UPRAWNIENIA MANDATOWE

UPRAWNIENIA MANDATOWE KOMENTARZ Wojciech Kotowski Warszawa 2011

Spis treści Spis treści Wykaz skrótów...11 Wprowadzenie...15 Dział I. Postępowanie mandatowe...19 Rozdział 1. Charakterystyka ogólna...19 Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia...19 Rozdział 2. Zakres podmiotowo-przedmiotowy udzielania mandatów...32 Dział II. Czyny objęte postępowaniem mandatowym...45 Rozdział 1. Inspektorzy Inspekcji Ochrony Środowiska...45 1. Kodeks wykroczeń...45 2. Prawo wodne...46 3. Organizmy genetycznie zmodyfikowane...52 4. Opakowania...54 5. Gospodarowanie odpadami...57 6. Prawo ochrony środowiska...60 7. Odpady...84 8. Substancje zubożające warstwę ozonową...93 9. Substancje chemiczne...99 10. Nawozy...109 11. Ochrona przyrody...110 12. Inspekcja Ochrony Środowiska...111 13. Międzynarodowe przemieszczanie odpadów...112 14. Recykling pojazdów...114

Spis treści 15. Zużyty sprzęt...120 16. Odpady wydobywcze...128 17. Baterie i akumulatory...131 Rozdział 2. Pracownicy urzędów górniczych...139 1. Prawo geologiczne i górnicze...140 2. Prawo budowlane...145 Rozdział 3. Pracownicy Głównego Inspektoratu Kolejnictwa...146 Transport kolejowy...147 Rozdział 4. Pracownicy organów nadzoru budowlanego...148 Prawo budowlane...148 Rozdział 5. Inspektorzy Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ministerstwa. Spraw Wewnętrznych i Administracji...150 1. Kodeks wykroczeń...150 2. Ochrona zdrowia przed następstwami używania tytoniu...162 3. Substancje chemiczne...163 4. Bezpieczeństwo żywności...189 5. Choroby zakaźne...192 Rozdział 6. Funkcjonariusze Państwowej Inspekcji Sanitarnej...194 1. Kodeks wykroczeń...194 2. Substancje chemiczne...205 3. Kosmetyki...234 4. Choroby zakaźne...235 5. Produkty biobójcze...238 6. Narkomania...241 7. Bezpieczeństwo żywności...242 8. Ochrona zdrowia przed następstwami używania tytoniu...244 Rozdział 7. Pracownicy organów administracji morskiej...246 Kodeks wykroczeń...246 Rozdział 8. Strażnicy leśni oraz pracownicy Służby Leśnej...249 1. Kodeks wykroczeń...249 2. Ochrona przyrody...267 3. Prawo łowieckie...268 6

Spis treści Rozdział 9. Funkcjonariusze Straży Parku...270 1. Kodeks wykroczeń...271 2. Ochrona przyrody...284 Rozdział 10. Strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej...286 1. Kodeks wykroczeń...286 2. Prawo łowieckie...290 Rozdział 11. Pracownicy Głównego Urzędu Miar oraz okręgowych. i obwodowych urzędów probierczych...293 Prawo probiercze...293 Rozdział 12. Inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego...294 1. Kodeks wykroczeń...294 2. Prawo o miarach...303 3. Ochrona zwierząt...304 4. Przewóz drogowy towarów niebezpiecznych...305 5. Transport drogowy...306 6. Tachografy cyfrowe...307 Rozdział 13. Funkcjonariusze straży ochrony kolei...310 Kodeks wykroczeń...310 Rozdział 14. Inspektorzy Inspekcji Handlowej...311 1. Kodeks wykroczeń...311 2. Kodeks pracy...324 3. Wychowanie w trzeźwości...325 4. Język polski...326 5. Inspekcja Handlowa...327 6. Substancje chemiczne...328 7. Kosmetyki...333 8. Prawo o miarach...333 9. Odpady opakowaniowe...334 10. Towary paczkowane...338 11. Normalizacja...338 12. Produkty biobójcze...339 13. Zużyty sprzęt...340 14. Bezpieczeństwo żywności...341 7

Spis treści Rozdział 15. Funkcjonariusze pożarnictwa Państwowej Straży Pożarnej...343 Kodeks wykroczeń...343 Rozdział 16. Strażnicy straży gminnych...347 1. Kodeks wykroczeń...348 2. Ewidencja ludności i dowody osobiste...414 3. Kodeks pracy...415 4. Wychowanie w trzeźwości...416 5. Ochrona zdrowia przed następstwami używania tytoniu...419 6. Czystość w gminie...423 7. Ochrona zwierząt...425 8. Odpady...426 9. Prawo ochrony środowiska...428 10. Prawo o miarach...429 11. Prawo wodne...431 12. Transport drogowy...434 13. Ochrona zabytków...436 14. Zdrowie zwierząt...437 15. Ochrona przyrody...439 16. Recykling pojazdów...440 17. Uzdrowiska...441 18. Zużyty sprzęt...443 19. Baterie i akumulatory...445 20. Kodeks wyborczy...445 21. Akty prawa miejscowego...448 Rozdział 17. Funkcjonariusze Straży Parku w parkach narodowych...448 1. Kodeks wykroczeń...448 2. Ochrona przyrody...462 Rozdział 18. Funkcjonariusze Straży Granicznej...463 1. Kodeks wykroczeń...463 2. Prawo lotnicze...486 3. Cudzoziemcy...487 4. Ochrona cudzoziemców...491 5. Pobyt cudzoziemców...493 6. Transport drogowy...494 7. Tachografy cyfrowe...497 8

Spis treści Rozdział 19. Inspektorzy Inspekcji Weterynaryjnej...500 1. Kodeks wykroczeń...500 2. Bezpieczeństwo żywności...503 3. Pasze...506 4. Rejestracja zwierząt...511 5. Ochrona zdrowia zwierząt...515 Rozdział 20. Inspektorzy Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów. Rolno-Spożywczych...517 1. Kodeks wykroczeń...517 2. Nawozy...520 3. Artykuły rolno-spożywcze...527 4. Prawo o miarach...532 5. Towary paczkowane...533 6. Normalizacja...535 7. Organizacja rynków...537 8. Wyroby winiarskie...541 9. Rolnicze badania rynkowe...545 Rozdział 21. Inspektorzy Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin. i Nasiennictwa...547 1. Kodeks wykroczeń...547 2. Nasiennictwo...549 3. Ochrona roślin...553 4. Wyroby winiarskie...556 Rozdział 22. Żołnierze Żandarmerii Wojskowej...559 1. Kodeks wykroczeń...560 2. Ewidencja ludności i dowody osobiste...591 3. Rybactwo śródlądowe...591 4. Ochrona przyrody...592 5. Zakwaterowanie Sił Zbrojnych...594 6. Ochrona zdrowia przed następstwami używania tytoniu...597 7. Cudzoziemcy...597 8. Broń i amunicja...599 Dział III. Taryfikator mandatowy...603 Dział IV. Punkty karne...656 9

Spis treści Literatura...671 Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych...673 10

Wykaz skrótów Wykaz skrótów Akty prawne k.k. ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) k.p. ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) k.p.w. ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 z późn. zm.) k.w. ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 z późn. zm.) p.g.g. ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947 z późn. zm.) p.r.d. ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) r.h.p. rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych od- 11

Wykaz skrótów r.u.r. r.z.r. r.z.s.d. u.d.p. u.m.p.d. u.o.z.t. u.s.t.c. u.t.d. u.u.c.p.g. noszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz. Urz. UE L 102 z 11.04.2006, s. 1) rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dz. Urz. WE L 370 z 31.12.1985, s. 8; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 1, s. 227) rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 31 lipca 2007 r. w sprawie okresowych ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach (Dz. U. Nr 147, poz. 1040 z późn. zm.) rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1393 z późn. zm.) ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) Umowa europejska dotycząca pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzona w Genewie dnia 1 lipca 1970 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1087) ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późn. zm.) ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów cyfrowych (Dz. U. Nr 180, poz. 1494 z późn. zm.) ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 z późn. zm.) ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.) 12

Wykaz skrótów u.w.t.p.a. ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.) Czasopisma i publikatory urzędowe Apel.-W-wa Biul. SAKa Dz. U. Dz. Urz. UE Dz. Urz. WE NP OSNKW OSP PD Pr. i Środ. Prok. i Pr. WPP ZW Apelacja. Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Warszawie Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach i sądów okręgowych. Biuletyn Dziennik Ustaw Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich Nowe Prawo Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna i Wojskowa Orzecznictwo Sądów Polskich Paragraf na drodze. Prawne i kryminalistyczne problemy ruchu drogowego Prawo i Środowisko Prokuratura i Prawo Wojskowy Przegląd Prawniczy Zagadnienia Wykroczeń Inne ARiMR IOŚ LEX MSWiA SA SN Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Inspekcja Ochrony Środowiska System Informacji Prawnej LEX Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Sąd Apelacyjny Sąd Najwyższy 13

Wykaz skrótów 14

Wprowadzenie Wprowadzenie Tytułowe zagadnienie obejmuje zakres podmiotowo-przedmiotowy uprawnień do nakładania mandatów karnych. Nie ma wątpliwości, że najszersze uprawnienia posiada Policja, gdyż co wynika z kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia jest gospodarzem postępowania mandatowego. Może zatem nałożyć mandat za niemal wszystkie rodzaje czynów, za które sankcją jest grzywna. Wyjątek stanowią wykroczenia, które zgodnie z wolą ustawodawcy zagrożone są obligatoryjnym środkiem karnym. Do wyjątków należą niektóre wykroczenia drogowe, a mianowicie wykroczenia z art. 86 2, art. 87, art. 92 2 i art. 93 k.w. Inne organy ochrony prawnej mają uprawnienia mandatowe w ograniczonym zakresie, który został jednoznacznie określony w przepisach wykonawczych wydanych na mocy art. 95 6 k.p.w. Zważywszy na fakt, że wszystkie organy należy uznać za ważne, w niniejszym opracowaniu usytuowano je według nadanych uprawnień od najstarszego do najmłodszego. Opracowanie zawiera wiadomości adresowane do wyspecyfikowanych dwudziestu dwóch organów ochrony prawnej, przy czym stanowią one kompendium wiedzy umożliwiającej właściwe kwalifikowanie czynów zabronionych, w ramach których określone organy mogą reagować poprzez nakładanie mandatów karnych. Opanowanie tej wiedzy decyduje o kompetencjach danego organu. Kompetentny podmiot to nie tylko z racji wykonywanych czynności organ posiadający określone uprawnienia, umożliwiające samodzielne podejmowanie decyzji, ale równocześnie ten, który dysponuje odpowiednim poziomem wiedzy oraz umiejętnie korzysta z doświadczenia innych. Ponadto jest serdeczny, kulturalny, uczynny, z dumą nosi mundur i odzna- 15

Wprowadzenie kę, nie przynosi wstydu sobie ani koleżankom, kolegom i przełożonym, cechuje go skromność, a równocześnie zdecydowanie, sumienność, rzetelność i odwaga. Odwagą jest również przyznanie się do błędu, a jego naprawieniem jeżeli nie ma innej możliwości wyciągnięcie właściwych wniosków na przyszłość. Trudno odmówić racji twierdzeniu, że zawsze mamy do czynienia z faktami i ich interpretacją. Fakty to miejsce zdarzenia. Jednakże moment wkroczenia organu procesowego stanowi fazę interpretacji, która niejednokrotnie nie ma nic wspólnego z faktami, mija się z nimi lub wręcz formułuje teorię na przekór faktom. Kompetentny podmiot jest w stanie skutecznie obalić tego rodzaju negatywną definicję terminu interpretacja i sprawić, że będzie ona stanowiła równowartość faktów. Jest to niewątpliwie trudne zadanie, ale możliwe do wykonania. Wymaga wysiłku, lecz na pewnym etapie pracy nad sobą staje się przyjemnością, a ponadto wykształca wzorcowy model. Organ ochrony prawnej powinna cechować nieskazitelność, a więc uczciwość, kultura i skromność. Jego celem nadrzędnym powinno być niesienie pomocy potrzebującym przez dążenie do zapewnienia spokoju i bezpieczeństwa. Należałoby oczekiwać od niego wysokiego poziomu wiedzy prawnej, analitycznej wnikliwości, stanowiącej gwarancję bardzo dobrej pracy oraz stałego, konsekwentnego i systematycznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych, a także doskonalenia posiadanych umiejętności. Z jego wewnętrznej potrzeby powinna wynikać punktualność, systematyczność i dokładność. Sprzyja to rzetelności, terminowości i jakości wykonywanych zadań. Umacnia dyspozycyjność i zdyscyplinowanie, uczynność i koleżeństwo. Wytwarza przyjemną atmosferę w zespole, a równocześnie uczy umiejętności współżycia z otoczeniem. Takie założenie z reguły gwarantuje podejmowanie trafnych decyzji, bowiem działając w sposób rozsądny i przemyślany, można bez trudu wyznaczyć sobie właściwe kierunki realizacji powierzonych zadań. Rozsądek wymaga skromności i samokrytycyzmu, lecz również wiary we własne siły i umysłowe możliwości. W chwilach wątpliwości należy korzystać z rad bardziej doświadczonych i mieć je na uwadze, nawet jeżeli nie zostaną wykorzystane w określonych okolicznościach. Rozsądek i przemyślane działanie to również odwaga. Jej niezwykle wartościową cechą jest umiejętność przyznania się do błędu. Na- 16

Wprowadzenie leży bowiem mieć świadomość nie tylko formalnej, ale i a może przede wszystkim moralnej odpowiedzialności za skutek podjętej decyzji. Od niej bowiem zależy los człowieka, któremu przedstawiono konkretny zarzut popełnienia czynu zabronionego, a w perspektywie kara, nie wiadomo, czy słuszna. Dlatego uprawniony podmiot chcąc być w zgodzie z własnym sumieniem, powinien postawić sobie zadanie nadrzędne: nie mogę się mylić! W konsekwencji czynności służbowe wykonywane będą na wysokim poziomie merytorycznym, z godnym podziwu zaangażowaniem, co zaowocuje nowatorskimi rozwiązaniami, przyczyniającymi się do usprawnienia podejmowanych działań. Wiem z własnego doświadczenia, co znaczy radość osoby, która uzyskała bezinteresowną pomoc. Tej wartości nie zastąpią żadne pieniądze. Wiedza to za mało. Sama znajomość prawa jest wprawdzie bardzo cenna, bowiem eliminuje ryzyko nieświadomego naruszenia jego norm, jednak z reguły nie wystarcza. Konieczne jest wyrobienie umiejętności właściwego interpretowania przepisów i analizowania zjawisk towarzyszących realizowaniu określonych zasad postępowania. To domena podmiotu, do którego adresowane jest opracowanie, stąd potrzeba jego bardzo dobrego merytorycznego przygotowania, celem podjęcia właściwej decyzji oraz udzielenia skutecznej pomocy. Żaden podmiot ochrony prawnej nie może każdego obywatela traktować jak potencjalnego przestępcy. Nie powinien być arogancki, swoją postawą podkreślać władzy nad kontrolowanym ani odnosić się z niedowierzaniem i kpiną. Takim zachowaniem uchybia godności urzędu oraz przekonuje o braku predyspozycji do zawodu. Nie chodzi oczywiście o pobłażliwość i nieuzasadnione chwalenie obywatela, zwłaszcza wówczas gdy został zatrzymany z powodu popełnienia czynu zabronionego o określonym ładunku szkodliwości społecznej. Jednakże kontrolę czy interwencję można przeprowadzić z uśmiechem i równocześnie kompetentnie, to znaczy prawidłowo merytorycznie i stanowczo, lecz spokojnie. Uprawniony podmiot musi dokładnie poznać przebieg skutkowego lub bezskutkowego zdarzenia na drodze, a zatem powinien całkowicie wyeliminować rozmowy mające charakter komentatorski, a jedynie ograniczyć się do zebrania wyczerpujących informacji. Warunkiem powierzenia z natury rzeczy odpowiedzialnych zadań jest poza nieskazitelnością charakteru i predyspozycjami psychofizycznymi 17

Wprowadzenie również określony stan świadomości prawnej. Świadomość prawna to przede wszystkim wiedza gwarantująca ochronę przed naruszaniem obowiązujących w państwie norm prawnych, zgodnie z zasadą nieznajomość prawa szkodzi, ale nie tylko. Praworządne działanie wymaga umiejętności korzystania z posiadanej i pogłębianej wiedzy w stopniu pozwalającym na niezłomną wolę postępowania w zgodzie z własnym sumieniem oraz przyjętymi i utrwalonymi w praktyce zasadami współżycia społecznego. Nie bez kozery mówi się, że prawo jest dla mądrych ludzi. Mądrości bowiem wymaga odkrycie w sobie cech ukierunkowanych na szacunek dla życia i zdrowia drugiego człowieka. Tylko mądry i dojrzały człowiek będzie z przekonaniem realizował jedynie słuszną zasadę, wynikającą zresztą z dyrektywy art. 32 Konstytucji RP: Wszyscy są wobec prawa równi, zgodnie z którą prawo jest jednakowe dla wszystkich. Uprawniony podmiot (organ) zachowaniem i wyglądem musi wzbudzać zaufanie, a umacniać je swoim postępowaniem. Musi przekonać każdego uczciwego członka naszej społeczności, że bać się należy tylko przestępców i chuliganów, a organ ten jest po to, aby te obawy konsekwentnie eliminować. W każdej sytuacji można na niego liczyć. Osiągnięcie takiego zaufania jest niezmiernie trudne i pracochłonne, ale możliwe. Do realizacji tego zadania potrzebna jest dobra i silna wola właściwego postępowania. Żaden uprawniony podmiot nie może brać łapówek, upijać się w miejscu publicznym, brać udziału w bijatykach. Również w miejscu zamieszkania powinien świecić przykładem dobrego członka rodziny oraz sąsiada. Dobry sąsiad to nie ten, który pomaga w zatuszowaniu okoliczności zdarzenia, lecz ten, który idzie z pomocą ofiarom prawnie zabronionego działania. Autor 18

Rozdział 1. Charakterystyka ogólna Dział I Postępowanie mandatowe Rozdział 1 Charakterystyka ogólna Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia Artykuły 95 102 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 z późn. zm.). Art. 95. 1. Postępowanie mandatowe prowadzi Policja, a inne organy, gdy przepis szczególny tak stanowi. 2. (uchylony). 3. W sprawach określonych w art. 17 2 postępowanie mandatowe prowadzi inspektor pracy. Inspektor pracy może nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego także po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających, jeżeli uzna, że kara ta będzie wystarczająca. 4. Jeżeli uprawnienie dla funkcjonariuszy określonego organu do nakładania grzywien wynika z innej ustawy, a ustawa ta nie określa wykroczeń, do których stosuje się postępowanie mandatowe, zakres wykroczeń, za które można nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego, określi, w drodze rozporządzenia, właściwy minister, w poro- 19

Dział I. Postępowanie mandatowe zumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, mając na względzie konieczność zapewnienia szybkiej reakcji na fakt popełnienia wykroczenia, a także potrzebę należytej ochrony dóbr szczególnie narażonych na naruszenia ze strony sprawców wykroczeń. Rozporządzenie to określa jednocześnie warunki i sposób wydawania upoważnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego. 5. Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych, złożony w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, może nadać, w drodze rozporządzenia, uprawnienia do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego funkcjonariuszom innych organów, określając jednocześnie wykaz wykroczeń, za które funkcjonariusze ci uprawnieni są do nakładania grzywien, oraz zasady i sposób wydawania upoważnień do nakładania grzywien, mając na względzie zakres ustawowych uprawnień takich organów, potrzebę szybkiej reakcji na fakt popełnienia wykroczenia oraz potrzebę ochrony dóbr szczególnie narażonych na naruszenia ze strony sprawców wykroczeń. 6. W celu ujednolicenia sposobu reakcji organów uprawnionych do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za określone wykroczenia Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych, złożony w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, określi, w drodze rozporządzenia, zróżnicowaną wysokość mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń, uwzględniając rodzaj naruszonego lub zagrożonego dobra oraz stopień szkodliwości poszczególnych czynów. 1. Zgodnie z treścią art. 95 1 i 3 k.p.w. postępowanie mandatowe prowadzi Policja oraz inspektor pracy (ale tylko w sprawach określonych w art. 17 2 k.p.w.). Policjanci zatem są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone zarówno w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 z późn. zm.), jak i w ustawach szczególnych. 2. Do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia, na zasadach i w trybie określonym dla funkcjonariuszy Policji, uprawnieni są żołnierze Żandarmerii Wojskowej, co wynika z art. 17 ust. 1 pkt 7 20

Rozdział 1. Charakterystyka ogólna ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz. U. Nr 123, poz. 1353 z późn. zm.). 3. Poza podmiotami wymienionymi w tezach 1 i 2 do nakładania mandatów karnych uprawnieni są: funkcjonariusze organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, pożarnictwa, Straży Granicznej, straży ochrony kolei i Straży Parku, inspektorzy Inspekcji Handlowej, Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcji Transportu Drogowego, Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcji Ochrony Środowiska, Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Inspekcji Weterynaryjnej i inspektorzy zatrudnieni na stanowiskach inspekcyjno-technicznych w okręgowych urzędach górniczych oraz specjalistycznych urzędach górniczych, pracownicy organów administracji morskiej, Głównego Inspektoratu Kolejnictwa, organów nadzoru budowlanego i Głównego Urzędu Miar oraz okręgowych i obwodowych urzędów probierczych, a także strażnicy leśni oraz pracownicy Służby Leśnej, Państwowej Straży Łowieckiej i straży gminnych (zakres ich kompetencji omówiony został w rozdziale 2). 4. Wypełnieniem delegacji zawartej w art. 95 6 k.p.w. jest rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń (Dz. U. Nr 208, poz. 2023 z późn. zm.). Zawiera ono katalog wykroczeń, za które nakłada się grzywny w drodze mandatu karnego w wysokości ściśle określonej (sztywnej) lub ograniczonej wartościami granicznymi (z zastosowaniem widełek). Katalog ten funkcjonuje pod nazwą taryfikatora mandatowego. 5. Z postępowaniem mandatowym ścisły związek ma system naliczania tzw. punktów karnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego, określony rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz. U. Nr 236, poz. 1998 z późn. zm.), wydanym na mocy art. 130 ust. 4 i art. 140 ust. 5 p.r.d. Art. 96. 1. W postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości do 500 zł, a w przypadku, o którym mowa w art. 9 1 Kodeksu wykroczeń do 1.000 zł. 21