Folia Philosophica 33

Folia Philosophica 33

NR 3285

Folia Philosophica 33 pod redakcją Piotra Łaciaka Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2015

Redaktor serii: Filozofia Dariusz Kubok Redaktor naczelny Piotr Łaciak Rada Redakcyjna Andrzej J. Noras (historia filozofii), Dariusz Kubok (ontologia), Tomasz Kubalica (epistemologia), Danuta Ślęczek-Czakon (etyka), Maria Popczyk (estetyka), Piotr Machura (antropologia), Krzysztof Szymanek (logika) Sekretarz: Agnieszka Wesołowska Rada Programowa Heinrich Badura (Wiedeń), Gerhard Banse (Karlsruhe), Józef Bańka (Katowice), Ľubomír Belás (Prešov), Stanisław Borzym (Warszawa), Czesław Głombik (Katowice), Jan Hartman (Kraków), Adam Jonkisz (Bielsko-Biała), Andrzej Kiepas (Katowice), Jerzy Kopania (Białystok), Nicanor Ursua Lezaun (San Sebastian), Iwona Lorenc (Warszawa), Leon Miodoński (Wrocław), Robert Piłat (Warszawa), Jan Štěpán (Olomouc), Stefan Symotiuk (Lublin), Jan Zouhar (Brno) Zespół Recenzentów Iwona Alechnowicz-Skrzypek, Bolesław Andrzejewski, Pavel Fobel, Agnieszka Kijewska, Leszek Kopciuch, Jan Krokos, Radosław Kuliniak, Anna Latawiec, Vladimír Leško, Andrzej Lorenz, Marek Maciejczak, Artur Mordka, Andrzej Papuziński, Zlatica Plašienková, Sławomir Raube, Jacek Rąb, Tadeusz Szubka, Włodzimierz Tyburski, Ryszard Wiśniewski, Kazimierz Wolsza Publikacja będzie dostępna po wyczerpaniu nakładu w wersji internetowej: Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com Instytut Filozofii Uniwersytetu Śląskiego www.folia.philosophica.us.edu.pl

Spis treści Przekłady Kurt Walter Zeidler: Idealizm a sceptycyzm........ 13 Studia z historii filozofii Andrzej J. Noras: Emil Lask. W stulecie śmierci....... 31 Tomasz Kubalica: Różne znaczenia szkoły w filozofii a neokantyzm Leonarda Nelsona............... 51 Agnieszka Woszczyk: Materia-zło i problem dualizmu pryncypiów. Polemika Proklosa z Plotynem w De malorum subsistentia... 71 Dawid Biedrzyński: Rozumienie pojęcia próżni w filozofii Demokryta z Abdery.................. 85 Epistemologia Piotr Łaciak: Fenomenologia Husserla filozofia podejrzenia czy pewności?.................. 103 Dariusz Olesiński: Poznanie Dobra jako zwieńczenie Platońskiej dialektyki.................. 129 Rafał Oleś: O możliwości rozwiązania aporii monizmu gnozeologicznego w filozofii Plotyna.............. 145 Jolanta Sawicka: Oryginalność doświadczenia historycznego w ujęciu Franka Ankersmita............... 169

6 Spis treści Antropologia, etyka Agnieszka Wesołowska: Fenomenologia a motyw teoretyczny i praktyczny................... 189 Piotr Machura: Dobro a wolność. Wokół teorii możliwości Marthy Nussbaum................. 211 Monika Fajler: Homerycka psyche jako potoczna kategoria ducha zmarłego.................. 231 Aleksander Kopka: Śmierci Sokratesa.......... 241 Marcin Subczak: Dzień bez jutra jako cecha filozoficznego sposobu życia w Platońskim Fedonie............ 269 Katarzyna Szmaglińska: Aktualność Sigmunda Freuda: aporie teorii queer i ich przezwyciężenie............ 285 Agnieszka Turoń-Kowalska: Sic et non... czyli problem bałwochwalstwa polityki w myśli Leszka Kołakowskiego...... 311 Noty o Autorach................. 335

Table of contents Translations Kurt Walter Zeidler: Idealism and Skepticism........ 13 Studies in history of philosophy Andrzej J. Noras: Emil Lask. In the Centenary of his Death... 31 Tomasz Kubalica: Different Meanings of School in Philosophy and Neo-Kantianism of Leonard Nelson.......... 51 Agnieszka Woszczyk: Matter-Evil and a Problem of Dualism of Principles. A Polemic of Proclus with Plotinus in De malorum subsistentia 71 Dawid Biedrzyński: Understanding the Notion of vacuum in the Philosophy of Democritus from Abdera.......... 85 Epistemology Piotr Łaciak: Husserl s Phenomenology a Philosophy of Suspicion or Certainty?................. 103 Dariusz Olesiński: Finding Good as the Effect of Plato s Dialectics. 129 Rafał Oleś: About the Possibility of Solving Aporia of Gnoseological Monism on the Grounds of Plotinus s Philosophy..... 145 Jolanta Sawicka: The Originality of Historical Experience in Frank Ankersmit s Depiction.............. 169

8 Table of contents Anthropology, ethics Agnieszka Wesołowska: Phenomenology and the Theoretical and Practical Motive................. 189 Piotr Machura: The Good and Freedom. On Martha Nussbaum s Capabilities Approach............... 211 Monika Fajler: Homeric psyche as a Common Category of the Dead Spirit................... 231 Aleksander Kopka: The Deaths of Socrates........ 241 Marcin Subczak: A Day without Tomorrow as a Feature of Philosophical Way of Life in Plato s Fedon......... 269 Katarzyna Szmaglińska: The Relevance of Sigmund Freud: Aporias of Queer Theory and Their Overcoming......... 285 Agnieszka Turoń-Kowalska: Sic et non... or the Problem of Idolatry of Politics in Leszek Kołakowski s Philosophical Thought... 311 Notes about the Authors.............. 335

Inhaltsverzeichnis Übersetzungen Kurt Walter Zeidler: Idealismus und Skeptizismus...... 13 Geschichtsphilosophische Studien Andrzej J. Noras: Emil Lask. Zum hundertsten Todestag.... 31 Tomasz Kubalica: Verschiedene Bedeutungen der Schule in der Philosophie und der Neukantianismus von Leonard Nelson.... 51 Agnieszka Woszczyk: Materie-Böse und das Problem des Dualismus von Prinzipien. Die Polemik Prokloses gegen Plotin in De malorum subsistentia................ 71 Dawid Biedrzyński: Der Sinn des Begriffs Leere in der Philosophie Demokrits von Abdera.............. 85 Epistemologie Piotr Łaciak: Husserls Phänomenologie Philosophie des Verdachts oder der Gewissheit?.............. 103 Dariusz Olesiński: Erkenntnis des Guten als Bekrönung der Platonischen Dialektik................ 129 Rafał Oleś: Zur Möglichkeit, die Aporie des gnoseologischen Monismus aufgrund Plotins Philosophie zu lösen....... 145 Jolanta Sawicka: Die Eigenart der historischen Erfahrung nach Frank Ankersmit................. 169

10 Inhaltsverzeichnis Anthropologie, Ethik Agnieszka Wesołowska: Phänomenologie vs. theoretisches und praktisches Motiv................. 189 Piotr Machura: Das Gute und die Freiheit. Zum Befähigungsansatz von Martha Nussbaum............. 211 Monika Fajler: Homerische Psyche als allgemeine Kategorie des Geistes eines Verstorbenen............ 231 Aleksander Kopka: Die Tode von Sokrates........ 241 Marcin Subczak: Der Tag ohne Zukunft als ein Merkmal der philosophischen Lebensweise in Platons Phaidon....... 269 Katarzyna Szmaglińska: Sigmund Freuds Gültigkeit: Aporien der Queer-Theorien und deren Überwindung........ 285 Agnieszka Turoń-Kowalska: Sic et non... oder das Problem der Politikvergötterung nach Leszek Kołakowski....... 311 Autorenverzeichnis................ 335

Noty o Autorach Kurt Walter Zeidler (ur. 1953), prof. dr hab., profesor w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Wiedeńskiego. Autor następujących rozpraw: Logik des Erkenntnisprozesses. Deduktion-Induktion-Abduktion. Wien 1979; Vernunft und Erfahrung. Untersuchungen zum Erkenntnisproblem in Philosophie und Wissenschaftstheorie. Wien 1986; Grundriß der transzendentalen Logik. Cuxhaven 1992 (2. Aufl. 1997); Kritische Dialektik und Transzendentalontologie. Der Ausgang des Neukantianismus und die post-neukantianische Systematik. Bonn 1995; Prolegomena zur Wissenschaftstheorie. Würzburg 2000 (Aufl. 2. 2006). Andrzej J. Noras, prof. zw. dr hab., prodziekan ds. nauki Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego, kierownik Zakładu Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Tomasz Kubalica, dr, adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Agnieszka Woszczyk, dr, adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Dawid Biedrzyński, mgr, doktorant w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Piotr Łaciak, prof. dr hab., profesor nadzwyczajny w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego.

336 Noty o Autorach Dariusz Olesiński, dr, starszy wykładowca w Zakładzie Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Rafał Oleś, mgr, doktorant w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Jolanta Sawicka, mgr, doktorantka w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Agnieszka Wesołowska, dr, adiunkt w Zakładzie Antropologii Filozoficznej i Filozofii Cywilizacji Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Piotr Machura, dr, adiunkt w Zakładzie Etyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Monika Fajler, dr, asystent w Zakładzie Filozofii w Katedrze Filozofii i Nauk Humanistycznych na Wydziale Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Aleksander Kopka, mgr, doktorant w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Marcin Subczak, mgr, asystent w Instytucie Filozofii Wydziału Socjologiczno-Historycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego. Katarzyna Szmaglińska, dr, pracownik naukowo-dydaktyczny w Zakładzie Filozofii w Katedrze Filozofii i Nauk Humanistycznych na Wydziale Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Agnieszka Turoń-Kowalska, mgr, asystent w Zakładzie Teorii Polityki i Myśli Politycznej Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego.

Redaktor Małgorzata Pogłódek Krystian Wojcieszuk Projektant okładki Grzegorz Nowak Redaktor techniczny Barbara Arenhövel Korektor Lidia Szumigała Łamanie Edward Wilk Copyright 2015 by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone ISSN 0208-6336 ISSN 1231-0913 (wersja papierowa) ISSN 2353-9445 (wersja elektroniczna) Wydawca Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl e-mail: wydawus@us.edu.pl Wydanie I. Ark. druk. 21,25. Ark. wyd. 24,5. Papier offset. kl. III, 90 g Cena 26 zł (+ VAT) Druk i oprawa: TOTEM.COM.PL Sp. z o.o. Sp.K. ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław