Zaczepiany uniwersalny siewnik rzędowy Kuhn ESPRO 6000 R

DLG- Kuhn S.A. Zaczepiany uniwersalny siewnik rzędowy Kuhn ESPRO 6000 R Jakość pracy www.dlg-test.de

Ogólny zarys Znak DLG APPROVED test wg indywidualnych kryteriów jest certyfikatem przyznawanym produktom z branży rolniczej, które pomyślnie przeszły testy DLG według niezależnych i uznanych kryteriów oceny. Badanie ma na celu podkreślenie szczególnych innowacji i kluczowych kryteriów testowanego produktu. Test może być oparty na kryteriach ramowych DLG dla produktów technicznych lub koncentrować się na istotnych cechach i właściwościach użytkowych kontrolowanego przedmiotu. Minimalne wymagania, warunki i metody badania oraz podstawy oceny wyników kontroli są ustalane w uzgodnieniu z grupą ekspertów DLG. Są one zgodne z uznanymi zasadami techniki oraz wiedzą i wymaganiami nauki i rolnictwa. Test z wynikiem pozytywnym kończy się opublikowaniem raportu oraz przyznaniem znaku jakości, który jest ważny przez okres pięciu lat od daty przyznania. Maszyną skierowaną do Testu jakości pracy jest uniwersalny siewnik KUHN ESPRO 6000R. Maszyna została przetestowana w roku 2016 na stanowisku kontrolnym (test laboratoryjny), gdzie oceniono dwa parametry: dokładność dozowania* i rozkład poprzeczny nasion dla rzepaku, jęczmienia i pszenicy z siewnikiem w pozycji stacjonarnej. Testy polowe rozpoczęły się siewem rzepaku 25 sierpnia 2016 r. Ocena różnych parametrów jakości pracy została wykonana 28 września 2016 r. Wysiew pszenicy został przeprowadzony 10 października 2016. Dane dotyczące jakości pracy zostały zebrane i ocenione cztery tygodnie później. Łoże siewne na obu polach zostało określone jako drobno gruzełkowate. Inne kryteria nie były sprawdzane. * Pojęcie dokładność dozowania odpowiada pojęciu stabilność dawki wysiewu, stosowanemu w starszych raportach z testów DLG. Ocena w skrócie Uniwersalny siewnik rzędowy Kuhn ESPRO 6000R osiągnął dobre wyniki w teście pod względem kryteriów ustalonych w programie ramowym DLG. Na podstawie uzyskanych wyników dla siewnika rzędowego Kuhn ESPRO 6000 R przyznano certyfikat DLG APPROVED w zakresie kryterium Jakość pracy 2016. Tabela 1: Wyniki testu laboratoryjnego (dokładność dozowania i rozkład poprzeczny) Kryterium testu Dokładność dozowania dla pszenicy Dokładność dozowania dla jęczmienia Dokładność dozowania dla rzepaku Rozkład poprzeczny dla pszenicy Rozkład poprzeczny dla jęczmienia Rozkład poprzeczny dla rzepaku Tabela 2: Wyniki testów polowych rzepaku i pszenicy Wynik testu Odchyłka między ilością zadaną i rzeczywistą: bardzo mała Odchyłka między ilością zadaną i rzeczywistą: bardzo mała Odchyłka między ilością zadaną i rzeczywistą: bardzo mała Dobry na terenie płaskim/dobry do zadowalającego na terenie pochyłym Zadowalający na terenie płaskim Bardzo dobry na terenie płaskim (dokładność dozowania, wschody na polu, podłużny rozkład roślin, głębokość siewu dla pszenicy) Kryterium testu Wynik testu Dokładność dozowania przy wysiewie rzepaku Odchyłka ilości rzeczywistej od zadanej: bardzo mała (1,1 %) Wschody na polu rzepak dobre (87 %)* Wzdłużny rozkład roślin rzepak bardzo dobry (współczynnik zmienności: 0,7) Dokładność dozowania przy wysiewie pszenicy Odchyłka ilości rzeczywistej od zadanej: bardzo mała (2,2 %) Wschody na polu pszenica bardzo dobre (92 %) Wzdłużny rozkład roślin pszenica dobry (współczynnik zmienności: 1,0) Głębokość rozmieszczenia nasion pszenicy Zadana głębokość siewu: 3-4 cm Rzeczywista zmierzona głębokość rozmieszczenia nasion (na podstawie długości hipokotylu): 1,8-4,1 cm Wartość średnia: 3,1 cm Odchylenie standardowe: 0,5 cm ** * w raczej suchych warunkach wysiewu (szczegóły patrz na stronach 8 i 9) ** im mniejsze odchylenie standardowe, tym większa równomierność głębokości wysiewu Strona 2 z 12

Produkt Producent i zgłaszający Zgłaszający i producent: Kuhn S.A., BP 50060, F-67706 Saverne CEDEX, Francja Produkt: Zaczepiany uniwersalny siewnik rzędowy ESPRO 6000 R (szerokość robocza: 6 metrów) Opis i dane techniczne Testowany uniwersalny siewnik Kuhn ESPRO 6000 R posiada 40 rzędów wysiewu na szerokości sześciu metrów. Pojemność zbiornika na materiał siewny wynosi 3500 litrów. W podstawowej wersji wyposażeniowej siewnik rzędowy składa się z kompaktowej brony talerzowej, oponowego wału dogniatającego z przesuniętymi względem siebie osiami kół oraz pneumatycznego zespołu wysiewającego. Materiał siewny jest umieszczany w glebie przez redlice talerzowe. Testowana maszyna była dodatkowo wyposażona w przedni wał oponowy, usytuowany przed kompaktową broną talerzową. Siewnik rzędowy jest podczepiany do ciągnika za pomocą dolnych ramion (kat. III). Komponenty hydrauliczne są zasilane przez system Load-Sensing ciągnika. Do dmuchawy hydraulicznej systemu wysiewu jest przewidziany dodatkowy przewód oleju. Siewnik poddany testowi DLG był obsługiwany z terminala ISOBUS (CCI 200). Siewnik rzędowy jest wyposażony w hamulce pneumatyczne i dzięki temu jest dopuszczony do jazdy po drogach publicznych z prędkością 40 km/h, również z pełnym zbiornikiem. Do uprawy gleby, uniwersalny siewnik rzędowy Kuhn ESPRO 6000 R jest wyposażony w kompaktową bronę talerzową. 48 talerzy jest rozmieszczonych w dwóch rzędach. Każdy talerz ma średnicę 460 mm. Każdy ze stożkowych talerzy jest montowany na bezobsługowych, 2-rzędowych skośnych łożyskach kulkowych. Odległość między pierwszym i drugim rzędem talerzy wynosi 680 mm. Odległość między talerzami w jednym rzędzie wynosi 250 mm. Talerze są montowane w parach, na wspornikach połączonych z ramą. Jako zabezpieczenie przeciążeniowe, na każdym wsporniku są zastosowane cztery poliuretanowe bloki elastomerowe, ułożyskowane w specjalnym profilu. Operator zmienia głębokość roboczą brony talerzowej, zakładając lub zdejmując na dwóch siłownikach hydraulicznych tak zwane zatrzaski odległościowe. Przy rozłożonych znacznikach oba siłowniki hydrauliczne są odsunięte o 510 mm od zewnętrznej ramy maszyny. Dzięki temu punkty regulacyjne są dostępne od zewnątrz. Do zmiany głębokości roboczej operator nie musi wchodzić na ramę brony talerzowej. Na zdjęciu 2 pokazana jest kompaktowa brona talerzowa. Pośrodku zdjęcia żółtym kolorem zaznaczone są zatrzaski odległościowe (patrz biała strzałka). Pomiędzy kompaktową broną talerzową i sekcjami wysiewającymi znajduje się oponowy wał dogniatający. Jest pokazany z prawej strony zdjęcia 2. Każde z kół wału ma średnicę 900 mm i szerokość 215 mm. Są rozmieszczone z przesuniętymi względem siebie osiami. Zdjęcie 2: Brona talerzowa uniwersalnego siewnika rzędowego Kuhn ESPRO 6000 R Każde z kół jest indywidualnie ułożyskowane. Dzięki temu, przy skręcaniu każde koło może obracać się z prędkością potrzebną do objechania promienia skrętu, ograniczając szkodliwe zagęszczanie gleby przy zawracaniu i zmniejszając zużycie kół. Strona 3 z 12

Do umieszczania materiału siewnego w glebie, siewnik rzędowy jest wyposażony w 40 dwutalerzowych redlic. Redlice są rozmieszczone w dwóch rzędach. Zarówno przesunięcie redlic względem siebie jak i rozstaw rzędów wynosi 15 cm. Za każdą redlicą zamontowane jest ogumione koło dogniatające. Punkty nastawy dla głębokości siewu i nacisku redlic są usytuowane centralnie i mogą być regulowane od zewnątrz, bez konieczności wchodzenia na maszynę. Za sekcjami wysiewającymi są zamontowane palce zagarniające. Intensywność działania zagarniaczy ustawia się mimośrodem za każdą redlicą (rysunek 3). Zdjęcie 3: Belka z 40 dwutalerzowymi redlicami, kołami dogniatającymi i zagarniaczami Materiał siewny jest dozowany za pomocą rowkowego aparatu wysiewającego umieszczonego w dnie zbiornika. Aparat wysiewający posiada małe rowki do drobnych nasion i duże rowki do dużych nasion. Stopień otwarcia rowków i obroty wałka są regulowane w zależności od dawki wysiewu. Prędkość jazdy wymagana do dozowania prawidłowej dawki wysiewu jest rejestrowana przez czujnik radarowy, zamontowany w tylnej części dyszla pociągowego. Na początku próby wysiewu (kręconej) operator wybiera na terminalu sterującym wysiewaną roślinę i dawkę wysiewu. Terminal sugeruje stopień otwarcia aparatu wysiewającego do ręcznego ustawienia. Następnie należy na chwilę włączyć obroty przyciskiem znajdującym się obok aparatu wysiewającego. W tym czasie wszystkie komory aparatu wysiewającego są napełniane materiałem siewnym. Po napełnieniu rowków rozpoczyna się próba wysiewu. Firma Kuhn dostarcza razem z maszyną wagę i worek do wykonania kalibracji. Zebrany materiał siewny jest ważony, a wyznaczoną wartość należy wprowadzić do terminala. Na podstawie masy próbnie wysianego materiału, terminal sterujący oblicza prawidłową prędkość obrotową aparatu wysiewającego. Na tym kończy się próba wysiewu. Siewnik rzędowy Kuhn ESPRO 6000 R jest wyposażony seryjnie w pakiet oświetleniowy. Obejmuje on trzy reflektory robocze LED umieszczone na głowicy rozdzielającej. Oświetlają one obszar roboczy z tyłu maszyny. Kolejne lampy LED są umieszczone po jednej w zbiorniku i w obszarze aparatu wysiewającego. Umożliwia to wykonywanie regulacji również w ciemności. Zbiornik na materiał siewny jest okryty plandeką. Przy otwieraniu, plandekę zwija się korbą wspomaganą przez taśmę ekspanderową. Zdjęcie 4: Zbiornik na materiał siewny z przedłużoną poręcza W zbiorniku znajduje się sztywna, mocna krata. Po kracie można chodzić i jest ona wyposażona w przedłużoną poręcz (zdjęcie 4). Krata i poręcz zapewniają operatorowi stabilną pozycję, np. przy wysypywaniu materiału siewnego z worków Big Bag do tylnej części zbiornika. Strona 4 z 12

Metoda W ramach testu DLG Jakość pracy siewniki rzędowe są testowane w laboratorium (test laboratoryjny) i na polu (test polowy). Test laboratoryjny W teście laboratoryjnym przy statycznie ustawionej maszynie wyznaczana jest dokładność dozowania i rozkład materiału siewnego poprzecznie do kierunku jazdy (rozkład poprzeczny) dla rzepaku, jęczmienia i pszenicy, przy dwóch różnych prędkościach jazdy. Oba kontrolowane parametry są wyznaczane dla rzepaku i jęczmienia przy wypoziomowanej maszynie. Dla pszenicy dodatkowo przeprowadzana jest symulacja jazdy po zboczu. Test laboratoryjny dokładność dozowania Dla parametru kontrolnego Dokładność dozowania ustala się, czy ilość materiału siewnego rzeczywiście wyprowadzana z siewnika (ilość rzeczywista) jest zgodna ze wstępnie ustawioną ilością (ilość zadana). Odchyłki procentowe (między ilością rzeczywistą i zadaną) są następnie oceniane wg kryteriów ramowych DLG (tabela 3). Pojęcie dokładność dozowania odpowiada pojęciu wierność ilościowa, stosowanemu w starszych raportach kontrolnych DLG. Zgodnie z kryteriami ramowymi DLG, dla rzepaku symulowany jest wysiew na jednym hektarze, dla jęczmienia i pszenicy - na 1/10 hektara. Ustawiana jest przy tym jedna mniejsza i druga większa prędkość jazdy. Wybór prędkości jazdy jest dostosowywany do zaleceń producenta. Dla pszenicy zbiornik materiału siewnego jest napełniany dwoma różnymi ilościami Tabela 3: Ocena dokładności dozowania (procentowa różnica między wartością rzeczywistą i zadaną) Odchyłka od ilości zadanej [%] Ocena DLG do 2,5 bardzo niska do 5 niska > 5 do 10 dostateczna > 10 do 15 wysoka ponad 15 bardzo wysoka (wysoki i niski poziom napełnienia). Dla jęczmienia i rzepaku wszystkie badania są wykonywane przy niskim poziomie napełnienia. Ustawienia siewnika rzędowego są dokumentowane przez cały czas trwania testu laboratoryjnego (np. obroty dmuchawy, obroty i stopień otwarcia aparatu wysiewającego). Test laboratoryjny rozkład materiału siewnego poprzecznie do kierunku jazdy Rozkład poprzeczny materiału siewnego jest wyznaczany dla rzepaku, jęczmienia i pszenicy przy stojącej i pod niesionej maszynie. Wyznaczanie dla rzepaku i jęczmienia odbywa się na płaskim terenie, dla pszenicy symulowana jest dodatkowo jazda siewnika po zboczu. Nasiona wysiane przez każdą redlicę są zbierane do pojemników i ważone. Na podstawie ilości zebranego materiału siewnego wyznaczany jest współczynnik zmienności (VK). Im mniejszy współczynnik zmienności, tym jest większa równomierność wysiewu na całej szerokości roboczej. Obliczony współczynnik zmienności jest oceniany na podstawie kryteriów ramowych DLG (tabela 4).. Tabela 4: Ocena rozkładu poprzecznego nasion na podstawie współczynnika zmienności Współczynnik zmienności dla zbóż, grochu i traw Współczynnik zmienności dla rzepaku Ocena DLG < 2,0 < 2,9 bardzo dobra 2,0 do 3,2 2,9 do 4,7 dobra 3,3 do 4,5 4,8 do 6,6 zadowalająca 4,6 do 6,3 6,7 do 9,4 dostateczna > 6,3 > 9,4 niedostateczna Strona 5 z 12

Test polowy Test DLG wymaga wysiewu co najmniej rzepaku i pszenicy. W trakcie testu dokumentowana jest historia pola (przedplon, poprzedni zabieg uprawowy), warunki wysiewu i prędkości jazdy. Materiał siewny jest charakteryzowany przez podanie gatunku, hodowcy i masy 1000 nasion. Zdolność kiełkowania materiału siewnego jest wyznaczana w laboratorium. Na potrzeby opisu warunków testu, w dniu wysiewu pobierane są próbki gleby do wyznaczenia wilgotności łoża siewnego. Wilgotność jest wyznaczana na podstawie normy DIN 18121. W czasie wysiewu na każdym polu sprawdzana jest dokładność dozowania oraz oceniana jest losowo głębokość umieszczania nasion (wraz z przykryciem glebą). Test polowy wschody na polu Po trzech do pięciu tygodni po wysiewie oceniane są wschody na polu. W tym celu liczone są rośliny w reprezentatywnych miejscach pola (w każdym miejscu na jednym metrze kwadratowym). Następie wschody na polu są oceniane na podstawie kryteriów ramowych DLG (tabela 5). Uwzględniana jest przy tym wyznaczona laboratoryjnie zdolność kiełkowania. Tabela 5: Ocena wschodów na polu Wschody na polu [%] Ocena DLG > 90 bardzo dobra > 80 do 90 dobra > 70 do 80 zadowalająca > 60 do 70 dostateczna < 60 niedostateczna Test polowy rozkład roślin w kierunku jazdy (rozkład wzdłużny) Po trzech do pięciu tygodni po wysiewie oceniany jest rozkład roślin w rzędach (rozkład wzdłużny w kierunku jazdy). W tym celu przykłada się miarę taśmową wzdłuż rzędu wysiewu, reprezentatywnego dla całej maszyny. Dla pszenicy zlicza się wykiełkowane rośliny na długości 15 metrów, rosnące w 5-centymetrowych odcinkach miary taśmowej (0-5 cm, 5-10 cm, 10-15 cm itd.). Tabela 6: Ocena rozkładu wzdłużnego nasion w rzędzie wysiewu Współczynnik zmienności dla zbóż i rzepaku Ocena DLG < 0,9 bardzo dobra 0,9 do 1,1 1,1 do 1,3 1,3 do 1,5 dobra zadowalająca dostateczna > 1,5 niedostateczna Dla rzepaku ocenę przeprowadza się na długości 30 metrów. Są przy tym zliczane rośliny, rosnące na poszczególnych odcinkach o długości 15 cm (0-15 cm, 15-30 cm, 30-45 cm itd.). Na podstawie liczby roślin zliczonych odcinkowo, wyznaczany jest współczynnik zmienności (wskaźnik rozproszenia), umożliwiający autorytatywne stwierdzenie równomierności roślin w rzędzie. Następnie ten współczynnik jest oceniany (tabela 6). Test polowy głębokość umieszczenia nasion w glebie Dla pszenicy głębokość siewu ocenia się losowo. W tym celu po trzech do pięciu tygodni od wysiewu, odkrywa się 50 kolejnych roślin i mierzona jest długość hipokotylu (odcinek pędu między korzeniem i liścieniami) pod powierzchnią gleby. Na podstawie 50 wyników wyznaczane jest odchylenie standardowe, które jest zamieszczane w raporcie kontrolnym. Strona 6 z 12

Szczegółowy wynik testu Poniżej przedstawiamy i objaśniamy wyniki testu laboratoryjnego i testu polowego wraz z oceną. Test laboratoryjny dokładność dozowania i rozkład poprzeczny dla rzepaku, jęczmienia i pszenicy Do prób laboratoryjnych (wyznaczanie dokładności dozowania i rozkładu poprzecznego) ustawiono prędkości siewnika rzędowego na 10 km/h i 14 km/h. W teście laboratoryjnym siewnik był napędzany ciągnikiem Massey Ferguson (Xtra 3650). Zastosowano następujące trzy materiały siewne: rzepak: gatunek Prestige firmy Saatenunion MTN: 5,3 g (masa 1000 nasion) jęczmień: gatunek Lomerit firmy KWS, MTN: 53,2 g (masa 1000 nasion) pszenica: gatunek Ferrum firmy KWS, MTN: 46,0 g (masa 1000 nasion) We wszystkich próbach przeprowadzonych na materiale siewnym pszenicy różnica między rzeczywistą ilością wysianego ziarna i ilością skalibrowaną wynosiła najwyżej 0,9 %. Niezależnie od poziomu napełnienia zbiornika, prędkości roboczej i nachylenia maszyny, osiągnięta odchyłka została oceniona zgodnie z kryteriami ramowymi DLG w każdym przypadku jako bardzo mała (tabela 7). W obu przeprowadzonych próbach, różnica między rzeczywistą ilością wysianego ziarna i ilością skalibrowaną wyniosła dla jęczmienia 0,5 % i 1,1 %. W próbach wykonanych na rzepaku różnica ta wyniosła 0 %. Wszystkie próby na jęczmieniu i rzepaku były przeprowadzone na płaskim terenie i odchyłka została oceniona wg kryteriów ramowych DLG jako bardzo mała (tabela 7). Tabela 7: Dokładność dozowania materiału siewnego przez siewnik na stanowisku testowym (w zależności od prędkości jazdy, napełnienia zbiornika i nachylenia maszyny)) Materiał siewny Prędkość [km/h] Napełnienie zbiornika [kg] Powierzchnia [ha] Pozycja i przechylenie maszyny Skalibrowana dawka wysiewu (zadana) [kg/ha] Rzeczywista ilość wysianego materiału [kg/ha] Odchyłka [%] Ocena odchyłki Pszenica 10 100 1/10 pozioma 140,0 141,3 0,9 bardzo niska Pszenica 14 100 1/10 pozioma 140,0 141,0 0,7 bardzo niska Pszenica 10 300 1/10 pozioma 140,0 141,1 0,8 bardzo niska Pszenica 14 300 1/10 poziomo 140,0 141,3 0,9 bardzo niska Pszenica 10 100 1/10 20 % w prawo 140,0 141,1 0,8 bardzo niska Pszenica 14 100 1/10 20 % w prawo 140,0 140,8 0,6 bardzo niska Pszenica 10 300 1/10 20 % w prawo 140,0 140,9 0,6 bardzo niska Pszenica 14 300 1/10 20 % w prawo 140,0 141,1 0,8 bardzo niska Pszenica 10 100 1/10 20 % w lewo 140,0 140,1 0,1 bardzo niska Pszenica 14 100 1/10 20 % w lewo 140,0 140,3 0,2 bardzo niska Pszenica 10 300 1/10 20 % w lewo 140,0 140,4 0,3 bardzo niska Pszenica 14 300 1/10 20 % w lewo 140,0 140,3 0,2 bardzo niska Pszenica 10 100 1/10 20 % do przodu 140,0 141,2 0,9 bardzo niska Pszenica 14 100 1/10 20 % do przodu 140,0 140,4 0,3 bardzo niska Pszenica 10 300 1/10 20 % do przodu 140,0 140,9 0,6 bardzo niska Pszenica 14 300 1/10 20 % do przodu 140,0 141,0 0,7 bardzo niska Pszenica 10 100 1/10 20 % do tyłu 140,0 140,3 0,2 bardzo niska Pszenica 14 100 1/10 20 % do tyłu 140,0 140,6 0,4 bardzo niska Pszenica 10 300 1/10 20 % do tyłu 140,0 140,7 0,5 bardzo niska Pszenica 14 300 1/10 20 % do tyłu 140,0 140,8 0,6 bardzo niska Jęczmień 10 70 1/10 pozioma 150,0 151,6 1,1 bardzo niska Jęczmień 14 70 1/10 pozioma 150,0 150,8 0,5 bardzo niska Rzepak 10 10 1 pozioma 2,7 2,7 0,0 bardzo niska Rzepak 14 10 1 pozioma 2,7 2,7 0,0 bardzo niska Strona 7 z 12

W próbach rozkładu poprzecznego dla pszenicy, wyniki uzyskane na płaskim terenie były dobre. Wyniki osiągnięte podczas jazdy po zboczu były dobre lub zadowalające (tabela 8). Wyniki prób rozkładu poprzecznego dla jęczmienia na płaskim terenie zostały ocenione jako zadowalające. Rozkład poprzeczny dla rzepaku na płaskim terenie został oceniony wg kryteriów ramowych DLG jako bardzo dobry (tabela 8). Tabela 8: Dokładność rozkładu materiału siewnego poprzecznie do kierunku jazdy (rozkład poprzeczny) na stanowisku testowym Materiał siewny Prędkość [km/h] Napełnienie zbiornika [kg] Powierzchnia [ha] Pozycja i nachylenie maszyny Skalibrowana dawka wysiewu (zadana) [kg/ha] Współczynnik zmienności (VK**) [%] Ocena współczynnika zmienności Pszenica 10 100 1/10 pozioma 140,0 2,8 dobra Pszenica 14 100 1/10 pozioma 140,0 3,1 dobra Pszenica 10 100 1/10 20 % w prawo 140,0 3,3 zadowalająca Pszenica 14 100 1/10 20 % w prawo 140,0 2,7 dobra Pszenica 10 100 1/10 20 % w lewo 140,0 4,2 zadowalająca Pszenica 14 100 1/10 20 % w lewo 140,0 3,9 zadowalająca Pszenica 10 100 1/10 20 % do przodu 140,0 2,9 dobra Pszenica 14 100 1/10 20 % do przodu 140,0 3,5 zadowalająca Pszenica 10 100 1/10 20 % do tyłu 140,0 3,5 zadowalająca Pszenica 14 100 1/10 20 % do tyłu 140,0 3,2 dobra Jęczmień 10 70 1/10 pozioma 150,0 3,5 zadowalająca Jęczmień 14 70 1/10 pozioma 150,0 3,3 zadowalająca Rzepak 10 10 1 pozioma 2,7 2,7 bardzo dobra Rzepak 14 10 1 pozioma 2,7 2,7 bardzo dobra ** Współczynnik zmienności (VK) określa, jak bardzo ilość ziarna wysianego przez poszczególne redlice różni się od średniej wartości. Im mniejsza wartość VK, tym większa równomierność poprzeczna rozkładu materiału siewnego w stosunku do kierunku jazdy. Test polowy dla rzepaku ozimego Pole testowe zostało scharakteryzowane jako gleba piaszczysto-gliniasta i piasek gliniasty (średnio 40 punktów oceny jakości gleby) i teren jako lekko nachylony. Po zbiorze jęczmienia na początku lipca 2016 (słoma została zwieziona), pole zostało uprawione glebogryzarką na głębokość około pięciu centymetrów w terminie 18 lipca 2016. Następnie, 27 lipca 2016 wykonano zabieg kompaktową broną talerzową (głębokość robocza: około siedmiu centymetrów). Siedem dni później, 3 sierpnia 2016 pole zostało uprawione gruberem na głębokość około 15 centymetrów. Ostatni zabieg przed siewem został wykonany 24 sierpnia 2016 za pomocą glebogryzarki (głębokość robocza: około trzech do czterech centymetrów). Celem tego zabiegu było wprowadzenie do gleby wcześniej wysianego azotniaku (cyjanamidu wapnia). Łoże siewne zostało ocenione jako drobno gruzełkowate. Podczas wysiewu w dniu 25 sierpnia 2016, siewnik rzędowy Kuhn ESPRO 6000 R był zagregowany z ciągnikiem Fendt 828 (S4). Wysiew został wykonany z prędkością jazdy 13 km/h. Wysiany został rzepak ozimy gatunku Bender firmy DSV (masa 1000 nasion: 5,8 g, zdolność kiełkowania wg analizy laboratoryjnej LUFA: 89 %). Wilgotność gleby na podstawie zebranych wymieszanych próbek wahała się w przedziale 17 % do 20 % dla całej powierzchni pola. Próbki gleby były pobierane bezpośrednio po przejeździe siewnika rzędowego z dna bruzdy siewnej. W trakcie wysiewu ziarna rzepaku były losowo odsłaniane w celu zmierzenia głębokości siewu. Wynosiła ona dwa do trzech centymetrów. Wszystkie odkopane ziarna rzepaku zostały przykryte odpowiednią ilością gleby. Strona 8 z 12

Zdjęcie 5 przedstawia powierzchnię gleby bezpośrednio po przejeździe siewnika rzędowego. Między siewem 25 sierpnia 2016 i oceną 28 września 2016 (ocena wschodów na polu i podłużnego rozkładu roślin) wystąpiły nastę pujące opady: 4 września 2016: 8 mm 17 września 2016: 10 mm 18 września 2016: 16 mm Zdjęcie 6 przedstawia stan rozwoju roślin rzepaku w terminie przeprowadzanej oceny 28 września 2016. Tabela 9 przedstawia wyniki testu polowego dla rzepaku ozimego. Zdjęcie 5: Powierzchnia gleby bezpośrednio po wysiewie rzepaku w dniu 25 sierpnia 2016 Zdjęcie 6: Stan rozwoju roślin rzepaku w dniu 28 września 2016 Tabela 9: Wyniki testu polowego dla rzepaku ozimego Kontrolowane parametry Wynik Dokładność dozowania przy wysiewie Różnica między skalibrowaną dawką i rzeczywiście wysianą ilością: bardzo mała (1,1 %) Wschody na polu dobre (87 %)* Podłużny rozkład roślin bardzo dobry (współczynnik zmienności: 0,7) * w warunkach określonych jako suche Strona 9 z 12

Test polowy dla pszenicy ozimej Gleba na polu testowym została scharakteryzowana jako piaszczysto-gliniasta i piasek gliniasty (35 do 50 punktów oceny jakości gleby) i teren jako lekko nachylony. Po zbiorze rzepaku pod koniec lipca 2016, w połowie sierpnia 2016 pole zostało uprawione kompaktową broną talerzową na głębokość czterech centymetrów. Na początku września 2016 została wykonana płytka uprawa gruberem wyposażonym w dłuta z lemieszami bocznymi (głębokość ok. 8 do 10 cm). Pięć dni przed wysiewem pszenicy został zastosowany ciężki gruber z redliczkami dwustronnie sercowatymi (głębokość ok. 15 do 18 mm). Rola przygotowana do siewu została oceniona jako drobno gruzełkowata. Podczas wysiewu dnia 10 października 2016 siewnik rzędowy Kuhn ESPRO 6000 R był zagregowany z ciągnikiem Fendt 828 (S4). W trakcie wysiewu osiągnięto prędkości jazdy od 9 do 12 km/h. Jako uprawa główna została wysiana pszenica ozima gatunku Ambello (masa 1000 nasion: 51 g, zdolność kiełkowania wg analizy laboratoryjnej LUFA: 95 %). Wilgotność gleby na podstawie zebranych wymieszanych próbek wahała się w przedziale 21 % do 23 % dla całej powierzchni pola. Próbki gleby były pobierane bezpośrednio po przejeździe siewnika rzędowego z dna bruzdy siewnej. W trakcie wysiewu wysiane ziarna pszenicy były losowo odsłaniane w celu zmierzenia głębokości siewu. Wynosiła ona od dwóch do trzech centymetrów. Wszystkie odkopane ziarna pszenicy zostały przykryte odpowiednią ilością gleby. Zdjęcie 7 przedstawia powierzchnię gleby bezpośrednio po przejeździe siewnika rzędowego. Między siewem 10 października 2016 i oceną 9 listopada 2016 (ocena wschodów na polu, podłużnego rozkładu roślin i głębokości siewu) wystąpiły następujące opady: Zdjęcie 7: Powierzchnia gleby bezpośrednio po wysiewie pszenicy w dniu 10 października 2016 17 do 25 października 2016: 66 mm 2 listopada 2016: 1 mm 7 do 9 listopada 2016: 18 mm Zdjęcie 8 przedstawia stan rozwoju roślin pszenicy w terminie oceny 9 listopada 2016. Tabela 10 przedstawia wyniki testu polowego na pszenicy ozimej. Zdjęcie 8: Stan rozwoju roślin pszenicy w dniu 9 listopada 2016 Strona 10 z 12 W czasie wysiewu pszenicy w siewniku rzędowym ustawiono głębokość wysiewu na 3 do 4 cm. Podczas przeprowadzania oceny 9 listopada 2016, losowo skontrolowano głębokość wysiewu 50 kolejnych nasion. W tym celu zmierzono w każdej roślinie długość hipokotylu znajdującego się pod powierzchnią

gleby. Wyniki zostały przedstawione w tabeli 11. Mieszczą się one w zakresie od 1,8 cm do 4,1 cm. Odchylenie standardowe wynosi 0,5 cm. Im mniejsze odchylenie standardowe, tym większa równomierność głębokości umieszczenia nasion w glebie. W trakcie kontroli DLG maszyna testowa została zmierzona. Wyniki są przedstawione w tabeli 12. Tabela 10: Wyniki testu polowego dla pszenicy ozimej Kontrolowane parametry Dokładność dozowania podczas siewu Wynik Wschody na polu bardzo dobre (92 %) Różnica między skalibrowaną dawką i rzeczywiście wysianą ilością: bardzo mała (2,2 %) Podłużny rozkład roślin dobry (współczynnik zmienności 1,0) Głębokość umieszczania nasion w lebie Zadana wartość: głębokość siewu 3-4 cm Rzeczywista zmierzona głębokość siewu (na podstawie długości hipokotylu): 1,8-4,1 cm Wartość średnia: 3,1 cm Odchylenie standardowe: 0,5 cm** ** im mniejsze odchylenie standardowe, tym większa równomierność głębokości siewu Tabela 11: Długość hipokotylu (odcinek pędu między korzeniem i liścieniami) pod powierzchnią gleby Nr rośliny Składowa długości [cm] Nr rośliny Składowa długości [cm] Nr rośliny Składowa długości [cm] Nr rośliny Składowa długości [cm] 1 2,9 14 3,7 27 3,6 40 2,4 2 3,4 15 3,7 28 3,2 41 2,9 3 3,5 16 3,7 29 3,1 42 3,0 4 3,5 17 3,4 30 3,0 43 3,3 5 3,5 18 3,7 31 3,0 44 3,3 6 1,8 19 3,4 32 2,9 45 3,5 7 3,5 20 3,0 33 2,5 46 3,1 8 4,1 21 3,2 34 2,5 47 2,8 9 2,9 22 3,2 35 2,5 48 2,5 10 4,0 23 2,5 36 2,5 49 3,3 11 3,6 24 2,8 37 2,9 50 2,2 12 3,9 25 2,2 38 3,5 Wartość średnia: 3,1 cm 13 3,9 26 2,4 39 2,4 Odchylenie standardowe: 0,5 cm Tabela 12: Wymiary maszyny Wymiar Mierzona wartość [m] Długość siewnika rzędowego 8,90 Wysokość siewnika rzędowego 3,09 Szerokość siewnika rzędowego w położeniu transportowym 2,98 Wnioski Uniwersalny siewnik rzędowy Kuhn ESPRO 6000R osiągnął w teście laboratoryjnym (test dokładności dozowania i rozkładu poprzecznego materiału siewnego w stosunku do kierunku jazdy) wyniki zadowalające do bardzo dobrych. W testach polowych dla rzepaku ozimego i pszenicy ozimej osiągnięte wyniki były odpowiednio bardzo dobre i dobre. Na podstawie uzyskanych wyników, uniwersalny siewnik rzędowy Kuhn ESPRO 6000R został wyróżniony certyfikatem DLG APPROVED dla kryterium Jakość pracy 2016. Strona 11 z 12

ZwiTi-01 Dalsze informacje W zakresie działalności merytorycznej DLG Komisja DLG ds. Techniki w Produkcji Roślinnej zajmuje się tematami: uprawa gleby i technika siewu. Instrukcje i pisma będące rezultatem tej pracy są dostępne bezpłatnie w formacie PDF na stronie www.dlg.org/technik_pflanzenproduktion.html. Kryteria ramowe DLG Technika siewu (data ostatniej aktualizacji 05/2016) Dziedzina Technika w gospodarce rolnej Kierownik działu Wykonanie testu DLG e.v., Testzentrum Technik und Betriebsmittel, Max-Eyth-Weg 1, 64823 Groß-Umstadt Niemcy Dr Ulrich Rubenschuh Inżynier ds. kontroli Mgr. inż. agr. Georg Horst Schuchmann * * Sprawozdawca DLG Oprócz dobrze znanych badań maszyn rolniczych, środków produkcji i artykułów żywnościowych, DLG jest neutralnym, otwartym dla wszystkich, forum wymiany wiedzy i tworzenia opinii w branży rolniczej i żywnościowej. Około 180 zatrudnionych na stałe pracowników i ponad 3000 honorowych ekspertów wypracowuje wspólnie rozwiązania aktualnych problemów. Ponad 80 komitetów, grup roboczych i komisji tworzy fundament wiedzy fachowej i ciągłości w pracy specjalistycznej. W DLG opracowuje się wiele informacji specjalistycznych dla rolnictwa w postaci broszur i dokumentów roboczych oraz artykułów w czasopismach i literaturze fachowej. DLG organizuje wiodące na świecie wystawy specjalistyczne dla przemysłu rolno-spożywczego. W ten sposób pomaga znaleźć nowoczesne produkty, technologie i usługi oraz przedstawia je w przejrzysty sposób opinii publicznej. Zachęcamy do współpracy w zakresie wiedzy eksperckiej w branży rolniczej i w ten sposób do zapewnienia sobie przewagi kompetencyjnej oraz innych korzyści! Dalsze informacje na stronie internetowej: www.dlg.org/mitgliedschaft. Centrum Testowania Maszyn i Środków Produkcji DLG Centrum Testowania Maszyn i Środków Produkcji w Groß- Umstadt wyznacza standardy dla atestowanej techniki rolniczej i środków produkcji oraz jest wiodącym dostawcą usług certyfikacyjnych oraz badawczych dla niezależnych testów technicznych. Dzięki zastosowaniu najnowocześniejszej techniki pomiarowej i praktycznych metod badań inżynierowie DLG kontrolują dokładnie nowe produkty i innowacje. Centrum Testowania Maszyn i Środków Produkcji DLG jako wielokrotnie akredytowane i notyfikowane w UE laboratorium badawcze, dostarcza na podstawie uznanych testów technicznych i badań DLG ważne informacje i zapewnia pomoc przy podejmowaniu decyzji przez rolników i praktyków przy planowaniu inwestycji w dziedzinie techniki rolniczej i środków produkcji. Wewnętrzny numer kontrolny DLG: 2016-632 Copyright DLG: 2016 DLG DLG e.v. Testzentrum Technik & Betriebsmittel Max-Eyth-Weg 1 64823 Groß-Umstadt Telefon: +49 69 24788-600 Fax: +49 69 24788-690 Tech@DLG.org www.dlg.org Wszystkie raporty z badań DLG można pobrać bezpłatnie na stronie: www.dlg-test.de Strona 12 z 12