Newsletter Luty, 2019 rok W numerze polecamy Spotkanie ministerialne poświęcone budowaniu pokoju i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie Wspomnienie byłego premiera Jana Olszewskiego 30. rocznica obrad Okrągłego Stołu Wizyta Ministra Jacka Czaputowicza oraz Sekretarza stanu USA Mika Pompeo w Bemowie Piskim Turniej Debat Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej
Spotkanie ministerialne poświęcone budowaniu pokoju i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie 2
Spotkanie ministerialne poświęcone budowaniu pokoju i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie W dniach 13-14 lutego br. w Warszawie odbyło się spotkanie ministerialne dotyczące sytuacji na Bliskim Wschodzie. W konferencji, której współgospodarzami byli minister spraw zagranicznych RP Jacek Czaputowicz oraz sekretarz stanu USA Mike Pompeo, wzięło udział 65 delegacji, w tym przedstawiciele państw arabskich i Izraela. W ramach wystąpienia otwierającego obrady minister Jacek Czaputowicz podkreślił zaangażowanie Polski oraz otwartość na potrzeby społeczeństw zamieszkujących Bliski Wschód. Dodał również, że nasz kraj jako niestały członek Rady Bezpieczeństwa ONZ, w sposób szczególny powinien włączyć się w działania służące utrwaleniu i zapewnieniu pokoju. Nadmienił również, iż w Polsce powstał ruch Solidarność, który stał się przyczynkiem pokojowej transformacji ustrojowej w innych państwach. Dysponujemy więc doświadczeniem, które może służyć również innym regionom. Uczestnicy spotkania podjęli dyskusję nt. sytuacji bezpieczeństwa w regionie Bliskiego Wschodu, w tym w Jemenie i Syrii oraz wysiłki podejmowane do tej pory przez struktury międzynarodowe na rzecz zażegnania konfliktów mających miejsce w tych państwach. Przedstawiono też wstępne założenia planu rozwiązania sporu izraelsko-palestyńskiego przygotowanego przez stronę amerykańską. Głównym tematem konferencji były kwestie humanitarne, o których dyskutowali również na wspólnym spotkaniu wiceprezydent Stanów Zjednoczonych Mike Pence oraz premier Mateusz Morawiecki. Konferencja zakończyła się wydaniem wspólnego oświadczenia dotyczącego utworzenia grup roboczych pracujących nad następującymi obszarami: przeciwdziałanie terroryzmowi i jego nielegalnemu finansowaniu, proliferacja pocisków balistycznych, bezpieczeństwo morskie i lotnicze, cyberbezpieczeństwo, bezpieczeństwo energetyczne, kwestie humanitarne i związane z uchodźcami oraz prawa człowieka. Nadrzędnym celem działania grup będzie wypracowanie pozytywnej wizji rozwoju całego regionu. W dzień poprzedzający konferencję na Zamku Królewskim w Warszawie, odbyły się wystąpienia prezydent RP Andrzej Duda i wiceprezydent USA Mike Pence, które stanowiły wprowadzenie do dalszych dyskusji. 3
Wspomnienie byłego premiera Jana Olszewskiego Jan Olszewski urodził się 20 sierpnia 1930 r. w Warszawie. W czasie okupacji działał w Szarych Szeregach. Był również uczestnikiem powstania warszawskiego. W okresie powojennym ukończył studia prawnicze na UW i pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości oraz Polskiej Akademii Nauk. W latach 60. występował w roli obrońcy w procesach politycznych Melchiora Wańkowicza, Jacka Kuronia, Karola Modzelewskiego, Janusza Szpotańskiego, Adama Michnika i Jana Nepomucena Millera. W związku z obroną studentów zaangażowanych w wydarzenia marcowe, w 1968 r. został zawieszony na dwa lata i nie mógł wykonywać zawodu. W 1976 r. był jednym z założycieli Komitetu Obrony Robotników (KOR). W połowie lat 80. jako oskarżyciel posiłkowy uczestniczył w procesie zabójców ks. Jerzego Popiełuszki. Brał również udział, z ramienia strony solidarnościowej w obradach Okrągłego Stołu. W latach 1991-1992 Jan Olszewki pełnił funkcję Premiera Polski. Po upadku rządu założył Ruch dla Rzeczypospolitej i Ruch Odbudowy Polski, którym kierował do 2011 r. Był też posłem (1991 1993 i 1997 20015) oraz członkiem Trybunału Stanu (1989 1991 i 2005 2006). W listopadzie 2007 r. otrzymał stanowisko szefa komisji weryfikacyjnej WSI, a w maju 2009 r. odebrał z rąk prezydenta Lecha Kaczyńskiego, najwyższe odznaczenie państwowe Order Orła Białego. Jan Olszewski zmarł 7 lutego br., w wieku 89 lat, w warszawskim szpitalu. W uznaniu zasług byłego polskiego premiera, posła i adwokata Prezydent Andrzej Duda zarządził żałobę narodową 15 lutego 2019 r. oraz 16 lutego 2019 r. do godz. 19.00. 4
WYDARZENIA Z REGIONU 30. rocznica obrad Okrągłego Stołu W tym roku obchodzimy 30. rocznicę obrad Okrągłego Stołu, które trwały od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 roku. Uczestniczyli w nich przedstawiciele władz PRL, opozycji solidarnościowej i strony kościelnej. W inauguracji rozmów wzięło udział 54 reprezentantów strony rządowo-koalicyjnej i opozycyjno-solidarnościowej. Powołano trzy zespoły negocjacyjne, które omawiały kwestie pluralizmu związkowego, problemy gospodarki i polityki społecznej oraz sprawę reform politycznych. Utworzono również podzespoły do spraw: rolnictwa, górnictwa, reformy prawa i sądów, stowarzyszeń, samorządu terytorialnego, młodzieży, środków masowego przekazu, nauki, oświaty i postępu technicznego, zdrowia i ekologii. W trakcie rozmów obydwie strony korzystały ze wsparcia doradców i ekspertów, a w prace zaangażowanych było kilkaset osób. Po dwóch miesiącach trudnych negocjacji doszło do podpisania politycznego porozumienia w dniu 5 kwietnia 1989 roku między opozycją solidarnościową a władzą. Ustalono mi.in, iż w wyborach do sejmu i senatu weźmie udział opozycja. W rezultacie strona solidarnościowa uzyskała dziewięćdziesiąt dziewięć mandatów na sto w senacie oraz 35% głosów w sejmie, które wynikały z narzuconych parytetów. Na prezydenta Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej wybrano, kandydata strony rządowej, gen. Jaruzelskiego. W wyniku niemożności utworzenia koalicyjnego rządu przez gen. Kiszczaka, ostatecznie premierem został działacz opozycji Tadeusz Mazowiecki. Wydarzenia 1989 roku były przełomowe w historii naszego narodu. Porozumienie zawarte w ramach obrad Okrągłego Stołu wpłynęło na upadek systemu komunistycznego i przemiany polityczne w Polsce, a w konsekwencji również w całej Europie Środkowo- -Wschodniej. Głównymi jego twórcami po stronie solidarnościowej byli Lech Wałęsa, Bronisław Geremek, Tadeusz Mazowiecki, Władysław Frasyniuk i Lech Kaczyński. Stronę rządową reprezentowali wówczas Czesław Kiszczak, Wojciech Jaruzelski, Stanisław Ciosek i Aleksander Kwaśniewski. 5
WYDARZENIA Z REGIONU Wizyta Ministra Jacka Czaputowicza oraz Sekretarza stanu USA Mika Pompeo w Bemowie Piskim 13 lutego br. Minister Jacek Czaputowicz wraz z Sekretarzem stanu USA Mikem Pompeo i wiceministrem obrony narodowej Markiem Łapińskim gościli z wizytą na terenie OSPWL Orzysz. Politycy obejrzeli pokaz umiejętności bojowych przygotowany przez żołnierzy oraz przejazd amerykańskich i polskich czołgów. Przede wszystkim spotkali się z żołnierzami Batalionowej Grupy Bojowej wchodzącej w skład czterech wielonarodowych batalionowych grup bojowych NATO, stacjonującymi w Bemowie Piskim. Grupa została utworzona na podstawie ustaleń podjętych podczas warszawskiego szczytu NATO w 2016 r., w ramach Wzmocnionej Wysuniętej Obecności, czyli efp (ang. enhanced Forward Presence). W jej skład wchodzą żołnierze USA oraz Anglicy, Chorwaci i Rumuni. Na co dzień Batalionowa Grupa Bojowa współdziała z 15 Giżycką Brygadą Zmechanizowaną. W trakcie wizyty Minister Jacek Czaputowicz podkreślił, iż obecność sił NATO na terytorium Polski jest ważnym symbolem solidarności i współpracy między narodami. Szef polskiej dyplomacji podziękował również żołnierzom za ich służbę, wskazując szczególną rolę żołnierzy amerykańskich w Sojuszu. Z kolei Mike Pompeo zaznaczył, że sojusz NATO jest niezbędny do obrony wolnych narodów Europy a wszelkie próby destabilizacji ze strony Rosji muszą się spotkać ze zdecydowanym sprzeciwem. Wiceminister obrony narodowej Marek Łapiński zauważył, iż Polska podejmuje starania by być ważnym elementem potencjału obronnego NATO. W związku z tym nasz kraj stawia sobie ambitne cele w kwestii modernizacji sił zbrojnych i zakupił sprzęt od amerykańskich sojuszników: system rakietowy Patriot, śmigłowce Blackhawk oraz system rakietowy HIMARS. Fot. Sebastian Indra / MSZ 6
Turniej Debat Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej 26 lutego br. w budynku Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie odbyły się regionalna eliminacje w ramach Turnieju Debat Historycznych IPN, współorganizowanie prze nasz Ośrodek. Sześć drużyn z województwa warmińsko-mazurskiego (Zespół Szkół nr 1 w Działdowie, I Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza w Olsztynie oraz II Liceum Ogólnokształcące im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Olsztynie - Collegium Rhetoricum ) rywalizowało o awans do turnieju finałowego w Warszawie. Tegoroczni debatanci zmierzyli się z następującymi tezami: Zamach majowy 1926 r. był najlepszym i najszybszym rozwiązaniem wewnętrznych sporów politycznych w II RP Mjr. Henryk Dobrzański ps. Hubal podjął słuszną decyzję o dalszej walce przeciwko Niemcom Wystąpienia młodych mówców oceniali sędziowie z Oddziałów IPN w Warszawie, Białymstoku i Olsztynie. Ostatecznie zwyciężyła drużyna z I Liceum Ogólnokształcącego w Olsztynie, w składzie: Agata Kostuj, Agata Kiełczewska, Jakub Rodziewicz i Piotr Patalas. Czerwiec 89 to najważniejszy z tzw. polskich miesięcy. 7
zaproszenie Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Olsztynie wraz z Zespołem Szkół Ekonomiczno-Handlowych w Olsztynie zapraszają do udziału w seminarium z okazji 15-lecia przystąpienia Polski do UE pt. Kierunki rozwoju transportu w Unii Europejskiej, z udziałem Pani dr hab. Aleksandry Koźlak, prof. UG, pracownika naukowego Katedry Ekonomiki Transportu Uniwersytetu Gdańskiego. Spotkanie rozpocznie się w dniu 8 marca 2019 r. o godz. 9:00, w Zespole Szkół Ekonomiczno-Handlowych w Olsztynie, ul. I. Paderewskiego 10/12, sala 311. 8
REGIONALNY OŚRODEK DEBATY MIĘDZYNARODOWEJ W OLSZTYNIE ul. Partyzantów 87 10-512 Olsztyn tel.: +48 600 943 378 rodm@rodm-olsztyn.pl www.rodm-olsztyn.pl https://fb.me/rodmolsztyn Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych