OCHRONA ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W PERSPEKTYWIE WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH Prezentacja przygotowana w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Katowicach, na konferencje Ochrona środowiska w województwie śląskim, historia i przyszłość Katowice, listopad 2015 dr Jerzy Kopyczok, Z-ca WIOŚ Katowice
Nieistniejąca już ul. Piekarska z Familokiem Janoscha (Poręba, częśd Zaborza, górnicza dzielnica Zabrza) Fot. Ewa Satalecka oraz rzeka Czerniawka Fot. Józef Wiercioski
HISTORIA POWSTANIA INSPEKCJI OCHRONY Paostwowa Inspekcja Ochrony Środowiska została utworzona na podstawie aktu wykonawczego do ustawy z dnia 31 stycznia 1980 roku o ochronie i kształtowaniu środowiska. Zespół Terenowy PIOŚ z siedzibą w Katowicach powstał w województwie katowickim w 1985 roku i obejmował poza województwem katowickim, także województwo częstochowskie i bielskie. Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska powołała do życia Wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska, początkowo 49, a po reformie administracyjnej, od 1999 roku istnieje 16 wioś.
NAJWIĘKSZE PROBLEMY EKOLOGICZNE INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W LATACH 80-TYCH I 90-TYCH Ogromne emisje przemysłowe Składowanie odpadów z minimalnym ich wykorzystaniem Zanieczyszczenie rzek ściekami przemysłowymi i komunalnymi Duża liczba składowisk odpadów górniczych, często zapożarowanych
Tekst NAJWIĘKSZA W SKALI KRAJU EMISJA PRZEMYSŁOWA i GŁÓWNA PRZYCZYNA ZŁEJ JAKOŚCI POWIETRZA W XX WIEKU
OBECNIE GŁÓWNA PRZYCZYNA ZŁEJ JAKOŚCI POWIETRZA - emisja zanieczyszczeń pyłowych (PM10) z budynków mieszkalnych tzw. niska emisja: około 36 tys. ton/rok (zgodnie z POP z 2014r.)
PRZEOBRAŻENIA W GOSPODARCE ODPADAMI Początek lat 90-tych w zakresie nadzoru WIOŚ w Katowicach nad gospodarowaniem odpadami obejmował głównie odpady przemysłowe i komunalne. W kolejnych latach systematycznie rozbudowywane były elementy tego nadzoru i obecnie obejmują poza nadzorem nad odpadami przemysłowymi i komunalnymi cały szereg innych działao.
Ustawa Prawo ochrony środowiska Ustawa o odpadach Ustawa Prawo atomowe. Ustawa o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki. Ustawa o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunków ze statków. Ustawa Prawo geologiczne i górnicze. Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Ustawa o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. Ustawa o substancjach zubożających warstwę ozonową. Ustawa o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów Rozporządzenie 1013/2006 w sprawie przemieszczania odpadów. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Ustawy regulujące szczególny sposób postępowania z odpadami Ustawa o bateriach i akumulatorach. Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Ustawa o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Ustawa o odpadach wydobywczych. Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania. niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej.
Zagadnienia WIOŚ w Katowicach w zakresie gospodarowania odpadami Działania ogólne: gospodarowanie odpadami przemysłowymi, gospodarowanie odpadami komunalnymi, nadzór nad eksploatacją instalacji do przetwarzania odpadów (spalarnie, kompostownie, stacje segregacji odpadów, składowiska odpadów), nadzór nad unieszkodliwianiem odpadów medycznych, międzynarodowe przemieszczanie odpadów. Działania w ramach nadzoru rynku: postepowanie ze zużytym sprzętem elektronicznym, gospodarowanie zużytymi bateriami i akumulatorami, gospodarowanie opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, nadzór nad demontażem pojazdów wycofanych z eksploatacji
PRZEOBRAŻENIA W GOSPODARCE ODPADAMI Kompostowanie odpadów Segregacja odpadów zbiórka tworzyw sztucznych
PRZEOBRAŻENIA W GOSPODARCE ODPADAMI Na terenie województwa śląskiego znajdują się: 108 instalacji przetwarzania odpadów komunalnych, w tym 23 instalacje regionalne (11 instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych, 6 kompostowni, 6 składowisk) oraz 85 instalacji zastępczych (w tym 30 sortowni, 26 kompostowni, 22 składowiska odpadów komunalnych, 7 instalacji produkcji paliwa alternatywnego), 11 składowisk odpadów przemysłowych, 8 składowisk odpadów niebezpiecznych 5 składowisk wyznaczonych dla odpadów zawierających azbest, 24 zakłady przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, 3 zakłady przetwarzania baterii i akumulatorów, 107 stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, szereg instalacji do przetwarzania odpadów przemysłowych (m.in. odzysku tworzyw sztucznych, szkła, makulatury, metali, opon, olejów przepracowanych, akumulatorów).
Zakłady objęte szczególnym nadzorem Inspekcji na przestrzeni lat 1991-2015 W latach 90-tych XX wieku na terenie województwa katowickiego znajdowały się 23 zakłady z tzw. krajowej listy 80 zakładów uciążliwych dla środowiska oraz około 60 zakładów z tzw. listy wojewódzkiej. Obecnie najbardziej uciążliwe zakłady zobowiązane są do posiadania pozwolenia zintegrowanego; w województwie śląskim pozwolenia zintegrowane ma 388zakładów. W latach 90-tych XX wieku ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska zobowiązywała Inspektorat do realizacji 10 podstawowych zadao. Aktualnie zadao tych mamy aż 38, w tym działania kontrolne i monitoringowe.
Kontrolne WIOŚ w 2014 r. dane liczbowe Na terenie województwa śląskiego funkcjonuje około 500 tys. podmiotów prowadzących działalnośd gospodarczą. W 2014 r. liczba zakładów dotychczas skontrolowanych będących w ewidencji WIOŚ wynosiła 4609 podmiotów gospodarczych. W 2014 r. kontrolą objęto 1878 zakładów. W 2014 r. Inspekcja Ochrony Środowiska w Katowicach przeprowadziła łącznie 2423 kontroli:
SYSTEM REGIONY PAOSTWOWEGO WODNE WOJEWÓDZTWA MONITORINGU ŚLĄSKIEGO ŚRODOWISKA - 7 REGIONÓW WODNYCH (RW) - - 5 REGIONALNYCH ZARZĄDÓW GOSPODARKI WODNEJ (RZGW)- Państwowy Monitoring Środowiska (PMŚ) system obserwacji i pomiarów środowiska został utworzony Ustawą z dnia 10 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska w celu zapewnienia wiarygodnych informacji o stanie środowiska. Zadania realizowane w ramach systemu są określane w wieloletnich programach PMŚ, zatwierdzanych przez kierownictwo i Ministerstwo Środowiska. Pierwszy program obejmował lata 1992-1993, drugi 1994-1997, trzeci lata 1998 2002. Obecnie obowiązujący program PMŚ na lata 2013 2015. Minister Środowiska dnia 1 października 2015 roku zatwierdził kolejny PMŚ obejmujący po raz pierwszy 5 lat, tj. lata 2016-2020. W ramach PMŚ województwa śląskiego od początku prowadzony był monitoring: powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych oraz hałasu. Biorąc pod uwagę nowe zagrożenia w środowisku od 2008 roku wprowadzony został monitoring pól elektromagnetycznych.
SYSTEM PAOSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA (1991 r) PODSYSTEM MONITORINGU HAŁASU PODSYSTEM MONITORINGU POWIETRZA (od 2002 r) PAOSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM PODSYSTEM MONITORINGU PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH (od 2008 r) PODSYSTEM MONITORINGU WÓD POWIERZCHNIOWYCH PODSYSTEM MONITORINGU WÓD PODZIEMNYCH
ROZMIESZCZENIE STANOWISK POMIAROWYCH JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE SLĄSKIM Zgodnie z przepisami krajowymi i unijnymi liczba wymaganych stanowisk pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 wynosi 21, a na terenie województwa mamy 44 stanowiska w 26 lokalizacjach Stanowiska pomiarowe WIOŚ w Katowicach znajdują się: w 18 stacjach automatycznych, na 26 stanowiskach manualnych pyłu zawieszonego, w tym PM10 (17) i PM2,5 (9), na 4 stanowiskach pomiarów pasywnych (wyłącznie benzen).
OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM Roczne oceny jakości powietrza wykonywane są od 2002 roku, a od roku 2010 roku w pięciu strefach Klasa A - dobra jakość powietrza dla: dwutlenku siarki, tlenku węgla, benzenu, zawartych w pyle PM10: ołowiu, kadmu, niklu, arsenu. Klasa C - zła jakość powietrza wymagająca Programów Ochrony Powietrza dla: pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz benzo(a)pirenu (głównie wpływ emisji z indywidualnych budynków mieszkalnych), dwutlenku azotu (wpływ transportu). Przekroczenia ozonu związane są z dużym nasłonecznieniem przy wysokich temp.
Dąbrowa Górnicza ul. 1000-lecia Gliwice ul. Mewy Katowice ul. Kossutha Katowice Al.Górnośląska Sosnowiec ul. Lubelska Tychy ul. Tołstoja Zabrze ul. Skłodowskiej-Curie Cieszyn ul. Mickiewicza Godów ul. Gliniki Knurów ul. Jedności Narodowej Lubliniec ul. Piaskowa Myszków ul Miedziana Pszczyna ul. Bogedaina Tarnowskie Góry ul. Litewska Zawiercie ul.skłodowskiej-curie Złoty Potok gm. Janów Ustroń ul. Sanatoryjna Wodzisław ul. Gałczyńskiego 1 Żywiec ul. Kopernika Żywiec ul. Słowackiego Rybnik ul. Borki Żory ul. Sikorskiego Bielsko Biała ul. Kossak-Szczuckiej Częstochowa ul. Baczyńskiego Czestochowa ul. Armii Krajowej Liczba dni w województwie śląskim w 2014 roku z przekroczoną wartością dopuszczalną dobową dla pyłu PM10 która wynosi 50 µg/m 3 ; Przepisy dopuszczają przekroczenie w roku do 35 dni, a województwie śląskim liczba dni z przekroczeniami w obszarach zabudowy mieszkaniowej wynosiła w 2014 roku od 53 do 144 dni (około 90% przekroczeń w okresie sezonu grzewczego) 144 102 111 104 116 125 117 138 101 135 113 115 125 131 75 79 63 71 71 78 89 74 53 37 21 2014 rok Dopuszczalna częstość przekroczeń
2005 2009 2006 Średnie stężenia benz(a)pirenu w latach 2005-2014 (poziom docelowy 1 ng/m 3 ) 2010 2007 2008 2011 2009 2012 2010 2013 2011 2012 2014 2013 2009 2014 2010 2008 2009 2011 2010 2012 2011 2013 2012 2013 2014 2014 2009 2005 2010 2006 2007 2011 2008 2012 2009 2013 2010 2011 2014 2012 2010 2013 2014 2011 2005 2012 2006 2013 2007 2008 2014 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 2013 2013 2014 2014 2007 2008 2007 2009 2008 2010 2009 2011 2012 2010 2013 2011 2014 2012 2007 2008 2013 2009 2014 2010 2005 2011 2012 2006 2013 2009 2014 2010 2010 2011 2011 2012 2012 2013 2014 2014 Miasta i aglomeracje ng/m 3 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Bielsko-Biała Częstochowa Dabrowa Górnicza Katowice Zabrze Rybnik Zory średnia roczna poziom docelowy 20 Strefa śląska 18 16 14 ng/m 3 12 10 8 6 4 2 0 Godów, wodzisławski Knurów Lubliniec Pszczyna Tarnowskie Góry Zawiercie Żywiec średnia roczna poziom docelowy
Zmiany stężenia pyłu zawieszonego PM10 na stacjach: Częstochowa, ul. Baczyoskiego Katowice, ul. Kossutha Żywiec, ul. Kopernika Rybnik, ul. Borki w okresie maj - początek listopada 2015 pył zawiesony PM10 µg/m 3 350 300 250 200 150 100 50 0 maj 1 6111621263151015202530 5 10152025 30 4 9 14 19 24 29 3 8 13 18 23 28 3 8 13 18 23 28 2 7 czerwiec lipiec okres wiosenno - letni sierpieo wrzesieo październik sezon grzewczy listopad
SYSTEM INFORMOWANIA SPOŁECZEŃSTWA O JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
SYSTEM PAOSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA REGIONY WODNE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO - podsystem monitoringu wód powierzchniowych - - 7 REGIONÓW WODNYCH (RW) - Podsystem - 5 REGIONALNYCH monitoringuzarządów wód powierzchniowych GOSPODARKI WODNEJ w systemie (RZGW)- PMŚ zmiany w programach badawczych i systemach ocen: do 2003 roku badania wskaźników fizykochemicznych i bakteriologicznych; klasy wód: I, II, III oraz wody pozaklasowe; ocena w punktach pomiarowych; lata 2004 2006 badania wskaźników fizykochemicznych i bakteriologicznych; klasy wód: I, II, III, IV i V; ocena w punktach pomiarowych; Rok 2007 początek zasadniczych zmian w programach badawczych wód, celem wdrożenia i dopracowania nowego systemu monitoringu wód powierzchniowych oraz systemu klasyfikacji ich stanu ekologicznego i chemicznego. od 2007 roku - badania wskaźników biologicznych (nowy element w ocenie), fizykochemicznych i chemicznych; wprowadzenie 5 klas stanu i potencjału ekologicznego, oceny stanu chemicznego (dobry, poniżej dobrego) - ocena tzw. substancji priorytetowych oraz ocena stanu wód (dobry, zły) ocena wynikowa na podstawie klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego; ocena w odniesieniu do tzw. jednolitych części wód powierzchniowych
MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH Schemat klasyfikacji stanu ekologicznego, żródło: Poradnik REFCOND zły stan wód
BADANIA MIKROBIOLOGICZNE RYS HISTORYCZNY Klasyfikacja rzek do kooca 1991 r. odbywała się na podstawie saprobowości peryfitonu, czyli organizmów roślinnych i zwierzęcych osiadłych na podłożu i przedmiotach zanurzonych w wodzie (okrzemki, zielenice, orzęski, wrotki, niesporczaki). W latach 1992-2006 funkcjonował system klasyfikacji rzek w oparciu o indeks saprobowości biosestonu metodą Pantle a Bucka. Była to mikroskopowa identyfikacja gatunków glonów znajdujących się w zawiesinie. Od 2000 roku uruchomiono badania pilotażowe makrobezkręgowców bentosowych metodą BMWP-PL na potrzeby biologicznej oceny jakości rzek. Od 2007 roku wraz z wejściem RDW wprowadzono sposób oceny stanu ekologicznego wód powierzchnowych (rzeki, zbiorniki, jeziora) oparty na kilku elementach biologicznych: makrozoobentosie, fitobentosie, fitoplanktonie, makrofitach. Dla każdego z tych siedlisk jest odrębna metodyka która określa sposób pobierania, analizy mikroskopowej jakościowej i ilościowej oraz obliczania wskaźników określających stan lub potencjał ekologiczny wód powierzchniowych.
Organizmy reprezentujące poszczególne grupy wskaźnikowe A MAKROBEZKRĘGOWCE : Kiełż (Gammarus sp.) B MAKROFITY : Grzybienie (Nymphaea sp.) C FITOBENTOS : przykład preparatu okrzemkowego D FITOPLANKTON : zielenica (Pediastrum sp.)
Ponadstandardowe metody biologicznego monitoringu środowiska Test RAPIDTOXKIT (powiększenie mikroskopowe) oparty o formy przetrwalnikowe zwierząt bezkręgowych odczyt wyniku: brak zatrucia, organizmy testowe pobierały czerwone cząstki pokarmowe, widoczne w osi larw skorupiaków. odczyt wyniku: próbka toksyczna, organizmy testowe nie pobierały czerwonych cząstek pokarmowych
MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH - ocena stanu/potencjału ekologicznego - Ocena elementów biologicznych oraz pozostałych wspierających elementy biologiczne wchodzących w skład oceny stanu/potencjału ekologicznego w latach 2010-2013 0% 20% 40% 60% 80% 100% Elementy biologiczne Elementy hydromorfologiczne Elementy fizykochemiczne Zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne I klasa II klasa III klasa IV klasa V klasa/poniżej stanu dobrego dobry stan wód zły stan wód Warunki dobrego stanu wód spełniały: elementy hydromorfologiczne w 100%, wskaźniki z grupy zanieczyszczeń syntetycznych i niesyntetycznych w 90% badanych JCWP, (10%) elementy fizykochemiczne w 60% badanych JCWP, (40% - zły stan) elementy biologiczne w 35% badanych JCWP, (65% - zły stan)
MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH - ocena stanu/potencjału ekologicznego - - klasyfikacja grup wskaźników fizykochemicznych w latach 2010-2013 - Substancje biogenne Zasolenie Warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne Stan fizyczny Zakwaszenie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% I klasa II klasa poniżej stanu/potencjału dobrego W monitorowanych JCWP wartości granicznych dobrego stanu wód nie przekraczały wskaźniki charakteryzujące: warunki zakwaszenia (ph) w 99% badanych JCWP, (1% - zły stan) warunki fizyczne (zawiesina) w 95% badanych JCWP, (5% - zły stan) warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne (BZT 5, OWO, tlen rozp.) w 80% badanych JCWP 20% zasolenie (chlorki, siarczany) w 78% badanych JCWP, (22% - zły stan) warunki biogenne (azot amonowy, azot ogólny, fosforany, fosfor ogólny) w 67% badanych JCWP. (33% - zły stan)
[mg NH 4 /l] [mg P/l] [mg O 2 /l] MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH BADANYCH NA TERENIE KATOWIC W LATACH 2007 2013 ocena wybranych wskaźników jakości wody na podstawie wartości średniorocznych 80 70 60 50 40 30 20 10 0 16 14 12 10 8 6 4 2 0 BZT5 Potok Leśny Rawa Bolina Brynica Mleczna Kłodnica 2007 2008 2009 2010/2012 2013 dobry stan wód Azot amonowy Potok Leśny Rawa Bolina Brynica Mleczna Kłodnica 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Analiza stężeń średniorocznych wybranych wskaźników wykazała: spadek stężeń BZT5, azotu amonowego i fosforu ogólnego w 2013 roku odniesieniu do lat poprzednich w P.Leśnym, Rawie, Bolinie i Brynicy, wzrost stężeń BZT5 i azotu ogólnego w Mlecznej i Kłodnicy, najwyższe wartości stężeń w Bolinie i Rawie. Fosfor ogólny Potok Leśny Rawa Bolina Brynica Mleczna Kłodnica 2007 2008 2009 2010/2012 2013 dobry stan wód 2007 2008 2009 2010/2012 2013 dobry stan wód
Zmiany jakości wód powierzchniowych na podstawie wyników badań PMŚ Korzystne Obserwowany spadek stężeń zanieczyszczeń związanych z odprowadzaniem ścieków komunalnych (zanieczyszczenia organiczne i biogenne), jednak nadal w wielu miejscach przekraczających wartości graniczne dobrego stanu wód - efekt wdrażania Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych Niekorzystne problemy do rozwiązania Zanieczyszczenia związane z górnictwem węgla kamiennego zasolenie, z wydobyciem i hutnictwem metali kolorowych, koksownictwem, hutnictwe m żelaza - wysokie stężenia metali (głównie kadmu i ołowiu) i innych zanieczyszczeń przekraczających normy środowiskowe Zanieczyszczenia związane z dawnymi składowiskami odpadów - metale ciężkie, pestycydy stężenia zależne głównie od warunków hydrogeologicznych Zanieczyszczenia WWA przekraczanie środowiskowych norm jakości efekt procesów spalania oraz spływów głównie z dróg
SYSTEM PAOSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA - podsystem monitoringu wód powierzchniowych - Oceny wód województwa śląskiego przykłady zmian sposobu prezentacji do 2006 roku w punktach od 2007 roku w jednolitych częściach wód powierzchniowych ocena wód za 2003 rok ocena stanu wód za 2014 rok
MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH - WOJEWÓDZTWO SLĄSKIE - przykłady rzek o bardzo dobrym i dobrym stanie ekologicznym - Sopotnia - dopływ Koszarawy Wierzbnik dopływ Rudy Bardzo dobry stan ekologiczny Bardzo dobry stan ekologiczny
MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH - WOJEWÓDZTWO SLĄSKIE - przykłady rzek o bardzo dobrym i dobrym stanie ekologicznym - Wisła powyżej ujścia Bładnicy Centuria dopływ Białej Przemszy Dobry stan ekologiczny Dobry stan ekologiczny
MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH - WOJEWÓDZTWO SLĄSKIE - przykłady rzek o słabym i złym stanie/potencjale ekologicznym - Kłodnica dopływ Odry Stoła dopływ Małej Panwi Zły potencjał ekologiczny Zły potencjał ekologiczny
MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH - PERSPEKTYWA - sied pomiarowa na lata 2016-2021 Sied pomiarowa na lata 2016-2021 będzie obejmowad: 248 punktów pomiarowych, w tym: 231 zlokalizowane na rzekach, 17 na zbiornikach zaporowych. Badania zaplanowano w ramach monitoringu: diagnostycznego, operacyjnego, badawczego, obszarów chronionych.
SYSTEM PAOSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA - podsystem monitoringu hałasu - Jednym z obowiązków prawnych wynikających z przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska nałożonych na Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska jest wykonywanie ocen stanu akustycznego środowiska na terenach nie objętych mapowaniem akustycznym. Terenami objętymi przez WIOŚ pomiarami hałasu są przede wszystkim drogi o natężeniu ruchu nie przekraczającym 3 mln pojazdów na rok w granicach miasta i gminy o liczbie mieszkaoców poniżej 100 tysięcy.
- Monitoring hałasu - W latach 2000-2006 wykonano pomiary w 25 gminach stosując do oceny głównie wskaźniki krótkookresowe. Od 2007 rok w ramach monitoringu środowiska zaczęto wykonywać pomiary ciągłe ograniczone w czasie do 1 tygodnia, pozwalające na przeprowadzenie oceny klimatu akustycznego za pomocą wskaźników długookresowych L DWN i L N. Łącznie od 2007 do 2014 roku w 54 gminach województwa przeprowadzono rozpoznanie stanu akustycznego środowiska pod kątem hałasu drogowego oraz w 10 gminach pod kątem hałasu kolejowego i tramwajowego. Od 2011 roku WIOŚ w Katowicach prowadzi również okresowo pomiary hałasu lotniczego.
- Monitoringu hałasu - W perspektywie najbliższych lat przewiduje się kontynuowanie pomiarów hałasu komunikacyjnego na terenie województwa, przeciętnie rocznie pomiarami objętych będzie od 7 do 9 gmin. Dla wybranych odcinków dróg, linii kolejowych i tramwajowych od 2003 roku wykonywane są mapki akustyczne, w kolejnych latach planowane jest rozszerzenie zasięgu wykonywania mapek akustycznych na obszary całych badanych miejscowości.
SYSTEM PAOSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA - podsystem monitoringu pól elektromagnetycznych - WIOŚ w Katowicach w ramach PMŚ od co najmniej 15 lat prowadzi pomiary natężenia pola elektromagnetycznego w środowisku. Ze względu na brak uregulowań prawnych monitoring PEM prowadzony był nieregularnie w kilku/kilkunastu punktach rocznie. Od roku 2008 tj. wejścia w życie rozporządzenia dotyczącego pomiarów okresowych (monitoringowych) PEM, badania prowadzone są regularnie w trzyletnich cyklach pomiarowych w 135 punktach na terenie całego województwa. Wyniki pomiarów nie wykazują przekroczeń dopuszczalnej normy
-Monitoring pól elektromagnetycznych- Radiofonia FM Telewizja Telefonia komórkowa 900 MHz Telefonia komórkowa 1800 MHz Telefonia komórkowa 2100 MHz Od 2013 roku WIOŚ w Katowicach rozpoczął w wybranych punktach prowadzenie pomiarów uzupełniających, analizatorem widma pola elektromagnetycznego. Przeprowadzone analizy widma pozwalają na szczegółową identyfikację źródeł emitujących PEM do środowiska. W kolejnych latach celem ustalenia panujących trendów planuje się kontynuowanie pomiarów okresowych PEM w środowisku oraz wykonywanie analiz widma w miejscach w których zarejestrowano podwyższone wartości PEM.
SUKCESYWNA WYMIANA SPRZĘTU POMIAROWEGO NA BARDZIEJ NOWOCZESNY Zestaw mikrobiotestu TOXI-SCREENING. Pomiar za pomocą luminometru.
SUKCESYWNA WYMIANA SPRZĘTU POMIAROWEGO NA BARDZIEJ NOWOCZESNY Stojak z różnymi typami analizatorów i urządzeniem do gromadzenia danych w automatycznej stacji pomiarowej powietrza. Ambulans do pomiarów jakości powietrza
SUKCESYWNA WYMIANA SPRZĘTU POMIAROWEGO NA BARDZIEJ NOWOCZESNY Mechanizm detekcji taśmy filtracyjnej automatycznego pyłomierza Pyłomierz Staplex TFIA 2 lata 80-te XX w. Obecny automatyczny Pyłomierz Stary i nowy konduktometr do pomiaru przewodnictwa wód
SUKCESYWNA WYMIANA SPRZĘTU POMIAROWEGO NA BARDZIEJ NOWOCZESNY Dziś chromatografia to m.in chromatografy gazowe wyposażone w detektory masowe pozwalające na identyfikację związków organicznych na podstawie porównania widma badanego związku z biblioteką widm masowych zawartą w komputerze. W latach 70 analizowano pojedyncze związki organiczne np. lindan z czułością sięgającą mikrogramów na litr, dziś analizowane stężenia to nanogramy na litr. Chromatografia (z gr. chroma barwa) analiza związków organicznych, początki jej sięgają w XX wiek, w latach 40 (chromatografia bibułowa) i 50 (cienkowarstwowa), w 60 (instrumentalna).
SUKCESYWNA WYMIANA SPRZĘTU POMIAROWEGO NA BARDZIEJ NOWOCZESNY Do przygotowywania próbek do analizy zawartości pierwiastków tradycyjnie stosowano otwarte systemy ogrzewania z kwasami. Nowoczesne systemy mineralizacji mikrofalowej zapewniają lepszą i szybszą mineralizację bez niebezpieczeostwa utraty w jej trakcie składników łatwo lotnych.
PUBLIKACJE WIOŚ KATOWICE W RAMACH BIBLIOTEKI MONITORINGU ŚRODOWISKA PUBLIKACJE COROCZNE - RAPORTY O STANIE ŚRODOWISKA PUBLIKACJE TEMATYCZNE
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Badania prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Katowicach w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska są dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach ul. Wita Stwosza 2 40-036 Katowice www.katowice.wios.gov.pl