Leksykon materiaoznawstwa PN-EN 1301-2:2010 Aluminium do obróbki plastycznej. Drut cigniony Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Wytwarzane z drutu nity oraz elementy urzdze i maszyn w przemyle chemicznym, spoywczym oraz urzdze i wyposaenia gospodarstw domowych; mona stosowa do ok. 200 C, a take w kontakcie z ywnoci Wasnoci mechaniczne 19) drutu cignionego Stan 20) rednica drutu d, mm R m R p0,2 21) A 100mm 21) % O 20 95 35 H14 18 100 95 5 H16 15 120 115 3 H18 10 140 135 3 19) R m wytrzymao na rozciganie, R p0,2 umowna granica plastycznoci, A 100mm wyduenie 20) O wyarzony, H14 umocniony, 1/2 twardy, H16 umocniony, 3/4 twardy, H18 umocniony, 4/4 twardy 21) Wartoci typowe, orientacyjne, nie wymagane wg normy, zalene take od rednicy drutu i metody cignienia
Metale nieelazne ich stopy Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 11 Leksykon materiaoznawstwa Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] PN-EN 1386:2009 Stop aluminium do obróbki plastycznej. Pyty eberkowe Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Wytwarzane z pyt eberkowych, tj. walcowanych pyt z wytoczonym wzorem na jednej z powierzchni, konstrukcje w przemyle samochodowym, budownictwie okrtowym, budownictwie przemysowym, zwaszcza podogi, podesty, pochylnie, schody, podjazdy Wasnoci mechaniczne 22) pyt eberkowych Stan 23) Grubo pyty g, mm R m R p0,2 A 50mm % F 1,2 g 20 135 1,2 g 1,5 105-145 75 2 A % H224 1,5 g 3 105-145 75 3 3 g 6 105-145 75 4 6 g 20 105-145 75 5 8 22) R m wytrzymao na rozciganie, R p0,2 umowna granica plastycznoci, A 50mm lub A 100mm wyduenie 23) F surowy, H244 umocniony i czciowo wyarzony, 1/2 twardy
Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 12 Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] Metale nieelazne i ich stopy Leksykon materiaoznawstwa PN-EN 1396:2009 Aluminium do obróbki plastycznej. Blachy i ta- my powlekane Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Wytwarzane z blach i tam walcowanych na zimno oraz powlekanych powokami organicznymi, konstrukcje o wymaganej odpornoci na korozj i dekoracyjnym wygldzie, w budownictwie, w przemyle samochodowym, transportowym, opakowaniowym Wasnoci mechaniczne 24) blach i tam powlekanych Stan 25) Grubo blachy g, R m R p0,2 A 50mm mm % 0,5 65-95 20 20 O H42 H44 H46 H48 0,5 < g 1,5 65-95 20 22 > 1,5 65-95 20 26 0,5 85-125 65 4 0,5 < g 1,5 85-125 65 5 > 1,5 85-125 65 6 0,5 100-145 80 3 0,5 < g 1,5 100-145 80 4 > 1,5 100-145 80 5 0,5 120-160 90 2 0,5 < g 1,5 120-160 90 3 > 1,5 120-160 90 4 1,5 140 120 2 > 1,5 140 120 3 24) R m wytrzymao na rozciganie, R p0,2 umowna granica plastycznoci, A 50mm wyduenie 25) O wyarzony, H42 umocniony i powlekany, 1/4 twardy, H44 umocniony i powlekany, 1/2 twardy, H46 umocniony i powlekany, 3/4 twardy, H48 umocniony i powlekany, 4/4 twardy
Metale nieelazne ich stopy Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 13 Leksykon materiaoznawstwa Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] PN-EN 12392:2004 Aluminium do obróbki plastycznej. Póprodukty do wytwarzania urzdze cinieniowych Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, inne wasnoci, zalecenia technologiczne zgodne z podanymi dla aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] wg PN-EN 573-3:2010 Póprodukty do wytwarzania urzdze cinieniowych powinny spenia take inne wymagania podane w PN-EN 12392:2004 Wytwarzane z blach, pyt, tam, krków, prtów, rur, ksztatowników i odkuwek elementy instalacji i urzdze cinieniowych w przemyle chemicznym, spoywczym i browarniczym, zbiorniki cinieniowe, rurocigi, urzdzenia hydrauliczne; mona stosowa do ok. 200 C, a take w kontakcie z ywnoci Wasnoci mechaniczne 26) blach, tam i pyt Stan 27) Grubo g, mm R m R p0,2 R p1,0 O, H111 0,2 g 50 65 15 30 Wasnoci mechaniczne 26) prtów cignionych Stan 27) rednica lub grubo prta d lub g, mm R m R p0,2 R p1,0 O, H111 d 80, g 60 60 30 Wasnoci mechaniczne 26) rur cignionych Stan 27) Grubo cianki g, mm R m R p0,2 R p1,0 O, H111 20 60 30 Wasnoci mechaniczne 26) prtów i rur wyciskanych Stan 27) rednica lub grubo prta albo grubo cianki, mm R m R p0,2 R p1,0 O, H111 wszystkie 60 20 30
Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 1, str. 14 Aluminium EN AW-1050A [Al 99,5] Metale nieelazne i ich stopy Leksykon materiaoznawstwa PN-EN 12392:2004 cd. Aluminium do obróbki plastycznej. Póprodukty do wytwarzania urzdze cinieniowych Wasnoci mechaniczne 26, 28) w podwyszonej temperaturze Stan 27) Grubo g, mm O, H111, H112 6 g 12,5 H12, H22 6 g 12,5 26) Temperatura badania, C R p0,2 R km10 4 R km10 5 50 29 75 28 34 30 100 26 29 25 125 25 23 20 150 24 19 15 175 15 12 200 12 9,5 50 62 75 59 54 46 100 55 44 37 125 54 35 28 150 52 27 19 175 20 13 200 13 10 R m wytrzymao na rozciganie, R p0,2 umowna granica plastycznoci przy odksztaceniu trwaym 0,2%, R p1,0 umowna granica plastycznoci przy odksztaceniu trwaym 1,0%, R km10 4 wytrzymao czasowa na pezanie po 10000 h, R km10 5 wytrzymao czasowa na pezanie po 100000 h 27) O wyarzony, H111 wyarzony i lekko umocniony, np. podczas prostowania, H112 lekko umocniony po odksztaceniu na gorco lub na zimno, H12 umocniony, 1/4 twardy, H22 umocniony i czciowo wyarzony, 1/4 twardy 28) Wartoci orientacyjne, nie wymagane wg normy, stosowane do oblicze
Metale nieelazne ich stopy Leksykon materiaoznawstwa PN-EN 573-3:2010 Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 2, str. 1 Stop aluminium do obróbki plastycznej Stop aluminium EN AW-2001 EN AW-Al Cu5,5MgMn Data opracowania: 20.05.2011 r. Skad chemiczny, stenie masowe pierwiastka, % Si Fe Cu Mn Mg Cr Ni Zn Ti Zr Inne 1) Al 5,2 0,15 0,20 max max max max max max max max - - - reszta 0,20 0,20 0,10 0,05 0,10 0,20 0,05 0,05 6,0 0,50 0,45 1) Pozostae pierwiastki oddzielnie, cznie 0,15%; Pb 0,003% Elementy maszyn i konstrukcji o wysokiej wytrzymaoci w stanie przesyconym i starzonym, butle gazowe; mona stosowa do ok. 120 C, nie mona stosowa w kontakcie z ywnoci; stop produkowany w ograniczonym zakresie Wasnoci mechaniczne 2) Wasno Wymiar Warto Wytrzymao na rozciganie, R m 220-390 Umowna granica plastycznoci, R p0,2 150-340 Wyduenie, A % 3-12 Twardo, HBW HBW 50-130 Modu sprystoci wzdunej, E GPa 71-73 Wasnoci fizyczne 2) Wasno Wymiar Warto Gsto, g cm -3 2,82 Temperatura topnienia, T t (T sol -T liq ) C 520-640 Wspóczynnik rozszerzalnoci liniowej, K -1 23 10-6 Przewodno cieplna, W m -1 K -1 120-154 Konduktywno elektryczna wzgldna, % IACS 23-39 Rezystywno elektryczna waciwa, el n m 44,2-75 2) Wartoci orientacyjne wasnoci mechaniczne i fizyczne zalene od rodzaju i wymiarów produktu, stanu umocnienia i/lub stanu obróbki cieplnej; szczegóowe wymagania do uzgodnienia z producentem
Cz 4, rozdzia 2, podrozdzia 2, str. 2 Stop aluminium EN AW-2001 [Al Cu5,5MgMn] Metale nieelazne i ich stopy Leksykon materiaoznawstwa Póprodukty Druty, prty, rury, ksztatowniki Uwagi dodatkowe Nie mona spawa elementów w stanie przesyconym i starzonym Technologiczne procesy obróbki Obróbka plastyczna Moliwo zastosowania Temperatura, C Kucie + Walcowanie + 20, 290-480 Wyciskanie + Obróbka cieplna Cignienie + 20 Wyarzanie Ujednorodniajce + Rekrystalizujce + Zmikczajce + 400-430 Utwardzanie Stabilizujce + Przesycanie + 490-510 Obróbka powierzchniowa wydzieleniowe Starzenie + 20, 170-190 Anodowanie + Inna + Porównanie z materiaami zagranicznymi ISO CEN Rosja EN AW-2001 EN 573-3:2009 USA Japonia Chiny 2001 AA Reg. Rec. ~2004 GB/T 3190-2008