varia Sprawozdanie z XXIV Konferencji Naukowo- Szkoleniowej Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego Warszawa, 21-23 czerwca 2018 r. (NEFROL. DIAL. POL. 2018, 22, 128-132) Report on 24 th Scientific and Educational Conference of the Polish Society of Nephrology Warsaw, June 21-23, 2018 (NEPROL. DIAL. POL. 2018, 22, 128-132) Niniejsza publikacja przygotowana przez członków Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego (PTN) jest już dziesiątym sprawozdaniem z organizowanych corocznie konferencji, bądź zjazdów naszego towarzystwa. Pierwszym było sprawozdanie z XVIII Konferencji Naukowo Szkoleniowej PTN Nerka od biologii molekularnej do pacjenta organizowanej w czerwcu 2009 roku przez Zespól prof. Joanny Matuszkiewicz-Rowińskiej. Warszawa była także miejscem organizacji wcześniejszej, VII Konferencji Naukowo-Szkoleniowej PTN w 1993 roku przez zespół prof. Kazimierza Ostrowskiego z obecnym prof. Ryszardem Gellertem na czele. Niestety, stolica naszego kraju Warszawa, największy ośrodek nefrologiczny w Polsce nie był jeszcze miejscem najważniejszego wydarzenia jakim jest zjazd towarzystwa (Ryc. 1) [1,2]. Janusz Ostrowski 1,3 Bolesław Rutkowski 2,3 1 Zakład Historii Medycyny, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie Kierownik: Dr hab. Janusz Ostrowski 2 Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych, Gdański Uniwersytet Medyczny Kierownik: Prof. dr hab. med. Alicja Dębska-Ślizień 3 Sekcja Historyczna Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego Przewodniczący: Prof. dr hab. med. Bolesław Rutkowski Słowa kluczowe: historia nefrologii aktywność PTN Key words: history of nephrology PTN activity Autorzy nie deklarują konfliktu interesów Otrzymano: 03.09.2018 Zaakceptowano: 18.09.2018 Rycina 1 Strona tytułowa programu VII Konferencji PTN w Warszawie w 1993 roku. Title page from the Programme of the 7th PTN Conference in Warsaw, 1993. Adres do korespondencji: dr hab. Janusz Ostrowski Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Zakład Historii Medycyny 01-826 Warszawa, ul. Kleczewska 61/63 tel. 54 412 96 00; fax: 54 412 96 10 e-mail: janusz.ostrowski@cmkp.edu.pl 128 J. Ostrowski i B. Rutkowski
Rycina 3 Sesja Młodych Nefrologów. Od lewej: dr Krzysztof Letachowicz, dr Zbigniew Heleniak (fot. Maria Ostrowska). Young Nephrologists Session. From the left: dr Krzysztof Letachowicz, dr Zbigniew Helaniak. Rycina 2 Strona tytułowa XXIV Konferencji Naukowo Szkoleniowej PTN w Warszawie w 2018 roku. Title page from the 24th PTN Scientific and Training Conference in Warsaw, 2018. Rycina 4 Przekazanie flagi PTN pomiędzy organizatorami konferencji w Białymstoku i Warszawie. Od lewej: prof. Jolanta Małyszko, prof. Magdalena Durlik (fot. Janusz Ostrowski). The Society s Banner handover. From the left: prof. Jolanta Małyszko, prof. Magdalena Durlik. Tegoroczna XXIV Konferencja Naukowo-Szkoleniowa PTN odbywała się ponownie w Warszawie w dniach 21-23 czerwca. Tym razem wydarzenie miało miejsce w salach konferencyjnych hotelu Novotel, dawniej Forum, w samym centrum stolicy. Na czele Komitetu Organizacyjnego stała dr hab. Teresa Bączkowska, która kierowała zespołem Kliniki Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Instytutu Transplantologii im. Prof. Tadeusza Orłowskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego wspomagana przez znanego w Polsce organizatora ważnych wydarzeń medycznych, firmę Gradatim. Na czele 29 osobowego Komitetu Naukowego przygotowującego program naukowy stała prof. Magdalena Durlik, Kierownik wspomnianej wcześniej Kliniki i Prezes PTN w poprzedniej kadencji. Tematem wiodącym były Problemy nefrologiczne w starzejącej się populacji. Patronat honorowy nad konferencją objął JM Rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM), prof. Mirosław Wielgoś, a patronat naukowy sprawowało PTN i wcześniej wymieniana klinika WUM (Ryc. 2). W godzinach dopołudniowych 21 czerwca odbyło się zebranie Zarządu Głównego PTN, a następnie Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie członków PTN. Głównym celem zebrania było nadanie tytułów członków honorowych PTN kolejnym wybitnym polskim nefrologom. Po tym miała miejsce Sesja Młodych Nefrologów, której przewodniczyli dr med. Krzysztof Letachowicz oraz dr med. Zbigniew Heleniak. Następnie odbyły się dwie sesje satelitarne organizowane przez firmę Baxter (telemedycyna w dializie otrzewnowej oraz rozszerzona hemodializa) oraz Chiesi (interakcje lekowe i toksyczność takrolimusu). Kolejnym punktem programu była Sesja 1 poświęcona zmieniającej się populacji chorych i nowych zadaniach w opiece dializacyjnej, której przewodniczył prof. Marian Klinger. Kolejną sesję satelitarną zatytułowaną Jak możemy poprawić wyniki odległe przeszczepiania nerek zorganizowała firma Astellas. Przewodniczącym tej sesji był prof. Andrzej Więcek (Ryc. 3). Uroczystość otwarcia konferencji rozpoczęła się od przekazania flagi towarzystwa przez organizatora poprzedniej konferencji PTN organizatorowi warszawskiej konferencji. Następnie głos zabierali kolejno prof. Magdalena Durlik, Przewodnicząca Komitetu Naukowego oraz Prof. Michał Nowicki, który oficjalnie otworzył XXIV Konferencję Naukowo-Szkoleniową PTN (Ryc. 4,5,6). Jedną z głównych części uroczystości otwarcia było wręczenie dyplomów członka honorowego PTN. Najwyższe wyróżnienie będące w dyspozycji Towarzystwa otrzymali: Profesor Ewa Żukowska-Szczechowska z Katowic, Profesor Magdalena Durlik z Warszawy oraz Profesor Krzysztof Marczewski z Lublina. Wręczono także dyplomy Zasłużonego dla polskiej Nefrologii, które otrzymali prof. Krzysztof Dziewanowski ze Szczecina, dr n. med. Rafał Wnuk z Mikołowa oraz grupa pielęgniarek, pionierek dializoterapii w Polsce, które współtworzyły warszawski ośrodek dializ pod kierownictwem dra Zbigniewa Fałdy w I Klinice Chorób Wewnętrznych prowadzonej początkowo przez prof. Andrzeja Biernackiego, następnie prof. Tadeusza Orłowskiego, prof. Alfreda Sicińskiego i obecnie przez prof. Joannę Matuszkiewicz-Rowińską. Grupę tą stanowiły Panie: Elżbieta Leśniewicz (pierwsza oddziałowa), Ewa Kożuchowska oraz pracujące do dzisiejszego dnia Benigna Domańska i Mirosława Odyniec-Dobrowolska. Tak jak w czasie ostatnich konferencji, wręczono Nefrologia i Dializoterapia Polska 2018 22 Numer 3 129
Rycina 5 Prof. Magdalena Durlik, Przewodnicząca Komitetu Naukowego podczas uroczystości otwarcia (fot. Janusz Ostrowski). Prof. Magdalena Durlik, Chair of the Scientific Committee during the Opening Ceremony. Rycina 7 Nowi członkowie honorowi PTN. Od lewej: prof. M. Nowicki, Prezes PTN, prof. Ewa Żukowska-Szczechowska, prof. Krzysztof Marczewski, prof. Magdalena Durlik (fot. Janusz Ostrowski). New Honorary Members of the Polish Society of Nephrology. From the left: prof. M. Nowicki, prof. E. Żukowska- Szczechowska, prof. K. Marczewski, prof. M. Durlik. Rycina 6 Wystąpienie prof. Michała Nowickiego, Prezesa PTN podczas uroczystości otwarcia (fot. Janusz Ostrowski). Prof. Michał Nowicki, current President of the PTN during the Opening Ceremony. Rycina 8 Grupa zasłużonych dla polskiej nefrologii (fot. Janusz Ostrowski). A group of meritorious for the Polish nephrology. nagrodę ERA-EDTA. W tym roku otrzymała ją dr Agata Winiarska z zespołem z ośrodka olsztyńskiego. Wręczono także nagrody dla Młodych Nefrologów. Pierwszą nagrodę odebrała dr Izabela Rogowska w imieniu zespołu gdańskiej Kliniki Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych, drugą dr Monika Cackowska reprezentująca zespół pochodzący z tego samego ośrodka, a trzecią dr Dagna Rukasz reprezentująca grupę badawczą z ośrodka wrocławskiego. Pierwszy dzień zakończył się porywającym i robiącym niezwykłe wrażenie na wszystkich uczestnikach otwarcia wykładem inauguracyjnym Profesora Ryszarda Grendy, wybitnego polskiego nefrologa dziecięcego, zatytułowanym Nerki w kołysce wpływ okresu noworodkowego na starzenie się nerek (Ryc. 7,8,9,10,11). Drugi dzień rozpoczęła sesja 2, w której występowali kolejno: dr hab. Janusz Ostrowski z wykładem o Profesorze Andrzeju Biernackim, prof. Andrzej Więcek mówiący o podobieństwach i różnicach Rycina 9 Wręczenie nagrody ERA-EDTA dr Agacie Winiarskiej z Olsztyna (fot. Janusz Ostrowski). Dr. Agata Winnicka from Olsztyn receiving the ERA-EDTA award. 130 J. Ostrowski i B. Rutkowski
Rycina 10 Wyróżnieni nagrodami dla Młodych Nefrologów ufundowanych przez firmę Apotex (fot. Janusz Ostrowski). Apotex Young Nephrologists award winners. Rycina 12 Prowadzący sesję 2. Od lewej: prof. M. Myśliwiec, prof. E. Żukowska-Szczechowska, prof. B. Rutkowski (fot. Janusz Ostrowski). Session 2 chairs. First left: prof. M. Myśliwiec, prof. E. Żukowska-Szczechowska, prof. B. Rutkowski. Rycina 13 Prof. Jacek Manitius w czasie wykładu (fot. Janusz Ostrowski). Prof. Jacek Manitius during his lecture. Rycina 11 Profesor Ryszard Grenda w czasie wykładu inauguracyjnego (fot. Janusz Ostrowski). Prof. Ryszard Grenda giving his inaugural lecture. w rozwoju nefrologii w naszej części Europy, Prof. Leszek Pączek omawiający zagadnienie starzenia się układu immunologicznego, prof. Krzysztof Marczewski mówiący problemie demencji i prof. Michał Nowicki o fizjologii starzenia się nerek. Sesję tę prowadzili profesorowie: E Żukowska-Szczechowska, Michał Myśliwiec i Bolesław Rutkowski (Ryc. 12). W sesji 3 prowadzonej przez profesorów Andrzeja Książka, Władysława Sułowicza i Zbigniewa Hrubego zagadnienia dotyczące powikłań nerkowych w układowych zapaleniach naczyń w wieku podeszłym, zburzeń wodno-elektrolitowych i kwasowo-zasadowych w wieku podeszłym, zaburzeń mineralnych i kostnych w PChN w tej samej grupie chorych oraz nefropatii kariomegalicznej prezentowali kolejno w swoich wykładach prof. Marian Klinger, prof. Jacek Manitius, prof. Joanna Matuszkiewicz-Rowińska i prof. Beata Naumnik. W kolejnej sesji 4 przedstawiano bardzo istotne zagadnienia omawiające stan obecny, perspektywy rozwoju opieki nefrologicznej oraz różnych form dializoterapii. Wykłady prezentowali prof. Ryszard Gellert (Konsultant Krajowy ds. Nefrologii), dr med. Wojciech Marcinkowski i prof. Zbylut Twardowski, jeden z pionierów dializy otrzewnowej w Polsce. Sesję prowadziła prof. Magdalena Durlik (Ryc. 13). W tym samym dniu dobyły się jeszcze dwie sesje plenarne, 5 i 6. W tej pierwszej prowadzącymi byli: prof. prof. Andrzej Rydzewski, Alicja Grzegorzewska i Jacek Małyszko. Wykłady wygłosili: prof. Ryszard Gellert nt. optymalnej dializy u osób starszych, prof. Wojciech Załuska o możliwych korzyściach z dializoterapii u osób starszych, prof. Alicja Dębska-Ślizień o przeszczepianiu nerek w podeszłym wieku, a prof. Ilona Kurnatowska o przydatności oznaczania prokalcytoniny w nefrologii i transplantologii. W sesji 6 pod przewodnictwem profesorów Marka Kuźniewskiego, Leszka Domańskiego oraz Janusza Wyzgała omawiano problem AKI u osób w wieku podeszłym (prof. Jolanta Małysz- Nefrologia i Dializoterapia Polska 2018 22 Numer 3 131
Rycina 14 Prowadzący sesję 6. Od lewej: prof. A. Rydzewski, prof. A. Grzegorzewska, prof. J. Małyszko (fot. Janusz Ostrowski). Session 6 chairs. First left: prof. A. Rydzewski, prof. A. Grzegorzewska, prof. J. Małyszko. Rycina 15 Prof. Ryszard Gellert w czasie dyskusji (fot. Janusz Ostrowski). Prof. Ryszard Gellert during discussion. ko), zespołu kruchości (prof. Katarzyna Krzanowska), stosowania diuretyków (prof. Tomasz Stompór) i nadciśnienia tętniczego (prof. Marcin Adamczak). W międzyczasie odbył się także wykład satelitarny sponsorowany przez firmę Abbvie i warsztaty sponsorowane przez firmę BARD. W przerwie obiadowej trzy grupy ekspertów oceniały prace nadesłane i przedstawiane w formie plakatowej (Ryc. 14). W sobotę, w ostatnim dniu konferencji odbyły się trzy sesje plenarne oraz jedna sesja satelitarna organizowana przez firmę farmaceutyczną Alexion. W sesji 7 wzięli udział prezentując swoje wykłady prof. Magdalena Krajewska (zajęcie nerek w dyskrazjach plazmocytowych), prof. Stanisław Niemczyk (zaburzenie endokrynologiczne w PChN), prof. Andrzej Oko (pierwotne i wtórne glomerulopatie) i prof. Magdalena Durlik (możliwości leczenia atypowego zespołu hemolityczno-mocznicowego). Sesję prowadzili profesorowie Marek Myślak i Krzysztof Mucha. W sesji 8 (prowadzący: prof. Przemysław Rutkowski, prof. Teresa Nieszporek, prof. Krzysztof Pawlaczyk) występowali kolejno prof. Kazimierz Ciechanowski (o starzeniu się), prof. Jan Duława (o zakażeniach układu moczowego), prof. Jerzy Chudek (o nefropatiach w przebiegu nowotworów narządów litych) i prof. Dariusz Moczulski (o upośledzeniu czynności wydalniczej u chorych na cu- krzycę). Potem odbył się wykład sponsorowany przez firmę Bionorica. Ostatnia sesja prowadzona przez byłą prezes i obecnego prezesa PTN poświęcona była amyloidozie i przygotowana była przez Grupę Roboczą Amyloidozy PTN. W tej sesji wykładali: prof. Agnieszka Perkowska-Ptasińska, dr Krzysztof Jamroziak i prof. Alicja Dębska- -Ślizień (Ryc. 15). W sumie w konferencji brało udział blisko 500 uczestników. Finansowo konferencję wsparło 23 wystawców, w tym 1 platynowy, 2 złotych, 4 srebrnych i 2 brązowych partnerów. Odbyło się 9 sesji naukowych i 6 sesji satelitarnych podczas których wygłoszono 36 wykładów oraz dodatkowo 4 wykłady podczas sesji młodych nefrologów. Przedstawiono także 43 prace w formie plakatów. W organizowanym już po raz czwarty Biegu Nefrologów na dystansie 5 km uczestniczyło łącznie 31 osób. Pomimo coraz trudniejszych warunków do przeprowadzania tak dużych konferencji, XXIV Konferencja Naukowo-Szkoleniowa PTN wyróżniała się bardzo ciekawym programem naukowym, a także perfekcyjną organizacją. Konferencja była także miejscem wymiany poglądów na wiele ważnych tematów aktualnie nurtujących wszystkich nefrologów, dotyczących chorych w podeszłym wieku z problemami ze strony układu moczowego. Duża zasługa w tym całego zespołu przygotowującego konferencję pod kierunkiem Pani Profesor Magdaleny Durlik. W przyszłym roku będzie kolejne ważne wydarzenie nefrologiczne w kraju, XIII Zjazd PTN, który odbędzie się ponownie w Poznaniu w dniach 30 maja -1 czerwca. Już teraz powinniśmy przygotowywać się do wyboru nowych władz naszego towarzystwa, a także do przedstawiania własnych osiągnięć na polu naukowym. Piśmiennictwo 1. Ostrowski J, Rutkowski B: Sprawozdanie z XVIII Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego Nerka od biologii molekularnej do pacjenta. Warszawa, 4-6 czerwca 2009 r. Nefrol Dial Pol. 2009; 4: 271-274. 2. Ostrowski J, Rutkowski P: Sprawozdanie z XXIII Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego. Białystok 2017. Nefrol Dial Pol. 20018; 1: 39-42. Sprostowanie: W sprawozdaniu z XXIII Konferencji PTN w Białymstoku zamieszczonym w pierwszym tegorocznym numerze Nefrologii i Dializoterapii Polskiej, w podpisie pod Ryciną 4 na stronie 40 powinno być: Wystąpienie Prorektora ds. Nauki Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku prof. Marcina Moniuszko. Autorzy opracowania przepraszają za zaistniałą pomyłkę. 132