ROK DWUDZIESTY CZWARTY ZESZYT PIERWSZY RUCH PRAWNICZY EKONOMICZNY i SOCJOLOGICZNY ORGAN UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA I WYŻSZEJ SZKOŁY EKONOMICZNEJ W POZNANIU KWARTAŁ PIERWSZY WARSZAWA POZNAŃ 1962 PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE
KOMITET REDAKCYJNY Redaktorzy Alfred Ohanowicz (Redaktor naczelny i redaktor działu prawniczego), Stanisław Smoliński (Zast. redaktora naczelnego i redaktor działu ekonomicznego), Stanisław Kowalski (Zast. redaktora naczelnego i redaktor działu socjologicznego), Adam Łopatka (Sekretarz redakcji), Stanisław Borowski (Zast. sekretarza redakcji) Członkowie Wiktor Jaśkiewicz, Alfons Klafkowski, Seweryn Kruszczyński, Władysław Markiewicz, Tadeusz Molenda, Tadeusz Szczurkiewicz, Stanisław Waszak, Franciszek Wróblewski, Zbigniew Zakrzewski, Marian Zimmermann Adres Redakcji Poznań, ul. Czerwonej Armii 90, Coll. Iuridicum UAM pokój 87, tel. 546 60 Copyright by Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1962 Printed in Poland PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE ODDZIAŁ W POZNANIU Zamów. 886/133. - Nakł. 740 egz. Ark. wyd. 35. Ark. druk. 27,5+8 s. wkł. Papier druk sat. V kl. 70 g. 70x100 cm. Oddano do składania 19 XII 19C1 roku. Podpisano do druku 21 III 1962 roku Druk ukończono w marcu 1962 roku M-1S Cena zł 30, DRUKARNIA UNIW. im. A. MICKIEWICZA POZNAŃ. UL. FREDRY 10
SPIS TREŚCI I. ARTYKUŁY Dyrektor Biura Sejmu PRL, dr Andrzej Gwiżdż, Z zagadnień procedury ustawodawczej Adiunkt Uniwersytetu Warszawskiego, dr Jerzy Stembrowicz, Rada Konstytucyjna a parlament w V Republice Prof. Uniwersytetu Warszawskiego, dr Jerzy Lubowicki, Planowanie budżetowe w ramach planowania ekonomicznego Główny księgowy NBP w Poznaniu, dr Bogumił Szymot, Podstawowe założenia wykonywania budżetu państwa przez bank centralny Adwokat, doe. dr Adam Kozaczka, Na marginesie przebaczenia w projekcie kodeksu cywilnego PRL z 1960 r St. asystent Uniwersytetu Warszawskiego, dr Alfred Kaftal, Pojęcie i rodzaje nieważności wyroków sądowych.... Ekspert kryminalistyki, mgr Brunon Hołyst, Bójka i pobicie ze skutkiem śmiertelnym Doc. Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu, dr Janusz Wierzbicki, Funkcje systemu finansowego państwa w warunkach gospodarki planowej. Prof. Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu, dr Zbigniew Zakrzewski, Przyczynek do teorii efektywności handlu wewnętrznego St. asystent Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR, mgr Marian Sowula, Udział producenta rolnego w cenie detalicznej i koszty pośrednictwa na rynku zbóż chlebowych.... Prof. Uniwersytetu Warszawskiego, dr Seweryn Żurawicki, Czy możliwa jest ogólna teoria gospodarowania?..... St. asystent Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, mgr Klemens Ratajczak, Normy a system akordowy w Państwowych Gospodarstwach Rolnych Prof. Uniwersytetu w Budapeszcie, dr Robert Horvath, Ludność Węgier i węgierska statystyka ludnościowa... Zast. prof. Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu, dr Józef Boroń, Ewolucja teorii rozmieszczenia przemysłu w literaturze niemieckiej Adiunkt Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu, dr Zygmunt Kowalczyk, Budżet gospodarki narodowej Francji jako forma rachunkowości społecznej... 1 35 61 81 101 113 137 151 167 183 203 219 233 247 263
IV Spis treści Adiunkt Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku, dr Bolesław Maroszek, Więź społeczna a przestępstwo nieletnich dwóch środowisk wielkomiejskich Poznania i Gdańska w latach 1957 1959. Psycholog więzienny w Poznaniu, mgr Bogusław Waligóra, Problem rozeznania moralnego w praktyce sądowej i więziennej. 275 289 II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA S. Rozmaryn, Konstytucja jako ustawa zasadnicza PRL, Warszawa 1961, PWN, ss. 325 (rec. Karol M. Pospieszalski). A. Kozaczka, Błąd jako wada oświadczenia woli (Od błędu w pobudce do błędu usprawiedliwionego), Kraków 1961, Wyd. UJ, ss. 170 (rec. Alfred Ohanowicz) J. Kosik, Zasady odpowiedzialności państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszów, Wrocław 1961, Prace WTN, ss. 252 (rec. A. Ohanowicz).. M. Krzyżanowski, Reguły sprzedaży CIF" w handlu zamorskim, Gdańsk 1961, Wyd. Morskie, ss. 240 (rec. Józef Górski). A. I. Lepioszkin, Kurs sowietskogo gosudarstwiennoga prawa, Moskwa 1961, Gosudarstwiennoje Izdat. Juridiczeskoj Litieratury, ss. 558 (rec. Jan Ziembiński) J. Gottheil, Common Law y Civil Law, El Common Law y nuestro sistema juridico, Buenos Aires 1960, Abeledo-Perrot, ss. 150 (rec. Jerzy Wróblewski) K. Wolfke, Great and Small Powers in International Law from 1814 to 1920 (From the Pre-history of the United Nations), Wrocław 1961, Prace WTN, ss. 139 (rec. Bolesław Wiewióra) E. Poppe, Abgeordnetenfunktion und Volkskampf im Westdeutschland, Berlin 1960, VEB Deutscher Zentralverlag, ss. 155 (rec. Kazimierz Nowak) D. Raiser, Dingliche Anwartschaften, Tübingen 1961, J. C. B. Mohr (P. Siebeck), ss. 103 + VIII (rec. Józef S. Piątowski). S. Schimanski, Zur Theorie des Konsumentenkredits, Tübingen 1958, J. C. B. Mohr (P. Siebeck), ss. 144 (rec. Karol Gandor). W. Brus, Ogólne problemy funkcjonowania gospodarki socjalistycznej, Warszawa 1961, PWN, ss. 353 (rec. Stanisław Wykrętowicz) J. G. Zieliński, Rachunek ekonomiczny w socjalizmie. W związku z dyskusją o rachunku ekonomicznym w socjalizmie w literaturze anglosaskiej, Warszawa 1961, PWN, ss. 225 (rec. Wacław Wilczyński) A. Hodoly, Wstęp do badań rynku, Warszawa 1961, PWG, ss. 332 (rec. Zbigniew Gługiewicz) J. Rutkowski, Polityka pieniężno-kredytowa jako forma interwencjonizmu we współczesnym kapitalizmie, Warszawa 1961, PWG, ss. 221 (rec. Zenobia Knakiewicz). A. Ivanka, Finanse i polityka finansowa państw kapitalistycznych, Warszawa 1961, PWG, ss. 131 (rec. Wojciech Karpiński). Przegląd Statystyczny" 1958 1960, Organ Sekcji Statystyki PTE, Warszawa, PWN (rec. Stefan Abt) 301 310 314 316 318 323 328 331 335 340 343 347 351 356 359 365
Spis treści J. Dubergé, La Psychologie sociale de l'impôt dans la France d'aujou rd'hui, Paryż 1961, Presses Universitaires de France, ss. 230 (rec. Wojciech Karpiński) Beiträge zur funktionalen Betriebswirtschaft, wyd. W. Thoms, Heidelberg 1960 1961, Verlag Neue Wirtschafts-Briefe (rec. Mieczysław Przedpelski). J. Beaujeu-Garnier, A. Gamblin, Images Economiques du Monde 1960, Paryż 1961, SEDES, ss. 197 (rec. Stanisław Borowski) World Economie Survey 1955, Nowy Jork 1360, United Nations, ss. 250; World Economic Survey 1960, Nowy Jork 1961, United Nations, ss. 237 (rec. Stanisław Borowski). A. Matejko, Socjologia zakładu pracy, Warszawa 1961, ss. 318 (rec. Władysław Markiewicz) Z. Bauman, Z zagadnień współczesnej socjologii amerykańskiej, Warszawa 1961, KiW, ss. 242 (rec. Władysław Markiewicz) Z. Dulczewski, A. Kwilecki, Z życia osadników na ziemiach zachodnich, Warszawa 1961, PZWS. ss. 176 (rec. Bolesław Maroszek) Nowe prace poświęcone dzieciom trudnym i przestępczym (rec. Bolesław Maroszek) D. Abrahamsen, The Psychology of Crime, Nowy Jork 1969, Columbia University Press, ss. 345, VII (rec. Paweł Boesler) 370 375 378 380 383 386 389 390 396 III. PRZEGLĄD ORZECZNICTWA Orzecznictwo cywilne Sądu Najwyższego (zebrał Witold Święcicki) Orzecznictwo karne Sądu Najwyższego (zebrał Stefan Kalinowski) 401 408 IV. SPRAWOZDANIA I KOMUNIKATY Pobyt prof. dra Stanisława Kowalskiego w ZSRR (Stanisław Kowalski) Próba grupowej resocjalizacji podopiecznych sądu na obozie ZMS (Irena Brychcy-Jankowska) O specjalizacji bibliotek wyższych szkół ekonomicznych w Polsce (Hanna Maciejewska) Kontakty naukowe WSE w Poznaniu z zagranicą w roku akademickim 1960/61 (Ludwik Jankowiak) Aktywność zawodowa absolwentów WSE w Poznaniu (Hanna Maciejewska) Rozprawy doktorskie na Wydziale Prawa UAM i na Wydziale Ogólnoekonomicznym WSE w Poznaniu w okresie od 1 IX do 30 X 1961 r. 415 420 425 426 429 430
CONTENTS I. ARTICLES Dr Andrzej Gwiżdż, Director of the Executive Office of the Polish Diet, Warsaw, Some Problems of the Legislative Procedure Dr. Jerzy Stembrowicz, Adjunct of the University in Warsaw, Constitutional Council and Parliament in the French Fifth Republic Dr. Jerzy Lubowicki, Professor of the University in Warsaw Budget Planning within the Economic Planning Dr. Bogumił Szymot, Chief Book-Koeper in the Polish National Bank in Poznań, Principal Premises of the Feasibility of State Budget by a Central Bank Dr. Adam Kozaczka, Docent, Member of the Bar in Kraków, On the Margin of the Meaning of Forgiveness in the Polish Draft of Civil Code of 1960 Dr. Alfred Kaftal, Senior Assistant of the University in Warsaw, The Meaning and Kinds of Invalidity of Judical Sentences Mag. Brunon Hołyst, Expert in Criminology in Warsaw, Fight and Battering with a Death Effect Dr. Janusz Wierzbicki, Docent of the School of Economics in Poznań. Functions of the States Financial System within the Planned Economy Dr. Zbigniew Zakrzewski, Professor of the School of Economics in Poznań, Effectivity of Home Trade, A Theoretical Essay. Mag. Marian Sowula, Senior Assistant of the School of Social Sciences at the Central Committee of the Polish United Workers Party in Warsaw, The Role of the Agricultural Producer in the Establishment of Price and the Costs of Interposition in the Corn Market..... Dr. Seweryn Zurawicki, Professor of the University in Warsaw, Can there be any General Theory of Economic Behaviour?. Mag. Klemens Ratajczak, Senior Assistant of the School of Agriculture in Poznań, Productive Norms and the Problem of Working by Job in the State Agricultural Farms Dr. Robert Horvath, Professor of the University in Budapest (Hungary), Population of Hungary and its Statistics Dr. Józef Boroń, Assistant Professor of the School of Economics in Poznań, Evolution of the Theory of Industrial Dislocation in German Literature.... 1 35 61 81 101 113 137 141 16? 183 203 219 233 247
Dr. Zygmunt Kowalczyk, Adjunct of the School of Economics in Poznań, Budget of the National French Economy as a Form of Social Accountancy Dr. Bolesław Maroszek, Adjunct of the School of Pedagogy in Gdańsk, Social Link and Juvenile Deliquency of the two Urban Enviromants: Poznan and Gdańsk in 1957 1959 Mag. Bogusław Waligóra, Prison Psychologist in Poznań, Moral Distinction in Judical and Prison Practice II. SURVEY OF LITERATURE III. SURVEY OF JUDICIAL DECISIONS IV. NOTES AND INFORMATIONS...... 263 275 289 301 401 415
СОДЕРЖАНИЕ I. СТАТЬИ Директор бюро Сейма Речи Посполитой, Др Анджей Гвиждж, Из вопросов законодательной процедуры...... Адъюнкт Варшавского Университета, др Ежи Стембрович Конституционный Совет и Парламент в V Республике.... Проф. Варшавского Университета, др Ежи Любовицки, Бюджетное планирование в рамках экономического планирования. Главный бухгалтер Государственного Народного Банка в Познани, др Богумил Шимот, Основные принципы реализации государственного бюджета центральным банком Адвокат др Адам Козачка, К вопросу о прощении в проекте г. к. ПРП. от 1960 г Ст. ассистент Варшавского Университета, др Альфред Кафталь, Понятие и виды недействительности судебных решений. Эксперт криминалистики, мгр Брунон Голыст, Драка и избиение с осмертным исходом Доц. Высшей Экономической Школы в Познани, др Януш Вежбмцки, функции финансовой системы государства в условиях планового хозяйства Проф. Высшей Экономической Школы в Познани, др Збигнев Закшевски, Эффективность внутренней торговли. Испытание теории Ст. ассистент Высшей Школы Общественных Наук при ЦК ПОРП, мгр Мариан Совуля, Доля сельскохозяйственного производителя в розничной цене и издержки посредничества на хлебном рынке Проф. Варшавского Университета, др Северин Журавицки, Возможна ли общая теория ведения хозяйства?. Ст. ассистент Высшей Агрономической Школы в Познани, мгр Клеменс Ратайчак, Нормы и проблемы системы сдельщины в Государственных сельских хозяйствах Проф. Университета в Будапеште, др Роберт Хорват, Население Венгрии и венгерская статистика населения Зам. проф. Высшей Экономической Школы в Познани, др Юзеф Боронь, Эволюция теории распределения промышленности в немецкой литературе. Адъюнкт Высшей Экономической Школы в Познани, др Зыгмунт Ковальчик, Бюджет народного хозяйства во Франции форма общественного счетоводства 1 35 61 81 101 113 137 151 167 183 203 219 233 247 263
Spis treści IX Адъюнкт Высшей Педагогической Школы в Гданьске, др Болеслав Марошек, Общественная связь и преступление малолетних в двух крупных городстких средоточиях Познани и Гданьске в 1957 1959 гг Тюремный психолог в Познани, мгр Богуслав Валигура, Проблема морального распознания в судебной и тюремной практике. II. ЛИТЕРАТУРНЫЙ ОБЗОР. III. ОБЗОР СУДЕБНОЙ ПРАКТИКИ IV. ОТЧЕТЫ И СООБЩЕНИЯ 275 289 301 401 415