Wyrok z dnia 8 lutego 2012r. III U 984/11 Okres niezdolności do pracy z powodu choroby przypadający na okres urlopu bezpłatnego po powrocie pracownika z pracy na eksporcie, realizowanej na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 27.12.1974r. w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z eksportem ( Dz.U. nr 51 poz.330 ze zm.), za który pracownik otrzymał zasiłek chorobowy po 31 grudnia 1981 jest okresem składkowym, o którym mowa w art.6 ust.2 pkt 1 lit.a ustawy z dnia 17 grudnia1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.),podlegającym uwzględnieniu przy obliczaniu wartości kapitału początkowego. art.6 ust.2 pkt 1 lit.a w zw. z art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) w zw. z art. Sędzia SO A. Moskal Sad Okręgowy w Tarnobrzegu po rozpoznaniu na rozprawie dnia 8 lutego 2012r. odwołania Jana K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rz. o zwiększenia wartości kapitału początkowego I. zmienił zaskarżoną decyzję przyznając Janowi K. prawo do uwzględnienia przy obliczaniu wartości kapitału początkowego okresów od 07.08.1982r. do 12.08.1982r., od 14.08.1982r., od 14.09.1982r. do 05.11.1982r. jako okresów składkowych, II. oddalił odwołanie w pozostałej części. Uzasadnienie Decyzją z dnia 13.07.2011r. znak: KPU- 1000021711377-2003 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rz. ustalił kapitał początkowy dla Jana K. na dzień 1.01.1999r. Do ustalenia jego wysokości przyjął 29 lat 6 miesięcy 12 dni okresów składkowych. Nie 1
uwzględnił okresów pracy w gospodarstwie rolnym od 15.08.1966r. do 4.09.1968r. jako że nie może ona być brana pod uwagę przy obliczeniu kapitału, oraz od 13.07.1982r. do 12.11.1982r tj. dni wolnych po eksporcie, ponieważ okres taki nie jest wymieniony jako okres składkowy lub nieskładkowy w ustawie z 17.12.1998r. Od powyższej decyzji odwołanie złożył wnioskodawca Jan K. wnosząc o zaliczenie okresu od 13.07.1982r. do 12.11.1982r. do ustalenia wysokości kapitału początkowego. Uzasadniając podał, że w prawomocnych decyzjach ZUS z dnia 16.03.2005r. i 8.10.2010r. wymieniony okres pracy został uwzględniony jako okres składkowy. Do odwołania załączył kserokopie przedmiotowych decyzji. W odpowiedzi na odwołanie z dnia 22.09.2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rz. wniósł o oddalenie odwołania. Uzasadniał, że zaskarżona decyzja została wydana na podstawie art. 174 ust.2 pkt 1 w zw. z art. 6 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 27.12.1974r. w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z eksportem ( Dz.U. z 1990r. Nr 44 poz. 259). Wyłączono ze stażu składkowego okres od 13.07.1982r. do 12.11.1982r., gdyż ze zgromadzonej dokumentacji wynika, że w tym okresie wnioskodawca nie pracował, a przebywał na urlopie po pracy eksportowej. Ze świadectwa pracy z Hydrokop S.A. wynika, że korzystał z urlopu bezpłatnego od 15.07.1981r. do 12.07.1982r.-eksport Libia, natomiast z zaświadczenia wystawionego przez Ambasadę RP w Trypolisie wynika, że w tym okresie zatrudniony był w Libii. Z karty wynagrodzeń za 1982r. wynika natomiast, że podjął ponownie zatrudnienie w Hydrokop S.A. dopiero w listopadzie 1982r. Na podstawie ilości godzin przepracowanych w tym miesiącu ZUS ustalił, że powrócił do pracy 13.11.1982r. i od tego dnia uwzględniono okres zatrudnienia. Sąd Okręgowy w wyniku przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego ustalił, że wnioskodawca Jan K. urodził się 14.08.1950r. W okresie od 16.08.1974r. do 30.04.1983r. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku górnik wiertnik w Hydrokop Zespół Budów Jeziórko. Od 15.07.1981r. do 12.07.1982r. przebywał na urlopie bezpłatnym w w/w zakładzie i w tym czasie pracował za granicą w Libii. Po zakończeniu prac eksportowych od 13.07.1982r. do 7.11.1982r. korzystał z urlopu bezpłatnego w macierzystym zakładzie pracy. Jednocześnie w tym czasie był niezdolny do 2
pracy z powodu choroby i pobierał zasiłek chorobowy w okresach: od 7.08.1982r. do 12.08.1982r., od 14.08.1982r. do 31.08.1982r. i od 14.09.1982r. do 5.11.1982r. Za w/w okresy odprowadzono składki na ubezpieczenie społeczne. Następnie od 8.11.1982r. ponownie podjął zatrudnienie w Hydrokop - ZB Jeziórko na stanowisku wiertacza. Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.), zwanej dalej ustawą, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy: 1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6, 2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5, 3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. Przepis art. 6 ust.1 pkt 1 ustawy stanowi, że okresami składkowymi są okresy ubezpieczenia. Za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15.11.1991r. okresy zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia na obszarze Państwa Polskiegow wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy lub rentę chorobową - za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązki odprowadzania składek na ubezpieczenie. (art.6 ust.2 pkt 1lit.a ustawy). Zgodnie z 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 27.12.1974r. w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z eksportem ( Dz.U. nr 51 poz.330 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, zakład pracy, który zatrudnia pracownika skierowanego do pracy za granicą, zwany dalej "macierzystym zakładem pracy", udziela pracownikowi na okres skierowania do pracy za granicą urlopu bezpłatnego, a okres ten podlega wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, jeżeli pracownik podejmie zatrudnienie w macierzystym zakładzie pracy w terminie 14 dni od zakończenia pracy za granicą lub bezzwłocznie po ustaniu przyczyn niemożności podjęcia pracy, takich jak choroba lub inne przyczyny niezależne od pracownika. 3
Zgodnie z 12 ust. 7 rozporządzenia czas wolny z tytułu tak zwanych różnic w czasie pracy przedłuża okres urlopu bezpłatnego i przysługuje za niego walutowy ekwiwalent pieniężny. Z oryginału akt osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w Hydrokopie wynika, że wnioskodawca w okresie do 15.07.1981r. do 12.07.1982r. przebywał na urlopie bezpłatnym w Hydrokop i w tym czasie pracował za granicą w Libii. Po powrocie do kraju od 13.07.1982r. do 7.11.1982r. nadal korzystał z urlopu bezpłatnego w macierzystym zakładzie pracy w związku z korzystaniem z dni wolnych z tytułu różnic pracy w okresie zatrudnienia zagranicą. Dni wolne z tego tytułu przeplatały się z okresami niezdolności do pracy z powodu choroby i korzystania w związku z tym z zasiłku chorobowego tj. w okresach: od 7.08.1982r. do 12.08.1982r., od 14.08.1982r. do 31.08.1982r. i od 14.09.1982r. do 5.11.1982r. /kopie historii choroby i legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy k. 54 61/. Powrót do świadczenia pracy w Hydrokopie nastąpił dnia 8.11.1982r. jak wynika z umowy określającej wysokość jego wynagrodzenia oraz stanowisko po powrocie z Iraku, która zalega w jego aktach osobowych. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie ( umowa z dnia 8.11.1982r. akta osobowe wnioskodawcy k.12) wynika jednoznacznie, że w spornym okresie od 8.11.1982r. do 12.11.1982r. odwołujący się podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia wykonywanego w pełnym wymiarze czasu pracy. W tym czasie był bowiem zatrudniony w Hydrokop ZB Jeziórko na stanowisku wiertacza i otrzymywał wynagrodzenie z tego tytułu. Jest to więc okres składkowy podlegający uwzględnieniu przy obliczaniu wartości kapitału początkowego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy. Do okresów składkowych należało również zaliczyć na postawie art..6 ust.2 pkt 1lit.a ustawy okresy niezdolności do pracy z powodu choroby po powrocie z pracy eksportowej tj. od 7.08.1982r. do 12.08.1982r., od 14.08.1982r. do 31.08.1982r. i od 14.09.1982r. do 5.11.1982r., w czasie których wnioskodawca pobierał zasiłek chorobowy. Prawo do tego zasiłku przysługiwało mu na podstawie 12 1 Rozporządzenia, który został dodany do Rozporządzenia z dniem 1 stycznia 1982r. na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1981r. zmieniającego Rozporządzenie w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy zagranicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z eksportem (Dz. U. Nr z 1982r. poz. 14). Przepis 12 1 stanowi, że w czasie urlopu bezpłatnego, przypadającego po zakończeniu pracy za granicą, pracownik zachowuje dla siebie i dla członków rodziny prawo 4
do świadczeń społecznej służby zdrowia i do zasiłków rodzinnych oraz przysługuje mu prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z art. 2 pkt. 1 obowiązującej w spornym okresie ustawy z dnia 17 grudnia 1974r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz. U. z 1976r. Nr 34 poz. 188 ze zm.) zasiłek chorobowy był świadczeniem pieniężnym z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, które przysługiwało w razie niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby. Jan K. korzystając w okresach: od 7.08.1982r. do 12.08.1982r., od 14.08.1982r. do 31.08.1982r. i od 14.09.1982r. do 5.11.1982r. ze zwolnień lekarskich przypadających na okres urlopu bezpłatnego po powrocie z eksportu był uprawniony da zasiłku chorobowego w związku z przytoczonym wcześniej 12 1 Rozporządzenia. Korzystając w tym czasie z urlopu bezpłatnego w Hydrokopie nadal pozostawał u tego pracodawcy w zatrudnieniu. Udzielenie urlopu bezpłatnego i korzystanie z niego nie powodowało bowiem rozwiązania stosunku pracy. Zatrudnienie trwało nadal. Natomiast w czasie tego urlopu zawieszone były jedynie prawa i obowiązki stron stosunku pracy tzn. między innymi Jan K.nie musiał świadczyć pracy, a Hydrokop: wypłacać mu w związku z tym wynagrodzenia. Nie stoi to jednak na przeszkodzie uznania okresów od 7.08.1982r. do 12.08.1982r., od 14.08.1982r. do 31.08.1982r. i od 14.09.1982r. do 5.11.1982r. za okresy składkowe na podstawie art. 6 ust. 2 pkt. 1 lit. a ustawy skoro w tym czasie był zatrudniony w Hydrokopie w pełnym wymiarze czasu pracy i pobierał zasiłki chorobowe. Powołany przepis nie uzależnia bowiem uznania danego okresu za okres składkowy od faktycznego świadczenia pracy ani tez od opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne. Wystarczające jest aby osoba, która ukończyła 15 rok życia była zatrudniona przed dniem 15 listopada 1991r. na obszarze państwa polskiego w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy i pobierała w tym czasie wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego, w tym również zasiłek chorobowy. W wymienionych okresach pobierania zasiłków chorobowych odwołujący się spełnił wszystkie te warunki. Pozostałe sporne okresy, po zakończeniu przez wnioskodawcę pracy na kontraktach za granicą, tj. od 13.07.1982r. do 6.08.1982r., 13.08.1982r., od 1.09.1982r. do 13.09.1982r., od 6.11.1982r. do 7.11.1982r. nie podlegały zaliczeniu do okresów składkowych. Nie są to też okresy nieskładkowe w rozumieniu ustawy. W okresach tych odwołujący się przebywał bowiem na urlopie bezpłatnym w macierzystym zakładzie pracy korzystając z dni wolnych z tytułu rozliczenia czasu pracy zagranicą, a okres taki nie został wymieniony jako okres składkowy w art. 6 ustawy ani tez w art. 7 jako okres nieskładkowy. 5
Mając powyższe na uwadze należało uznać prawo Jana K. do uwzględnienia przy obliczaniu wartości kapitału początkowego okresów od 7.08.1982r. do 12.08.1982r., od 14.08.1982r. do 31.08.1982r., od 14.09.1982r. do 5.11.1982r. jako okresów składkowych na podstawie art. 6 ust. 2 pkt. 1 lit. a ustawy oraz okresu od 8.11.1982r. do 12.11.1982r. jako okresu składkowego na podstawie przepisu art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy w tym zakresie zmieniono zaskarżona decyzję w pkt. I wyroku na podstawie art. 477 14 2 kpc. W pozostałym zakresie odwołanie wnioskodawcy jako bezzasadne podlegało oddaleniu na podstawie art. 477 14 1 kpc. 6