Zeszyty IR. Relacje inwestorskie w praktyce. Zachodnie wzorce, rodzime doświadczenia www.pb.pl/zeszyty-ir nr 2. 10 rekomendacji STOSUNEK WNIOSKI



Podobne dokumenty
ekomendowane praktyki komunikacji spółek notowanych z inwestorami indywidualnymi

INFORMACJA O STOSOWANIU PRZEZ CIASTECZKA Z KRAKOWA S.A. ZASAD DOBRYCH PRAKTYK SPÓŁEK NOTOWANYCH NA NEWCONNECT

POLSKICH KAPITAŁOWYM SPÓŁEK GIEŁDOWYCH KOMUNIKACJA Z RYNKIEM

ODPOWIEDZIALNI ZA SUKCESY NASZYCH KLIENTÓW. Prezentacja spółki IPO SA.

Polityka informacyjna w zakresie relacji inwestorskich w Grupie ENERGA. wydanie I

Oświadczenie o stosowaniu przez Unified Factory S.A. Zasad Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

Polityka informacyjna w zakresie relacji inwestorskich w Banku Ochrony Środowiska S.A. i w Grupie Kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S.A.

Dobór spółek do portfela okiem inwestorów

Oświadczenie w przedmiocie stosowania zasad ładu korporacyjnego ROBINSON EUROPE Spółka Akcyjna z siedzibą w Bielsku-Białej

Oświadczenie Zarządu Spółki Cenospheres Trade & Engineering S.A.

"1. "2. Spółka powinna zapewnić efektywny dostęp do informacji niezbędnych do oceny sytuacji i perspektyw spółki oraz sposobu jej funkcjonowania.

Oświadczenie Internet Union S.A. dotyczące stosowanie Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

RAPORT ROCZNY HOTBLOK SPÓŁKA AKCYJNA Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE ZA ROK OBROTOWY OD DO Warszawa, 31 maja 2017 r.

Oświadczenie w przedmiocie stosowania zasad ładu korporacyjnego

Strona 1 z 5 TAK/NIE/NIE DOTYCZY

OŚWIADCZENIE SPÓŁKI HM INWEST S.A. w zakresie stosowania Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

zmienionego Uchwałą nr / Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Oświadczenie o stosowaniu z wyłączeniem TAK, transmisji obrad Walnego

Oświadczenie Zarządu Spółki Verte S.A. w przedmiocie przestrzegania przez Spółkę Dobrych praktyk spółek notowanych na rynku NewConnect,

Informacja na temat stosowania przez Spółkę Zasad Ładu Korporacyjnego

Raport dotyczący stosowania zasad Ładu Korporacyjnego przez LSI Software S.A. w 2009 roku.

Warszawa, 17 kwietnia 2015 r.

Warszawa, r. LP. ZASADA TAK/NIE/NIE DOTYCZY KOMENTARZ

Numer raportu: 05/2019 Data sporządzenia: Tytuł raportu:

OŚWIADCZENIE SPÓŁKI HM INWEST S.A. w zakresie stosowania Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

OŚWIADCZENIE W PRZEDMIOCIE STOSOWANIA ZASAD DOBRYCH PRAKTYK

Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect stosowane w AQUA S.A.

Oświadczenie Zarządu Spółki SferaNET S.A.

Raport dotyczący stosowania Dobrych Praktyk w Spółce FON Ecology S.A. w 2012r.

Oświadczenie Zarządu Spółki LEASING-EXPERTS S.A.

DOBRE PRAKTYKI W LIBERTY GROUP S.A.

INFORMACJE NA TEMAT STOSOWANIA PRZEZ EMITENTA ZASAD ŁADU KORPORACYJNEGO, O KTÓRYCH MOWA W DOKUMENCIE DOBRE PRAKTYKI SPÓŁEK NOTOWANYCH NA NEWCONNECT

Oczekiwania mediów wobec spółek

Strategia Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu GK PGNiG Marketing i Komunikacja

TAK/ NIE/ NIE DOTYCZY TAK. Z wyłączeniem transmisji oraz upublicznienia obrad TAK TAK TAK TAK życiorysy zawodowe członków organów spółki, TAK

Wycisnąć IR-owca jak cytrynę

INFORMACJE NA TEMAT STOSOWANIA ZASAD ŁADU KORPORACYJNEGO, O KTÓRYCH MOWA W DOKUMENCIE DOBRE PRAKTYKI SPÓŁEK NOTOWANYCH NA NEWCONNECT

Dobór spółek do portfela okiem inwestorów

Informacja na temat stosowania zasad Dobre praktyki Spółek Notowanych na NewConnect

LP. ZASADA TAK/NIE/NIE DOTYCZY KOMENTARZ

9. Sprawozdanie ze stosowania zasad ładu korporacyjnego Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect

Mysłowice, dn r.

ABC rynku kapitałowego

Oświadczenie Zarządu w sprawie stosowania dobrych praktyk Spółek notowanych na rynku NewConnect

Zakres stosowanych przez Spółkę zasad Dobrych Praktyk

Oświadczenie Zarządu FTI PROFIT S.A. w sprawie stosowania przez Spółkę zasad ładu korporacyjnego

Oświadczenie Inwestycje.pl S.A. dotyczące stosowania Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

Oświadczenie odnośnie stosowania

dzień bilansowy, tj. na dzień 31 grudnia 2016 roku)

OŚWIADCZENIE SPÓŁKI ERNE VENTURES S.A. w zakresie stosowania Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

OŚWIADCZENIE SPÓŁKI ERNE VENTURES S.A. w zakresie stosowania Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

Raport ze stosowania zasad ładu korporacyjnego w Spółce w roku 2011.

Nr ZASADA TAK/ NIE. Komentarz Zarządu

Katowice dn

SMS KREDYT HOLDING S.A.

TAK NIE TAK TAK TAK TAK TAK. Spółka nie publikuje prognoz wyników finansowych

OŚWIADCZENIE W PRZEDMIOCIE STOSOWANIA ZASAD DOBRYCH PRAKTYK

Oświadczenie Zarządu APN PROMISE Spółka Akcyjna dotyczące przestrzegania Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

OŚWIADCZENIE W PRZEDMIOCIE STOSOWANIA ZASAD DOBRYCH PRAKTYK SPÓŁKI SUNEX S. A.

OŚWIADCZENIE PLATIGE IMAGE S.A. o stosowaniu Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

Informacje na temat stosowania przez 7Levels S.A. zasad ładu korporacyjnego określony w zbiorze Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect

Oświadczenie o stosowaniu lub niestosowaniu zasady TAK. wyłączeniem. transmisji obrad walnego. zgromadzenia przez Internet TAK TAK TAK TAK.

INFORMACJA NA TEMAT STOSOWANIA PRZEZ BRAND 24 S.A

3.4. życiorysy zawodowe członków organów spółki, NIE Strona internetowa w przebudowie

Informacja na temat stosowania zasad Dobre praktyki Spółek Notowanych na NewConnect

INFORMACJE NA TEMAT STOSOWANIA PRZEZ EMITENTA ZASAD ŁADU KORPORACYJNEGO, O KTÓRYCH MOWA W DOKUMENCIE DOBRE PRAKTYKISPÓŁEK NOTOWANYCH NA NEWCONNECT

RAPORT O STOSOWANIU DOBRYCH PRAKTYK

Lp. ZASADA TAK/NIE/NIE DOTYCZY KOMENTARZ

Raport z badań. CSR w opinii inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych oraz spółek giełdowych. Badanie wśród przedstawicieli spółek giełdowych

Raport roczny jednostkowy

Oświadczenie Spółki w przedmiocie przestrzegania Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na NewConnect

STOSOWANIE ZASAD ŁADU KORPORACYJNEGO Spółka SARE S.A. w okresie roku obrotowego 2012 podlegała zasadom ładu korporacyjnego, o których mowa w dokumenci

Oświadczenie Zarządu o stosowaniu zasad określonych w dokumencie: DOBRE PRAKTYKI SPÓŁEK NOTOWANYCH NA NEWCONNECT

Przestrzeganie Dobrych Praktyk przez spółki giełdowe

INFORMACJA O STOSOWANIU PRZEZ GOVENA LIGHTING S.A. ZASAD DOBRYCH PRAKTYK SPÓŁEK NOTOWANYCH NA NEWCONNECT

OŚWIADCZENIA ZARZĄDU

INFORMACJA O STOSOWANIU PRZEZ SPÓŁKĘ ZASAD DOBRYCH PRAKTYK

Informacja na temat stosowania przez Spółkę zasad ładu korporacyjnego

LP. ZASADA TAK / NIE KOMENTARZ ZARZĄDU

Rynek obligacji korporacyjnych, hipotecznych i samorządowych w Polsce 2010, GAB PATRONAT HONOROWY

L.p. Dobra praktyka Tak/Nie Komentarz. transmisji oraz rejestracji inwestorami i analitykami, posiedzeń walnego wykorzystując w tym celu również

NIE TAK - OŚWIADCZENIE O ZAMIARZE STOSOWANIA TAK / NIE

INFORMACJA O STOSOWANIU PRZEZ SPÓŁKĘ ZASAD DOBRYCH PRAKTYK W 2012 R.

5. RAPORT O STOSOWANIU DOBRYCH PRAKTYK

OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU DOBREJ PRAKTYKI TAK/NIE/ NIE DOTYCZY

Informacja na temat stosowania przez Spółkę zasad ładu korporacyjnego

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój Wsparcie MŚP w dostępie do rynku kapitałowego 4Stock

RAPORT ROCZNY jednostkowy za okres od do GRUPA RECYKL S.A.

RAPORT ROCZNY JEDNOSTKOWY

OŚWIADCZENIE SPÓŁKI BIOMASS ENERGY PROJECT S.A. Z SIEDZIBĄ W BYDGOSZCZY W PRZEDMIOCIE PRZESTRZEGANIA DOBRYCH PRAKTYK SPÓŁEK NOTOWANYCH NA NEWCONNECT

Informacja o stosowaniu przez Emitenta zasad dobrych praktyk spółek notowanych na NewConnect.

Raport roczny jednostkowy

STOSOWANIE ZASADY W SPÓŁCE ZASADA DOBRYCH PRAKTYK OBOWIĄZUJĄCA NA NEWCONNECT

JEDNOSTKOWY RAPORT ROCZNY ZA 2012 r.

Warszawa, 9 maja 2013 r.

CASPAR ASSET MANAGEMENT S.A. Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect

Informacja na temat stosowania przez S4E S.A. zasad ładu korporacyjnego, o których mowa w dokumencie Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect

Transkrypt:

w praktyce. Zachodnie wzorce, rodzime doświadczenia www.pb.pl/zeszyty-ir nr 2 Zeszyty IR Błądzić rzecz... Zachodnie wzorce WNIOSKI STOSUNEK I ZALECENIA DO DROBNYCH Z BADANIA SPÓŁEK ROBI RÓŻNICĘ 10 rekomendacji DOBRE PRAKTYKI W RELACJACH INWESTORSKICH

Zeszyty IR nr 2 Ucz się na błędach innych W obszarze relacji inwestorskich nie myli się tylko ten, kto nic nie robi. A takich, niestety, nie brakuje Od początku tego roku strategię biznesową na lata 2015-17, a nawet do 2020 r. przedstawiło kilkanaście spółek, których akcje notowane są na warszawskiej giełdzie. Były to zarówno duże, jak i małe podmioty. Próżno tam jednak szukać informacji o celach w obszarze relacji inwestorskich. Co więcej w zdecydowanej większości spółek giełdowych cele te oraz konieczne działania nie są jasno zdefiniowane i spisane w formie dokumentu, wynika z raportu Relacje inwestorskie w praktyce, który powstał w 2014 r. z inicjatywy Ministerstwa Skarbu Państwa w ramach programu Akcjonariat Obywatelski. Błąd pierwszy: brak przekonania, że warto Brak planu i podejmowanie co najwyżej działań ad hoc w obszarze relacji z inwestorami indywidualnymi to codzienność w większości firm. Ich przedstawiciele tłumaczą to zbyt niskim free floatem, a więc liczbą akcji pozostających w wolnym obrocie. Przekonują jednocześnie, że gdyby w akcjonariacie byli inwestorzy instytucjonalni, zwłaszcza ci z zagranicy, wtedy opracowanie strategii miałoby sens. Praprzyczyną tej bezczynności jest jednak traktowanie giełdy jako jednorazowego źródła kapitału (co skutkuje wzmożeniem działań w okresie pierwszej oferty publicznej, a następnie ich stopniowym wygaszaniem) oraz brak przekonania do tego, że inwestycja w relacje się zwróci. Ci, o których względy wiele spółek szczególnie zabiega a więc profesjonalni uczestnicy rynku, jak zarządzający i analitycy nie mają wątpliwości, że dobra komunikacja z inwestorami może wpłynąć na wycenę spółek, a więc tym samym wartość majątku czołowych akcjonariuszy. Aż 75 proc. ankietowanych w badaniu WarsawScan 2014 uznało, że utrzymywanie wysokich standardów komunikacji może zwiększyć wycenę spółki nawet o ponad 10 proc. Błąd drugi: na bankier z aktualizacją Na zaproszenie do badania Relacje inwestorskie w praktyce odpowiedziało 230 z 950 spółek, których walory notowane są na którymś z giełdowych rynków głównym, NewConnect lub Catalyst. Nawet biorąc poprawkę na to, że badanie było przeprowadzone po raz pierwszy, w związku z czym część przedstawicieli spółek mogła niechętnie brać w nim udział, to nie można wykluczyć, że praktyki w spółkach, które zignorowały ankietę, są gorsze niż w tych, które zdecydowały się uczestniczyć w badaniu. Spółki, które coś robią w obszarze relacji inwestorskich są bardziej skłonne do pochwalenia się tym, ponieważ mają czym sugerują autorzy raportu i trudno się z tym nie zgodzić, tym bardziej że nawet wśród tych, którzy wypełnili ankietę, wielu było takich, dla których prowadzenie relacji inwestorskich ogranicza się do wypełniania obowiązków informacyjnych czyli publikowania raportów okresowych i bieżących. Zdecydowana większość twierdzi też, że aktualizuje informacje na stronie internetowej w sekcji dedykowanej inwestorom ale tylko w tym jednym z dziewięciu podstawowych działań w obszarze IR odpowiedzi tak, regularnie było więcej niż nie. A i tak co dziesiąty ankietowany przyznawał, że informacje na stronie www, która dla wielu inwestorów jest podstawowym źródłem wiedzy, są nieaktualne. Na sporządzenie newslettera dla inwestorów, przygotowanie innych materiałów, jak factsheet, konferencję dla analityków i dziennikarzy, a także prowadzenie baz inwestorów i analityków większości badanym zabrakło czasu lub chęci. Błąd trzeci: nieznajomość przepisów Badanie pokazało również, że osoby odpowiedzialne w spółkach za relacje inwestorskie miewają problemy z określeniem, czy dane informacje powinny, mogą lub zgodnie z prawem muszą być publikowane. Niektórzy ankietowani twierdzili choćby, że publikacja prognoz wyników finansowych jest prawnie zabroniona. Inni byli przekonani, że informacje o wynagrodzeniu członków zarządu mogą, ale nie muszą być ujawniane. rynku regulowanym. Zawiera nie tylko zagadnienia teoretyczne na podstawie rozbudowanych, przejrzystych definicji, ale również liczne praktyczne przykłady. Zagadnienia poruszane w poradniku to m.in.: informacje poufne, informacje bieżące, informacje okresowe, publikacja raportów, odpowiedzialność prawna z tytułu nienależytego wypełniania obowiązków. Poradnik dostępny jest na stronie Komisji Nadzoru Finansowego i Akcjonariatu Obywatelskiego Błąd czwarty: niedopasowanie narzędzi Zarządzający funduszami i analitycy, którzy wzięli udział w badaniu WarsawScan 2014, za najbardziej przydatne w ich pracy narzędzie, podsuwane przez spółki, uznali prezentacje, zamieszczane na stronach internetowych. Tymczasem według badania, sporządzonego dla MSP, tylko co trzecia spółka cyklicznie przygotowuje prezentacje inwestorskie przy publikowaniu wyników okresowych, z czego niemal połowa nie wiesza ich na stronach www. Co trzecia firma takich prezentacji w ogóle nie przygotowuje. Dla profesjonalnych uczestników rynku najważniejszym źródłem informacji są indywidualne spotkania z przedstawicielami spółek. Organizuje je z różną regularnością mniej więcej połowa z przebadanych spółek, przy czym są to zarówno spotkania w większym gronie, jak i indywidualne. 4,8 Tyle punktów w pięciostopniowej skali inwestorzy instytucjonalni przyznali indywidualnym spotkaniom z przedstawicielami spółek jako najważniejszemu źródłu informacji. Nie tylko wirtualnie Organizacja wybranych działań z obszaru relacji inwestorskich w ostatnich 12 miesiącach od badania Źródło: Badanie WarsawScan 2014, NBS Communications Wydarzenia on-line (np. audio konferencje, wideokonferencje, czaty) Prezentacje, udostępnione wybranym inwestorom Prezentacje, udostępnione wszystkim inwestorom Błąd piąty: zaniedbanie drobnych Dużo rzadziej na takie spotkania liczyć mogą inwestorzy indywidualni, którzy są grupą zaniedbywaną pod wieloma względami. Wśród przyczyn tego stanu rzeczy badani wskazywali fakt, że drobni inwestorzy są rozproszeni, mało rozpoznani i nie stanowią tak atrakcyjnego odbiorcy jak inwestor instytucjonalny ten postrzegany jest jako stabilniejszy, bardziej zasobny kapitałowo oraz lepiej przygotowany merytorycznie. Specjaliści od IR podkreślają również, że działania podejmowane wobec (takie jak zaproszenia na konferencje, walne zgromadzenia, dni otwarte itp.) są często bezcelowe i nie spotykają się z dużym odzewem. Jeśli więc sam inwestor indywidualny nie jest zainteresowany kontaktem ze spółką, to nie ma potrzeby angażowania się w relacje z nim wychodzą z założenia przedstawiciele firm, z których tylko co dziesiąty regularnie podejmuje działania, kierowane specjalnie do akcjonariatu indywidualnego. Najczęściej są to spotkania bezpośrednie w miejscu innym Tak, nieregularnie niż siedziba spółki wszystko po to, by zwiększyć frekwencję. Jedną z form kontaktu są również czaty inwestorskie. W sumie jednak ledwie co dziesiąta spółka regularnie kontaktuje się z inwestorami indywidualnymi, a kolejne 33 proc. robi to nieregularnie. Prawie 36 proc. z przebadanych nie robi nic, a 70 proc. nie ma żadnego planu. Inwestorzy indywidualni nie kontaktują się ze spółkami, bo te niewiele dla nich robią. Natomiast spółki, widząc znikome zainteresowanie ze strony inwestorów podczas prób aktywizowania tej grupy, nie widzą potrzeby większego angażowania się w relacje inwestorskie. I tak powstaje błędne koło. Na stronie Akcjonariatu Obywatelskiego znajduje się specjalna podstrona dedykowana relacjom inwestorskim. Spółki znajdą tutaj badania relacji inwestorskich, publikacje przygotowane przez partnerów Akcjonariatu oraz dodatki w mediach, poświęcone relacjom inwestorskim. Poradnik dla spółek giełdowych Jak prawidłowo Najważniejsze źródła informacji dla wypełniać obowiązki Od najważniejszego (5) do najmniej ważnego (1) informacyjne, przygotowany Dni inwestora dla instytucji Dni inwestora dla analityków biur maklerskich i banków inwestycyjnych Dni inwestora dla 1. raporty bieżące i okresowe 2. serwisy internetowe 3. strony www spółek 3,99 3,76 3,33 przez Komisję Nadzoru Finansowego, omawia obowiązki informacyjne związane z Dystrybucja newslettera dla inwestorów Konferencje dla mediów Aktualizowanie informacji na stronie, dedykowanej inwestorom 4. raporty i komentarze analityków 3,29 dopuszczeniem papierów Informacje w mediach społecznościowych, kierowane do inwestorów 5. gazety 2,99 wartościowych do obrotu na Źródło: Ogólnopolskie Badanie Inwestorów 2014, SII Źródło: Raport Relacje inwestorskie w praktyce, 2014 0 20 40 60 80 100 Tak, regularnie Nie Nie wiem

Zeszyty IR nr 2 Stosunek do drobnych odróżnia nas od Zachodu Na dojrzałych rynkach każdy inwestor jest ważny. W Polsce pamięta się głównie o tych największych Jeżeli chodzi o relacje z inwestorami instytucjonalnymi, to polskie spółki nie różnią się zasadniczo od spółek z rynków o dużo dłuższej historii. Wszystko zależy oczywiście od konkretnego przypadku, ale generalnie rodzime firmy coraz bardziej naśladują te z dojrzałych rynków kapitałowych, a większość funkcjonujących tam form i narzędzi kontaktu z inwestorami jest obecna również w Polsce. Różnice dotyczą głównie sensu utrzymywania więzi z inwestorami. W Kanadzie czy Stanach Zjednoczonych największe znaczenie przywiązuje się do inwestorów już pozyskanych. W Polsce, podobnie jak w innych krajach Europy Centralnej i Wschodniej, oprócz zaangażowania w komunikację z inwestorami już pozyskanymi pojawia się czynnik wychodzenia w świat w poszukiwaniu nowych zaznacza Barbara Kramar, PR & media manager Serinus Energy. Z myślą o indywidualnych akcjonariuszach Orange realizuje też transmisje on-line z własnych zgromadzeń, co i u nas zaczyna się robić popularne. W zespole relacji inwestorskich PZU jest już osoba odpowiedzialna za kontakty z inwestorami indywidualnymi. Ale w wielu zagranicznych spółkach bywają to więcej niż jedna czy dwie osoby. Zdarza się, że polskie spółki muszą inaczej podejść do inwestorów zagranicznych i krajowych, ale nie tyle chodzi o formę kontaktów, ile o ich treść. Pytania, jakie do nas kierują polskie i zagraniczne fundusze, są zbliżone. Zaraz po IPO inwestorzy zagraniczni pytali jednak o uwarunkowania polskiego rynku ubezpieczeniowego, a polscy analitycy, którzy zajmowali się dotychczas bankami, o to jak interpretować sprawozdania finansowe firmy ubezpieczeniowej. Obecnie te różnice się zatarły. Jeśli jakieś występują, to dotyczą podejścia do inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych mówi Piotr Wiśniewski, kierownik zespołu relacji inwestorskich PZU. Detal podobny, choć inny W zespole relacji inwestorskich PZU jest już osoba odpowiedzialna za kontakty z inwestorami indywidualnymi. Ale w wielu zagranicznych spółkach bywają to więcej niż jedna czy dwie osoby. Jarosław Dominiak, prezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych (SII), przyznaje jednak, że wynika to również z różnic prawnych. W 2004 r. z inicjatywy samych emitentów zmieniono we Francji prawo tak, by można było zidentyfikować inwestora indywidualnego. Wszelkie działania nie są więc prowadzone wobec anonimowych osób i spółki mogą badać, jak inwestorzy na nie reagują zaznacza Jarosław Dominiak. Nawet biorąc na to poprawkę, ciekawy jest w tym kontekście przykład francuskiego Orange głównie dlatego, że akcjonariusze indywidualni kontrolują około 7 proc. akcji telekomu. Z niepełnych danych, jakimi dysponują duże polskie spółki, W Kanadzie czy Stanach Zjednoczonych największe znaczenie przywiązuje się do inwestorów już pozyskanych. Piotr Wiśniewski kierownik zespołu relacji inwestorskich PZU GŁOS RYNKU: Zaufanie inwestorów zdobywa się latami. Żeby je stracić, wystarczy chwila. Dlatego w Orange staramy się słuchać i jak najlepiej odpowiadać na ich pytania, potrzeby i uwagi mówił Bertrand Deronchaine z Orange Francja we wrześniu 2014 r. podczas konferencji Relacje inwestorskie z inwestorami indywidualnymi według najlepszych wzorców zachodnich, zorganizowanego przez MSP i SII w ramach programu Akcjonariat Obywatelski. [FOT. ARC] wynika, że u nas są to podobne wielkości, choć akcjonariuszy jest zdecydowanie mniej Orange ma ich około 800 tys. Głównym zadaniem działu relacji inwestorskich Orange związanym ze współpracą z tą grupą jest przełożenie pełnej okresowej sprawozdawczości finansowej na możliwie prosty język. W ramach proinwestorskich działań edukacyjnych firma prowadzi szkolenia internetowe o mechanizmach rządzących rynkiem giełdowym. Co ważne, nie mają one charakteru marketingowego bywa, że nazwa marki na nich nie pada. Z myślą o indywidualnych akcjonariuszach Orange realizuje też transmisje on-line z własnych zgromadzeń, co i u nas zaczyna się robić popularne. W ośmiu największych miastach Francji przygotowuje też spotkania z inwestorami. Takie spotkania regionalne są dość popularne na Zachodzie. Organizuje je np. niemiecka spółka chemiczna PCC SE. Poza prezentacjami typowo inwestorskimi w ich trakcie odbywają się występy artystyczne. Całość ma niekiedy charakter pikniku. Polska spółka córka PCC SE PCC Rokita doszła jednak do wniosku, że indywidualnych właścicieli akcji i obligacji jest zbyt mało, by spotkania regionalne miały sens, a od rozrywkowej otoczki większą wartość będzie miało dla nich pokazanie samego zakładu. Bankowcy pomagają Zagraniczne spółki niekiedy próbują organizować coś w rodzaju programu lojalnościowego dla. Akcjonariusze francuskiej spółki chemicznej Air Liquide, którzy powierzyli zarządzanie swoimi akcjami spółce, mogli liczyć np. na wyższą o 10 proc. dywidendę. Orange stara się pozyskać inwestorów jako ambasadorów marki. Wystarczy 20 akcji, by zostać członkiem specjalnego Zagraniczne spółki niekiedy próbują organizować coś w rodzaju programu lojalnościowego dla inwestorów indywidualnych. klubu i korzystać z rabatów na usługi Orange czy też wyjazdów sponsorowanych przez spółkę. Deutsche Telekom, jeden z głównych konkurentów Orange w Europie, na cel wziął inwestorów mających ponad 100 akcji. To o tyle ciekawe, że akcje Orange wyceniane są na około 14 EUR, a Deutsche Telekom 16. Widać więc, że Niemcy po prostu wyżej zawiesili poprzeczkę. Mimo to akcjonariusze indywidualni kontrolują 14,6 proc. kapitału spółki, a więc dwa razy więcej niż w Orange. Być może dlatego, że spółce szczególnie zależy na akcjonariuszach mających co najmniej 1 tys. akcji. Przeprowadzony swego czasu test wykazał, że po prezentacji dla 42 klientów jednego z banków, czterech kupiło akcje Deutsche Telekom już następnego dnia. Głównym zadaniem działu relacji inwestorskich Orange związanym ze współpracą z tą grupą jest przełożenie pełnej okresowej sprawozdawczości finansowej na możliwie prosty język. Właśnie doradcy inwestycyjni i banki detaliczne to zaś główne kanały komunikacji z inwestorami detalicznymi. Piotr Biernacki, ekspert ds. relacji inwestorskich, zwraca uwagę, że korzystanie z banków czy domów maklerskich jako swoistego pośrednika w kontaktach z inwestorami indywidualnymi jest popularne w wielu krajach naszego regionu. W republikach nadbałtyckich, Czechach czy na Węgrzech, gdy ktoś chce dotrzeć do inwestorów indywidualnych, to kontaktuje się z największymi domami maklerskimi, które prowadzą 70-80 proc. rachunków. Potem taki dom maklerski dystrybuuje materiały wśród inwestorów indywidualnych, tak jak wśród instytucji. W Polsce tak się sytuacja historycznie ukształtowała, że domy maklerskie nie pośredniczą w relacjach inwestorskich, choć kilka z nich ma naprawdę duże bazy aktywnych inwestorów indywidualnych komentuje Piotr Biernacki. Kamil Kosiński k.kosinski@pb.pl

Zeszyty IR nr 2 10 rekomendacji dla giełdowych spółek Aby pomóc spółkom w budowaniu dobrych relacji z inwestorami indywidualnymi, zespół ekspertów, reprezentujących partnerów programu Akcjonariat Obywatelski. Inwestuj świadomie, opracował zestaw rekomendowanych praktyk komunikacji 1Uwzględnij relacje z inwestorami w strategii spółki 24 strony taką objętość ma ogłoszona na początku strategia jednej z największych na warszawskiej giełdzie koncernów przemysłowych. Nie ma w niej ani słowa o relacjach z inwestorami, choć akcje spółki zachwalane są jako zyskowna i perspektywiczna inwestycja. Tymczasem strategia to kluczowy dokument, za pomocą którego zarząd spółki przedstawia swoim akcjonariuszom, obligatariuszom oraz innym interesariuszom wizję rozwoju, uprzednio analizując spółkę, jej otoczenie i długoterminowe trendy oraz definiując długoterminowe cele i projekty strategiczne. Streszczenie strategii powinno się znaleźć na stronie internetowej spółki w widocznym miejscu. Spółki, które nie wypracowały przejrzystej strategii rozwoju bądź opracowały ją, lecz nie zapoznały z nią swoich interesariuszy, muszą liczyć się z tym, że inwestorzy będą wobec nich mniej ufni i lojalni niż w przypadku spółek, których strategia została w zrozumiały sposób zaprezentowana osobom inwestującym swój kapitał. Zawrzyj informacje o roli rynku kapitałowego w finansowaniu przedsiębiorstwa Przedstaw sposób, w jaki zarząd zamierza budować relacje z giełdowymi interesariuszami 2Badaj potrzeby i zachowania inwestorów Zbieraj informację zwrotną od i wyciągaj z tego wnioski. Aby poznać oczekiwania inwestorów w zakresie komunikacji ze spółką, warto dowiedzieć się, jakie informacje uważają oni za istotne i które praktyki są dla nich szczególnie użyteczne. Na tej podstawie spółka może również zdiagnozować, czy podejmowane przez nią działania z obszaru relacji inwestorskich są prowadzone odpowiednio, czy też wymagają poprawy. Wykorzystaj pytania, zadawane przez inwestorów (np. o dywidendę, portfel zamówień) do opracowania materiałów informacyjnych i przy tworzeniu sekcji Najczęściej zadawane pytania (FAQ) Śledź opinie w mediach społecznościowych i na forach Obserwuj aktywność spółek w obszarze relacji inwestorskich. Bierz przykład z najlepszych, nagradzanych firm Analizuj dane dotyczące odwiedzin strony internetowej spółki 3Traktuj równo wszystkie grupy giełdowych interesariuszy Traktuj inwestorów jak właścicieli, a nie jak anonimowych dawców kapitału. Prowadź działania informacyjne w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami prawa i adekwatny do potrzeb różnych grup inwestorów. Pamiętaj, że choć specyfika inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych jest różna mają inne oczekiwania w stosunku do niektórych narzędzi czy kanałów komunikacji i inny poziom wiedzy w zakresie finansów ich podstawowe potrzeby informacyjne są podobne. Wszyscy inwestorzy potrzebują szybkiego dostępu do tych samych istotnych informacji o spółce, o wyemitowanych przez nią akcjach czy obligacjach. Ponadto chcą poznać wyjaśnienia osób reprezentujących spółkę oraz uzyskać odpowiedzi na pytania. Rozważ zorganizowanie spotkań, otwartych dla Udostępniaj on-line transmisję ze spotkań z inwestorami instytucjonalnymi Odpowiadaj na e-maile i telefony Jeśli w spotkaniach z zarządzającymi i analitykami spółkę reprezentuje prezes lub członek zarządu, zadbaj, by ta sama osoba reprezentowała spółkę na dniach inwestora lub w trakcie transmisji on-line W materiałach informacyjnych i raportach stosuj słowniczki terminów branżowych i finansowych 4 Bądź dostępny dla inwestorów W przeciwieństwie do zarządzających i analityków inwestorzy indywidualni najczęściej nie są w stanie poświęcić zbyt wiele czasu na stałe obserwowanie i analizowanie tego, co się dzieje na rynku kapitałowym. Dlatego umożliwiaj im szybki kontakt ze spółką za pomocą narzędzi, które są dla nich najwygodniejsze. Takie otwarte podejście spółki do inwestorów buduje wzajemne zaufanie i lojalność. Zapewnij transmisje on-line ze spotkań, na których omawiane są wyniki finansowe. Postaraj się, by możliwe było zadawanie pytań. Rozważ zorganizowanie e-walnego zgromadzenia, by umożliwić uczestnictwo na odległość. Jeśli wielu inwestorów kontaktuje się ze spółką i zadaje podobne pytania, rozważ zorganizowanie jednorazowego lub cyklicznych spotkań. Umieść na stronie internetowej kontakt do konkretnej osoby, odpowiedzialnej za relacje inwestorskie. Relacje są domeną ludzi, a nie elektronicznych skrzynek pocztowych. Odpowiadaj na pytania wyczerpująco, bez zwłoki i zadbaj o odpowiednią formę wypowiedzi. Okaż inwestorom życzliwość i bądź pomocny. 5Bądź aktywny w komunikacji z inwestorami Doświadczenia z innych rynków kapitałowych pokazują, że spółki, które zdobyły zaufanie dużego grona inwestorów indywidualnych, nie osiągnęły tego w krótkim czasie ani też bierną postawą. Relacje buduje się latami. Aktywność, otwartość, dbałość o nawiązane relacje to jedyny sposób na przerwanie zależności spółka nie komunikuje się z inwestorami indywidualnymi, bo oni się nią nie interesują inwestorzy nie interesują się spółką, bo ona się z nimi nie komunikuje. Powyższy schemat często stanowi pretekst do niepodejmowania aktywnych działań skierowanych do inwestorów indywidualnych. Nie zbudujesz relacji inwestorskich, ograniczając się do publikowania wymaganych prawem raportów bieżących i okresowych oraz aktualizowania informacji na stronie internetowej. Nie ograniczaj się więc do biernego oczekiwania na kontakt ze strony inwestorów inicjuj go samodzielnie. Formy dotarcia powinny być przy tym dopasowane do oczekiwań inwestorów, co oznacza, iż powinny odbywać się w czasie, miejscu i formule dla nich najdogodniejszych. Organizuj spotkania Publikuj materiały Aktywnie komunikuj się w mediach społecznościowych. Bądź gotowy do szybkiej reakcji. Utrzymuj kontakt z mediami i buduj relacje z dziennikarzami. 6Bądź konsekwentny w prowadzeniu relacji z inwestorami. Aktywny kontakt z inwestorami to kontakt regularny. Dopiero podtrzymywanie długoterminowych relacji z inwestorami przyniesie oczekiwane efekty. Zapewnij inwestorom indywidualnym komfort i więsze poczucie bezpieczeństwa, które daje otwarta i dostosowana do ich potrzeb polityka komunikacyjna spółki. Zapewnij im ciągły kontakt, a nie wyłącznie w trakcie IPO lub kolejnych emisji akcji lub obligacji. Przygotowuj szczegółowe plany działań w obszarze relacji inwestorskich. Jeśli przygotowałeś prezentację omawiającą wyniki finansowe, to zadbaj, by były one publikowane regularnie. Co najmniej raz w roku organizuj dzień inwestora. Dbaj o aktualność materiałów i techniczną sprawność serwisu internetowego. 7Podejmuj ponadprzeciętne działania Inwestuj w relacje to opłaca się również na rynku kapitałowym. Przepisy prawa i regulacje giełdowe określają pewien zakres działań i informacji, które są kluczowe dla każdej spółki w jej kontaktach z otoczeniem. Jeśli jednak chcesz, by Twoja spółka wyróżniała się pozytywnie, to staraj się prowadzić komunikację z inwestorami za pomocą różnych kanałów przekazu i narzędzi, publikując informacje pomagające im w zrozumieniu biznesu spółki i perspektyw jej rozwoju. Planuj działania, staraj się myśleć kreatywnie. Na stronie internetowej udostępniaj części raportu okresowego także w postaci osobnych plików. Publikuj na stronie internetowej dokumenty istotne dla oceny przejrzystości spółki (np. regulamin rady nadzorczej). Dopełnieniem serwisu internetowego są materiały, pokazujące dane zagadnienie w formie np. infografiki. Informuj inwestorów i promuj swoje działania. 8 Stosuj nowoczesne narzędzia Poszukuj najbardziej efektywnych i innowacyjnych form komunikacji z inwestorami. Zamieniaj nieefektywne narzędzia komunikacji na lepiej dopasowane do zmieniających się potrzeb inwestorów, podobnie jak przestałeś używać nieaktualnych narzędzi w prowadzeniu biznesu. Obserwuj, z jakich kanałów komunikacji i mediów inwestorzy korzystają najczęściej, i uwzględnij je w swoich działaniach. Dostosuj stronę internetową (w tym sekcję dla inwestorów) do urządzeń mobilnych. Pamiętaj o rosnącym znaczeniu mediów społecznościowych. CIĄG DALSZY NA STRONIE NASTĘPNEJ

CIĄG DALSZY ZE STRONY POPRZEDNIEJ 9Dbaj o jakość prowadzonych relacji inwestorskich Inwestorzy to klienci twojej spółki. O relacje z nimi należy dbać tak samo jak o podnoszenie standardów obsługi klienta. Jeśli zainwestujesz w jakość tych relacji, to inwestorzy odpowiedzą większym zainteresowaniem i lojalnością. Reaguj na konstruktywną krytykę inwestorów, analityków i dziennikarzy, dotyczącą używanego języka, koryguj styl stosowany w materiałach. Pamiętaj o stałym udoskonalaniu strony 10 Podejmuj inne działania istotne z punktu widzenia inwestorów Nie ograniczaj relacji inwestorskich do komunikacji między spółką a jej giełdowymi interesariuszami. Na całokształt postrzegania Twojej spółki na rynku kapitałowym wpływa także wiele innych czynników, np. płynność obrotu, sposób przeprowadzania ofert publicznych czy polityka dywidendowa. Przywiązuj wagę do płynności obrotu akcjami/obligacjami. Jeśli płynność i wielkość Twojej spółki na to pozwala, aktywnie buduj dla niej pokrycie analityczne. Dla wielu inwestorów istotna jest informacja, czy mogą liczyć na dywidendę. Dlatego jasno komunikuj politykę dywidendową. Rekomendowane praktyki komunikacji spółek notowanych z inwestorami indywidualnymi zostały opracowane przez zespół ekspertów w składzie: Katarzyna Borkowska-Wiśniewska (Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych), Sebastian Buczek (Szkoła Główna Handlowa), Agnieszka Gontarek (Giełda Papierów Wartościowych), Mirosław Kachniewski (Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych), Michał Masłowski (Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych), Robert Wąchała (Urząd Komisji Nadzoru Finansowego), Tomasz Zganiacz (Ministerstwo Skarbu Państwa). Pełny raport dostępny jest na stronie www Akcjonariatu Obywatelskiego. 87 Partnerzy merytoryczni Partnerzy strategiczni Partnerzy Partnerzy domy maklerskie Partner medialny Partner wspierający Patronat medialny