PROJEKT PLANU URZĄDZENIA LASU

PROJEKT PLANU URZĄDZENIA LASU dla lasów obiektu Las Sadłowice, w użytkowaniu Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach sporządzony na okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2028 roku na podstawie stanu lasu w dniu 1 stycznia 2019 roku 1

2

Spis treści A. STWIERDZENIE ZGODNOŚCI WYKONANYCH PRAC Z PRZEPISAMI PRAWNYMI, Z OBOWIĄZUJĄCYMI ZASADAMI I WYNIKAMI PRAC INWENTARYZACYJNYCH... 7 1 Wstęp... 7 1.1 Podstawy formalno-prawne wykonywania prac urządzeniowych... 7 1.2 Prace urządzeniowe... 7 1.2.1 Stan granic... 7 1.2.2 Podział powierzchniowy... 7 1.2.3 Prace taksacyjne... 7 1.2.4 Prace siedliskowe... 8 2 Ogólna charakterystyka lasów obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach... 8 2.1 Przestrzenne usytuowanie lasów Skarbu Państwa obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach... 8 2.2 Opis dokumentacji prawnej stanu posiadania... 8 2.2.1 Stan posiadania... 8 2.3 Zgodność wykonanych prac z obowiązującymi aktami... 10 2.4 Podstawowe założenia polityki zagospodarowania przestrzennego regionu, dotyczące gospodarki leśnej i ochrony przyrody, z uwzględnieniem regionalnych strategii rozwoju oraz regionalnych programów środowiskowych... 11 3 Wyniki prac inwentaryzacyjnych obrazujące obecny stan lasu na tle przyrodniczych warunków produkcji leśnej... 13 3.1 Warunki przyrodnicze... 13 3.2 Siedliskowe typy lasu... 14 3.3 Przyjęte typy drzewostanów i orientacyjne składy upraw... 16 3.4 Charakterystyka najważniejszych gatunków drzew... 16 3.4.1 Powierzchniowy i miąższościowy udział drzewostanów wg gatunków panujących... 16 3.4.2 Powierzchniowy i miąższościowy udział drzewostanów wg gatunków rzeczywistych... 19 3.5 Charakterystyka stanu lasu i zasobów drzewnych... 20 3.5.1 Powierzchniowy i miąższościowy udział drzewostanów w klasach wieku... 21 3.5.2 Spodziewany bieżący przyrost roczny wg gatunków panujących... 23 3.5.3 Cechy drzewostanów... 23 3.5.4 Uszkodzenia natury biotycznej i abiotycznej... 24 3.5.5 Drewno martwe... 24 3.5.6 Ocena stanu sanitarnego lasu... 24 3.5.7 Zgodność składu gatunkowego drzewostanów z typem drzewostanu (TD)... 25 3.5.8 Drzewostany do przebudowy... 26 3.5.9 Ocena stanu zasobów drzewnych... 26 B. PROGRAM OCHRONY PRZYRODY... 27 4 Formy ochrony przyrody... 27 4.1 Obszary Natura 2000... 27 4.1.1 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Przełom Wisły w Małopolsce PLH 060045... 27 4.2 Formy ochrony zlokalizowane w sąsiedztwie obiektu Las Sadłowice... 29 4.2.1 Rezerwat przyrody Las na Kępie w Puławach... 29 4.2.2 Kazimierski Park Krajobrazowy... 30 4.3 Pomniki przyrody... 30 4.4 Wykaz chronionych i rzadkich gatunków grzybów, roślin i zwierząt... 30 3

5 Walory przyrodniczoleśne... 33 5.1 Zespoły roślinne... 33 5.2 Drzewostany ponad 100-letnie... 33 5.3 Siedliska przyrodnicze... 33 5.4 Drewno martwe... 33 5.5 Ekologiczna ocena stanu lasu... 34 5.6 Struktura gatunkowa... 34 6 Plan działań... 35 C. PROJEKT PLANU URZĄDZENIA LASU... 36 7 Propozycja gospodarki leśnej na przyszły okres gospodarczy... 36 7.1 Lasy ochronne i gospodarcze... 36 7.2 Podział na gospodarstwa... 36 7.3 Wieki rębności... 36 7.4 Projektowany etat użytkowania rębnego oraz orientacyjny rozmiar użytkowania przedrębnego... 36 7.4.1 Obliczone i proponowane etaty użytkowania rębnego w ramach obrębów z rozbiciem na gospodarstwa... 36 7.4.2 Użytkowanie rębne niezaliczone na etat... 37 7.4.3 Zestawienie etatu użytkowania rębnego... 37 7.4.4 Proponowany powierzchniowy etat i orientacyjna miąższość użytkowania przedrębnego 38 7.4.5 Użytki główne... 39 7.4.6 Prognoza stanu lasu na koniec okresu gospodarczego... 39 7.5 Wytyczne w zakresie użytkowania rębnego i przedrębnego... 40 7.6 Wytyczne w zakresie techniki hodowlanej... 40 7.7 Zagospodarowanie i metody ochrony siedlisk... 41 7.8 Wytyczne w sprawie użytkowania ubocznego... 41 7.9 Wytyczne w zakresie ochrony lasu... 41 7.10 Ochrona przeciwpożarowa... 41 7.11 Wytyczne w zakresie zagospodarowania rekreacyjnego, edukacji i promocji... 42 7.12 Aktualizacja programu ochrony przyrody... 43 7.13 Potrzeby w zakresie budownictwa ogólnego, drogowego i melioracji wodnych 43 7.14 Zestawienie operatu urządzenia lasu... 43 D. ZAŁĄCZNIKI... 44 Błąd! Nie można odnaleźć pozycji dla spisu ilustracji. Spis tabel Tabela 1. Rozmiar wykonanych prac urządzeniowych... 8 Tabela 2. Podział administracyjny lasów obiektu Las Sadłowice... 8 Tabela 3. Zestawienie powierzchni... 9 Tabela 4. Zestawienie powierzchni lasów obiektu Las Sadłowice wg rodzajów użytków... 9 Tabela 5. Zestawienie powierzchni gruntów według grup i rodzajów użytków (wg Tabeli I)... 9 Tabela 6. Zestawienie siedliskowych typów lasu w lasach Skarbu Państwa w użytkowaniu IUNG w Puławach (wg Tabeli IV pow. leśna zalesiona i niezalesiona razem)... 14 Tabela 7. Siatka wilgotnościowo-troficzna siedlisk lasów Skarbu Państwa w użytkowaniu IUNG w Puławach dla siedlisk nizinnych... 14 Tabela 8. Zmiany powierzchni STL pomiędzy IV i V rewizją planu ul.... 15 Tabela 9. Udział powierzchniowy gatunków panujących według siedliskowych typów lasu (wg tabeli IV powierzchnia leśna zalesiona)... 15 Tabela 10. Zestawienie przyjętych typów drzewostanu (TD)... 16 Tabela 11. Struktura gatunkowa wg powierzchni i miąższości wg tabeli III (powierzchnia leśna zalesiona)... 16 4

Tabela 12. Wybrane cechy głównych gatunków drzew w lasach obiektu Las Sadłowice... 17 Tabela 13. Udział powierzchniowy gatunków panujących w I i II rewizji (pow. leśna zalesiona i niezalesiona)... 18 Tabela 14. Rzeczywisty udział gatunków (wg tab. Va, powierzchnia leśna zalesiona, wg tab. Vb miąższość)... 19 Tabela 15. Porównanie udziału gatunków drzew w drzewostanach (wg tab. IV i Va, pow. leśna zalesiona)... 20 Tabela 16. Zestawienie porównawcze powierzchni i zasobności w klasach wieku wg I i II rewizji w Lasach obiektu Las Sadłowice (pow. leśna zalesiona i niezalesiona)... 21 Tabela 17. Spodziewany przyrost bieżący roczny wg gatunków panujących (wg tab. VIIIa)... 23 Tabela 18. Zestawienie cech drzewostanów... 23 Tabela 19. Zestawienie uszkodzeń drzewostanów zinwentaryzowanych w trakcie prac taksacyjnych24 Tabela 20. Zestawienie powierzchni [ha] drzewostanów w stopniach zgodności składu gatunkowego wg grup wiekowych... 25 Tabela 21. Zestawienie powierzchni [ha] drzewostanów w stopniach zgodności składu gatunkowego z siedliskiem wg grup siedlisk w porównaniu z I rewizją... 26 Tabela 22. Porównanie podstawowych wskaźników stanu lasu w kolejnych rewizjach planu u.l.... 26 Tabela 23. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG będące przedmiotami ochrony obszaru (wg SDF).... 28 Tabela 24. Gatunki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG będące przedmiotami ochrony. 29 Tabela 25. Lista gatunków płazów i gadów.... 31 Tabela 26. Lista gatunków ptaków.... 31 Tabela 27. Lista gatunków ssaków.... 32 Tabela 28. Relacje między typami siedliskowymi lasu a zespołami leśnymi w Lesie Sadłowice.... 33 Tabela 29. Zestawienie powierzchni [ha] drzewostanów wg grup wiekowych i bogactwa gatunkowego 34 Tabela 30. Zestawienie powierzchni [ha] drzewostanów wg grup wiekowych i struktury... 34 Tabela 31. Zestawienie powierzchni [ha] drzewostanów wg rodzajów i pochodzenia drzewostanów oraz grup wiekowych.... 34 Tabela 32. Zestawienie powierzchni zalesionej i zapasu w ramach gospodarstwa wg tabeli VI... 36 Tabela 33. Zestawienie drzewostanów w zależności od wieku rębności... 37 Tabela 34. Zestawienie etatu użytków rębnych... 37 Tabela 35. Porównanie zaplanowanego etatu użytkowania rębnego z etatem i wykonaniem w ubiegłym okresie... 37 Tabela 36. Porównanie wskaźników użytkowania przedrębnego... 38 Tabela 37. Etat powierzchniowy użytkowania przedrębnego wg kategorii cięć... 38 Tabela 38. Zestawienie łączne etatu użytków głównych na podstawie Tabeli XVII (dla wariantu użytkowania przedrębnego 18,2 m 3 /ha)... 39 Tabela 39. Porównanie zaproponowanych etatów brutto z przyrostem i zasobami drzewostanów Lasu Sadłowice (wariant 18,2 m 3 /ha)... 39 Tabela 40. Prognoza zasobów na koniec okresu gospodarczego (wariant 18,2 m 3 /ha)... 39 Tabela 41. Zestawienie powierzchni przewidzianej do zabiegów hodowlanych... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Tabela 42. Wskaźniki do wyliczenia kategorii zagrożenia pożarowego... 42 5

6

A. STWIERDZENIE ZGODNOŚCI WYKONANYCH PRAC Z PRZEPISAMI PRAWNYMI, Z OBOWIĄZUJĄCYMI ZASADAMI I WYNIKAMI PRAC INWENTARYZACYJNYCH 1 Wstęp Zadaniem Narady Techniczno-Gospodarczej jest: dokonanie oceny i analizy gospodarki przeszłej na podstawie: - referatu przedstawiciela IUNG w Puławach, - koreferatu wykonawcy projektu planu urządzenia lasu, omówienie projektu Programu Ochrony Przyrody na podstawie referatu wykonawcy, dokonanie oceny projektu planu urządzenia lasu na podstawie referatu wykonawcy, Z ustaleń Narady Techniczno-Gospodarczej sporządzony zostanie protokół. Głównym składnikiem tego protokołu będzie Projekt planu urządzenia lasu, który będzie stanowił podstawę do prowadzenia gospodarki leśnej w przyszłym dziesięcioleciu. 1.1 Podstawy formalno-prawne wykonywania prac urządzeniowych Druga rewizja planu urządzenia lasu dla lasów obiektu Lasu Sadłowice będących własnością Skarbu Państwa w użytkowaniu Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach została wykonana przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej na podstawie umowy Nr 1/2018 dnia 5.09.2018 roku, zawartej pomiędzy BULiGL Oddział w Lublinie, a Instytutem Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. 1.2 Prace urządzeniowe 1.2.1 Stan granic Przebieg granic gruntów leśnych jest wyraźny. Granica z lasami Nadleśnictwa Puławy od strony zachodniej i północnej jest widoczna i przebiega rowami i zastabilizowana jest granitowymi słupkami na jej załamaniach. Granica z użytkami rolnymi Zakładu jest widoczna i przebiega drogami zakładowymi, nie utwardzonymi (od południa) oraz wyraźną skarpą pradoliny rzeki Wisły (od wschodu). 1.2.2 Podział powierzchniowy Podstawą podziału powierzchniowego był podział dotychczas istniejący. W urządzanym obiekcie numerację oddziałów pozostawiono bez zmian tj. oddziały zanumerowane zostały od 1 do 2. Dla łatwiejszego (i zgodnego z ewidencją gruntów podziału działek) korzystania z materiałów i prowadzenia gospodarki leśnej, obiekt podzielono na dwa oddziały leśne oddział nr 1 o pow. 4,54 ha na działce nr 5/37 oraz oddział nr 2 o pow. 1,68 ha na działce nr 15. Granicą pomiędzy tymi oddziałami jest droga wojewódzka nr 743 Góra Puławska Janowiec, którą przyjęto jako linię oddziałową. 1.2.3 Prace taksacyjne Prace taksacyjne wykonane zostały przez BULiGL Oddział w Lublinie w październiku 2018 roku. Stan prac przyjęto na 1.01.2019 r. Ogółem powierzchnia geodezyjna gruntów objętych pracami terenowymi wyniosła 6,2217 ha. Opisy taksacyjne i wskazania gospodarcze dla każdego wydzielenia uzgodniono z przedstawicielem IUNG w Puławach. Inwentaryzacja zasobów drzewnych przeprowadzona została przez szacunek zasobności drzewostanów (podczas sporządzania opisu taksacyjnego), z wykorzystaniem powierzchni próbnych relaskopowych. Określenie bonitacji i zadrzewienia wykonano na podstawie Tablic zasobności i przyrostu drzewostanów opracowanych przez Bolesława Szymkiewicza (Wydanie V. PWRiL. Warszawa 1986). 7

Tabela 1. Obiekt Rozmiar wykonanych prac urządzeniowych Rozmiar wykonanych prac urządzeniowych Przeciętna Liczba Ilość Przeciętna Liczba Taksacja pow. wyłączeń oddziałów pow. oddz. poddziałó (ha) poddziału nieliterowa (szt.) (ha) w (ha) nych Ogólna liczna wyłączeń. Las Sadłowice 6,22 2 3,11 1,24 5 0 5 1.2.4 Prace siedliskowe Prace glebowo-siedliskowe na omawianym terenie nie były wykonywane. W trakcie prac terenowych wykorzystano dane z poprzedniej rewizji planu urządzania lasu opracowanego przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Lublinie. Ponadto podczas prac terenowych dokonano weryfikacji typów siedliskowych lasu na podstawie obserwacji runa leśnego i drzewostanu. Uwzględniając powyższe ustalono, że w obiekcie występuje jeden typ siedliskowy las mieszany świeży (LMśw). 2 Ogólna charakterystyka lasów obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach 2.1 Przestrzenne usytuowanie lasów Skarbu Państwa obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach Lasy Skarbu Państwa obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach położone są w zasięgu administracyjnym województwa lubelskiego, powiatu puławskiego, gminy Puławy i jednego obrębu ewidencyjnego Sadłowice 0026. Tabela 2. Podział administracyjny lasów obiektu Las Sadłowice Grupy kategorii użytkowania Związana Gmina Leśna Leśna z Lasy Powiat niezalesio zalesiona gospodark razem Województwo na ą leśną Powierzchnia w ha Nieleśna Ogółem 1 2 3 4 5 6 7 obr. Sadłowice 6,2217 0,00 0,00 6,2217 0,00 6,2217 gm. Puławy 6,2217 0,00 0,00 6,2217 0,00 6,2217 pow. Puławski 6,2217 0,00 0,00 6,2217 0,00 6,2217 woj. Lubelskie 6,2217 0,00 0,00 6,2217 0,00 6,2217 Ogółem 6,2217 0,00 0,00 6,2217 0,00 6,2217 2.2 Opis dokumentacji prawnej stanu posiadania Do planu urządzenia lasu przyjęto granice i powierzchnie działek i użytków z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. BULiGL Oddział w Lublinie jako wykonawca prac urządzeniowych zakupiło dane geodezyjne z Powiatowego Zasobu Geodezyjnego-Kartograficznego Starostwa w Puławach: Wypis z rejestru gruntów z dnia 2018.10.04; mapy ewidencyjne gruntów i budynków z dnia 2018.10.04. Plan urządzenia lasu przyjęto wg stanu na 01.01.2019 r. 2.2.1 Stan posiadania Zestawienie łączne powierzchni lasów wg stanu na 1.stycznia.2019 r. przedstawia tabela nr I, w której powierzchnię podano z dokładnością do 1m², natomiast w pozostałych zestawieniach, wykazach przewidzianych w planie urządzenia lasu, powierzchnia podawana będzie z dokładnością do arów. 8

Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów i mapą ewidencyjną w stanie posiadania obiektu Las Sadłowice są lasy Skarbu Państwa o następujących numerach działek: 5/37 Ls 4,5417 ha 15 Ls 1,6800 ha Razem 6,2217 ha Tabela 3. Zestawienie powierzchni Powierzchnia w ha Obiekt Powierzchnia [ha] (z dokł. do 1 ara) z dokładnością do m2 wynikająca z sumy opisów taksacyjnych * Las Sadłowice 6,2217 6,22 Różnica między powierzchnią ogólną wynikającą z Tabeli nr I, a powierzchnią obliczoną programem TAKSATOR wynosi 23 m 2 (tabela 3). Różnica wynika z matematycznego zaokrąglenia metrów kwadratowych na ary. Powierzchnia wydzieleń taksacyjnych (w ha) jest podawana w zaokrągleniu do ara i została wyliczona matematycznie przez program w ramach poszczególnych działek ewidencyjnych. Suma zaokrąglonych powierzchni działek daje powierzchnię całego obiektu. Zestawienie powierzchni objętej planowaniem urządzeniowym przedstawia tabela poniżej. Tabela 4. Zestawienie powierzchni lasów obiektu Las Sadłowice wg rodzajów użytków Las Sadłowice Rodzaj użytków [ha] Grunty leśne zalesione 6,22 Grunty leśne niezalesione 0,00 Grunty związane z gosp. leśną 0,00 I Lasy (razem) 6,22 II Grunty nieleśne (razem) 0,00 Ogółem 6,22 Poniżej przedstawiono zestawienie powierzchni gruntów według grup i rodzajów użytków. Tabela 5. Zestawienie powierzchni gruntów według grup i rodzajów użytków (wg Tabeli I) Las Sadłowice Grupa i rodzaj użytku oraz kategoria użytkowania [ha] 1. Lasy razem 6,2217 1.1. Grunty leśne zalesione razem 6,2217 1) drzewostany 6,2217 2) plantacje drzew razem w tym: - plantacje nasienne - plantacje drzew szybkorosnących 1.2. Grunty leśne niezalesione razem 1) w produkcji ubocznej razem w tym: - plantacje choinek - plantacje krzewów - poletka łowieckie 2) do odnowienia razem w tym: - halizny - zręby - płazowiny 3) pozostałe leśne niezalesione - razem w tym: - przewidziane do sukcesji naturalnej - objęte szczególnymi formami ochrony - przewidziane do małej retencji 9

Las Sadłowice Grupa i rodzaj użytku oraz kategoria użytkowania [ha] - wylesienia na gruntach wyłączonych z produkcji 1.3. Grunty związane z gospodarką leśną - razem w tym: - budynki i budowle - urządzenia melioracji wodnych - linie podziału przestrzennego lasu - drogi leśne - tereny pod liniami energetycznymi - szkółki leśne - miejsce składowania drewna - parkingi leśne - urządzenia turystyczne 2. Grunty zadrzewione i zakrzewione razem Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione - razem 6,2217 2.3 Zgodność wykonanych prac z obowiązującymi aktami Terenowe prace urządzeniowe zostały wykonane w październiku 2018 r. zgodnie z: Art. 18 Ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 roku, Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonych planów urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu; oraz w oparciu o: Instrukcję urządzania lasu z 5.04.1994 r., IBL Warszawa 1994 r. Instrukcję urządzania lasu z 2011 r., Zasady hodowli lasu z 2011 r., Instrukcję ochrony lasu z 2011 r., Instrukcję ochrony przeciwpożarowej lasu z 2011 r. i rozporządzenie MSWiA z 7.06.2010 r. w sprawie ochrony p/ppoż. budynków, innych obiektów budowlanych i terenów oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z 9.07.2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów, Rozporządzenie MŚ z dnia 18.12.2017 r. w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej, Wszystkie tabele i zestawienia dotyczące planu sporządzono wg stanu na 1 stycznia 2019 roku. 10

2.4 Podstawowe założenia polityki zagospodarowania przestrzennego regionu, dotyczące gospodarki leśnej i ochrony przyrody, z uwzględnieniem regionalnych strategii rozwoju oraz regionalnych programów środowiskowych Podstawowym dokumentem prognostycznym polityki zagospodarowania przestrzennego regionu dotyczące gospodarki leśnej i ochrony przyrody jest: Plan zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego który określa cele, zasady i struktury zagospodarowania przestrzennego oraz lokalizacje inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim. Lasy Skarbu Państwa w użytkowaniu IUNG w Puławach znajdują się w powiecie puławskim, województwie lubelskim, które posiadają opracowane Strategie rozwoju powiatu i województwa. Dokumenty te w swych celach strategicznych odnoszą się do zrównoważonego rozwoju lasów w ramach wieloletnich planów urządzenia lasu. Zestawienie rodzajów dokumentów dotyczących zagospodarowania przestrzennego jednostek administracyjnych, w zasięgu których położone są grunty w użytkowaniu IUNG Puławy. Jednostka administracyjna Rodzaj dokumentu 1 2 Województwo lubelskie Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Lubelskiego z 2002 r. Program ochrony środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2012-2016 z perspektywą do roku 2019 Prognoza Oddziaływania na Środowisko Projektu Programu Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2012 2016 z perspektywą do roku 2019 Strategia rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.) Strategia rozwoju powiatu puławskiego do roku 2020 z Powiat puławski perspektywą do 2030 Lokalna Strategia Rozwoju na lata 2016-2022 Jednym z celów strategicznych wynikających z ww. dokumentów jest doskonalenie systemu ochrony przyrody i gospodarki leśnej, tak aby rozwój regionu odbywał się w sposób zapewniający zachowanie jego wartości przyrodniczych i krajobrazowych. Cel ten przełożony na kierunki działań wskazuje na konieczność zabezpieczenia ciągłości istnienia lasu oraz jego produkcyjnych i pozaprodukcyjnych funkcji. W celu ochrony i zwiększania różnorodności biologicznej lasów oraz rozwoju trwałej, zrównoważonej gospodarki leśnej w ww. dokumentach przewiduje się: 1. kontynuację realizacji modelu zrównoważonego gospodarstwa leśnego, uwzględniającego współistnienie funkcji produkcyjnych i pozaprodukcyjnych (w tym ekologicznych) poprzez między innymi: powiększanie powierzchni lasów ochronnych; 2. zapewnienie optymalnych warunków funkcjonowania lasów z uwzględnieniem między innymi: zachowania dotychczasowego stanu różnorodności biologicznej i krajobrazowej lasów; ukierunkowania ruchu turystycznego i rekreacyjnego oraz zagospodarowania turystycznego w lasach; 3. powiększanie zasobów leśnych poprzez: zmniejszanie fragmentaryzacji kompleksów leśnych oraz tworzenie leśnych korytarzy ekologicznych; wskazywanie do zalesienia gruntów nieprzydatnych rolniczo (również małych obszarów). Przewidywany wpływ realizacji założeń polityki przestrzennego zagospodarowania regionu na prowadzenie gospodarki leśnej przedstawia się następująco: ochrona środowiska lasy Skarbu Państwa w użytkowaniu IUNG w Puławach są znacząco narażone na zanieczyszczenia powietrza 11

ochrona przyrody lasy Skarbu Państwa w użytkowaniu IUNG w Puławach w części znajdują się w zasięgu obszaru Natura 2000, ochrona zdrowia ludności z uwzględnieniem turystyki i rekreacji zachowanie walorów tych terenów wymaga zrównoważonego rozwoju gospodarki turystycznej. Przewidywane inwestycje o znaczeniu ponadlokalnym, w tym inwestycje mogące spowodować zagrożenie trwałości lasu: Budowa kompleksu energetycznego w Strefie Przemysłowej w okolicy Zakładów Azotowych. Planowana inwestycja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na zagrożenie trwałości lasów jak również prowadzenie zrównoważonej gospodarki leśnej. Projekt planu urządzenia lasu dla lasów Skarbu Państwa w użytkowaniu IUNG w Puławach jest zgodny ze strategią przestrzennego zagospodarowania regionu, wyrażoną w planach zagospodarowania przestrzennego oraz w regionalnych programach ochrony środowiska. 12

3 Wyniki prac inwentaryzacyjnych obrazujące obecny stan lasu na tle przyrodniczych warunków produkcji leśnej 3.1 Warunki przyrodnicze Według "Regionalizacji przyrodniczo leśnej Polski 2010" lasy obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach położone są w: VI Krainie Małopolskiej Mezoregionie Wyżyny Zachodniolubelskiej (VI.4) oddział 1; Mezoregionie Równiny Radomsko-Kozienickiej (VI.3) oddział 2; Lasy obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach na tle podziału regionalnego Europy należy do: 343. Podprowincji Wyżyna Lubelsko-Lwowska 343.1. Makroregionu Wyżyna Lubelska 343.11. Mezoregionu Małopolski Przełom Wisły oddział 1; 318. Podprowincji Niziny Środkowopolskie 318.8. Makroregionu Wzniesienia Południowomazowieckie 318.86. Mezoregionu Równina Radomska oddział 2. Rzeźba terenu w granicach urządzanego obiektu charakteryzuje się średnim zróżnicowaniem. Ukształtowanie terenu ma charakter równinny z lokalnymi niewielkimi wzniesieniami i zagłębieniami, natomiast rzeźba otaczającego terenu jest urozmaicona. Las Sadłowice położony jest na wys. 160 m n.p.m, na zachodniej krawędzi pradoliny Wisły w odległości ok. 1,5 km od jej nurtu. Warunki klimatyczne Według A. Wosia [1999] teren lasów obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach położony jest w regionie Wschodniomałopolskim (R-XXI). Klimat jest tu zbliżony do kontynentalnego, chociaż w okresie letnim zaznaczają się częściej wpływy klimatu oceanicznego. Ważniejsze dane klimatyczne dla opisywanego obiektu przyjęto z PUL Nadleśnictwa Puławy, które kształtują się następująco: średnia temperatura roczna + 7,8 o C średnia temperatura okresu IV-IX +14,4 o C długość okresu wegetacyjnego (temp. >5,0 o C) 212 dni liczba dni mroźnych (temp. max. < 0 o C) 45 dni liczba dni z pokrywą śnieżną 70 dni średnia suma opadów rocznych 528 mm średnia liczba dni z przymrozkami w okresie od IV IX 12 dni Stosunki hydrologiczne Pod względem hydrologicznym opisywany obiekt w całości należy do dorzecza Wisły. Na obszarze obiektu Las Sadłowice nie występują cieki oraz zbiorniki wodne. 13

3.2 Siedliskowe typy lasu Na terenie lasów Skarbu Państwa obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach występuje 1 nizinny typ siedliskowy lasu. Jest to las mieszany świeży (LMśw) 6,22 ha 100% powierzchni leśnej. Tabela 6. Zestawienie siedliskowych typów lasu w lasach Skarbu Państwa w użytkowaniu IUNG w Puławach (wg Tabeli IV pow. leśna zalesiona i niezalesiona razem) Typ siedliskowy lasu Las Sadłowice Powierzchnia[ha] Udział [%] 1 2 3 LMŚW 6,22 100,00 Razem 6,22 100,00 Udział powierzchniowy siedliskowych typów lasu Pow. 6,22ha LMśw 100,00% LMśw Tabela 7. Siatka wilgotnościowo-troficzna siedlisk lasów Skarbu Państwa w użytkowaniu IUNG w Puławach dla siedlisk nizinnych Grupy Grupy wilgotnościowe siedlisk Razem żyznościowe suche świeże wilgotne bagienne zalewowe % siedlisk Powierzchnia [ha] 1 2 3 4 5 6 7 8 Bory - - - - - - - Bory mieszane - - - - - - - Lasy mieszane - 6,22 - - - 6,22 100,00 Lasy - - - - - - Ogółem - 6,22 - - - 6,22 100,00 % - 100,00 100,00 Pod względem stopnia uwilgotnienia siedlisk w opisywanym obiekcie występują tylko siedliska świeże 100%. Wg grup żyznościowych występują tylko lasy mieszane 100%. Zestawienie zmian zasięgu siedliskowych typów lasu na przestrzeni ubiegłego 10-lecia przedstawia tabela poniżej. 14

Tabela 8. Zmiany powierzchni STL pomiędzy IV i V rewizją planu ul. Siedliskowy typ wg stanu na 01.01.2002r. wg stanu na 01.01.2019r. różnica lasu ha % ha % ha % LMŚW 6,36 100,00 6,22 100,00-0,14-2,25 Razem 6,36 100,00 6,22 100,00-0,14-2,25 W porównaniu z ubiegłą rewizją nie występują zmiany w udziale siedliskowych typów lasu. Zaszły natomiast zmiany w stanie posiadania. Aktualna powierzchnia opracowania zmniejszyła się o 0,14 ha co stanowi 2,25% powierzchni urządzanego obiektu. Zmiana wynika z przeprowadzonej modernizacji gruntów w obrębie ewidencyjnym Sadłowice. Tabela 9. Udział powierzchniowy gatunków panujących według siedliskowych typów lasu (wg tabeli IV powierzchnia leśna zalesiona) STL. So Db Ak Razem 1 2 3 4 5 LMśw 4,05 0,40 1,77 6,22 Ogółem 4,05 0,40 1,77 6,22 Udział powierzchniowy gatunków panujących w siedliskowych typach lasu 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 15

3.3 Przyjęte typy drzewostanów i orientacyjne składy upraw Dla lasów Skarbu Państwa obiektu Las Sadłowice w użytkowaniu IUNG w Puławach przyjęto następujące typy drzewostanów i ramowe składy gatunkowe odnowień dla poszczególnych typów siedliskowych lasu. Tabela 10. Zestawienie przyjętych typów drzewostanu (TD) STL Wg II rewizji 2019-2028 LMśw DbSo Db TD Orientacyjny skład gatunkowy uprawy So 50%, Db 30%, inne 20% Db 70%, Kl, Gb, Jw, Lp i inne 30% 3.4 Charakterystyka najważniejszych gatunków drzew Charakterystykę najważniejszych gatunków drzew przeprowadzono w oparciu o tabele: Tabela nr II: Zestawienie powierzchni typów siedliskowych lasu wg panujących gatunków drzew oraz ich bonitacji. Tabela nr III: Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wg głównych funkcji lasu i gatunków panujących. Tabela nr IV: Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wg typów siedliskowych lasu i gatunków panujących. Tabela nr Va: Powierzchniowa tabela klas wieku wg rzeczywistego udziału gatunków drzew w typach siedliskowych lasu. Tabela nr Vb: Miąższościowa tabela klas wieku wg rzeczywistego udziału gatunków drzew w typach siedliskowych lasu. 3.4.1 Powierzchniowy i miąższościowy udział drzewostanów wg gatunków panujących Tabela 11. Struktura gatunkowa wg powierzchni i miąższości wg tabeli III (powierzchnia leśna zalesiona) Gatunek Las Sadłowice Pow. ha Miąższość w m3 So 4,05 1080 Ak 1,77 205 Db 0,40 110 Razem 44,89 1395 W drzewostanach urządzanego obiektu występuje 7 gatunków drzew (So, Db, Ak, Brz, Gb, Kl, Os), z czego 3 występuje jako gatunki panujące. Głównym gatunkiem tworzącym drzewostany w lasach obiektu Las Sadłowice jest sosna, która zajmuje 65,11% powierzchni i daje 77,41% zasobności drzewostanów. Gatunek ten osiąga przeciętnie I bonitację, a drzewostany sosnowe charakteryzują się przeciętną jakością hodowlaną i techniczną. Kolejnym gatunkiem jest akacja zajmuje 28,46% powierzchni i ma 14,70% udziału w zasobności drzewostanów. Akacja osiąga II bonitację. Dąb zajmuje 6,43% powierzchni, a udział miąższościowy wynosi 7,89%. Gatunek ten osiąga II bonitację. 16

Udział powierzchniowy gatunków panujących w drzewostanach obiektu Las Sadłowice 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% So Db Ak Udział miąższościowy gatunków panujących w drzewostanach obiektu Las Sadłowice 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% So Ak Db Tabela 12. Wybrane cechy głównych gatunków drzew w lasach obiektu Las Sadłowice Cecha/gatunek sosna akacja dąb przeciętnie udział powierzchniowy (%) 65,11 28,46 6,43 udział masowy (%) 77,41 14,70 7,89 przeciętna zasobność 267 70 280 224 (m 3 /ha) przeciętny wiek 78 37 87 66 17

Zestawienie bonitacji wg gatunków panujących Ogó łem Ak Db So 0 4 Bon. II Bon. I ha Tabela 13. Udział powierzchniowy gatunków panujących w I i II rewizji (pow. leśna zalesiona i niezalesiona) Gatunek Wzrost/spadek I rewizja II rewizja powierzchni Pow. ha % Pow. ha % ha % SO 4,30 67,6 4,05 65,1-0,25-2,5 AK 1,71 26,9 1,77 28,5 0,06 1,6 DB 0,35 5,5 0,40 6,4 0,05 0,9 Ogółem 44,89 100,00 44,89 100,00 0,00 0,00 W ostatnim dziesięcioleciu nastąpił niewielki wzrost powierzchni drzewostanów z panującym dębem i akacją. Zmniejszył się udział drzewostanów z panującą sosną zwyczajną. Jest to wynikiem przeprowadzonego ponownego rozliczenia powierzchni wydzieleń oraz ma związek ze zmianami w stanie posiadania (powierzchnia urządzanego obiektu zmniejszyła się o 0,14 ha). 18

LMśw 3.4.2 Powierzchniowy i miąższościowy udział drzewostanów wg gatunków rzeczywistych Tabela 14. Rzeczywisty udział gatunków (wg tab. Va, powierzchnia leśna zalesiona, wg tab. Vb miąższość) Gat. Las Sadłowice Pow. w ha Miąższość w m3 So 2,93 800 Ak 1,59 410 Db 1,70 125 Razem 6,22 1335 W trakcie prac taksacyjnych stwierdzono 7 gatunków drzew występujących w drzewostanie, w tym 1 obcego pochodzenia. Gatunki rodzime: sosna zwyczajna, dąb, klon zwyczajny, grab zwyczajny, brzoza brodawkowata, osika. Gatunek obcego pochodzenia: robinia akacjowa. Rzeczywisty udział gatunków w siedliskowych typach lasu 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% DB AK SO 19

Tabela 15. Porównanie udziału gatunków drzew w drzewostanach (wg tab. IV i Va, pow. leśna zalesiona) Gat. Udział wg gat. rzeczywistych tab. Udział wg gat. panujących tab. IV Różnica Va pow. w ha % pow. w ha % ha So 2,93 47,11 4,05 65,11-1,12 Ak 1,59 25,56 1,77 28,46-0,18 Db 1,70 27,33 0,40 6,43 1,30 Razem 6,22 100,00 6,22 100 0 Porównując udziały panujące i rzeczywiste gatunków drzew widać, że mniejszy jest rzeczywisty udział głównych gatunków w drzewostanach sosny o 1,12 ha, akacji - o 0,15 ha w stosunku do udziału wg gatunków panujących. Ma to swoje odzwierciedlenie w zróżnicowanej gatunkowo strukturze drzewostanów na siedliskach lasów mieszanych. Efektem takich relacji jest wzrost rzeczywistego udziału dębu o 1,30 ha. 3.5 Charakterystyka stanu lasu i zasobów drzewnych Charakterystykę stanu lasu i zasobów drzewnych przeprowadzono w oparciu o sporządzone na podstawie opisów taksacyjnych lasu zestawienia tabelaryczne: Tabelę nr III: Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wg głównych (dominujących) funkcji lasu i gatunków panujących Tabela nr VI: Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wg gospodarstw i gatunków panujących o tym samym wieku rębności Tabela nr VIIIa: Tabela klas wieku spodziewanego bieżącego rocznego przyrostu miąższości wg gatunków panujących i stref uszkodzenia przyrost tablicowy. 20

3.5.1 Powierzchniowy i miąższościowy udział drzewostanów w klasach wieku Tabela 16. Zestawienie porównawcze powierzchni i zasobności w klasach wieku wg I i II rewizji w lasach obiektu Las Sadłowice (pow. leśna zalesiona i niezalesiona) Las Sadłowice Klasa i podklasa wieku Stan na 1.01.2002 Stan na 1.01.2019 Różnica Powierzchnia [ha] % Powierzchnia [ha] % Powierzchnia [ha] % 1) Zasobność [m 3 ] % Zasobność [m 3 ] % Zasobność [m 3 ] % 1 2 3 4 5 6 7 Płazowiny Zręby, halizny W produkcji ubocznej Pozostałe Przestoje Ia (1 10) Ib (11 20) IIa (21 30) IIb (31 40) IIIa (41 50) IIIb (51 60) IVa (61 70) IVb (71 80) Va (81 90) Vb (91 100) VI (101 120) VII (121 140) VIII (141 i starsze) 60 60 100 1,71 26,9-1,71-26,9 35 3,5-35 -3,5 1,77 28,5 1,77 28,5 145 10,9 145 10,9 2,97 46,7-2,97-46,7 525 53,0-525 -53,0 1,68 26,4-1,68-26,4 430 43,5-430 -46,5 2,77 44,5 2,77 44,5 660 49,4 660 49,4 1,68 27,0 1,68 27,0 530 39,7 530 39,7 KO KDO Budowa przerębowa - - - - - Razem 6,36 100,00 6,22 100,00-0,14-2,25 990 100,00 1395 100,00 405 29,03 1) Udział procentowy w stosunku do poprzedniej rewizji 21

N-zal Ia Ib IIa IIb IIIa IIIb IV a IV b Va Vb VI VII VIII KO KDO Struktura wiekowa drzewostanów wg udziału powierzchniowego oraz miąższościowego 50 45 40 % Powierzchnia Zasobność 35 30 25 20 15 10 5 0 N-zal Ia Ib IIa IIb IIIa IIIb IV a IV b Va Vb VI VII VIII KO KDO Porównanie powierzchniowej struktury wiekowej pomiędzy IV i V rewizją pul. % 48 46 44 42 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Stan na 1.01.2002 Stan na 1.01.2019 Zmiany w układzie klas wieku wynikają z naturalnego przejścia drzewostanów do starszych klas wieku. 22

N-zal Przestoje Ia Ib IIa IIb IIIa IIIb IV a IV b Va Vb VI VII VIII KO KDO 60 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 % Porównanie struktury miąższościowej pomiędzy I i II rewizją pul. Stan na 1.01.2002 Stan na 1.01.2019 0 W porównaniu do stanu z poprzedniej rewizji zapas drzewostanów wzrósł o 415 m 3. W strukturze zapasu widać, że największy zapas kumuluje się w drzewostanach 80-100 lat. 3.5.2 Spodziewany bieżący przyrost roczny wg gatunków panujących Tabela 17. Spodziewany przyrost bieżący roczny wg gatunków panujących (wg tab. VIIIa) Gatunek Las Sadłowice [m3] [m3/ha] 1 2 3 So 20 4,9 Ak 5 4,4 Db 2 3,5 Razem 27 4,3 3.5.3 Cechy drzewostanów W trakcie prac terenowych oraz danych z poprzedniego PUL wyróżniono jedną cechę drzewostanów. Tabela 18. Zestawienie cech drzewostanów Rodzaj cechy Las Sadłowice 1 2 drzewostan z zal/odn sztucznego 4,45 drzewostan pochodzenia naturalnego 1,77 Ogólna powierzchnia 6,22 23

3.5.4 Uszkodzenia natury biotycznej i abiotycznej Występujące w ubiegłym okresie zagadnienia z zakresu ochrony lasu zostały przedstawione w referacie IUNG-u. W trakcie terenowych prac taksacyjnych zarejestrowano uszkodzenia drzewostanów na łącznej powierzchni 6,22 ha. Tabela 19. Zestawienie uszkodzeń drzewostanów zinwentaryzowanych w trakcie prac taksacyjnych Główna przyczyna uszkodzenia Powierzchnia drzewostanów z uszkodzeniami Powierzchnie uszkodzeń w przedziałach procentowych Pow. uszkodzeń zreduk. 10-20 21-50 >50 [ha] 1 2 3 4 5 6 Grzyby 2,77 2,77 - - 0,46 Owady 3,05 3,05 0,61 Inne 0,40 0,40 0,04 Razem 6,22 6,22 - - 1,11 Szkody stwierdzone w drzewostanach występują w 1 stopniu uszkodzeń (uszkodzenia w przedziale 10-20%) spowodowane przez szkodliwe owady i grzyby tj. są to szkody nieistotne (nietrwałe). Szkody istotne (2 i 3 stopień uszkodzeń) nie występują. Stwierdzono występowanie szkód na pow. 1,32 ha z nasileniem 10% oraz na 4,9 ha 20%. Na całej powierzchni urządzanego obiektu stwierdzono występowania uszkodzeń. 3.5.5 Drewno martwe Miąższość drewna martwego została określona na podstawie pomiarów wykonanych w terenie podczas wykonywania prac taksacyjnych przy zakładaniu losowych powierzchni relaskopowych. Średni zapas w lasach obiektu Las Sadłowice zakumulowanego drewna martwego wynosi 2,04 m 3 /ha pow. zalesionej objętej pomiarem. Martwe drewno iglaste stanowi 73% masy, natomiast udział martwego drewna liściastego to 27%. Zinwentaryzowana miąższość stanowi ok. 0,91% zapasu. 3.5.6 Ocena stanu sanitarnego lasu Stan sanitarny drzewostanów utrzymywany jest na średnim poziomie. Należy podjąć działania w zakresie usuwania, w odpowiednim czasie, drzew zasiedlonych, posuszu, wywrotów i złomów. Prace takie nie były podejmowane w ostatnich latach ze względu na fakt iż poprzedni plan urządzenia lasu wyekspirował 31.12.2011 roku. Należy zwrócić szczególną uwagę na posusz znajdujący się w bezpośrednim sąsiedztwie drogi publicznej Góra Puławska- Janowiec. Martwe drzewa znajdujące się przy tej drodze winny być bezwzględnie usuwane ze względów bezpieczeństwa. 24

3.5.7 Zgodność składu gatunkowego drzewostanów z typem drzewostanu (TD) Tabela 20. Zestawienie powierzchni [ha] drzewostanów w stopniach zgodności składu gatunkowego wg grup wiekowych Stopień zgodności Las Sadłowice Pow.[ha] % 1 2 3 Drzewostany w wieku do 10 lat Zgodne - - Częściowo zgodne - - Niezgodne - - Razem - - Drzewostany w wieku powyżej 10 lat Zgodne 3,13 50,32 Częściowo zgodne 1,32 21,22 Niezgodne 1,77 28,46 Razem 6,22 100,00 Ogółem drzewostany Zgodne 3,13 50,32 Częściowo zgodne 1,32 21,22 Niezgodne 1,77 28,46 Razem 6,22 100,00 Ponad 50 procent drzewostanów wykazuje pełną zgodność składu gatunkowego z siedliskiem i przyjętymi typami drzewostanu. Drzewostany częściowo zgodne stanowią ok. 21% powierzchni, a drzewostany niezgodne z siedliskiem 28% (drzewostan akacjowy oddz. 1b). Udział drzewostanów w stopniach zgodności składu gatunkowego z siedliskiem II rewizja I rewizja 0% 20% 40% 60% 80% 100% Zgodne częściowo zgodne W porównaniu z okresem ubiegłego dziesięciolecia składy gatunkowe drzewostanów obiektu Las Sadłowice wykazują pełną zgodność z TD w ponad 50 procentach. Wynika to głównie z faktu, że w obiekcie występują dwa drzewostany wielogatunkowe dębowo-sosnowe różnowiekowe oraz jeden sosnowy IV klasy wieku o zadrzewieniu 0,6 uszkodzony w 10% przez grzyby. Ponadto w urządzanym obiekcie zinwentaryzowano drzewostan dębowy 25

charakteryzujący się dobrą jakością hodowlaną oraz jeden akacjowy pełniący funkcje biocenotyczne oraz stanowiący bazę pożytków pszczelich. Tabela 21. Zestawienie powierzchni [ha] drzewostanów w stopniach zgodności składu gatunkowego z siedliskiem wg grup siedlisk w porównaniu z I rewizją Stopnie zgodności Grupy siedlisk 1 - Zgodne 2 częściowo zgodne 3 - niezgodne Pow. w ha Pow. w ha Pow. w ha I rewizja II rewizja + / - I rewizja II rewizja + / - I rewizja II rewizja + / - bory bory mieszane lasy mieszane 3,21 3,13-0,08 3,15 1,32-1,83 0 1,77 +1,77 lasy Razem 3,21 3,13-0,08 3,15 1,32-1,83 0 1,77 +1,77 3.5.8 Drzewostany do przebudowy Spośród drzewostanów obiektu Las Sadłowice nie kwalifikujących się do przebudowy. wytypowano drzewostanów 3.5.9 Ocena stanu zasobów drzewnych W skali całego obiektu Las Sadłowice występuje znaczący udział drzewostanów w wieku powyżej 71 lat 71,54% powierzchni leśnej co daje 85,30% zasobów drzewnych obiektu. Nie występują drzewostany I klasy wieku. Analizę zmian stanu zasobów drzewnych w minionych okresach gospodarczych przeprowadzono w oparciu o tabele klas wieku. Analizę przedstawia poniższa tabela. Podstawą oceny zmian stanu zasobów drzewnych są wskaźniki zasobności (m 3 /ha) obliczone w oparciu o tabele klas wieku. Tabela 22. Porównanie podstawowych wskaźników stanu lasu w kolejnych rewizjach PUL. Obiekt Wskaźnik I rewizja 2002 II rewizja 2019 pow. leśna w ha 6,36 6,22 zapas m 3 990 1395 Las Sadłowice zasobność m 3 /ha 156 224 przeciętny wiek 47 66 przeciętny przyrost na 1 ha 3,32 3,30 bieżący roczny przyrost na 1 ha 4,39 4,30 Z przedstawionego zestawienia wynika, że w porównaniu z poprzednio obowiązującym planem urządzenia lasu systematycznie wzrastają podstawowe wskaźniki obrazujące zmiany zasobów drzewnych. W porównaniu z I rewizją zasoby drzewne wzrosły o 40,9%, przeciętna zasobność na 1 ha o 43,6%. W urządzanym obiekcie wzrost przeciętnego wieku zasadniczo związany jest z faktem iż cała powierzchnia urządzanego obiektu zaliczona jest do gospodarstwa specjalnego z ograniczeniem użytkowania. W porównaniu do poprzedniej rewizji przeciętny wiek drzewostanów wzrósł o 19 lat. Pozyskanie drewna w ramach planu urządzenia lasu nie zakłóci procesów zachodzących w lesie ani nie wpłynie niszcząco na biotop i biocenozę, ponieważ część masy drzewnej, jaka odłoży się w ciągu 10-lecia, pozostaje w lesie jako miejsca lęgowe, żerowe i źródło dla destruentów. Dodać należy, że użytkowanie lasu nie ogranicza się tylko do pozyskania drewna, ale też stosownie do wielofunkcyjnej roli lasów obejmuje korzystanie z różnorodnych funkcji lasu na zasadzie trwałości. 26

B. PROGRAM OCHRONY PRZYRODY 4 Formy ochrony przyrody Zasady ochrony przyrody w lasach Skarbu Państwa regulowane są przez podstawowe akty prawne z tej dziedziny, tj. Ustawę z dnia 16 kwietnia o ochronie przyrody i Ustawę z dnia 28 września 1991 roku o lasach ( z późniejszymi zmianami).są one wynikiem przyjętego przez Sejm w 1991 roku dokumentu Polityka Ekologiczna Państwa. Krajowy system obszarów chronionych tworzą: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary natura 2000, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów zgodnie z art.6.1 ww. ustawy. Z wymienionych w Ustawie o ochronie przyrody z dnia 16.04.2004 r. formy ochrony przyrody na terenie opisywanego obiektu i w bezpośrednim sąsiedztwie występują: obszar Natura 2000, rezerwat przyrody, park krajobrazowy, chronione gatunki. 4.1 Obszary Natura 2000 4.1.1 Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Przełom Wisły w Małopolsce PLH 060045 Dane dotyczące obszaru opracowano na podstawie dokumentacji planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000 oraz SDF. Status prawny Obszar zatwierdzony jako OZW przez Komisję Europejską w marcu 2009 roku.. Powierzchnia obszaru: - powierzchnia całkowita obszaru 15116,37 ha (wg SDF), - powierzchnia w zasięgu RDLP Lublin 9299,60 ha (61,52 % pow. obszaru), - powierzchnia zasięgu gruntów Nadleśnictwa Puławy 3344,08 ha (22,12% pow. obszaru), - powierzchnia zasięgu lasów obiektu Las Sadłowice 4,54 ha. Położenie W zasięgu obszaru znajduje się oddział nr 1 obiektu Las Sadłowice granica obszaru Natura 2000 przebiega wzdłuż drogi publicznej Góra Puławska-Janowiec. Opis ogólny (wg SDF) Obszar obejmuje przełomowy odcinek doliny Wisły, od ujścia Sanny powyżej Annopola do miasta Puławy. W Wiśle występują liczne starorzecza, łachy i zastoiska, piaszczyste wyspy, namuliska, rozległe płaty zarośli wierzbowych oraz lokalnie płaty łęgów nadrzecznych. Część koryta rzeki jest obwałowana, a obszar międzywala zajęty jest przez ekstensywnie użytkowane łąki i zarośla wierzbowe. W górnym biegu rzeki, na stromych, wapiennych i lessowych skarpach wznoszących się nad doliną (osiągających miejscami nawet do 90 m wysokości względnej) występują cenne płaty muraw kserotermicznych. Do Wisły uchodzą liczne mniejsze cieki wodne i w tych rejonach spotyka się interesujące siedliska ekotonowe. Wartość przyrodnicza i znaczenie (wg SDF) Dolina Wisły jest jedną z niewielu w Europie dużych rzek, zachowanych w stanie względnie naturalnym. Dolina na tym odcinku ma charakter przełomu i posiada unikalne walory krajobrazowe. Stwierdzono tu 10 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG (24% powierzchni) oraz 21 gatunków z Załącznika II tej Dyrektywy. Obszar obejmuje fragment ostoi ptaków wodno - błotnych o randze europejskiej (IBA E 63), ważnej zarówno dla gatunków lęgowych jak i migrujących. W "Paneuropejskiej strategii ochrony różnorodności biologicznej i krajobrazowej" Dolina Wisły została zaliczona do 10 systemów rzek Europy, którym nadano priorytet ochrony naturalnych walorów. Uważana jest za korytarz ekologiczny rangi europejskiej. 27

Położenie obszaru PLH060045 Przełom Wisły w Małopolsce na tle urządzanego obiektu. Tabela 23. Typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG będące przedmiotami ochrony obszaru (wg SDF). Siedlisko przyrodnicze Stopień Stan Ocena Kod Nazwa reprezen. zachowania ogólna 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion A A A 3270 Zalewane muliste brzegi rzek A A A 6120* Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Coelerion glaucae) A B B 6210* Murawy kserotermiczne(festuco-brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis- B C C Festucion pallentis) 6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) B B C 6440 Łąki selernicowe (Cnidion dubii) B B B 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) A A A 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Tilio- Carpinetum) B C C 91I0* Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescentipetraeae) B B B 91E0* Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae) A C C Na terenie obszaru na gruntach w zarządzie IUNG nie stwierdzono występowania siedlisk przyrodniczych. 28

Tabela 24. Gatunki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG będące przedmiotami ochrony. OCENA ZNACZENIA OBSZARU Nazwa Kod Populacja St. zach. Izolacja Ogólnie łacińska polska Rośliny 1902 Cypripedium calceolus Obuwik pospolity C B C C 1437 Thesium ebracteatum Leniec bezpodkwiatkowy B B B A 1617 Angelica palustris Starodub łąkowy C A C C Bezkręgowce 4030 Colias myrmidone Szlaczkoń szafraniec C B C C 1037 Ophiogomphus cecilia Trzepla zielona C B C C 1042 Leucorrhinia pectoralis Zalotka większa C B C C 1060 Lycaena dispar Czerwończyk nieparek C B C C Ryby 1130 Aspius Aspius Boleń B B C B 1134 Rhodeus sericeus amarus Różanka C B C B 1145 Misgurnus fossilis Piskorz C B C B 1149 Colitis taenia Koza pospolita C B C B Płazy 1188 Bombina bombina Kumak nizinny C B C C Ssaki 1337 Castor fiber Bóbr europejski C B C B Na gruntach w zarządzie IUNG nie stwierdzono występowania gatunków będących przedmiotami ochrony obszaru. Obszar posiada plan zadań ochronnych ustanowiony zarządzeniem dyrektora RDOŚ w Lublinie z dn. 31 marca 2015 roku (Dz. Urz. Woj. Lub. z 2015 r., poz. 1620). W planie tym wyznaczono działania ochronne dotyczące gruntów obszaru Natura 2000. Zapisy planu zadań ochronnych nie odnoszą się do gruntów urządzanego obiektu. Nadzór nad obszarem sprawuje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Lublinie. 4.2 Formy ochrony zlokalizowane w sąsiedztwie obiektu Las Sadłowice 4.2.1 Rezerwat przyrody Las na Kępie w Puławach Położony jest w granicach Miasta Puławy (poza zasięgiem urządzanego obiektu), w otoczeniu pól i łąk w dolinie Wisły. Ze względu na melioracje terenów przybrzeżnych i regulacje rzek, występujące łęgi należą do najbardziej zagrożonych i zanikających biocenoz [nr 56 według rejestru UW w Lublinie]. Rezerwat częściowy fitocenotyczny, utworzony w 1963 roku, położony na terasie zalewowej Wisły o całkowitej powierzchni 4,71 ha. Został utworzony w celu ochrony nadwiślańskiego lasu łęgowego. Występują tutaj też gatunki obce: dąb błotny, topole włoska i kanadyjska, sosna wejmutka. Ochroną objęto tu fragment lasu łęgowego jaki wykształcił się na żyznych madach nadwiślańskich. Reprezentuje zbiorowisko łęgu wierzbowo- topolowego, stopniowo przekształcającego się w grąd. Teren rezerwatu oddzielony jest od Wisły obwałowaniem, co powoduje przekształcenie fitocenoz łęgowych w grądowe, a brak otuliny ułatwia wnikanie gatunków synantropijnych. 29

4.2.2 Kazimierski Park Krajobrazowy Park utworzony został na mocy Uchwały nr XX/60/79 WRN w Lublinie z dn. 27.04.1979 r. (Dz.U. WRN nr 4, poz.24), aktualizacja - Rozporządzenie Wojewody Lubelskiego nr 5 z dn. 23 marca 2005 r. Dz. Urz. Woj. Lub. Nr 73 z dn. 27.04.2005 roku. Powierzchnia parku wynosi 14961 ha. Celem ochrony parku jest zachowanie niepowtarzalnych walorów przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych, historycznych i turystycznych środowiska ze szczególnym uwzględnieniem interesujących biocenoz zboczy doliny Wisły, wąwozów i skarp lessowych z licznie występującymi gatunkami rzadkich roślin. Kazimierski Park Krajobrazowy utworzono w 1979 roku jako ósmy w Polsce i pierwszy w województwie lubelskim. Na obszarze Parku i otuliny znajduje się 11 gmin województwa lubelskiego. Niepowtarzalne walory przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe Kazimierza, Nałęczowa i Puław były znane i doceniane od lat. Dzięki ogromnej podatności lessów na erozję, park ten ulega ciągłym przemianom. Lessowe i wapienne zbocza doliny Wisły oraz doliny Bystrej porastają murawy i zarośla kserotermiczne z wieloma rzadkimi i chronionymi gatunkami. Dolina Wisły to jeden z najważniejszych korytarzy ekologicznych, umożliwiających gniazdowanie i przeloty ptaków. Kazimierz Dolny jest unikalnym przykładem krajobrazu kulturowego harmonijnego, dzięki wyjątkowemu zintegrowaniu architektury z bujną roślinnością otuliny krajobrazowej zabytkowego miasta. Lasy zajmują niewielką część KPK, nie tworzą zwartych kompleksów, porastają głównie zbocza i dna wąwozów oraz rejon nadwiślańskiej skarpy. Głównym walorem florystycznym parku jest ciepłolubna roślinność zielna wapiennych oraz lessowych zboczy wąwozów i nadrzecznych skarp. Wśród roślinności kserotermicznej na uwagę zasługują takie gatunki jak: wiśnia karłowata (wisienka stepowa), kosaciec bezlistny, miłek wiosenny, len złocisty, ostrożeń panoński, czosnek kątowaty, powojnik prosty, powojnik pnący, wiciokrzew przewiercień, zawilec wielkokwiatowy, pępawa makolistna, dzwonecznik wonny, wężymord stepowy, oman wąskolistny, pięciornik biały, kosatka kielichowa, ostnica włosowata. W świecie zwierząt KPK na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na "Skarpie Dobrskiej" oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystych wiślanych wysp utworzony jest rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe ptaków Krowia Wyspa. W zatoczkach i na mieliznach koryta Wisły często spotkać można polujące czaple siwe. Podczas przelotów pojawia się tu też czapla biała. W dolinie rzeki Bystrej występuje zimorodek - cenny przedstawiciel naszej awifauny. Kazimierski PK znajduje się w zasięgu obszarów Europejskiej Sieci Natura 2000 Małopolski Przełom Wisły PLB14006 oraz Płaskowyż Nałęczowski PLH060015. Park nie posiada aktualnego planu ochrony. 4.3 Pomniki przyrody Na terenie lasów urządzanego obiektu nie znajdują się pomniki przyrody. 4.4 Wykaz chronionych i rzadkich gatunków grzybów, roślin i zwierząt Na terenie lasów urządzanego obiektu nie stwierdzono występowania roślin objętych ochroną gatunkową zgodnie z aktualnie obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 roku. W związku z położeniem obiektu w sąsiedztwie lasów Nadleśnictwa Puławy, wykaz chronionych i rzadkich zwierząt potencjalnie mogących występować na terenie obiektu Las Sadłowice, przyjęto z Programu Ochrony Przyrody dla Nadleśnictwa Puławy opracowanego na lata 2018-2027. 30

Tabela 25. Tabela 26. Lista gatunków płazów i gadów. Lp polska Gatunek Nazwa 31 łacińska Płazy Ochrona ścisła 1 Grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus 2 Ropucha zielona Bufo viridis 3 Żaba moczarowa Rana arvalis 4 Rzekotka drzewna Hyla arborea Ochrona częściowa 5 Traszka zwyczajna Triturus vulgaris 6 Żaba trawna Rana temporaria 7 Ropucha szara Bufo bufo Gady Ochrona częściowa 1 jaszczurka zwinka Lacerta agilis 2 jaszczurka żyworodna Lacerta vivipara 3 padalec zwyczajny Anquis fragilis 4 zaskroniec zwyczajny Natrix natrix 5 żmija zygzakowata Vipera berus Lista gatunków ptaków. Nazwa gatunkowa Status Lp. polska łacińska gatunku Ptaki Ochrona ścisła 1 Jastrząb Accipiter gentilis L 2 Krogulec Accipiter nisus L 3 Myszołów Buteo buteo L 4 Pustułka Falco tinnunculus L 5 Kobuz Falco subbuteo L 6 Samotnik Tringa ochropus L 7 Siniak Columba oenas L 8 Sierpówka Streptopelia decaocto L 9 Turkawka Streptopelia turtur L 10 Pójdźka Athene noctua L 11 Puszczyk Strix aluco L 12 Uszatka Asio otus L 13 Dudek Upupa epops L 14 Krętogłów Jynx torquilla L 15 Dzięcioł zielonosiwy Picus canus L 16 Dzięcioł zielony Picus viridis L 17 Dzięcioł duży Dendrocopos major L 18 Dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos l 19 Dzięciołek Dendrocopos minor L 20 Świergotek drzewny Anthus trivialis L 21 Strzyżyk Trogladytes trogladytes L 22 Pokrzywnica Prunella modularis L 23 Rudzik Erithacus rubecula L 24 Słowik szary Luscinia luscinia L 25 Pleszka Phoenicurus phoenicurus L 26 Kos Turdus merula L 27 Kwiczoł Turdus pilaris L 28 Śpiewak Turdus philomelos L 29 Zaganiacz Hippolais incerina L 30 Jarzębatka Sylvia nisoria L 31 Piegża Sylvia curruca L 32 Cierniówka Sylvia communis L 33 Gajówka Sylvia borin L