2. CO TO SĄ ODPADY? Z wytworzonymi odpadami spotykamy się każdego dnia, czy musimy się ich obawiad, jak z nimi postępowad, jak określid kiedy substancje stają się odpadami i jakie są ich dalsze losy. ODPADAMI nazywamy substancje, materiały, produkty, które nie są nam przydatne. 3. PODZIAŁ ODPADÓW a) Ze względu na miejsca wytwarzania odpady dzielimy na KOMUNALNE, INNE NIŻ KOMUNALNE (np. przemysłowe ) b) Ze względu na właściwości odziaływania ; na odpady niebezpieczne, uciążliwe, szkodliwe ODPADY KOMUNALNE- to śmieci z gospodarstw domowych, handlu, szpitali, szkól, urzędów i inne. Skład odpadów komunalnych : - odpadki organiczne około 35% - papier i tektura około 22% - inne 19% - tworzywa sztuczne 13% - metal 4% - szkło 4% - tekstylia 3% 2
Do odpadów komunalnych nie powinny trafiad takie odpady jak : Środki ochrony roślin zużyte baterie, akumulatory toksyczne substancje chemiczne odpady szpitalne przeterminowane leki pozostałości i opakowania po lakierach, farbach itp. ODPADY PRZEMYSŁOWE związane są z działalnością gospodarczą, pochodzą głównie z takich gałęzi, jak : górnictwo węgla kamiennego (masy ziemne ) górnictwa i hutnictwo rud żelaza i metali kolorowych, przemysł chemiczny przemysł energetyczny W Polsce odpady przemysłowe stanowią 80% - 90% wszystkich wytworzonych odpadów, Które są wyjątkowo niebezpieczne ze względu na swoją bardzo dużą toksycznośd i rakotwórczośd. 3
4. JAK POSTĘPOWAD Z ODPADAMI? Ciągle rośnie ilośd produkowanych odpadów, które zagrażają istnieniu przyrody, a więc i człowiekowi. Musimy zacząd ograniczad ilośd odpadów wszędzie tam gdzie jesteśmy, w domu, szkole, na podwórku. ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI 1. Unikanie odpadów: Wprowadzanie najnowszych technologii minimalizujących powstawanie odpadów, Stosowanie produktów wielokrotnego użytku, np. szklanych butelek. 2. Przetwarzanie odpadów : Zbiórka i przetwarzanie surowców wtórnych (papier, szkło, plastik, złom i inne) 3. Zmniejszenie ilości i usuwanie odpadów: Spalanie śmieci ( odpadów) Kompostowanie Należy postępować z odpadami zawsze w takiej kolejności, nigdy odwrotnie! 4
5. SEGREGACJA ODPADÓW Zużyte przedmioty, które wyrzucamy, mogą posłużyd jako surowce do powtórnego przetworzenia, Tym sposobem można odzyskad szkło, tworzywa sztuczne, metal, papier. Proces ponownego wykorzystania surowców z wyrzucanych śmieci nazywamy recyklingiem. Zatem wiele wyrzucanych, niepotrzebnych przedmiotów można ponownie wykorzystad,ale najpierw trzeba dokonad ich segregacji. Do tego służą ustawione w wielu miejscach specjalne pojemniki. Jak prawidłowo segregowad surowce wtórne? Papier i tektura Aluminium Zbieramy różnego Zbieramy książki, rodzaju puszki, najlepiej gazety, tekturę, jeśli są zgniecione. Czy kartony, zeszyty, puszka jest aluminiowa zużyty papier. możemy sprawdzid Należy pamiętad magnesem- magnes nie aby nie zbierad przyciąga aluminium. papieru abrudzonego i tłustego. Plastik Zbieramy opakowania plastikowe (tzw. PET). Takie opakowania powinny byd bez nakrętek i najlepiej jeżeli są zgniecione. Szkło Zbieramy butelki i słoiki. Należy butelki i inne szkło bezbarwne wyrzucad do pojemników białych, a szkło kolorowe do pojemników zielonych Należy pamiętad aby delikatnie wrzucad opakowanie szklane do pojemników, by nie uległy potłuczeniu, bo utrudnia to ich segregację i recykling. 5
6. ODPADY ORGANICZNE, CO TO TAKIEGO? Do odpadów organicznych zaliczamy pozostałości po żywności ( resztki pokarmów, obierki po owocach i warzywach ), liście,gałęzie, drewno. Wolno wrzucać: Nie wolno wrzucać: - resztki pokarmów z potraw, - zepsute resztki pokarmów - zwiędłe rośliny, - odchody, - liście, - nabiał. - gałęzie, - mięso, - ścięta trawa, - tłuszcze zwierzęce - skorupki jaj. - kości i ości ryb. Kompostowanie odpadów Kompostowanie odpadów organicznych, to najwłaściwsza metoda ich przetwarzania. Podstawową zaletą kompostowania odpadów organicznych jest zmniejszenie ilości Wytwarzanych odpadów oraz dostarczenie dla gleby próchnicy, przez co poprawia się jej struktura. Co daję kompost? 1. wzbogaca strukturę gleby, 2. ułatwia rozwój roślin, 3. ułatwia drenaż wody, 4. obniża erozję, 5. zmniejsza stosowanie nawozów chemicznych do minimum. Kompostowanie odpadów organicznych jest najbardziej rozpowszechnione i stosowane w rolnictwie. Obecnie stosowane jest również kompostowanie odpadów zmieszanych, taki rodzaj kompostowanie wymaga zastosowania wstępnej obróbki i uszlachetniania kompostu. W kompoście takim występują zanieczyszczenia, co obniża znaczenie jego wartośd. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie sortowanie, gdyż wtedy możemy uzyskad kompost be zanieczyszczeo, o wysokiej jakości. 6
7. NA CZYM POLEGA SKŁADOWANIE ODPADÓW? W Polsce najczęściej stosowanym sposobem usuwania odpadów jest ich składowanie. Na składowiska trafia około 96%-98% produkowanych przez nas odpadów. Na składowisko odpadów zostaje wybrany specjalny teren, który powinien byd zrealizowany daleko do ujęd wody. Jego dno powinno byd zabezpieczone nieprzepuszczalną warstwą, najlepiej specjalną folią (membrana). Każdy nowy pokład odpadów musi byd przykryty warstwa ziemi, aby ograniczyd nieprzyjemne zapachy. Nie można na nich składowad odpadów chemicznych. Wybudowanie nowoczesnego składowiska jest bardzo kosztowną inwestycją,a co za tym idzie samo składowanie odpadów jest kosztowne. 7
8. DZIKIE WYSYPISKA Dzikie wysypiska powodują największe zagrożenie dla środowiska przyrodniczego. Takie postępowanie z odpadami, to nie tylko brak wiedzy o szkodliwości takiego składowania, ale także brak kultury, poczucia estetyki, wyobraźni i poszanowania przyrody, która nie jest naszą własnością. Nie tylko my z niej chwilowo korzystamy i powinniśmy ją zostawid w takim stanie w jakim ją zastaliśmy. 8
9
9. JAK POSTĘPOWAD, BY W NASZYCH DOMACH BYŁO MNIEJ ŚMIECI : chodzid po zakupy z torbą wielokrotnego użytku, nie używad reklamówek, kupowad napoje w butelkach szklanych (zwrotnych), kupowad zabawki ekologiczne, a już niepotrzebne przekazywad innym dzieciom, odpadki organiczne wykorzystywad do produkcji kompostu, zbierad złom, nie kupowad produktów w plastikowych opakowaniach, segregowad śmieci zaczynając od domu, niepotrzebne ubrania oddawad innym,a resztę przeznaczyd, np. na ściereczki, odzyskiwad surowce wtórne z produktów, które nie mogą już byd dłużej używane, butelki i słoiki, których nie można zwrócid zostawid w domu do produkcji przetworów domowych, zbierad makulaturę, nie kupowad soków, mleka i innych produktów w kartonach, wrzucad odpady do odpowiednich pojemników. Jeżeli zastosujesz się do tych 15 punktów i namówisz do tego swoich najbliższych, to wniesiesz swój bezcenny wkład w zachowanie czystego i pięknego środowiska. Czy przyroda nie jest tego warta? C Cz 10
CIEKAWOSTKI O ODPADACH Czy wiesz że: Jeżeli każdy Polak wrzuci tylko jeden słoik w ciągu roku,to na składowisko trafi około 10 tysięcy ton szkła. Każdy Brytyjczyk produkuje rocznie 10 razy więcej śmieci niż sam waży Rocznie Polak produkuje około 300kg śmieci Rozkład opakowao plastikowych w środowisku może trwad nawet 500 lat Aby wyprodukowad jedną tonę papieru potrzeba około 18 drzew Dzięki segregacji odpadów możemy do 40% zmniejszyd ilośd składowanych odpadów Zawartośd małej baterii, np. do zegarka może skazid 3 m sześcienne gleby lub 400 litrów wody W Europie ponad 40% zużytych puszek jest przetwarzanych na nowe puszki lub inne wyroby aluminiowe Prawo duoskie zabrania sprzedaży i sprowadzen ia napojów w puszkach 11
! UWAGA KONKURS! Ułóż hasła antyśmieciowe zachęcające ludzi do selektywnej zbiórki surowców wtórnych. Zbiórka ta umożliwia recykling odpadów, tak ważny dla nas i przyrody, której cząstka jesteśmy. Mogą byd także hasła zachęcające do wielokrotnego używania różnorodnych artykułów, co także przyczynia się do zmniejszenia ilości odpadów. Gotowi? To do dzieła! Wpisz swoje propozycje w miejsca oznaczone liniami. Zespół redakcyjny: Klaudia Koszal kl. II F Aleksandra Palioska kl. II F Michał Bawiec kl. I A Źródła: Czy jesteśmy ekologicznymi barbarzyocami, czyli na tropie Dzikich wysypisk Twoje zdrowie w twoich rękach Mścice 6.04.2004r. Materiały III Sympozjum. - Materiały metodyczne ODPADY I RECYKLING Przewodnik dla nauczycieli Narodowy Fundusz Ochrony i Gospodarki Wodnej. Jakub Kotowicz kl. I A 12