Września, 31.01.2012 r. OCENA OBSZAROWA JAKOŚCI WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI DLA POWIATU WRZESIŃSKIEGO - r. Na podstawie 17 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości przeznaczonej do (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z póź. zm.), Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrześni na podstawie prowadzonej w ramach nadzoru bieżącego kontroli przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące do dokonuje oceny obszarowej jakości dla powiatu wrzesińskiego. 1.Charakterystyka urządzeń wodociągowych. Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej we Wrześni w 2011 r. znajdowało się 25 wodociągów publicznych, 10 wodociągów zakładowych i 3 wodociągi zakładowe lokalne. Jednak z dniem 1 lipca 2011 r. wodociąg publiczny w Nekli nabył prawa i obowiązki dostawcy dla mieszkańców wsi Starczanowo, a od 4 października wodociąg publiczny w Targowej Górce zaopatruje mieszkańców wsi Chwałszyce. W związku z powyższym ilość wodociągów zakładowych pozostających pod nadzorem PPIS we Wrześni zmniejszyła się o 2. Wielkość produkcji wszystkich nadzorowanych wodociągów na koniec roku 2011 wynosiła 12490,7 m 3 /d, zaopatrując łącznie 75088 mieszkańców powiatu wrzesińskiego. Tabela 1 Charakterystyka obiektów wodociągowych w zależności od wydajności. Wydajność m 3 /dobę Liczba urządzeń Procent wszystkich urządzeń Ogólna produkcja Procent ogólnej produkcji Liczba ludności Procent ludności < 100 11 30,56 598,1 4,79 3980 5,30 100 1000 23 63,89 6396,7 51,21 41208 54,88 1000 10000 2 5,55 5495,9 44,00 29 900 39,82 Strona 1 z10
Na przestrzeni 2011 r. w powiecie wrzesińskim pobrano 181 próbek do badań bakteriologicznych oraz 174 próbki do badań fizykochemicznych. Analiza uzyskanych wyników badań wykazała 4 próbki nie odpowiadające wymaganiom bakteriologicznym i 10 próbek nie odpowiadających wymaganiom fizykochemicznym. 160 140 135 120 100 80 60 monitoring kontrolny monitoring przeglądow y nadzór sanitarny 40 37 20 11 0 MK MP NS Wykres 1 Ilość pobranych próbek w ramach MK, MP, NS. 2. Wykaz producentów zaopatrujących ludność powiatu wrzesińskiego wraz z podstawowymi informacjami dotyczącymi poszczególnych wodociągów: Przedsiębiorstwo ów i Kanalizacji Sp. z o. o. we Wrześni ul. Miłosławska 8 Września Bardo Gozdowo Gutowo Małe 4295,9 29 900 woda przydatna do 210,4 1 250 woda przydatna do 126,0 850 woda przydatna do 59,3 850 woda warunkowo przydatna do mętność 3,2 NTU żelazo 556 µg/l mangan 75 µg/l wydano decyzję administracyjną na doprowadzenie do prawidłowych fizykochemicznych Strona 2 z10
Kaczanowo Nowy Folwark Otoczna 522,9 3 700 woda przydatna do 333,7 2 800 woda przydatna do 316,0 2600 woda przydatna do Zakład Gospodarki Komunalnej w Nekli ul. Nad Maskawą 5 Nekla Targowa Górka 690,0 4 892 woda przydatna do 100,0 1616 woda przydatna do Zakład Gospodarki Komunalnej w Miłosławiu ul. Mostowa 18 publiczny Miłosław publiczny Białe Piątkowo publiczny Skotniki publiczny Pałczyn publiczny Bugaj publiczny Czeszewo 728,0 3563 woda przydatna do 77,0 291 woda przydatna do 54,0 271 woda przydatna do 74,0 476 woda przydatna do 176,0 1452 woda przydatna do 485,0 3 500 woda przydatna do Strona 3 z10
Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kołaczkowie ul. Wrzesińska 41 Kołaczkowo Sokolniki Wszembórz Gorazdowo Bieganowo 208,0 1 085 woda przydatna do 159,1 824 woda przydatna do 234,7 2 115 woda przydatna do 162,6 1 083 woda przydatna do 266,8 963 woda przydatna do Zakład Gospodarki Komunalnej, Mieszkaniowej i Usług Wodno Kanalizacyjnych w Pyzdrach ul. Magistracka 1 Pyzdry ul. Wrocławska Pyzdry ul. Nadrzeczna Wrąbczynek Pietrzyków Lisewo 278 1675 woda przydatna do 240 500 woda warunkowo przydatna do 61,2 925 woda warunkowo przydatna do 205,1 2605 woda przydatna do 156,9 1760 woda przydatna do żelazo 270 µg/l mętność 2,3 NTU mętność 3,0 NTU żelazo 408 µg/l mangan 136 µg/l wydano decyzję administracyjną na doprowadzenie do prawidłowych fizykochemicznych wydano decyzję administracyjną na doprowadzenie do prawidłowych fizykochemicznych Strona 4 z10
P.P.H. AGROPOL Sp. z o.o w Sokołowie ul. Szlachecka 26 zakładowy Ostrowo Szlacheckie zakładowy Kawęczyn zakładowy Gulczewo zakładowy Bierzglin zakładowy Sokołowo zakładowy Marzenin 26,7 153 woda przydatna do 35,9 96 woda przydatna do 38,8 162 woda przydatna do 174,1 675 woda przydatna do 190,5 680 woda przydatna do 282,9 1020 woda przydatna do Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Złoty Kłos w Podstolicach ul. Kasztanowa 49 zakładowy Podstolice 93,2 550 woda przydatna do Spółdzielnia Produkcji Rolnej ROLNIK w Chwałszycach zakładowy Chwałszyce stan na 3.10.2011 20,3 85 woda przydatna do Strona 5 z10
Rolniczy Kombinat Spółdzielczy w Stroszkach zakładowy Stroszki 46,0 206 woda warunkowo przydatna do amoniak 0,66 mg/l mangan 72 µg/l Wydano decyzję administracyjną na doprowadzenie do prawidłowych fizykochemicznych Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Starczanowie zakładowy Starczanowo stan na 30.06.2011r 33,2 475 woda przydatna do Spółdzielnia Mleczarska Września ul. Czerniejewska 1 zakładowy lokalny Mleczarnia 150,0 0 woda przydatna do P.P.H.U. PASZ KONSPOL Gierłatowo 21 zakładowy lokalny Pasz - Konspol 1200,0 0 woda warunkowo przydatna do mętność 7,5 NTU amoniak 0,88 mg/l żelazo 1780 µg/l Wydano decyzję administracyjną na doprowadzenie do prawidłowych fizykochemicznych Strona 6 z10
Gminna Spółdzielnia SCh Hotel Polonia Podstolice ul. Rynek 21, Nekla Liczba ludności zakładowy lokalny Hotel Polonia Podstolice 32,0 0 woda przydatna do - - 3. Szacowanie ryzyka zdrowotnego konsumentów. Na dzień 30.12.2011 r. wodę spełniającą wymogi sanitarne określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości przeznaczonej do spożycia przez dostarczało 31 wodociągi, tj. 86,11% obiektów, natomiast w 5 wodociągach (13,89%) stwierdzono warunkową przydatność do spożycia. Wykres 2 - do w wodociągach na terenie powiatu wrzesińskiego W wyniku kontroli jakości w 2011 r. odnotowano pojedyncze przypadki zanieczyszczenia bakteriami grupy coli w wodociągach zakładowych w Sokołowie, Gulczewie i Ostrowie Szlacheckim oraz enterokokami kałowymi w wodociągu zakładowym w Sokołowie. Zanieczyszczenie bakteriami grupy coli i enterokokami może świadczyć o skażeniu fekaliami, a dalej może skutkować obecnością innych patogenów. Spożywanie zanieczyszczonej bakteriologicznie może być przyczyną nieżytów żołądkowo jelitowych, Strona 7 z10
infekcji skóry i błon śluzowych. Biorąc powyższe pod uwagę woda może być przeznaczona jedynie do celów higieniczno sanitarnych. Po otrzymaniu informacji o przekroczeniu bakteriologicznym pracownicy PIS poinformowali telefonicznie właścicieli wodociągów o zaistniałej sytuacji i pobrali wodę z dodatkowych punktów czerpalnych. Ponowne badanie nie wykazało obecności bakterii chorobotwórczych w wodzie. W 2011 roku wodociąg zakładowy w Podstolicach nadal borykał się z problemem wysokiej za ogólnej liczby mikroorganizmów w 22 C w wodzie dostarczanej konsumentom. Wystosowano pismo w celu podjęcia działań naprawczych, mających na celu poprawę jakości do spożycia. W obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości przeznaczonej do (Dz. U. z 2007 r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) nie podaje się dopuszczalnej liczbowej dla powyższego parametru. Do tutejszej stacji nie wpłynęły interwencje dotyczące jakości od mieszkańców zaopatrywanych przez ten wodociąg. W związku z tym wodę oceniono jako dobrą. Mikroorganizmy rozwijające się w 22 ºC to typowe bakterie flory wodnej, które okresowo namnażają się w urządzeniach stacji uzdatniania oraz w systemie dystrybucji. Nie należą do mikroorganizmów chorobotwórczych, jednak gramujemne bakterie wodne wytwarzają lipo polisacharydy ściany komórkowej, które mogą działać toksycznie, tak jak enterotoksyny bakterii chorobotwórczych. Z tego powodu ich liczba jest również monitorowana. Duża ich liczba w badanej próbce może świadczyć o źle przebiegających procesach uzdatniania. Najczęstszą przyczyną wydawania w 2011 r. decyzji o warunkowej przydatności do, były przekroczenia zał. 3 B Rozporządzenia Ministra zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości przeznaczonej do : manganu, żelaza, amoniaku, mętności. Podwyższona wartość mętności wpływa jedynie na pogorszenie organoleptycznych właściwości, a nie na aspekty zdrowotne. Mętność uwarunkowana jest obecnością różnych związków nierozpuszczonych w wodzie, w tym wytrącających się związków żelaza czy manganu. Żelazo to najczęstszy pierwiastek występujący w wodach podziemnych. Duża zawartość tego parametru w sieci wodociągowej sprzyja rozwojowi nitkowatych bakterii żelazistych, które oprócz zwiększania barwy i mętności nadają wodzie wyczuwalny metaliczny posmak. Żelazo brudzi pranie i zanieczyszcza armaturę łazienkową. Określenie dopuszczalnej za żelaza Strona 8 z10
w wodzie do picia na poziomie 200 µg/l nastąpiło nie z powodów zdrowotnych, lecz estetyczno - organoleptycznych i ekonomicznych. Dopuszczalna zawartość manganu ze względów zdrowotnych z uwzględnieniem Tolerowanej Dawki Dziennej oraz dziennego spożycia wynosi 0,4 mg/l przy akceptowalnej przez konsumenta 0,1 mg/l. W wodach zawierających > 0,02 mg/l manganu tworzą się osady w rurach oraz mogą się rozwijać bakterie manganowe dając wodzie nieprzyjemny, stęchły smak i zapach utrudniając przy tym dezynfekcję sieci. Amoniak zawarty w wodzie może mieć pochodzenie naturalne i antropogeniczne (ścieki). Podwyższona zawartość amoniaku może powodować niedobory tlenu w wodzie, a co za tym idzie rozwój bakterii beztlenowych. Dlatego zawartość tego parametru jest monitorowana w wodzie przeznaczonej do spożycia. Obowiązujące przepisy podają, że dopuszczalna zawartość amoniaku w dystrybuowanej wodzie wynosi 0,5 mg NH + 4 /l. Podwyższona zawartość tego parametru w wodzie może występować na terenach rolniczych, intensywnej hodowli zwierzęcej oraz na terenach sąsiadujących ze składowiskami odpadów. Wykres 3 Procentowy udział poszczególnych fizykochemicznych, które zostały przekroczone w 2011 r. 4. Działania naprawcze prowadzone przez przedsiębiorstwa wodociągowo kanalizacyjne. W sytuacji stwierdzenia przekroczenia normatywnych fizycznych i chemicznych stosowano płukanie urządzeń uzdatniających wodę oraz sieci wodociągowej, jak również płukanie złóż. Strona 9 z10
W przypadku stwierdzenia zanieczyszczenia bakteriologicznego w wodzie do spożycia następowało natychmiastowe chlorowanie i płukanie urządzeń stacji uzdatniania i sieci wodociągowej. W ramach działań naprawczych, mających na celu poprawę jakości bakteriologicznej do spożycia w zakresie mikroorganizmów rozwijających się w 22ºC w wodociągu zakładowym w Podstolicach, przeprowadzono szczegółową dezynfekcję urządzeń, chlorowanie oraz płukanie całej sieci wodociągowej, a także czyszczenie studni. Ponieważ właściciel wodociągu nie może poradzić sobie ze stale trwającym problemem, zatrudniono firmę, której celem było ustalenie przyczyny zanieczyszczenia. W toku przeprowadzonych prac wykryto główne źródło namnażania się mikroorganizmów, jednak stan nie zmienił się do końca 2011 r. H.K. Strona 10 z10