JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA

Transkrypt

1 JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA 1. Wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. 2. Nadzór sanitarny nad jakością wody. 3. Ocena jakości wody do spożycia przez ludzi w miastach. 4. Ocena jakości wody do spożycia przez ludzi na wsiach. 5. Szacowanie ryzyka zdrowotnego konsumentów.

2 1. Wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi Na terenie miasta Konina i powiatu konińskiego w 2016 roku funkcjonowało 68 wodociągów: w miastach 16 (7 wodociągów publicznych, 9 wodociągów lokalnych), na wsiach 52 (47 wodociągów publicznych, 5 wodociągów lokalnych). Wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi na terenie miasta Konina i powiatu konińskiego zasilane są z ujęć podziemnych, głębinowych. Wody podziemne charakteryzują się stałym składem fizykochemicznym, kształtowanym przez procesy hydrogeologiczne, fizyczne i biologiczne.

3 2. Nadzór sanitarny nad jakością wody. W ramach nadzoru nad jakością wody w 2016 r. kontrolowane były obiekty wodociągowe, sposób uzdatniania wody, dezynfekcji, magazynowania i dystrybucji, a także ujęcia wody. W zakresie zabezpieczenia ujęć wody nie stwierdzano nieprawidłowości

4 Studnie na ujęciach wodociągowych były prawidłowo oznakowane, właściwie zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych, ich stan sanitarno-techniczny nie budził zastrzeżeń. Urządzenia wodociągowe na bieżąco konserwowano, studzienki ( tj. obudowy studni ) utrzymane czysto, włazy zamknięte, obudowy szczelne, kominki wentylacyjne studzienek zabezpieczone siatkami przeciw owadom i gryzoniom. W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi skontrolowano 68 wodociągów (co stanowi 100% wszystkich zewidencjonowanych). Pobrano do badań 343 próbki wody (278 w ramach monitoringu kontrolnego, 65 w monitoringu przeglądowego).

5 3. Ocena jakości wody do spożycia przez ludzi w miastach. Badania jakości wody przeprowadzone w roku 2016 w ramach urzędowej i wewnętrznej kontroli wody w wodociągu publicznym w Rychwale wykazywały ponadnormatywną zawartość manganu na stacji uzdatniania wody (SUW). Zawyżonego manganu nie potwierdziły badania próbek wody pobranych na sieci wodociągu w punktach czerpalnych u odbiorów. Nadmierny mangan w SUW obserwuje się od lat, a zabiegi zmierzające do należytej redukcji manganu nie sprawdzają się. Nieprawidłową jakość wody stwierdzono także w 3 wodociągach miejskich: Kleczew I, Kleczew II i OSiR Ślesin. W lipcu 2016 r. nadmierny mangan stwierdzono w SUW i w punktach czerpalnych u odbiorców wodociągu Kleczew I (badania przeprowadzone w ramach kontroli wewnętrznej). PPIS w Koninie wystosował pismo w trybie art. 30 o ustalenie przyczyn pogorszenia jakości wody, zbadania zawartości manganu w całej sieci wodociągu. W odpowiedzi przedsiębiorca poinformował o zmniejszeniu prędkość filtracji oraz poprawie wydatku powietrza w aeratorze przedstawiając wyniki wskazujące na brak nadmiernego manganu w 5 punktach sieci, przekroczenie Mn jedynie na SUW (63 µg/l). Badanie przeprowadzone w grudniu wykazały nadmierny mangan w SUW (66 µg/l) oraz brak manganu w sieci.

6 Ponadnormatywny mangan stwierdzono także w sieci i SUW w wodociągu Kleczew II w kwietniu 2016 r. Kolejne przeprowadzone badania zarówno urzędowe jak i w ramach kontroli wewnętrznej przedsiębiorcy nie wykazały przekroczeń zawartości manganu w sieci w punktach czerpalnych u odbiorców. W wodociągu publicznym OSiR w Ślesinie badanie przeprowadzone w sierpniu 2016 r. w ramach kontroli wewnętrznej oraz w październiku w ramach urzędowej kontroli wykazało na SUW ponadnormatywną zawartość manganu, która nie znalazła potwierdzenia w punktach czerpalnych u odbiorców. Ponadnormatywną zawartość manganu i żelaza na SUW wykazały również sprawozdania z badań przeprowadzone w ramach kontroli wewnętrznej z końcem grudnia 2016 r. Przedsiębiorca w celu niedopuszczenia do pogorszenia jakości wody w sieci, pismem z dnia 23 grudnia 2016 r. poinformował o zamiarze przełączenia odbiorców do wodociągu publicznego Ślesin i wyłączenia SUW do czasu przeprowadzenia modernizacji. W wyżej wymienionych wodociągach mimo przekroczeń pojawiających się na SUW, woda w punktach czerpalnych u obiorców spełniała wymagania określone przepisami prawa.

7 Urządzenia do zaopatrywania w wodę i ocena jakości wody do spożycia przez ludzi w miastach w latach: Wodociągi o produkcji [m 3 /d] Rodzaj urządzenia < > Rok Liczba urządzeń skontrolowanych MIASTO Liczba urządzeń dostarczających wodę konsumentom odpow. nie odpow. wymaganio % wymaganio % m m

8 Ocena jakości wody do spożycia przez ludzi w miastach w latach:

9 4.Ocena jakości wody do spożycia przez ludzi na wsiach W lutym 2016 r. na podstawie sprawozdań z badań przeprowadzonych w ramach urzędowej kontroli w wodociągu Kozarzew stwierdzono w SUW oraz w punktach czerpalnych u odbiorców ponadnormatywną zawartość manganu ( µg/l Mn). PPIS w Koninie pismem z art. 30 ustawy o PIS zawiadomił przedsiębiorcę o konieczności dokonania weryfikacji jakości wody pod względem kwestionowanego parametru w całym obszarze zaopatrzenia i przesłania do PPIS sprawozdań z badań. W związku z brakiem podejmowanych przez przedsiębiorstwo działań mających na celu obniżenie zawartości manganu w sieci PPIS w Koninie w lipcu 2016 r. wydał decyzję administracyjną wzywająca do opracowania harmonogramu działań naprawczych oraz prowadzenia badań jakości wody w zakresie kwestionowanego parametru mających na celu potwierdzenie skuteczności działań. Przedsiębiorca w ramach prowadzonych działań zgodnie z oświadczeniem początkowo przeprowadził: intensywne płukanie złóż, zwiększono dopływ powietrza do aeratorów. Powyższe działania nie przyniosły oczekiwanych rezultatów w związku z czym: wymieniono złoża filtracyjne, przeprowadzono remont aeratorów. Przedsiębiorca nie dysponował dowodami potwierdzającymi wykonanie wyżej opisanych czynności, a jakość wody w zakresie manganu w dalszym ciągu nie odpowiadała wymaganiom sanitarnym w związku z czym wystosowano upomnienie i nałożono grzywnę w celu przymuszenia do wykonania obowiązków nałożonych decyzją administracyjną. W dniu 29 grudnia 2016 r. przedsiębiorca powiadomił o wymianie 2 aeratorów.

10 Nadmierna mętność i mangan pojawiła się także w maju 2016 r. w wynikach badań końcówki sieci wodociągu Niedźwiady. PPIS w Koninie wystosował pismo z art. 30 o ustalenie przyczyn pogorszenia wody w przedmiotowym wodociągu i pobranie dodatkowych prób. Administrator w odpowiedzi poinformował o awarii filtrów i zamiarze modernizacji SUW, który rozpoczęto w październiku 2016 r. Na skutek interwencji mieszkańców wskazujących na pojawienie się brunatnej wody w sieci zwłaszcza w weekendy, przeprowadzono kontrolę tematyczną w zakresie oceny przeprowadzanej modernizacji, w wyniku której stwierdzono: modernizacja Stacji Uzdatniania Wody (SUW) w Niedźwiadach prowadzana była niezgodnie z projektem budowy. Zgodnie z projektem przebudowę stacji należało przeprowadzić tak, aby nie wyłączać z produkcji istniejącego układu aż do momentu uruchomienia nowej stacji (pkt 5.3., str. 34 projektu), natomiast prowadzone prace wykonywane były przy całkowitym wyłączeniu dotychczasowej SUW i uzdatnianiem na czas remontu wody za pomocą przenośnej kontenerowej stacji uzdatniania wody, zastosowany kontener nie posiadał oceny higienicznej i zdolności usuwania związków żelaza i manganu, co potwierdziły sprawozdania badań. przedsiębiorca nie opracował procedur/instrukcji zabezpieczających ujęcie na czas modernizacji przed zanieczyszczeniem wody, przedsiębiorca nie wyznaczył w uzgodnieniu z PPIS w Koninie miejsc, częstotliwości i zakresu badania wody w celu określenia na czas modernizacji spełnienia wymagań określonych w 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2015 r. poz.1989). nie dokonał oceny skuteczności uzdatniania wody przez przenośną SUW, na stronach internetowych Zakładu Gospodarki Komunalnej (ZGK) Sp. z o.o. w Ślesinie, jak również na stronach Urzędu Miasta i Gminy w Ślesinie nie umieszczono komunikatu o nienależytej jakości wody w sieci wodociągu publicznego Niedźwiady. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Koninie powiadomił Burmistrza Miasta i Gminy Ślesin, a przedsiębiorcę w związku z przekroczeniem zawartości żelaza w SUW Niedźwiady oraz prowadzonym remontem SUW zobowiązał do cotygodniowego pod względem bakteriologicznym badania wody podawanej do sieci wodociągu Niedźwiady poszerzonego o parametr żelazo. Ponadto PPIS w Koninie przypomniał o obowiązku powiadamiania konsumentów o nieodpowiedniej jakości wody na stronach internetowych urzędu i stronach administratorów wodociągów. Wodociąg Niedźwiady w roku sprawozdawczym produkował wodę bezpieczną bakteriologicznie mimo przekroczeń zawartości żelaza i manganu. Nie były to wartości zagrażające zdrowiu powodowały jednak nieakceptowalność takiej wody przez odbiorców.

11 Kontrole wewnętrzne jakości wody prowadzone przez ZGKiM Sp. z o.o. w Kleczewie w wodociągu Wielkopole (gm. Kleczew) wykazywały w okresie 6 miesięcy (od kwietnia do października 2016 r.) nadmierny mangan w sieci i SUW. Pismem z art. 30 PPIS w Koninie zawiadomił przedsiębiorcę o konieczności: ustalenia przyczyn wystąpienia przekroczenia zawartości manganu w sieci oraz opracowanie harmonogramu działań naprawczych, przedstawienia wyników badan zawartości manganu w SUW, jak również w innych punktach sieci ustalając tak punkty, aby odzwierciedlały cały obszar zaopatrzenia w wodę, poinformowania burmistrza o przekroczeniach parametru mangan w wodzie wodociągu Wielkopole, umieszczenia zgodnie z 23 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2015 r., poz.1989) komunikatu informującego konsumentów o jakości wody. Wobec braku podejmowanych działań naprawczych (działania prowizoryczne) PPIS w Koninie w sierpniu br. wydał 1 decyzję administracyjną zobowiązującą do: przedstawienia harmonogramu działań naprawczych, przedstawienia wyników badań na skuteczność działań poinformowania odbiorców o nieodpowiedniej jakości wody. Przedsiębiorca wodociągowy wywiązał się z obowiązków nałożonych decyzją. Wymiana złóż (na które uzyskano ocenę higieniczną) spowodowała wydanie decyzji stwierdzającej przydatność wody do spożycia. Wodociąg w roku sprawozdawczym produkował wodę bezpieczną bakteriologicznie.

12 Urządzenia do zaopatrywania w wodę i ocena jakości wody do spożycia przez ludzi na wsiach w latach: Wodociągi o produkcji [m 3 /d] Rodzaj urządzenia Rok Wieś Rodzaj urządzenia < Rok Liczba urządzeń skontrolowanych Liczba urządzeń dostarczających wodę odpow. wymaganio m % nie odpow. wymaganio m > %

13 Ocena jakości wody do spożycia przez ludzi na wsiach w latach:

14 5. Szacowanie ryzyka zdrowotnego konsumentów. W przeprowadzonych badaniach jakości wody przeznaczonej do spożycia stwierdzone przekroczenia parametrów fizyko-chemicznych dotyczyły: manganu i żelaza. Mangan - podwyższona zawartość manganu w wodzie wodociągowej może spowodować: rozwój bakterii manganowych, które nadają wodzie nieprzyjemny, stęchły smak i zapach, ciemnienie jasnych tkanin podczas prania oraz powstawania ciemnych osadów na urządzeniach sanitarnych, tworzenie się błony z tych bakterii w sieci wodociągowej, które zużywają czynny chlor pozostały, same przy tym nie ginąc, co bardzo utrudnia dostarczenie konsumentom wody bezpiecznej pod względem bakteriologicznym, utrudnienie pracy filtrów i wodomierzy. Żelazo - podwyższona zawartość żelaza w sieci wodociągowej może spowodować: rozwój nitkowatych bakterii żelazistych, które oprócz zwiększenia barwy i mętności nadają wodzie przykry smak i zapach, powodują stopniowe tracenie sprawności sieci wodociągowej z powodu zatykania się jej masami żywych i obumierających bakterii. posmak wody metaliczno-stęchło-mulisty zaczyna się pojawiać przy wartościach żelaza powyżej 300 µg/l. ponadto podwyższona zawartość żelaza powoduje powstawanie plam na urządzeniach sanitarnych, na pranej bieliźnie, w czasie gotowania może zmieniać swe cechy fizyczne oraz wpływać na apetyczność potraw. Normowana zawartość żelaza w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi określona na poziomie 200 µg/l oraz manganu na poziomie 50µg/l nastąpiła nie z powodów zdrowotnych lecz estetyczno-organoleptycznych i ekonomicznych.

15 PODSUMOWANIE Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi produkowanej przez przedsiębiorstwa wodociągowe w Koninie i powiecie konińskim pod względem bakteriologicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym. W 2016 r. część wodociągów powiatu konińskiego borykała się z problemami nadmiernej zawartości żelaza i manganu w wodzie SUW, a zatem nieodpowiedniej barwy oraz mętności. Nie były to wartości zagrażające zdrowiu powodowały jednak nieakceptowalność takiej wody przez odbiorców. W roku 2016 nie odnotowano znaczących awarii urządzeń wodociągowych, które miałyby istotny wpływ na okresowe braki w dostarczaniu wody. W przypadku przekroczeń dopuszczalnych norm parametrów określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi PPIS w Koninie podejmował stosowne działania administracyjne.