UCHWAŁA Nr XXIII 11.6/13 Senatu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie z dnia 27 listopada 2013 r.

Podobne dokumenty
UCHWAŁA Nr XXII 34.4/11 Senatu Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie z dnia 14 grudnia 2011 r.

UCHWAŁA Nr XXIII 20.3/14 Senatu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie z dnia 26 listopada 2014 r.

UCHWAŁA Nr XXIV 3.6/16 Senatu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie z dnia 21 grudnia 2016 r.

UCHWAŁA nr 9/2012 SENATU PODHALAŃSKIEJ PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ w NOWYM TARGU z dnia 27 kwietnia 2012 r.

z dnia 29 lutego 2012 roku w sprawie wzoru wniosków rad wydziałów, stanowiących podstawę do podjęcia przez

Uchwała nr 23/ Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie z dnia 25 stycznia 2017 r. w sprawie wytycznych dla rad wydziałów Uniwersytetu

I POSTANOWIENIA OGÓLNE. 1) Studia wyższe studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie.

Uchwała nr 101/2017 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z dnia 28 czerwca 2017 r.

Uchwała Nr 17 /2012. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 29 marca 2012 roku

UCHWAŁA Nr 17/2015 Senatu Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 25 lutego 2015 r.

UCHWAŁA NR 149/2016 SENATU UNIWERSYTETU WROCŁAWSKIEGO z dnia 21 grudnia 2016 r.

sprawie kształcenia na studiach doktoranckich w uczelniach i jednostkach naukowych.

Załącznik do uchwały nr 108 Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 23 kwietnia 2013 r.

Zarządzenie Rektora Politechniki Gdańskiej nr 18/2013 z 14 czerwca 2013 r.

Zarządzenie Nr 23/2011/2012 Rektora Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego z dnia 23 grudnia 2011 roku

UCHWAŁA Nr 2/2017 Senatu Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 19 stycznia 2017 r.

Uchwała Nr 24/2017. Ramy przedmiotowe uchwały

Uchwała Nr 126 /2011 Senatu Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 15 grudnia 2011 r.

Uchwała nr 3/2013. Senatu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu. z dnia 23 stycznia 2013 r.

Uchwała nr 412 Senatu SGH z dnia 16 marca 2016 r.

Wytyczne dotyczące projektowania programów kształcenia i planów studiów, ich realizacji i oceny rezultatów.

Zarządzenie Nr 13 A Rektora. Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej w Kutnie. z dnia 27 maja 2015 roku

Wytyczne do tworzenia programów kształcenia, w tym programów i planów studiów, o profilu praktycznym w Politechnice Wrocławskiej

Na postawie 3 Uchwały 353/01/2012 Senatu UR z 26 stycznia 2012 zarządza się co następuje: PRZEPISY OGÓLNE

3 Warunki prowadzenia studiów na określonym kierunku studiów i poziomie kształcenia

Zarządzenie Rektora Politechniki Gdańskiej nr 20/2015 z 28 lipca 2015 r.

Rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego

DEFINICJE. 1. ustawa - ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 572 z p. zm.),

Uchwała Senatu PG nr 88/2013/XXIII z 22 maja 2013 r.

Załącznik do Uchwały Senatu PG nr 88/2013/XXIII z 22 maja 2013 r.

Rozdział I Przepisy ogólne

UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE Wydział Chemii

Uchwała Nr AR I/2015

Uchwała Nr 80/2014. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 18 grudnia 2014 roku

U C H W A Ł A Nr 283

UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU. UCHWAŁA Nr 123. Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 24 września 2013 r.

Zarządzenie nr 31 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 7 maja 2012 roku

Uchwała nr 1630 Senatu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu z dnia 30 marca 2016 r.

UCHWAŁA Nr 207. Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 29 listopada 2016 r.

Uchwała nr 26/2019 Senatu Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie z dnia 16 kwietnia 2019 r.

Uchwała Nr 102/2016. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 15 grudnia 2016 roku

U C H W A Ł A Nr 281

Załącznik do Uchwały Nr XL/2017 Senatu UM w Lublinie z dnia 1 lutego 2017 roku

Uchwała nr 2/2015. Senatu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu. z dnia 18 lutego 2015 r.

UCHWAŁA NR 47 SENATU UNIWERSYTETU ZIELONOGÓRSKIEGO

dr hab. inż. Jerzy Zając, prof. PK

Załącznik nr 2 do uchwały nr 482 Senatu UŚ z dnia 23 czerwca 2015 r.

UCHWAŁA Nr 1/ Zakres przedmiotowy uchwały 2 Podstawy prawne

1. Postanowienia ogólne

UCHWAŁA nr 57/2018 SENATU PODHALAŃSKIEJ PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ w NOWYM TARGU z dnia 21 grudnia 2018 r.

Poz. 476 ZARZĄDZENIE ROP /16 REKTORA KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO JANA PAWŁA II. z dnia 13 października 2016 r.

Zarządzenie Rektora Politechniki Gdańskiej nr 44/2016 z 29 grudnia 2016 r.

Uchwała nr 116/2017 z dnia 21 września 2017 r. Senatu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

1. Wytyczne dotyczące wymagań formalnych

Zarządzenie 46/2011/2012 Rektora Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego z dnia 28 lutego 2012 r.

Wytyczne do tworzenia programów studiów o profilu praktycznym w Politechnice Wrocławskiej, rozpoczynających się od roku akademickiego 2019/2020

punkty ECTS kwalifikacje trzeciego stopnia praktyka zawodowa 2

Uchwała nr 115/2017 z dnia 21 września 2017 r. Senatu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Załącznik do Zarządzenia Nr 72/2013 z dnia 31 grudnia 2013 r.

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 64/2016/2017. z dnia 20 kwietnia 2017 r.

UCHWAŁA Nr XXIII 22.3/15 Senatu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie z dnia 28 stycznia 2015 r.

ZARZĄDZENIE NR 16/15 REKTORA PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ IM. STANISŁAWA STASZICA W PILE

Na podstawie 46 ust. 1 pkt 3 statutu SGH Senat SGH uchwala, co następuje: Rozdział I Postanowienia ogólne, podstawy prawne i słownik pojęć

Załącznik do Zarządzenia Nr 51/2015 z dnia 10 lipca 2015 r.

Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 27 września 2017 r.

Uchwała nr 2/I/2012 Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 25 stycznia 2012 r.

Uchwała nr 43/2011 Senatu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu. z dnia 14 grudnia 2011 roku

Uchwała Nr 2/2019 Senatu Politechniki Łódzkiej z dnia 27 lutego 2019 r. w sprawie wytycznych do programów studiów I i II stopnia

Wytyczne do tworzenia programów studiów o profilu ogólnoakademickim w Politechnice Wrocławskiej, rozpoczynających się od roku akademickiego 2019/2020

UCHWAŁA Nr 60. Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 25 kwietnia 2017 r.

SPRAWOZDANIE DOTYCZĄCE JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PIERWSZEGO I DRUGIEGO STOPNIA ORAZ JEDNOLITYCH STUDIACH MAGISTERSKICH

Uchwała Senatu PG nr 275/2015/XXIII z 20 maja 2015 r.

ZARZĄDZENIE NR 4 REKTORA UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, oraz opis procesu kształcenia prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi do poszczególnych

Zarządzenie nr 117 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 19 grudnia 2016 roku

ZARZĄDZENIE Nr 15/2019 Rektora Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie z dnia 26 kwietnia 2019 r.

I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

I. Postanowienia ogólne

Uniwersytet Śląski dba o środowisko jeśli nie musisz, nie drukuj tego dokumentu

Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 45/2016/2017. z dnia 28 lutego 2017 r.

REGULAMIN STOSOWANIA SYSTEMU ECTS W AKADEMII IGNATIANUM W KRAKOWIE

Załącznik nr 4 do zarządzenia nr 165 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 16 grudnia 2013 r. PROCEDURA:

Załącznik do Uchwały nr 81/2014/2015 Senatu Akademickiego Akademii Ignatianum w Krakowie z dnia 22 września 2015 r.

Uchwała nr 150/2018 z dnia 22 lutego 2018 r. Senatu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Zarządzenie nr 11/2017 z dnia Rektora Uniwersytetu Rzeszowskiego w sprawie

UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU UCHWAŁA Nr 142. Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 16 grudnia 2014 r.

Uczelniany System Zapewniania Jakości Kształcenia

ROZDZIAŁ I PROCEDURA UCHWALANIA PROGRAMU KSZTAŁCENIA

Poz. 274 UCHWAŁA 778/II/4 SENATU KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO JANA PAWŁA II. z dnia 25 maja 2017 r

ZASADY FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZAPEWNIANIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA NA WYDZIALE MECHANICZNO-ENERGETYCZNYM POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ

Uchwała nr 100/X/2016 Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 26 października 2016 r.

PROCEDURA. Ocena i monitorowanie efektów kształcenia PU11 OCENA I MONITOROWANIE EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Podstawa prawna: Postanowienia ogólne

EUROPEJSKI SYSTEM TRANSFERU I AKUMULACJI PUNKTOW - ECTS

Uchwała nr 42 (2018/2019) Senatu Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu z dnia 22 lutego 2019 roku

Uchwała nr 1227 Senatu Uniwersytetu w Białymstoku z dnia 25 kwietnia 2012 r.

I. Informacje ogólne

Uchwała nr 151/XI/2014 Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 26 listopada 2014 r.

Transkrypt:

UCHWAŁA Nr XXIII 11.6/13 Senatu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie wytycznych do projektowania efektów kształcenia, programów kształcenia i planów studiów oraz uruchamiania nowych kierunków studiów pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich Działając na podstawie art. 62 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyŝszym (zwanej dalej Ustawą ) oraz 37 Statutu UMCS, uchwala się co następuje: Rozdział I Przepisy ogólne 1 Uchwała określa w szczególności: 1) zasady opracowywania programów kształcenia i planów studiów, 2) wytyczne do projektowania efektów kształcenia dla kierunków studiów, 3) reguły przypisywania punktów ECTS wszystkim elementom programu kształcenia, 4) wytyczne do projektowania programu studiów o profilu praktycznym, 5) zasady ubiegania się o uruchomienie nowych kierunków studiów. 2 Ilekroć w niniejszej uchwale jest mowa o: 1) efektach kształcenia rozumie się przez to zasób wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych zakładany do uzyskania w procesie kształcenia na danym kierunku studiów, zgodnie z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa WyŜszego, 2) programie kształcenia rozumie się przez to opis określonych dla danego kierunku studiów efektów kształcenia oraz program studiów zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa WyŜszego, 3) programie studiów rozumie się przez to opis procesu kształcenia, prowadzącego do osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia, wraz z punktami ECTS przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu,

4) kierunku studiów rozumie się przez to wyodrębnioną część jednego lub kilku obszarów kształcenia, o których mowa w rozporządzeniu właściwego ministra ds. szkolnictwa wyŝszego- realizowaną w sposób określony przez program kształcenia, 5) punktach ECTS rozumie się przez to punkty zdefiniowane w europejskim systemie akumulacji i transferu punktów zaliczeniowych, które stanowią miarę średniego nakładu pracy osoby uczącej się, niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia; 1 punkt ECTS odpowiada średnio 25 30 godzinom pracy, przy czym liczba godzin pracy studenta obejmuje zajęcia organizowane przez uczelnię, zgodnie z planem studiów oraz jego indywidualną pracę, 6) profilu kształcenia rozumie się przez to profil ogólnoakademicki lub profil praktyczny, 7) profilu ogólnoakademickim rozumie się przez to profil obejmujący moduł zajęć słuŝących zdobywaniu przez studenta pogłębionych umiejętności teoretycznych, 8) profilu praktycznym rozumie się przez to profil obejmujący moduł zajęć słuŝących zdobywaniu przez studenta umiejętności praktycznych, 9) formie studiów rozumie się przez to odpowiednio studia stacjonarne i niestacjonarne, 10) module kształcenia rozumie się przez to przedmiot lub grupę przedmiotów wyodrębnionych w planie studiów. Rozdział II Programy kształcenia i plany studiów, kierunkowe efekty kształcenia, punkty ECTS oraz praktyczny profil studiów. 3 1. Program kształcenia przygotowywany jest dla konkretnego kierunku studiów, o określonym poziomie i profilu kształcenia. 2. Program kształcenia obejmuje: opis zakładanych efektów kształcenia oraz program studiów zawierający: 1) plan studiów - odrębnie dla studiów stacjonarnych i niestacjonarnych, jeśli obydwie formy są przewidziane do uruchomienia, 2) wykaz podstawowych informacji o procesie kształcenia, takich jak: a) proponowana forma studiów (stacjonarna, niestacjonarna), b) liczba semestrów i przewidziana liczba punktów ECTS potrzebna do uzyskania kwalifikacji na danym kierunku, na określonym poziomie kształcenia, c) wykaz modułów kształcenia wraz z przypisaniem do kaŝdego modułu zakładanych efektów kształcenia oraz odpowiedniej liczby punktów ECTS, d) wymiar, zasady i forma odbywania praktyk, jeśli takie w programie studiów występują, e) opis metod weryfikacji efektów kształcenia osiąganych przez studentów, f) łączną liczbę punktów ECTS, którą student uzyskuje: - na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich i studentów, - w ramach zajęć z zakresu nauk podstawowych, do których odnoszą się efekty kształcenia, - w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych, g) minimalną liczbę punktów ECTS, którą student uzyskuje: - na zajęciach z wychowania fizycznego, - na zajęciach ogólnouczelnianych lub na innych kierunkach studiów.

h) w przypadku kierunku studiów, który został przyporządkowany do więcej niŝ jednego obszaru kształcenia procentowy udział liczby punktów ECTS realizowanych w obrębie kaŝdego z tych obszarów. 3. Program studiów jest spójny z zakładanymi efektami kształcenia. Jego konstrukcja oraz zakres merytoryczny zapewniają realizację wszystkich zakładanych efektów kształcenia. 4. Program studiów jest skonstruowany w sposób umoŝliwiający studentowi wybór modułów, którym przypisuje się co najmniej 30% punktów ECTS. 5. Program studiów jest udostępniany na stronie internetowej jednostki prowadzącej dany kierunek studiów. 4 1. Efekty kształcenia stanowią nadrzędny element programów kształcenia dla kaŝdego kierunku studiów na kaŝdym poziomie kształcenia, w tym równieŝ studiów doktoranckich. Formułowane są w trzech kategoriach: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych. 2. Efekty kształcenia dla danego kierunku studiów, zwane efektami kierunkowymi, określają zasób wiedzy, umiejętności teoretycznych i praktycznych oraz kompetencji społecznych przewidzianych do uzyskania przez studenta w procesie realizacji całego programu studiów. 3. Efekty kierunkowe formułowane są odrębnie dla kaŝdego z poziomów kształcenia. 4. Jeśli dany kierunek studiów prowadzony jest zarówno w profilu ogólnoakademickim, jak i praktycznym, naleŝy przygotować dwa odrębne zestawy efektów kształcenia, osobno dla kaŝdego profilu. 5. Jeśli dany kierunek studiów o danym profilu prowadzony jest zarówno w formie stacjonarnej, jak i niestacjonarnej zestaw efektów kierunkowych dla obu form kształcenia jest taki sam. 6. Efekty kierunkowe dla studiów pierwszego i drugiego stopnia definiowane są w ścisłym powiązaniu z efektami obszarowymi, wyróŝnionymi w opisie Krajowych Ram Kwalifikacji, przypisanymi do dziedziny nauki lub sztuki oraz dyscypliny naukowej, właściwej dla danego kierunku studiów. 7. Kierunkowe efekty kształcenia dla kierunku studiów odniesionego do określonego obszaru kształcenia, powinny uwzględniać wybrane efekty kształcenia dla tego obszaru. 8. W przypadku programu studiów prowadzących do uzyskania tytułu inŝyniera lub magistra inŝyniera, efekty kierunkowe powinny uwzględniać wszystkie efekty kształcenia dla obszaru, do którego kierunek został przyporządkowany oraz wszystkie efekty prowadzące do uzyskania kompetencji inŝynierskich określonych w opisie Krajowych Ram Kwalifikacji. 9. Przy definiowaniu efektów kształcenia dla danego kierunku, profilu i poziomu kształcenia naleŝy mieć na względzie równieŝ: 1) konieczność związku programu studiów z misją uczelni i jej strategią, 2) wzorce międzynarodowe, 3) potrzeby rynku pracy, o których informacji dostarcza monitorowanie karier zawodowych absolwentów, 4) zasoby i moŝliwości wydziału oraz Uczelni w zakresie realizacji zakładanych efektów kształcenia. 10. Efekty kierunkowe powinny być określone w sposób umoŝliwiający sprawdzenie stopnia ich osiągnięcia przez studentów. 11. Obowiązkiem jednostki prowadzącej studia na określonym kierunku i poziomie kształcenia jest weryfikacja efektów kształcenia osiąganych przez studentów, według wewnętrznych procedur przyjętych przez daną jednostkę.

12. Warunkiem uzyskania dyplomu ukończenia określonego kierunku studiów na określonym poziomie, jest osiągnięcie wszystkich zaplanowanych dla niego efektów kształcenia. 5 1. Punkty ECTS to wartość liczbowa odzwierciedlająca nakład pracy przeciętnego studenta potrzebny do osiągnięcia załoŝonych w programie efektów kształcenia. Nakład pracy studenta jest obliczany w oparciu o udział studenta w zajęciach organizowanych przez Uczelnię oraz pracę własną studenta, niezbędne dla uzyskania zakładanych efektów kształcenia. 2. Punkty przypisuje się wszystkim elementom programu kształcenia, które prowadzą do uzyskania zakładanych efektów, w tym równieŝ praktykom zawodowym oraz pracy dyplomowej. 3. Punkty ECTS przypisuje się modułom i przedmiotom oraz formom zajęć realizowanych w ich obrębie. Jeśli dany moduł trwa dłuŝej niŝ jeden semestr, konieczny jest podział ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej danemu modułowi lub przedmiotowi na wszystkie semestry. 4. Student uzyskuje punkty ECTS przypisane danemu modułowi, jeŝeli spełni wszystkie, określone w planie i programie studiów wymagania oraz osiągnie załoŝone efekty, w rezultacie czego otrzyma zaliczenie z danego modułu. 5. Liczba punktów ECTS nie zaleŝy od oceny, którą otrzymuje student na zaliczenie modułu. 6. Liczba punktów ECTS wymaganych do ukończenia studiów wynosi odpowiednio: 1) co najmniej 180 punktów ECTS dla studiów pierwszego stopnia licencjackich, 2) co najmniej 210 punktów ECTS dla studiów pierwszego stopnia inŝynierskich, 3) co najmniej 90 punktów ECTS dla studiów drugiego stopnia, 4) co najmniej 300 punktów ECTS dla jednolitych studiów magisterskich. 7. Liczba punktów ECTS uzyskiwanych w ciągu roku powinna wynosić 60, natomiast w ciągu jednego semestru co najmniej 30. W uzasadnionych przypadkach rada wydziału moŝe ustalić, Ŝe do zaliczenia semestru wymagana jest mniejsza niŝ 30 liczba punktów ECTS. 8. Student studiów stacjonarnych w uczelni publicznej ma prawo bez wnoszenia opłat do korzystania z zajęć na określonym poziomie studiów, za które moŝe uzyskać dodatkowo nie więcej niŝ 30 punktów ECTS, a student realizujący kształcenie w ramach indywidualnych studiów międzyobszarowych, nie więcej niŝ 90 punktów ECTS. Dodatkowe punkty ECTS przeznaczone są do korzystania przez studentów z dodatkowych zajęć, nieobjętych programem studiów. 6 1. Program studiów dla profilu praktycznego zawiera zajęcia umoŝliwiające kształtowanie umiejętności o charakterze praktycznym, które są prowadzone przez osoby posiadające udokumentowane doświadczenie zawodowe w danym zakresie, zdobyte poza uczelnią. 2. Program studiów o profilu praktycznym moŝe być prowadzony z udziałem podmiotów gospodarczych. 3. Sposób prowadzenia studiów przy współudziale podmiotów gospodarczych określa umowa zawarta w formie pisemnej pomiędzy uczelnią a podmiotem gospodarczym, która określa w szczególności: 1) zasady udziału podmiotu gospodarczego w: a) przygotowaniu lub modyfikacji programu kształcenia, b) prowadzeniu zajęć, c) organizacji praktyk zawodowych lub staŝy dla studentów, d) finansowaniu studiów.

2) zobowiązania uczelni wobec podmiotu gospodarczego. Rozdział III Tworzenie nowego kierunku studiów 7 W przypadku zamiaru utworzenia nowego kierunku studiów dziekan po zasięgnięciu opinii rady wydziału powołuje zespół programowy i jego przewodniczącego. W skład zespołu wchodzą: 1) nauczyciele akademiccy przewidziani do minimum kadrowego dla danego kierunku studiów; 2) co najmniej jeden przedstawiciel studentów danego wydziału wskazany przez właściwy organ Samorządu Studentów; po uruchomieniu kształcenia na nowym kierunku studiów skład zespołu uzupełnia się o przedstawiciela studentów danego kierunku studiów wskazanego przez właściwy organ Samorządu Studentów; 3) w przypadku profilu praktycznego w pracach programowych udział takŝe biorą w roli opiniodawców lub członków zespołu, przedstawiciele pracodawców lub organizacji, instytucji, stowarzyszeń mających doświadczenie praktyczne w zakresie nowotworzonego kierunku studiów; 4) w przypadku kierunku studiów prowadzonego przez więcej niŝ jedną podstawową jednostkę organizacyjną uczelni, wymagane jest porozumienie podpisane przez kierowników tych jednostek na podstawie pozytywnych opinii rad wydziału, określające zasady udziału kaŝdej z zainteresowanych jednostek w pracach nad przygotowaniem programu kształcenia oraz w organizacji i prowadzeniu studiów; 5) podpisanie porozumienia, o którym mowa w punkcie 4), poprzedzone powinno być podjęciem pozytywnej decyzji w sprawie utworzenia nowego kierunku studiów przez rady odpowiednich jednostek organizacyjnych uczelni. 8 Zespół programowy opracowuje dokumentację wstępną, zawierającą następujące elementy, które określa załącznik nr 1: 1) nazwa kierunku i jego umiejscowienie w obszarze/obszarach kształcenia; 2) poziom i profil kształcenia oraz forma studiów, liczba semestrów, tytuł zawodowy absolwenta; 3) proponowany limit przyjęć na kierunek studiów oraz zasady rekrutacji dla danego kierunku studiów; 4) proponowaną korektę limitów przyjęć na pozostałych kierunkach studiów prowadzonych na danym wydziale; 5) opis koncepcji programu i celów kształcenia na danym kierunku w oparciu o prowadzone w jednostce badania naukowe, moŝliwości kadrowe oraz potrzeby uczelni i podmiotów zewnętrznych (partnerów społecznych, pracodawców, organizacji branŝowych itp.); 6) uzasadnienie związku programu planowanego kierunku studiów z misją uczelni i jej strategią rozwoju; 7) opis cech programu kształcenia stanowiących o jego atrakcyjności, konkurencyjności i oryginalności, ze wskazaniem potencjalnych konkurentów i cech odróŝniających program kształcenia; 8) opis róŝnic w stosunku do programów pokrewnych kierunków studiów prowadzonych w UMCS; 9) informacje o zasobach i bazie materialnej koniecznej do realizacji programu kształcenia;

10) analizę wpływu uruchomienia kierunku studiów na sytuację kadrową jednostki, z uwzględnieniem obciąŝeń dydaktycznych, liczby godzin ponadwymiarowych oraz redukcji niedoborów dydaktycznych; 11) opis projektowanego miejsca absolwenta na rynku pracy; 12) imienny wykaz osób proponowanych do minimum kadrowego dla nowego kierunku studiów oraz podstawowe informacje o ich kompetencjach zawodowych wraz z oświadczeniami wynikającymi z art. 112a ustawy; 13) informacje o stanie wdroŝenia systemu zapewnienia jakości kształcenia; 14) opis kierunkowych efektów kształcenia wg wzoru określonego w załączniku nr 2 i 3, a w przypadku studiów inŝynierskich, dodatkowo wg wzoru określonego w załączniku nr 4, zaopiniowany przez Wydziałowy Zespół ds. Jakości Kształcenia; 15) plan studiów według wzoru określonego w załączniku nr 5. 9 Przygotowaną dokumentację wstępną opiniuje rada wydziału. W przypadku pozytywnej opinii zespół programowy przygotowuje dodatkowo: 1) analizę finansową uruchomienia i prowadzenia kierunku studiów, zawierającą w szczególności: a) analizę moŝliwości finansowania kierunku studiów, ze wskazaniem i szczegółową kalkulacją źródeł finansowania (w przypadku studiów niestacjonarnych konieczne jest określenie wysokości opłat wnoszonych przez studenta za kaŝdy rok studiów); b) kalkulację kosztów uruchomienia kształcenia, w tym koszty zakupu wyposaŝenia, aparatury, pomocy dydaktycznych i innych środków trwałych; c) kalkulację kosztów prowadzenia kształcenia w podziale na: - wynagrodzenia osobowe z narzutami, - wynagrodzenia bezosobowe z narzutami, - koszty materiałów, w tym pomocy dydaktycznych podlegających zuŝyciu, - koszty praktyk, - inne koszty, - narzuty kosztów wydziałowych uwzględniające w szczególności: koszty eksploatacji, koszty remontów i amortyzacji, koszty wynagrodzeń pracowników niebędących nauczycielami (lub szczegółowa kalkulacja tych kosztów dla danego kierunku i formy studiów), - narzut kosztów ogólnouczelnianych i odpis na fundusz centralny, d) wskazanie liczby studentów zapewniającej pokrycie kosztów prowadzenia kształcenia; e) kalkulację kosztów kształcenia, o której mowa opracowuje się dla całego kierunku studiów oraz w przeliczeniu na lata oraz na studenta dla zakładanego poziomu rekrutacji (osobno dla studiów stacjonarnych, osobno dla studiów niestacjonarnych jeśli planowane jest ich uruchomienie); 2) kalkulacje kosztów oraz analizę moŝliwości finansowania studiów opiniowane są pod względem poprawności i wiarygodności przez Kwestora. 10 1. Przygotowaną dokumentację w wersji elektronicznej oraz w postaci wydruku komputerowego wraz z kalkulacją kosztów planowanego kierunku studiów oraz wnioskiem o uruchomienie nowego kierunku studiów dziekan, za pośrednictwem Centrum Kształcenia i Obsługi Studiów, przedstawia Rektorowi UMCS. 2. Wraz z wnioskiem o utworzenie nowego kierunku studiów i kompletem dokumentów dziekan przedkłada równieŝ uchwałę właściwej rady wydziału wyraŝającą pozytywną

opinię w sprawie uruchomienia nowego kierunku studiów, a w przypadku kierunków studiów prowadzonych przez więcej niŝ jedną podstawową jednostkę organizacyjną uczelni uchwały rad wydziałów wszystkich jednostek biorących udział w organizacji studiów. 3. PrzedłoŜona dokumentacja analizowana jest przez Centrum Kształcenia i Obsługi Studiów pod kątem kompletności i poprawności formalnej. W przypadku wystąpienia braków lub uchybień formalnych, wniosek nie jest przedstawiany do oceny merytorycznej i podlega zwrotowi w celu uzupełnienia. 4. Po otrzymaniu kompletnej i poprawnej pod względem formalnym dokumentacji dotyczącej uruchomienia nowego kierunku studiów Rektor moŝe zasięgnąć opinii Uczelnianego Zespołu ds. Jakości Kształcenia i odpowiednich jednostek merytorycznych, a następnie kieruje wniosek wraz z pisemnymi opiniami na najbliŝsze posiedzenie Senatu o zatwierdzenie nowego kierunku studiów oraz uchwalenie efektów kształcenia dla tego kierunku. 5. Senat podejmuje decyzję o uruchomieniu danego kierunku studiów dla określonego poziomu i profilu kształcenia oraz określa efekty kształcenia dla tego kierunku w drodze uchwały z zastrzeŝeniem ust. 6. 6. Wydział nieposiadający uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego moŝe uzyskać uprawnienia do prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia poprzez złoŝenie stosownego wniosku do ministra właściwego ds. szkolnictwa wyŝszego. 11 Terminarz prac związanych z uruchomieniem nowego kierunku studiów jest następujący: 1) wnioski o utworzenie nowego kierunku studiów, w przypadku wydziałów posiadających uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego, składa się nie później niŝ do końca lutego roku, w którym planuje się uruchomienie kształcenia; 2) wydziały nieposiadające uprawnień do nadawania stopnia doktora habilitowanego, w przypadku których utworzenie kierunku studiów wymaga zgody ministra, składają wnioski nie później niŝ do 10 stycznia roku, w którym planowane jest uruchomienie kształcenia; 3) w oparciu o przyjęte przez Senat efekty kształcenia, Zespół Programowy przygotowuje kompletny programu kształcenia, zgodnie z dokumentami nadrzędnymi; 4) rada wydziału w terminie do 30 czerwca roku, w którym planowane jest rozpoczęcie kształcenia na danym kierunku studiów zatwierdza kompletny program kształcenia dla nowotworzonego kierunku. Przed podjęciem decyzji rada wydziału zasięga opinii Wydziałowego Zespołu ds. Jakości Kształcenia oraz wydziałowego Samorządu Studentów; 5) kompletny projekt programu kształcenia, wraz z efektami modułowymi przygotowanymi według załącznika nr 6, składany jest w Centrum Kształcenia i Obsługi Studiów do dnia 30 września roku, w którym uruchomiony zostaje dany kierunek celem uruchomienia procedury określania współczynnika kosztochłonności; 6) w przypadku uruchamiania kierunku studiów, dla którego konieczne jest uzyskanie zgody ministra właściwego ds. szkolnictwa wyŝszego, wydział przygotowuje dokumentację niezbędną do wystąpienia z wnioskiem i przekazuje ją Rektorowi za pośrednictwem Centrum Kształcenia i Obsługi Studiów;

12 1. W celu uruchomienia kształcenia na kierunku studiów w ramach indywidualnych studiów międzyobszarowych moŝe być utworzona na zasadach określonych w Ustawie i Statucie międzywydziałowa jednostka organizacyjna, której rada określa plany studiów i programy kształcenia dla tego kierunku. 2. Indywidualne studia międzyobszarowe mogą być prowadzone wspólnie na podstawie porozumienia z innymi uczelniami, innymi podmiotami, w szczególności z instytucjami naukowymi, w tym równieŝ zagranicznymi, w ramach utworzonych jednostek międzyuczelnianych i jednostek wspólnych. Jednostki tworzy się na zasadach określonych w Ustawie i Statucie. 3. Studia mogą być prowadzone wspólnie na podstawie porozumienia zawartego z innymi uczelniami i instytucjami naukowymi, w tym z udziałem zagranicznych uczelni i instytucji naukowych bez konieczności powoływania jednostek, o których mowa w ust. 2. 4. Porozumienia zawiera Rektor na wniosek dziekana złoŝony za zgodą rady wydziału. Rozdział IV Modyfikacja programów studiów dla istniejących kierunków studiów 13 1. Programy studiów mogą podlegać modyfikacji wynikającej ze zmiany warunków kształcenia lub działań mających na celu doskonalenie jakości kształcenia. 2. Warunkiem modyfikacji programów studiów na określonych kierunkach studiów jest przyjęcie przez radę wydziału danej jednostki organizacyjnej uczelni wewnętrznych procedur regulujących tok postępowania w tym zakresie. 3. Modyfikacja programów studiów dla danego cyklu kształcenia odbywa się w roku poprzedzającym jego rozpoczęcie. Wprowadzanie zmian w trakcie danego cyklu kształcenia nie jest dozwolone. 4. W przypadku programów studiów prowadzonych przez wydziały nieposiadające uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego, bez uzyskania zgody ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyŝszego oraz opinii Polskiej Komisji Akredytacyjnej w obrębie zajęć dydaktycznych moŝliwe są takie zmiany, które nie powodują zmian efektów kształcenia dla danego kierunku i za które student uzyskuje łącznie nie więcej niŝ 50% punktów ECTS. 5. Zmiany w programie studiów są zatwierdzane przez radę wydziału jednostki organizacyjnej prowadzącej studia na danym kierunku, a następnie przedstawiane Prorektorowi ds. kształcenia w terminie do 15 czerwca roku akademickiego poprzedzającego rozpoczęcie cyklu kształcenia, dla którego proponowane zmiany będą obowiązujące. 6. Po zatwierdzeniu zmian przez Prorektora właściwego ds. kształcenia program studiów jest udostępniany na stronie internetowej jednostki organizacyjnej prowadzącej dany kierunek studiów. Rozdział V Studia doktoranckie 14 1. W przypadku studiów doktoranckich naleŝy w szczególności: 1) opracować efekty kształcenia; 2) określić sposób weryfikowania i dokumentowania osiągania zakładanych efektów kształcenia;

3) przypisać poszczególnym modułom zajęć punkty ECTS; 4) przygotować plan studiów z podziałem na semestry według wzoru opracowanego przez Centrum Kształcenia i Obsługi Studiów. 2. Zadania wymienione w ust. 1 realizują zespoły powołane przez dziekana, w skład których wchodzą: 1) kierownik studiów doktoranckich; 2) nauczyciele akademiccy wskazani przez dziekana wydziału posiadający stopień naukowy doktora habilitowanego lub uprawnienia równowaŝne albo posiadający tytuł profesora; 3) przedstawiciel doktorantów wskazany przez właściwy organ Samorządu Doktorantów; 4) inne osoby wskazane przez dziekana. 3. Opracowane efekty kształcenia, programy kształcenia i programy studiów doktoranckich muszą być zgodne z przepisami rozporządzenia ministra właściwego ds. szkolnictwa wyŝszego w tym zakresie. 4. Kalkulację kosztów studiów doktoranckich opracowuje się według obowiązującego na uczelni wzoru, z uwzględnieniem odrębnie kosztów kształcenia oraz kosztów przewodu doktorskiego. 5. Wzór efektów kształcenia dla studiów doktoranckich określa załącznik nr 7. Rozdział VI Przepisy końcowe 15 Traci moc uchwała nr XXII 34.4/11 z dnia 14 grudnia 2011 roku w sprawie wytycznych do projektowania efektów kształcenia, programów kształcenia i planów studiów oraz uruchamiania nowych kierunków studiów. 16 Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. Przewodniczący Senatu UMCS R E K T O R dr hab. Stanisław Michałowski prof. nadzw.