STANDARDY PRACY DYPLOMOWEJ 1 ZASADY OGÓLNE 1. Zasady dotyczące pracy dyplomowej przyjęte zostały przez Radę Wydziału Administracji jako wiążące, począwszy od roku akademickiego 2014/2015. 2. Zasady dotyczące pracy dyplomowej oraz egzaminu dyplomowego reguluje rozdział 7 i 8 Regulaminu Studiów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim. 3. Praca dyplomowa pisana jest jednostronnie czcionką Times New Roman w formacie A-4. a. dla tekstu podstawowego stosuje się czcionkę o wielkości 12 punktów; interlinia 1,5 punktu, marginesy prawy oraz stopka i nagłówek po 2,5 cm, lewy 3,5 cm; justowanie obustronne, b. dla przypisów stosuje się czcionkę o wielkości 10 punktów, interlinia 1, justowanie obustronne. 4. W pracy nie stosuje się podkreśleń oraz r o z s t r z e l e ń tekstu. Dopuszczalne są wyróżnienia kursywą bądź pogrubienia. 5. Nie należy nawiasów okrągłych (...) zastępować prostymi ukośnikami /.../. Komentarze własne, jeśli istotne dla pracy, typu tłumaczenie własne lub inne, winny mieć zapis [tłum. autor; lub tłum. J.K. ]. 6. Nawiasy, a także znaki interpunkcyjne należy pisać bez spacji np. (jako przykład), błędna jest forma ( jako przykład ) lub ( np. ). 7. Przy wprowadzaniu skrótów w pierwszym użyciu należy zastosować pełną formę, a dopiero w nawiasie w połączeniu ze sformułowaniem np. Organizacja Narodów Zjednoczonych (dalej jako ONZ). Przy czym w tekście zwartym pracy przy stosowaniu skrótu nie używa się już nawiasu. 8. Strony w pracy dyplomowej są numerowane od pierwszej strony spisu treści. Stosuje się układ wyśrodkowany, czcionka 12 punktów przy użyciu cyfr arabskich 1
na oznaczenie numeru strony. Nie numeruje się strony tytułowej oraz oświadczenia. 9. Tekst pracy należy pisać w czasie przeszłym oraz w formie bezosobowej, np. przeanalizowano, opisano, przedstawiono, ustalono itp. W pracy nie należy także posługiwać się zwrotami o charakterze żargonowym, kolokwialnym, gwarowym. Wyjątek stanowi cytowanie źródeł. Wówczas należy zaznaczyć poprzez przypis odautorski, iż cytowany tekst zachowuje gramatykę i ortografię oryginału, łącznie z ewentualnym błędami ortograficznymi, składniowymi i interpunkcyjnymi. 10. Należy zachować objętościowe proporcje między rozdziałami, których nie może być mniej niż trzy. Każdy z nich rozpoczynać się winien na stronie nieparzystej pracy. 11. Tekst pracy dyplomowej musi być spójny merytorycznie. Kolejne opisywane zagadnienia lub wątki powinny wyraźnie wiązać się ze sobą. Musi istnieć między nimi merytoryczna łączność. 12. Opisywane w pracy (rozdziały, podrozdziały) kolejne kwestie, przykłady itp. powinny być od siebie oddzielone. Nowy wątek należy rozpoczynać od nowego akapitu. Akapit powinien zaczynać się jednolitym dla całej pracy wcięciem (zalecane 1,5 cm). 13. Pracę należy konstruować tak, aby na końcu wersu (linijki tekstu) nie pozostawały pojedyncze znaki, jak: i, a, z, o. Należy także unikać pozostawiania na końcu wersu dwuznaków, dla przykładu: np., pt., św., ul., im, str. Dla przykładu Akademia im. Jana Długosza całość nazwy musi znajdować się w jednym wersie, podobnie ul. A. Mickiewicza. 14. W wersach nie można rozdzielać tytułów naukowych przypisanych nazwiskom, dla przykładu: fraza: prof. dr Jan Kowalski musi znajdować się w jednym wersie. Podobna zasada obowiązuje w przypadku imion świętych, dla przykładu św. Tomasz z Akwinu również musi znajdować się w jednym wersie. Tę samą zasadę należy stosować w zapisach stopni temperatury, zapisów geograficznych, stosowania określeń paragrafów, zapisów prawnych, dla przykładu 5 o C, 7 o B, 5, 30%, Dz.U. itp. W przypadku innych zapisów szczegółowych należy się kierować zasadami polskiej ortografii z aktualnego słownika ortograficznego. 2
15. Niezgodne z zasadą jest pozostawianie inicjału lub inicjałów imion cytowanych autorów na końcu wersu, dla przykładu: J. Kowalski musi się znajdować w jednym wersie, podobnie jak J.K.P. Zieliński. 16. W pracy licencjackiej lub magisterskiej należy stosować zasadę, iż w jednym akapicie dopuszczalne jest dzielenie wyrazów na końcu wersu nie więcej niż w trzech do czterech wersów. Należy pamiętać, iż nie należy dzielić nazwisk, złożeń wyrazowych. Jeśli nastąpi samoczynny podział wynikający z ułożenia tekstu, wówczas w wersie następnym drugi lub kolejny człon złożenia musi być poprzedzony myślnikiem, dla przykładu wyrażenie cywilno-prawny powinien mieć zapis taki cywilno- i w następnym wersie -prawnych. 17. Zgodnie z zasadami ogólnymi przyjętymi w uczelni stosuje się w każdym przypadku pełną nazwę miejscowości, dla przykładu Gorzów Wielkopolski, błędny jest zapis Gorzów Wlkp., jak i inne tego typu. Podobna reguła obowiązuje w stosowaniu zapisów nazw geograficznych, jak Ziemia Gorzowska, Ziemia Lubuska itp. 18. Zapisy cytowanych źródeł, aktów prawnych oraz innych cytowań winny mieć postać dla przykładu: jak chce ustawodawca norma stanowi: Za wykroczenie.. itd., lub jak chce ustawodawca: Za wykroczenie Błędy jest zapis typu: Jak chce ustawodawca Za wykroczenie. 2 ZASADY DOTYCZĄCE ELEMENTÓW SKŁADOWYCH PRACY Praca dyplomowa powinna zawierać następujące elementy składowe: 1. Strona tytułowa, (zał. 1.). 2. Oświadczenie autora pracy (zał. 2). 3. Oświadczenie studenta dot. udzielenia uczelni licencji (zał. 3). 4. Spis treści tworzony jest automatycznie według przytoczonego wzorca: Wykaz ważniejszych skrótów...2 Wstęp... 3 Rozdział I. Tytuł...6 3
1.1....7 1.2....12 1.3....15 Rozdział II. Tytuł...18 2.1....19 2.2....24 2.3....27 Rozdział III. Tytuł...30 3.1....31 3.2....36 3.3....39 Rozdział IV. Tytuł...42 4.1....43 4.2....48 4.3....51 Zakończenie...54 Spis literatury...57 Spis aktów prawnych...60 Spis tabel...63 Załączniki 5. Wstęp Stanowi wprowadzenie do badanych i analizowanych zagadnień; powinien zawierać: wyjaśnienie, czego dotyczy praca, tzw. uzasadnienie generalne wyboru tematu pracy, cel główny pracy, który musi być skorelowany z tytułem; zastosowane metody badawcze (do najczęściej stosowanych narzędzi badawczych należą: analiza literatury podstawowa forma badań w części teoretycznej, analiza dokumentacji wykorzystuje się dokumentację podmiotu badań, np. statut, regulamin organizacyjny, akty prawne oraz stosuje się analizę porównawczą), określenie charakteru i rodzaju wykorzystanych źródeł; krótką charakterystykę struktury pracy. 6. Tekst pracy 4
Tworzą go poszczególne rozdziały i podrozdziały pracy, które powinny stanowić logiczną i zwartą tematycznie całość. 7. Zakończenie Zawiera podsumowanie i stanowi ustalenia własne autora pracy licencjackiej w formie wniosków, które muszą być jednoznaczne i oparte na badanym materiale. 8. Spis literatury Spis literatury zawiera wszystkie pozycje, z których autor korzystał przy pisaniu pracy (jedną z podstaw oceny pracy dyplomowej jest właściwy dobór literatury i odpowiednie jej wykorzystanie). Winien zawierać w poniższej kolejności: a. spis aktów prawnych, b. spis orzecznictwa sądowego z podziałem na rodzaje sądów, c. spis rysunków (jeżeli występują w pracy), d. spis tabel (jeżeli występują w pracy), e. załączniki. Do typowych załączników zalicza się: schemat organizacyjny instytucji, procedury i dokumenty wewnętrzne badanego podmiotu, wyciągi z aktów prawnych itp. 3 ZASADY DOTYCZĄCE STRONY GRAFICZNEJ PRACY 1. Tytuły rozdziałów należy dużymi literami, stosując wyśrodkowanie, kapitaliki, Przykład: pogrubienie oraz rozmiar czcionki 16. ROZDZIAŁ II TYTUŁ ROZDZIAŁU 2. Tytuły podrozdziałów pisać należy dużymi literami, stosując wyrównanie do lewej Przykład: strony, kapitaliki, pogrubienie oraz rozmiar czcionki 14. 5
2.1. TYTUŁ PODROZDZIAŁU 3. W podrozdziałach niższego rzędu (jeśli występują) tytuły pisać należy, stosując Przykład: wyrównanie do lewej strony, pogrubienie oraz rozmiar czcionki 12. 2.1.1. Tytuł niższego rzędu 4. Zakończenia tytułów i podtytułów nie zamyka się kropką. Można stosować inne znaki przestankowe, typu znak zapytania, jeśli wymaga tego logika wypowiedzi. 5. Wszystkie główne elementy struktury pracy dyplomowej, a więc wstęp (wprowadzenie), kolejne rozdziały (nie dotyczy podrozdziałów), zakończenie, spisy literatury, aktów prawnych, tabel, ewentualne załączniki zaczynają się na kolejnych nieparzystych stronach. 6. Przy syntetyzowaniu opisywanych treści stosuje się wyliczenia punktowe (zalecane jest np., a., b., c. i kolejne; 1., 2., 3. i kolejne; - i kolejne. Do oddzielenia kolejnych wypunktowań należy stosować przecinki (ewentualnie średniki). Wypunktowywanie kończy kropka. W całej pracy należy przyjąć konsekwencję cytowania. Dla spraw istotnych cyfry, dla mniej albo wyliczenie literowe, albo myślnikowe. Błędne jest stosowanie mieszanych systemów, lub przy użyciu innych znaków graficznych. 7. Rysunki i tabele należy wyjustować, tabele, rysunki, wykresy numeruje się kolejno przy użyciu cyfr arabskich (Rys. 1, Tabela 1 itd.). W tekście muszą znajdować się odsyłacze do odpowiedniej tabeli lub rysunku wykorzystujące w tym celu ich numer. 8. Element graficzny (np. rysunki i tabele) w pracy musi poprzedzać odpowiednie wprowadzenie (każdy rysunek i tabelę należy odpowiednio zinterpretować). Tytuły należy pisać czcionką o rozmiarze 10 pkt. W odniesieniu do rysunku opis powinien znajdować się pod nim (np. Rys 1. Model procesu sekurytyzacji (opracowanie własne na podstawie R. Emmers, Securization, [w:] Contemporary Security Studies, red. A. Collins, Oxford 2007, s. 52.). Natomiast tytuł tabeli umieszcza się powyżej. Należy je wyrównać do lewej strony. Pod rysunkami i tabelami należy podać źródło (czcionka 10 pkt. z wyrównaniem do lewej), zachowując ustalenia dotyczące 6
przypisów (chyba że rysunek lub tabela stanowi opracowanie własne, wówczas obowiązuje zapis: opracowanie własne). 4 ZASADY DOTYCZĄCE KONSTRUOWANIA PRZYPISÓW 1. Przywołany w pracy cytat powinien być wyróżniony w tekście cudzysłowem, bądź zaczynać się od słów: jak zauważa J. Kowalski, ma słuszność J. Kowalski, za J. Kowalskim stwierdzić należy, że itp. 2. Przypisy umieszcza się na dole strony, na której znajduje się cytowany tekst. Numeracja przypisów stanowi kontynuację od pierwszego do ostatniego przypisu w całej pracy dyplomowej. Nie zaleca się stosowania odrębnego numerowania przypisów do kolejnych rozdziałów pracy. Błędnym jest zapis przypisów na końcu danego rozdziału lub na końcu całej pracy. 3. Przypisy mogą mieć charakter źródłowy, uzupełniający, odsyłający, wyjaśniający lub polemiczny, rzadko odautorski. 4. Przypis źródłowy zaczyna się od inicjału imienia i nazwiska (nazwisk) autora (autorów). Następnie, po przecinku, kursywą podaje się tytuł pracy (książki, artykułu). Kolejno umieszcza się miejsce i rok wydania, numer strony (lub numery stron), z której autor pracy dyplomowej korzystał. Przypis kończy kropka. Przykłady poprawnych przypisów znajdują się w następnym punkcie. 5. Każda pozycja literaturowa wykorzystana w przypisach musi znaleźć się w spisie literatury. Przykłady przypisów źródłowych (czcionka 10): a. wydawnictwa zwarte: b. J. Kowalski, Jak pisać przypisy, Warszawa 2006, s. 32; c. praca zbiorowa: Jak pisać przypisy, red. J. Kowalski, Warszawa 2002, s. 21 lub jak w powyższym przykładzie. d. artykuł w pracy zbiorowej: P. Igrek, Przypisy i ich funkcja w pracy licencjackiej, [w:] Jak pisać przypisy, red. J. Kowalski, Warszawa 2002, s. 23. e. artykuł w czasopiśmie: 7
J. Kowalski, Jak pisać przypisy, Wiadomości Tekściarskie 1997, nr 11, s. 45. f. akty normatywne: Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 października 2005 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1662). Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), g. orzeczenia sądowe: Wyrok SN z dnia 2 lutego 2008 r. I CN 33/07, OSNCP 2008, nr 2, poz.7. Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 3 marca 2006 r., 2 ws 48/05, Wokanda 2006 nr 5, s.3. h. źródła literatury pozyskane w Internecie: J. Korejba, Jak Putin zagnał Ukrainę do Europy, www.new.org.pl/2013-11-13, jak_putin-zagnal_ukraine_do_europy.html, [dostęp: 19.11.2013]. jeśli nie ma autora cytowanych treści, wówczas: Jak Putin zagnał Ukrainę do Europy, www.new.org.pl/2013-11-13,jak_putinzagnal_ukraine_do_europy.html, [dostęp: 19.11.2013]. w przypadku prac licencjackich czy magisterskich, jak i innych portal Wikipedia nie jest kwalifikowanym źródłem naukowym i nie należy się powoływać na informacje z tej strony, ponieważ zostaną one uznane za błędne. 6. Jeśli tytuł i data wydania aktu prawnego podane zostaną w tekście podstawowym, wówczas publikator (np. Dziennik Ustaw, Dziennik Urzędowy UE) należy podać w przypisie, dla przykładu: Statut Rady Europy z dnia 5 maja 1949 r., Dz.U. z 1994 r. nr 118, poz. 565. 7. W przypadku powtarzania się tego samego źródła w przypisach stosujemy zapis skrócony. Skrócenia mogą wyglądać następująco: a. jeśli podczas cytowania tej samej pracy następuje ona bezpośrednio po sobie, wówczas stosuje się zapis: Ibidem, s. 65., 8
b. jeśli cytowane źródło przedzielają inne przypisy, wówczas obowiązuje zapis: op. cit., np.: M. Czerska, op. cit., s. 54., c. jeżeli przytaczanych jest kilka prac tego samego autora, przy kolejnym cytowaniu skraca się tytuł do jednego-dwóch słów, bez potrzeby ponownego podawania miejsca i roku wydania, np.: B. Liberda, Oszczędności, s. 54-56. (Kursywą podaje się wówczas tytuł i trzy kropki, natomiast znak przecinka jest już wyprostowaną czcionką). 5 ZASADY DOTYCZĄCE KONSTRUOWANIA BIBLIOGRAFII 1. Na końcu pracy (po tekście głównym i zakończeniu) należy podać literaturę w kolejności alfabetycznej. 2. Obowiązuje autorski alfabetyczny układ cytowanej literatury. 3. W spisie literatury (przy większej liczbie pozycji) należy podzielić cytowane źródła na akty prawne, opracowania źródłowe oraz cytowane źródła internetowe, np. 4. Opracowania źródłowe: 1. Król H., Struktura i zasady Współpracy Policyjnej i Sądowej w Sprawach Karnych, Sprawy Międzynarodowe 1997, nr 11. 2. Tokarski P., Kierowanie jednostką administracji rządowej, Warszawa 2006. 3. Wawrzyniak B., Podmioty prawa, [w:] Współczesny wymiar prawa, red. M. Romanowska, M. Trocki, Warszawa 2002. 4. Prawo konstytucyjne, red. T. Lis, Warszawa 2002. 5. Akty normatywne, w następującej kolejności i daty uchwalenia: Konstytucja, ustawy, umowy międzynarodowe, rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zarządzenia, regulaminy, 9
inne (w tym prawo niewiążące Unii Europejskiej, zatwierdzane umowy międzynarodowe, niewiążące uchwały organizacji międzynarodowych, statuty, deklaracje, etc.). 6. Konstruując wykaz aktów prawnych, pamiętać należy o ich kolejności, wyznaczonej konstytucyjną systematyką, a w obrębie tej systematyki ułożyć chronologicznie. Przykład: Wykaz aktów prawnych 1. Konstytucja RP z dnia 6 kwietnia 1996 r., Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483. 2. Ustawa Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r., Dz.U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141 z późn. zm. 3. Ustawa prawo o stowarzyszeniach z dnia 10 stycznia 1996 r., Dz.U. z 1989 r. Nr 79 poz. 855, z późn. zm. 4. Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r., Dz.U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92. 5. Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 r., Dz.U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 z późn. zm. 6. Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r., Dz.U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873 z późn. zm. 7. Ustawa o partnerstwie publicznoprawnym z dnia 28 lipca 2005 r., Dz.U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1420. 8. Karta Narodów Zjednoczonych z dnia 24 października 1945 r., Dz.U. z 1947 r. Nr 23, poz. 90 z późn. zm. 9. Statut Rady Europy z dnia 5 maja 1949 r., Dz.U. z 1994 r. nr 118, poz. 565. 10. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r., Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284. 11. Europejska Karta Społeczna z dnia 18 października 1961 r., Dz.U. z 1999 r. Nr 8, poz. 67. 12. Traktat o Unii Europejskiej z dnia 7 lutego 1992 r., Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864. 13. Traktat Amsterdamski zmieniający Traktat o Unii Europejskiej z dnia 2 października 1997 r., Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864. 10
14. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów z dnia 27 października 2004 r., Dz.Urz. UE L 364 z dnia 15 lipca 2005 r. 15. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą z dnia 5 lipca 2006 r., Dz.Urz. UE L 204 z dnia15 lipca 2006 r. 16. Dyrektywa WE w sprawie porozumienia ramowego dotyczącego pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy z dnia 15 grudnia 1997 r., Dz.U. WE L 131 z dnia 15 lipca 2006 r. 17. Dyrektywa WE dotycząca porozumienia ramowego w sprawie umów na czas określony z dnia 28 czerwca 1999 r., Dz.U. WE L 175 z dnia 15 lipca 2006 r. 18. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stopniu niepełnosprawności, trybu postępowania przy orzekaniu oraz zakresu, składu i sposobu działania zespołów orzekających, a także jednolitego wzorca legitymacji dokumentujących niepełnosprawność oraz organów uprawnionych do jej wystawiania z dnia 21 stycznia 1999 r., Dz.U. z 1999 r. Nr 9, poz. 82. 19. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia z dnia 1 lutego 2002 r., Dz. U. z 2002 r., Nr 17, poz. 162. 7. Źródła internetowe: 1. Korejba J., Jak Putin zagnał Ukrainę do Europy, www.new.org.pl/2013-11-13, jak_putin-zagnal_ukraine_do_europy.html. 2. Źródła internetowe powinny być wyodrębnione i umieszczane jako ostatni moduł bibliografii, obowiązuje kolejność alfabetyczna 6 KONTROLA PRACY DYPLOMOWEJ Wszystkie prace dyplomowe podlegać będą kontroli przez członków Wydziałowego Zespołu ds. Jakości Kształcenia w celu sprawdzenia, czy spełniają one standardy zawarte w wytycznych. 11
Dziekan na wniosek członka komisji, po konsultacji z promotorem, może nie dopuścić do obrony pracy dyplomowej, jeżeli nie spełnia ona ustalonych przez uczelnię oraz wydział standardów na kierunku: administracja i bezpieczeństwo narodowe. W takim przypadku autor pracy zobowiązany jest do wprowadzenia w niej niezbędnych poprawek i ponownego przedłożenia pracy dyplomowej promotorowi do akceptacji. 12