Władysław Broniewski. Błażej Kordiak kl. VI a

Władysław Broniewski Błażej Kordiak kl. VI a

Władysław Broniewski przyszedł na świat 17 grudnia 1897 roku w Płocku w typowej polskiej patriotycznej rodzinie drobnoszlacheckiego pochodzenia. Antoni Broniewski, jego ojciec, pracujący jako urzędnik bankowy, zmarł w 1902 roku, pozostawiając żonę z trójką dzieci (dwie córki i syn). Zofia Broniewska (z domu Lubowidzka), aby zarobić na utrzymanie rodziny prowadziła stancję dla uczniów. Matka przyszłego poety zadbała o to, by zaszczepić w dzieciach patriotycznego ducha. W. Broniewski w mundurze Legionów z matką Zofią i siostrą Janiną w Płocku, 1916 r

Rodzice Władysława Broniewskiego.

Broniewski z siostrami Janiną i Zofią.

Dom Broniewskiego w Płocku.

Lata 1906-1915 młody Broniewski spędził w płockim gimnazjum. Była to szkoła prywatna z polskim językiem wykładowym. Młodzież, ale i kadra nauczycielska, reprezentowała niepodległościowe i patriotyczne poglądy. Od 1914 roku powierzono mu redagowanie szkolnego pisemka Młodzi idą. Szkoła do której uczęszczał Władysław Broniewski.

Młody Broniewski.

Władysław Broniewski.

W 1915 roku, w wieku 17 lat zasilił szeregi Związku Strzeleckiego, które wkrótce przeistoczyły się w Legiony Piłsudskiego. W międzyczasie ukończył kurs podchorążego. Zdał eksternistycznie maturę i zastanawiał się czy zdawać na studia czy na stałe związać się z wojskiem. Ostatecznie dostał się na Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, ale 11 listopada 1918 roku ponownie zaciągnął się do armii. służbę wojskową zakończył w 1921 roku w randze kapitana. Władysław Broniewski wraz z innymi polskimi żołnierzami.

Marsz wojska Polskiego.

Zdjęcie grupowe.

Po powrocie na studia jego poglądy stawały się coraz bardziej lewicowe.. W grudniu 1923 roku rozpoczął współpracę z pismem Nowa Kultura, na którego czele stał Jan Hempel. Wkrótce Broniewski objął stanowisko sekretarza tego lewicowego czasopisma. Właśnie w tym czasie powstała znaczna część wierszy, która wkrótce miała ujrzeć światło dzienne w tomiku Wiatraki i rozpocząć karierę poetycką młodego socjalisty. Niektóre z wierszy opublikowano w gazecie Wiadomości Literackie, które zatrudniło Broniewskiego w 1925 roku jako sekretarza technicznego. Funkcję tę sprawował do 1936 r. Fragment gazety Wiadomości Literackie.

Tom wierszy Wiatraki ukazał się w lutym 1925 roku i zebrał raczej przychylne recenzje. Najlepsze utwory debiutanckiego tomiku uważa się te oparte na autentycznych przeżyciach młodego poety. Najbardziej reprezentatywnym wierszem Wiatraków jest Młodość. W utworze tym Broniewski bardziej niż w innych odwołuje się do swoich wojennych doświadczeń. W zbiorze pojawił się również utwór Robotnicy, który stanowił zapowiedź tzw. poezji walki, czyli cechy dojrzałej twórczości Broniewskiego. Władysław Broniewski.

Przykładowe okładki tomiku.

Jeszcze w tym samym roku, 1925, poeta wraz z przyjaciółmi Witoldem Wandurskim i Stanisławem Ryszardem Stande opublikował kolejny tomik zatytułowany Trzy salwy. Był to pierwszy w Polsce manifest grupy poetów rewolucji proletariackiej. W zbiorze znalazły się trzy wiersze Broniewskiego znane już publiczności z Wiatraków, czyli Ostatnia wojna, Robotnicy i Soldat inconnu. Poza nimi poeta zamieścił cztery nowe wiersze: Nike, Poezja, Szpicel i Pionierom. Władysław Broniewski z Witoldem Wandurskim i Stanisławem Ryszardem Stande

Okładka tomiku Broniewskiego.

Okres, kiedy na rynku wydawniczym pojawiły się Wiatraki i Trzy salwy charakteryzował się wzrostem nastrojów rewolucyjnych w polskim społeczeństwie. Rok później miał miejsce przewrót majowy. Broniewski odniósł się do tego wydarzenia w tomie liryków Dymy nad miastem. Utwory w nim zawarte odzwierciedlają jak nastroje poety zmieniały się od skrajności w skrajność. Okładka tomu liryków Dymy nad miastem

W 1926 roku Broniewski ożenił się z Janiną Kulig, późniejszą znaną pisarką (autorką m.in. Filipa i jego załogi na kółkach lektury szkolnej z czasów PRL-u). Trzy lata później na świat przyszła córka poety Joanna (Anka). Broniewski z żoną Janiną i córką Anką.

Broniewski z córką.

Broniewski z córką i żoną.

Broniewski z córką Anką i wnuczką Ewą.

Broniewski z córką i wnuczką.

Władysław Broniewski z córką i wnuczką na wakacjach.

Broniewski z wnuczką Ewą.

W sześć lat po publikacji Dymów nad miastem poeta wydał kolejny tomik zatytułowany Troska i pieśń. W tym czasie w Polsce rządziła sanacja, która bezwzględnie zwalczała wszelką opozycję polityczną, w tym i komunistyczną. W dodatku do granic II Rzeczpospolitej dotarł światowy kryzys gospodarczy, który spowodował wzrost niezadowolenia społeczeństwa. Wszystko to Broniewski zawarł w Trosce i pieśni, zgodnie uważany przez ówczesnych krytyków literackich za pierwszy dojrzały przejaw nietuzinkowego talentu artysty. Okładki tomiku Broniewskiego Troska i pieśń

Na łamach Miesięcznika Literackiego, do którego redakcji należał w latach 1929-1931, toczył polemiki z niedawnymi jeszcze kompanami Wandurskim i Stande. Gdy władze postanowiły zamknąć Miesięcznik Literacki Broniewski wraz z innymi pracownikami czasopisma trafił na dwa miesiące do aresztu śledczego. Osadzenie w jednej celi z Janem Hemplem zaowocowało napisaniem wiersza Magnitogorsk albo rozmowa z Janem. Fragment Miesięcznika Literackiego

W 1938 roku ukazał się Krzyk ostateczny, a w nim zawarte zostały m.in. wiersze Do przyjaciół poetów, Ulica Miła (to swoisty poetycki reportaż opowiadający o brzydkiej dzielnicy Warszawy widzianej oczami artysty), Na śmierć Andrzeja Struga. Tytułowy wiersz tomiku jest znamienny, ponieważ powstał zaraz po rozwiązaniu Komunistycznej Partii Polski i wkroczenia Hitlera do Austrii. Przykładowe okładki tomiku.

We wrześniu 1939 roku Broniewski zaciągnął się po raz kolejny do wojska, aby wziąć udział w swojej już trzeciej wojnie. Przydzielono go do Ośrodka Zapasowego 28 Dywizji Piechoty w Zbarażu. Pięć dni po jego przyjeździe do Lwowa Armia Czerwona dokonała najazdu na Polskę. Broniewski z innymi żołnierzami.

Broniewski w wojsku.

Do Lwowa sprowadził swoją kochankę Marię Zarębińską, z którą niedługo potem wziął ślub. Broniewski ze swoją drugą żoną Marią.

Przybrana córka Broniewskiego Maria.

Broniewski z żoną Marią.

Władysław Broniewski z żoną Marią Zarębińską i przybraną córką Mają w Zakopanem

W 1943 roku Broniewski na obczyźnie opublikował tomik Bagnet na broń!, gdzie obok tytułowego utworu znalazły się wiersze napisane w czasie tułaczki po ZSRR, a później pobytu w Ziemi Świętej. Damaszek, Persja, Nad rzekami Babilonu, Ściana płaczu nie stanowią jednak wyrazu zachwytu nad krajobrazami Bliskiego Wschodu, lecz tęsknoty za Polską. Przykładowe okładki tomiku Broniewskiego Bagnet na broń!

Atmosfera emigracyjnej wegetacji źle oddziaływała na poetę. Widać to najlepiej na przykładzie tomiku Drzewo rozpaczające. Ten zbiór wierszy uważa się dziś za niegodny Broniewskiego. Wyjątkiem są dwa utwory napisane pod wpływem nieprawdziwej, jak się później okazało, informacji o śmierci żony w Oświęcimiu (Maria Zarębińska-Broniewska zmarła w 1947 roku w wyniku choroby, której nabawiła się podczas pobytu w obozie koncentracyjnym) Ręka umarłej i Ciała. Przykładowe okładki tomiku Broniewskiego.

Jesienią 1947 roku nastąpiło przebudzenie talentu poety. Napisał on wówczas poemat Pięćdziesięciu, stanowiący kontynuację przedwojennej twórczości. Utwór stanowił hołd dla pięćdziesięciu członków Polskiej Partii Robotniczej rozstrzelanych przez hitlerowców w 1942 roku. Władysław Broniewski.

W 1948 roku po raz trzeci wszedł w związek małżeński. Ostatnią już żoną poety została Wanda Burawska. Władysław Broniewski ze swoją trzecią żoną.

Broniewski z Wandą.

W 1954 roku na skutek zatrucia gazem tragiczną śmiercią zmarła córka poety Joanna Broniewska-Kozicka, nazywana przez ojca Anką. Wydarzenie to stało się bodźcem do napisania przez poetę przejmująco smutnego cyklu wierszy Anka, porównywanego dziś do Trenów Jana Kochanowskiego. Władysław Broniewski z córką.

Po prawej: Janina Broniewska z córką Anką.

Władysław Broniewski z córką Joanną.

Pod koniec swojego życia Broniewski pisał bardzo osobiste wiersze. Osaczony przez chorobę i świadomość przemijania przelewał swoje egzystencjalne lęki na papier. W taki sposób powstały m.in. Cisza, Budzę się zbyt rano, Anka Bratek. Władysław Broniewski w 1953 roku.

Władysław Broniewski zmarł na raka krtani 10 lutego 1962 roku w Warszawie. Został pochowany został w Alei Zasłużonych na Powązkach. Zdjęcie z pogrzebu przy trumnie Broniewskiego.

Władysław Broniewski 1897-1962 r.

Bibliografia Władysław Broniewski, Pamiętnik 1918-1922, PIW, Warszawa 1984, ISBN 83-06-00970-3; Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi, wyd. pierwsze krajowe, Warszawa 1990, ISBN 83-07-02092-1; Marek Hłasko, Piękni dwudziestoletni, Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa, ISBN 978-83-61174-73- 8; Feliksa Lichodziejewska, Broniewski bez cenzury 1939-1945, Wydawnictwo Społeczne KOS, Warszawa 1992 Julian Stryjkowski, Wielki strach, wyd. pierwsze krajowe, Warszawa 1990, ISBN 83-07-02058-1; Stanisław Swianiewicz, W cieniu Katynia, Warszawa 1990, ISBN 83-07-02093-X; Aleksander Wat, Mój wiek, wydanie pierwsze krajowe, Warszawa 1990, ISBN 83-07-02054-9. Prawdziwa historia Polaków : ilustrowane wypisy źródłowe 1939-194. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 1999.ISBN 83-87893-33-1. Władysław Broniewski Stanęła naga...powieść nieskooczona, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2013, ISBN 978-83-62467-50-1 Władysław Broniewski, Pamiętnik 1918-1922, pełne wydanie z komentarzem Macieja Tramera, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2014, ISBN 978-83-63855-59-8

http://pl.wikipedia.org/wiki/w%c5%82adys%c5%82aw_broniewski http://poema.pl/kontener/29-wladyslaw-broniewski http://www.polishartworld.com/artist/awid/535/showworks/1/id/32.html http://olx.pl/oferta/ksiazka-wiersze-i-poematy-wladyslaw-broniewski-cid751-id5xjuj.html http://www.bryk.pl/wypracowania/jezyk_polski/biografie/2839- biografia_i_tw%c3%b3rczo%c5%9b%c4%87_w%c5%82adys%c5%82awa_broniewskiego.html http://plock.gazeta.pl/plock/1,111489,8274824,wladyslaw_broniewski 1897_1962_.htm http://wierszogrodlodzki.wordpress.com/2012/04/29/wladyslaw-broniewski/ http://www.muzeum.bialystok.pl/s,zbiory,62.html http://culture.pl/pl/tworca/wladyslaw-broniewski http://culture.pl/pl/galeria/portrety-wladyslawa-broniewskiego-galeria