Załącznik nr 1 do Uchwały Nr...../..../2019 Rady Miejskiej w Piastowie z dnia...2019 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla miasta Piastowa na rok 2019.
Odpowiednie kształtowanie polityki wobec alkoholu ma duże znaczenie w rozwiązywaniu problemów alkoholowych czyli w ograniczaniu społecznych i ekonomicznych konsekwencji spożywania tej substancji. Głównym podmiotem, do którego zadań należy przeciwdziałanie alkoholizmowi jest samorząd gminny. Podejmuje on działania zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: 1) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2018r. poz. 2137 z późn. zm.) 2) Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1492) 3) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 (Dz. U. 2016 r. poz. 1492). Realizacja i finansowanie zadań są określone w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, który, jak co roku, jest uchwalany przez radę gminy. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wytycza główne kierunki działań edukacyjnych, profilaktycznych, diagnostycznych, zapobiegawczych, interwencyjnych, działań mających na celu rozwiązywanie problemów alkoholowych, a także działań związanych z redukcją szkód, rehabilitacją i reintegracją osób uzależnionych od alkoholu. Polityka rozwiązywania problemów alkoholowych na terenie gminy Piastów prowadzona jest zgodnie z kierunkami określonymi w niniejszym programie, stanowiącymi głównie kontynuację i rozwój przedsięwzięć podejmowanych w latach poprzednich, ale również wzbogaconymi o nowe elementy związane z promocją zdrowia. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych tworzony jest we współpracy z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 2
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Cele strategiczne Programu: 1. Ograniczenie i dalsze zminimalizowanie aktualnie istniejących problemów uzależnień, współuzależnień oraz przemocy w rodzinie. 2. Zmniejszenie szkód związanych z nadużywaniem alkoholu poprzez pomoc rodzinom dotkniętym problemem uzależnienia. 3. Zwiększanie dostępności dla mieszkańców Piastowa do nowoczesnych form i miejsc terapii uzależnień, w tym osób dotkniętych zjawiskiem przemocy w rodzinie. 4. Propagowanie zdrowego stylu życia, wolnego od przemocy i alkoholu. 5. Wdrażanie działań profilaktycznych w systemie wychowawczym, to jest w rodzinie, szkole i środowisku rówieśniczym. 6. Podnoszenie umiejętności wychowawczych rodziców oraz zwiększanie zakresu wiedzy osób zajmujących się zawodowo dziećmi i młodzieżą. 7. Edukacja publiczna w zakresie informowania o konsekwencjach nadużywania alkoholu oraz promocji zdrowego stylu życia, trzeźwości i abstynencji, przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 8. Poprawa społecznego i emocjonalnego funkcjonowania członków rodzin dysfunkcyjnych, a w szczególności dzieci i młodzieży. 9. Przeprowadzenie diagnozy problemów alkoholowych, problemu narkomanii oraz problemu przemocy na terenie miasta Piastowa. Przyjęte cele realizowane będą poprzez zadania zmierzające do: I. Zwiększenia dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. II. Udzielania rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. III. Prowadzenia profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności dla dzieci i młodzieży. 3
IV. Wspomagania działalności instytucji, stowarzyszeń, osób fizycznych, organizacji pozarządowych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. a) Finansowanie zadań służących poprawie społecznego i emocjonalnego funkcjonowania członków rodzin dysfunkcyjnych, szczególnie dzieci i młodzieży realizowanych przez placówkę opiekuńczo wychowawczą wsparcia dziennego. V. Ustalenia warunków realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. I. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. 1. Współpraca z Poradnią Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia w Pruszkowie oraz z Wojewódzkim Ośrodkiem Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia w Pruszkowie poprzez dofinansowanie zajęć terapeutycznych dla osób uzależnionych od alkoholu w ramach ponadpodstawowego programu psychoterapii uzależnienia od alkoholu, który nie jest finansowany ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. 2. Dofinansowanie szkoleń, kursów, konferencji oraz innych form spotkań związanych z podnoszeniem kwalifikacji osób i specjalistów pracujących na rzecz środowiska lokalnego w zakresie pracy z osobami uzależnionymi i ich rodzinami. 3. Działania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Piastowie zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego. 4. Opłacanie kosztów powołania biegłych sądowych orzekających w przedmiocie uzależnienia od alkoholu oraz opłacanie kosztów postępowania sądowego. 5. Motywowanie przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych osób uzależnionych od alkoholu i osób współuzależnionych do podjęcia terapii. 6. Prowadzenie i finansowanie Punktu Interwencji Kryzysowej w celu udzielania pomocy osobom uzależnionym od alkoholu, członkom ich rodzin, a także sprawcom i ofiarom przemocy domowej. Zadania Punktu Interwencji Kryzysowej: a) motywowanie i informowanie o możliwości podejmowania profesjonalnej terapii dla osób uzależnionych i współuzależnionych, 4
b) motywowanie osób pijących alkohol ryzykownie i szkodliwie do zmiany szkodliwych zachowań, c) poradnictwo specjalistycze, d) pomoc prawna w zakresie prawa karnego, rodzinnego, mieszkaniowego oraz cywilnego (pomoc w redagowaniu pism procesowych, pozwów alimentacyjnych, rozwodowych, wniosków do Sądu Rodzinnego itp.), e) pomoc interwencyjna we współpracy ze służbami z terenu miasta Piastowa (Policja, OIK, MOPS), f) pomoc w podjęciu stosownych działań ukierunkowanych na zmianę, g) udzielanie pomocy psychospołecznej osobom po zakończeniu terapii odwykowej i ich rodzinom, h) udzielanie osobom doświadczającym przemocy domowej stosownego wsparcia oraz informacji o możliwościach uzyskania pomocy i powstrzymania przemocy, i) udzielanie informacji na temat dostępnych miejsc pomocy i kompetencji poszczególnych służb i instytucji z terenu całej gminy, które mogą włączyć się w systemową pomoc dla rodziny. j) rozwój współpracy w zakresie budowy spójnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 7. Prowadzenie polityki informacyjnej o problemach uzależnień, o miejscach świadczących pomoc osobom uzależnionym oraz członkom ich rodzin. II. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 1. Udzielanie pomocy specjalistycznej oraz prawnej w Punkcie Interwencji Kryzysowej oraz na dyżurach Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla osób uzależnionych, współuzależnionych oraz członków ich rodzin. 2. Współpraca z Zespołem Interdyscyplinarnym działającym przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Piastowie w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 3. Organizowanie lub wspieranie działań na rzecz dzieci z rodzin z problemami alkoholowymi lub doświadczającymi przemocy w rodzinie. 5
4. Rozpowszechnianie informacji dotyczącej miejsc pomocy, skierowanej do dzieci z rodzin z problemem alkoholowym oraz do dzieci będących ofiarami przemocy w rodzinie. 5. Organizowanie spotkań i konferencji z profesjonalistami oraz mieszkańcami na tematy związane z problemami uzależnień i przemocy domowej. 6. Organizowanie lub finansowanie szkoleń, kursów specjalistycznych, konferencji, narad w zakresie pracy z dziećmi z rodzin z problemem alkoholowym oraz w zakresie przemocy w rodzinie dla członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i innych grup zawodowych. (Zwrot kosztów delegacji dla członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). III. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności dla dzieci i młodzieży. 1. Wspieranie, dofinansowywanie lub finansowanie realizacji w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych programów edukacyjnych i profilaktycznych skierowanych do dzieci i młodzieży, a także do rodziców i nauczycieli. 2. Udział w ogólnopolskich kampaniach profilaktyczno-edukacyjnych. 3. Organizowanie, dofinansowanie lub finansowanie oraz wsparcie lokalnych programów, kampanii i imprez profilaktycznych, obejmujących swym oddziaływaniem nauczycieli, rodziców i dzieci. Wspieranie programów i przedsięwzięć profilaktycznych opracowywanych i realizowanych przez młodzież, skierowanych do grup rówieśniczych (młodzieżowy wolontariat). 4. Wspomaganie i dofinansowanie lokalnych inicjatyw mających na celu propagowanie zdrowego trybu życia, bez alkoholu i przemocy we współpracy z jednostkami organizacyjnymi miasta Piastowa. 5. Organizowanie, wspieranie i dofinansowanie lub finansowanie pozalekcyjnych zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży, których podstawowym celem jest promowanie trzeźwego i zdrowego stylu życia oraz uczenie norm zachowania w różnych sytuacjach, czyli m.in. postawa wobec używek, rozwiązywanie konfliktów, eliminowanie przemocy. 6
6. Organizowanie kolonii/obozów letnich z programem profilaktycznym lub socjoterapeutycznym dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych, systematycznie uczęszczających do placówek realizujących programy profilaktyczne. 7. Dofinansowanie szkoleń, warsztatów, kursów specjalistycznych, konferencji dla nauczycieli, wychowawców, pedagogów, psychologów w zakresie pracy profilaktycznej z dziećmi i młodzieżą oraz ich rodzicami. 8. Prowadzenie działań edukacyjnych i profilaktycznych skierowanych do sprzedawców napojów alkoholowych oraz działań kontrolnych i interwencyjnych, mających na celu ograniczanie sprzedaży alkoholu osobom nieletnim. IV. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń, osób fizycznych, organizacji pozarządowych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 1. Kontynuacja i wzmacnianie współpracy przedstawicieli różnych służb, instytucji i organizacji pozarządowych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych, poprzez podejmowanie wspólnych działań, wymianę informacji i materiałów edukacyjnych oraz organizację szkoleń. 2. Powierzanie zadań gminnego programu do wykonania przez organizacje pozarządowe z zastosowaniem ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. 3. Wspieranie, dofinansowanie inicjatyw różnych organizacji i stowarzyszeń, których celem jest promocja zdrowego stylu życia, efektywne zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży, krzewienie trzeźwości i abstynencji ze szczególnym uwzględnieniem organizacji samopomocowych (Al-Ateen, Al-Anon, AA) oraz współdziałanie z nimi. 4. Prowadzenie edukacji społeczności lokalnej za pomocą dostępnych mediów w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych (prasa, radio, internet, plakaty, ulotki). 7
IVa. Finansowanie bądź dofinansowanie zadań służących poprawie społecznego i emocjonalnego funkcjonowania członków rodzin dysfunkcyjnych, szczególnie dzieci i młodzieży realizowanych przez placówki wsparcia dziennego. 1. Powierzenie realizacji zadań między innymi jednostce organizacyjnej Miasta Piastowa - placówce zlokalizowanej przy ul. 11-go Listopada 8 w Piastowie, pod nazwą: Świetlica Środowiskowo Edukacyjna Dom Jana Pawła II, specjalizującej się i doświadczonej w pracy z dziećmi wskazanymi w punkcie II, podpunkcie 7 niniejszego programu, zakorzenionej w środowisku lokalnym. 2. Zapewnienie środków na następujące działania placówek wsparcia dziennego : a) udzielanie pomocy o charakterze socjoterapeutycznym; b) udzielanie pomocy indywidualnej; c) prowadzenie diagnozy indywidualnej dziecka i jego rodziny; d) pracę z rodziną dziecka (diagnoza sytuacji rodziny, pomoc w rozwiązywaniu problemów rodziny, motywowanie do podjęcia zmian, współpraca w sprawie postępów dziecka, organizowanie wsparcia dla rodziców); e) organizację czasu wolnego, rozwój zainteresowań, organizację zabaw i zajęć (zajęcia plastyczne, zajęcia muzyczne, zajęcia teatralne, zajęcia sportowe, konkursy, wycieczki, kolonie, spotkania z ciekawymi ludźmi, warsztaty weekendowe, gry i zabawy rozwojowe); f) ustalenie kalendarza imprez okolicznościowych, spotkań świątecznych; g) usprawnianie ruchowe ze szczególnym uwzględnieniem dzieci niepełnosprawnych; h) udzielanie pomocy socjalnej oraz dożywianie; i) organizowanie pomocy w nauce; j) współpracę z instytucjami i organizacjami społecznymi 3. Zapewnienie właściwego standardu form realizacji zadań, a wśród nich: a) zajęć o charakterze socjoterapeutycznym, b) zajęć profilaktycznych, c) zajęć integracyjnych, d) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, e) zajęć tematycznych, f) zajęć ruchowych i rekreacyjnych, 8
g) poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego dla dzieci, młodzieży i rodziców, h) organizacji grup wsparcia poprzez finansowanie kosztów zatrudnienia wykwalifikowanej kadry wychowawców, pedagogów, instruktorów, 4. Zapewnienie obsługi niezbędnej do funkcjonowania placówki. V. Ustalenie warunków realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 1. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych realizowany jest przez Urząd Miasta - Pełnomocnika ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom w Piastowie oraz kierownika Świetlicy Środowiskowo Integracyjnej Dom Jana Pawła II w zakresie realizacji punktu IVa programu. 2. Pełnomocnik ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom oraz kierownik Świetlicy Środowiskowo Integracyjnej Dom Jana Pawła II składają Burmistrzowi Miasta Piastowa roczne sprawozdanie z realizacji zadań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 3. Pełnomocnik ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom sporządza roczne sprawozdanie z realizacji zadań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i przekazuje do Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego. 4. Pełnomocnik ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom sporządza roczne sprawozdanie (ankieta PARPA G1) z realizacji zadań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i przekazuje do Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 5. Źródłem dodatkowego finansowania zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych są środki finansowe pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na terenie miasta Piastowa. 9
Zadania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Piastowie inicjuje działania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, podejmuje czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu zobowiązania do poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, wydaje opinie w zakresie zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy oraz prowadzi kontrolę przestrzegania warunków i zasad sprzedaży napojów alkoholowych na terenie miasta Piastowa. Zasady działania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Piastowie, a także zadania wykonywane przez nią określa Regulamin Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Piastowie. Dyżury Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pełnione są przez cały rok w każdy poniedziałek miesiąca w godzinach 18:00-20:00, w Piastowie przy ul. 11 Listopada 8, klatka A, piętro II. Wynagrodzenie członków Komisji Członkowie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych otrzymują wynagrodzenie za udział w posiedzeniach Komisji według następujących zasad: a) przewodniczący Komisji: ryczałt w wysokości: 500 zł; b) członek Komisji za jedno posiedzenie plenarne: 100 zł; c) członek Komisji za dyżur (min 2 godz.): 90 zł; d) członek Komisji za kontrolę punktu sprzedaży napojów alkoholowych: 30 zł. Działania związane z zapobieganiem i rozwiązywaniem problemów alkoholowych i innych uzależnień realizowane są przy współpracy z: placówkami leczenia uzależnień, placówkami podstawowej opieki zdrowotnej, sądem, kuratorami, policją, Radą Miejską, Urzędem Miejskim w Piastowie, szkołami, przedszkolami, świetlicami, grupami samopomocowymi AA i Al-Anon, Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Mazowieckim Centrum Polityki Społecznej oraz z tymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi, które mają taką działalność statutową. 10