WYCIĄG Z REGULAMINU EGZAMINU PSA TERAPEUTYCZNEGO KLASY PIERWSZEJ (K-I) 1. Warunki przystąpienia do egzaminu 2. Zasady ogólne 3. Komisja Egzaminacyjna 4. Wytyczne do oceny TESTY: CZĘŚĆ OGÓLNA: 1. AKCEPTACJA PRZYJAŹNIE NASTAWIONEGO NIEZNAJOMEGO 2. AKCEPTACJA KONTROLI WETERYNARYJNEJ 3. REAKCJA NA BODŹCE POZYTYWNE I NEGATYWNE 4. SPACER NA SMYCZY 5. REAKCJA NA NIEOCZEKIWANE ZDARZENIE 6. TEST ALTERNATYWNY 7. SPACER NA SMYCZY W GŁOŚNYM TŁUMIE 8. ZOSTAWANIE I PRZYCHODZENIE NA KOMENDĘ 9. AKCEPTACJA INNEGO PSA 10. AKCEPTACJA NIEOBECNOŚCI PRZEWODNIKA CZĘŚĆ SPECJALISTYCZNA: 11. AKCEPTOWANIE CZYNNOŚCI PIELĘGNACYJNYCH 12. WYKONYWANIE KOMEND OPTYCZNYCH 13. AKCEPTOWANIE ZAPACHU I SPRZĘTU MEDYCZNEGO 14. AKCEPTOWANIE ODRUCHÓW CHORYCH 15. PODEJMOWANIE POKARMU 16. PODSTAWOWA POZYCJA RELAKSACYJNA dla psów dużych, AKCEPTOWANIE OBEJMOWANIA - dla psów małych 17. ĆWICZENIA DODATKOWE 2 RÓŻNEGO RODZAJU Dokument opracowany przez: www.kynoterapia.eu Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne Strona 1
WARUNKI PRZYSTĄPIENIA DO EGZAMINU: 1. Pies nie może być młodszy niż 9 miesięcy 2. Dobry stan fizyczny i psychiczny psa 3. Okazanie aktualnego zaświadczenia o szczepieniach psa 4. Zaliczony i aktualny egzamin psa pierwszego kontaktu 5. Nie więcej niż dwa z rzędu niezaliczone egzaminy ZASADY OGÓLNE: 1. Przed przystąpieniem do egzaminu pies powinien być wyprowadzony na spacer aby odstresował się i wypróżnił. 2. Pies powinien mieć wygodną parcianą lub skórzaną obrożę lub szelki oraz smycz. Zakazane są obroże: zaciskowe, elektryczne oraz kolczatki i kagańce. Pies może przystąpić do egzaminu w kamizelce psa odwiedzającego\terapeutycznego. 3. Suki w cieczce mogą przystąpić do egzaminu, jednak Przewodnik ma obowiązek poinformowania o tym Komisję Egzaminacyjną pod rygorem dyskwalifikacji. Suki te będą egzaminowane po zakończeniu egzaminu przez inne psy. 4. Pies może zdać nie więcej niż dwa egzaminy (dwie klasy) jednego dnia. 5. Przewodnik odpowiada za zachowanie psa i ponosi odpowiedzialność cywilną za wszelkie szkody wyrządzone przez psa. 6. W przypadku stosowania bodźców awersyjnych powinny być one stopniowana tak aby zbadać reakcję na taki bodziec jednak bez zniechęcania psa do kontynuowania egzaminu. KOMISJA EGZAMINACYJNA 1. Komisja Egzaminacyjna powinna składać się z 3 osób: - Przewodniczącego, którym powinien być: treser psów lub osoba z równoważnym wykształceniem zoopsycholog behawiorysta psów sędzia lub asystent kynologiczny - Członka, którym powinien być: jak wyżej kynoterapeuta, który wyszkolił pracującego psa terapeutycznego - Sekretarza wymogiem jest czytelny charakter pisma Przewodniczącym ani Członkiem Komisji Egzaminacyjnej nie może być właściciel\przewodnik, którego pies przystępuje do egzaminu. Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne Strona 2
2. Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej odpowiada za prawidłowość przeprowadzenia egzaminu oraz podpisuje protokół egzaminacyjny i wniosek o wydanie legitymacji. 3. Sekretarz odpowiada za sprawdzanie kompletności zgłoszeń oraz danych psów i przewodników. Wpisuje do arkusza egzaminacyjnego uzyskane oceny. Przygotowuje i wraz z pozostałymi członkami Komisji Egzaminacyjnej podpisuje protokół egzaminacyjny. 4. Komisja decyduje o przebiegu, kontynuacji bądź przerwaniu egzaminu psa oraz o ocenie wykonania każdego testu. Decyzje Komisji ogłasza Przewodniczący. Są one wiążące i nieodwołalne. PRZEBIEG EGZAMINU 1. Egzamin składa się z dwóch części: ogólnej sprawdzającej stabilność i ogólne wyszkolenie psa bazą dla której jest zmodyfikowany egzamin CGC (Canine Good Citizen) oraz specjalistycznej której testy sprawdzają ćwiczenia wykorzystywane w zajęciach terapeutycznych. 2. Komisja egzaminacyjna ocenia każdy test, za wyjątkiem testu alternatywnego, w skali od 0 do 3 punktów. Ocena: 0 pkt. = test niezaliczony ćwiczenie nie zostało wykonane lub w trakcie wykonywania wystąpiła reakcja dyskwalifikująca (patrz punkt Wytycznych do oceny i każdorazowo opis danego ćwiczenia) 1 pkt. = wystąpiły niedyskwalifikujące reakcje niepożądane, które zostały skorygowane przez Przewodnika - test został wykonany 2 pkt. = test został wykonany, jednak bez odpowiedniej dynamiki lub wymagana była interwencja Przewodnika w ramach dopuszczalnego sposobu i limitu korekt 3 pkt. = test wykonany został bezbłędnie z odpowiednią dynamiką, bez nadmiernej interwencji Przewodnika 3. Aby pies został dopuszczony do testów części specjalistycznej musi zaliczyć test alternatywny jeśli będzie wykonywany oraz wszystkie testy części ogólnej i otrzymać nie mniej niż 17 punktów na 27 możliwych do zdobycia. 4. Aby pies zaliczył egzamin musi zaliczyć wszystkie testy i otrzymać łącznie nie mniej niż 32 punkty na 51 możliwych do zdobycia. 5. Przewodnik, którego pies zaliczył egzamin otrzymuje od Komisji Egzaminacyjnej wniosek o wydanie legitymacji psa klasy Pierwszej. Właściciel psa przesyła do Polskiego Towarzystwa Kynoterapeutycznego wniosek o wystawienie legitymacji, która ważna jest 1 rok od daty egzaminu. 6. Dokumentem potwierdzającym certyfikację psa jest wyłącznie legitymacja. Lista certyfikowanych psów publikowana jest na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Kynoterapeutycznego www.kynoterapia.eu Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne Strona 3
WYTYCZNE DO OCENY 1. Zakazana jest jakakolwiek agresja Przewodnika wobec psa, bądź siłowe wymuszanie wykonania polecenia tak w trakcie egzaminu jak i przed. W przypadku zaobserwowania takich zachowań przed egzaminem, pies z takim Przewodnikiem nie zostaną dopuszczeni do zdawania egzaminu. W przypadku takich zachowań w trakcie egzaminu zostanie on natychmiast przerwany, a Przewodnik i pies zostaną zdyskwalifikowani. 2. Zdawanie egzaminu zostanie przerwane, a pies zostanie zdyskwalifikowany w przypadku wystąpienia którejkolwiek z reakcji: - objawy agresji (m.in. warczenie, pokazanie zębów, szczypanie, gryzienie) - objawy dominacji (m.in. wspinanie się na Pozoranta; ruchy kopulacyjne) - ucieczka psa poza plac egzaminacyjny - wypróżnienie się na placu egzaminacyjnym - brak kontroli nad psem 3. Jeśli nie określono inaczej Przewodnik może w trakcie testu powtórzyć wydane polecenie. Polecenie nie powinno być powtórzone więcej niż 3 razy. Zakazane jest wydawanie w trakcie egzaminu komend podniesionym głosem bądź ich wykrzykiwanie. W przypadku wystąpienia takich zachowań ocena danego testu zostanie obniżona o 2 punkty. 4. Pies w trakcie wykonywania ćwiczeń testowych powinien być prowadzony na luźnej smyczy. 5. Po zakończeniu każdego testu Przewodnik może nagrodzić psa za wykonane ćwiczenie. Każde podanie nagrody przed zakończeniem ćwiczenia obniża ocenę o 1 punkt. Prowadzenie psa na smakołyk lub inny motywator powoduje niezaliczenie testu. Komisja ma prawo zalecić Przewodnikowi pozostawienie smakołyków lub innego motywatora w punkcie końcowym testu. 6. Szczekanie w trakcie testu - jeśli nie jest inaczej opisane w ocenie testu - obniża ocenę o 2 punkty. 7. W przypadku konieczności załatwienia przez psa potrzeby fizjologicznej dopuszczalna jest jedna przerwa. Przerwane ćwiczenie musi zostać powtórzone. Ocena części ogólnej zostaje obniżona o 3 punkty. 8. W trakcie całego egzaminu Przewodnik może wykorzystać jedną przerwę na życzenie. Prośba o przerwę może być zgłoszona Komisji dopiero po zakończeniu wykonywanego testu. Przerwa nie może trwać dłużej niż 5 minut. Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne Strona 4
TESTY CZĘŚĆ OGÓLNA: 1. AKCEPTACJA PRZYJAŹNIE NASTAWIONEGO NIEZNAJOMEGO Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Podchodzi pozorant, wita się z Przewodnikiem, podaje mu rękę, poklepuje po ramieniu. Rozmawiają przez chwilę (min. 30 sekund). Pozorant nie zwraca uwagi na psa. 2. AKCEPTACJA KONTROLI WETERYNARYJNEJ Pozycja wyjściowa: pies stoi przy Przewodniku. Pozorant: - ogląda łapy psa i dotyka pazurów - ogląda uszy psa - ogląda psu zęby - dotyka grzbiet i boki - dotyka okolice słabizny i ogon 3. REAKCJA NA BODŹCE POZYTYWNE I NEGATYWNE Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Egzaminator daje psu do powąchania rękę. Pochyla się nad psem. Następnie głaszcze go po klatce piersiowej. Stopniując bodziec ściska łapę psa. Drapie za uchem. Głaszcze go po grzbiecie. Naciska grzbiet. Lekko ciągnie za ogon. Małe psy unosi ok. 20 cm nad ziemię robiąc kołyskę z dłoni. Duże psy obejmuje od tyłu kładąc swoją klatkę piersiową na ich grzbiecie. Test powinien trwać tyle aby można było jednoznacznie ocenić stopień akceptacji przez psa bodźców pozytywnych oraz reakcję na bodźce negatywne. 4. SPACER NA SMYCZY Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Na sygnał Komisji Egzaminacyjnej Przewodnik prowadzi psa po wyznaczonej słupkami trasie zatrzymując się w wyznaczonym miejscu. Po powrocie na pozycje wyjściową powtarza przejście trasy z psem przy drugiej nodze. 5. REAKCJA NA NIEOCZEKIWANE ZDARZENIE Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Komisja może rozpraszać uwagę psa koncentrującego się na Pozorancie. Pozorant podchodzi, obchodzi psa i powoduje nieoczekiwany hałas. Następnie obchodząc raz jeszcze Przewodnika z psem ponownie powoduje hałas. Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne Strona 5
Przewodnik może uspokoić psa dopiero po zaistnieniu nieoczekiwanego zdarzenia. Uspokajanie psa przed wywołaniem hałasu przez Pozoranta (słowem lub gestem) powoduje przerwanie testu. 6. TEST ALTERNATYWNY Umożliwia testowanie tych cech psa, które według Komisji Egzaminacyjnej wymagają dodatkowego sprawdzenia np. agresja zamaskowana wyszkoleniem. Rodzaj testu i sposób testowania określa Przewodniczący Komisji Egzaminacyjnej. Negatywny wynik testu kończy egzamin. 7. SPACER NA SMYCZY W GŁOŚNYM TŁUMIE Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Na sygnał Przewodnik prowadzi psa po linii prostej w tą i z powrotem przechodząc pomiędzy przechadzającymi się i wydającymi stonowane dźwięki (np. rozmowa, nucenie melodii, melodyjne pogwizdywanie itp.) ludźmi (min. 4 osoby) i wraca na pozycję wyjściową. 8. ZOSTAWANIE I PRZYCHODZENIE NA KOMENDĘ W trakcie testu powinien wystąpić jeden czynnik rozpraszający psa rodzaj wybiera Komisja. Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Przewodnik odpina smycz i wydaje psu polecenie pozostania na miejscu. Sam odchodzi na 5 7 m. Odwraca się do psa i na sygnał Komisji Egzaminacyjnej przywołuje go. Pies przychodzi bądź podbiega. Przewodnik ponownie pozostawia psa. Sam wraca na pozycję wyjściową i znów przywołuje psa. 9. AKCEPTACJA INNEGO PSA Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Z przodu zbliża się Pozorant (może to być uczestnik egzaminu) z innym psem. Następuje przywitanie, po którym Przewodnik z Pozorantem idą na spacer z psami prowadząc je obok siebie po linii prostej na odcinku 5-8 metrów. Następnie zawracają ze zmianą strony prowadzenia psa (np. z lewej na prawą) i wracają na pozycję wyjściową. Pozorant żegna się i odchodzi ze swoim psem. 10. AKCEPTACJA NIEOBECNOŚCI PRZEWODNIKA Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Podchodzi Pozorant, wita się z Przewodnikiem, który przekazuje mu smycz i wydaje psu polecenie pozostania na miejscu. Przewodnik odchodzi i znika za zasłoną. Po 2 minutach wychodzi z ukrycia, wraca i przejmuje psa od Pozoranta, co kończy test. Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne Strona 6
CZĘŚĆ SPECJALISTYCZNA: 11. AKCEPTOWANIE CZYNNOŚCI PIELĘGNACYJNYCH Pozycja wyjściowa: pies stoi przy Przewodniku. Przewodnik symuluje przygotowanie psa do zajęć w trakcie niepogody wycierając starannie całe ciało psa posiadaną ścierką\ręcznikiem, a następnie czesząc sierść na całym ciele. 12. WYKONYWANIE KOMEND OPTYCZNYCH Przewodnik losuje kolejność wykonywania komend obowiązkowych i informuje Komisję Egzaminacyjną o dodatkowych komendach optycznych. Zestaw obowiązkowych komend: - zostań na miejscu po tej komendzie Przewodnik powinien oddalić się od psa na co najmniej 3 metry - waruj (połóż się) - siad - do mnie Komendy dodatkowe maksymalnie 4 - np. obrót (kulaj się), daj głos itd. zwiększają ocenę o 0,25 punktu. Przewodnik sygnałem optycznym każe psu zostać. Odchodzi na 3 metry. Następnie daje sygnały optyczne, w celu wykonania przez psa komend w wylosowanej kolejności. 13. AKCEPTOWANIE ZAPACHU I SPRZĘTU MEDYCZNEGO Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Podchodzi do nich idący o kuli Pozorant owinięty bandażem, nasączony środkami medycznymi, z jedną ręką na temblaku. Kulejąc okrąża psa 2 razy i odchodzi na 2-3 metry, zatrzymuje się. 14. AKCEPTOWANIE ODRUCHÓW CHORYCH Naturalna kontynuacja testu nr 11. Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Na polecenie Egzaminatora podchodzą do Pozoranta oddalonego o 2-3 metry i okrążają go 2 razy pies musi być bliżej Pozoranta niż Przewodnik i mijać Pozoranta w odległości nie większej niż 50 cm. Następnie wracają na miejsce. Przy podchodzeniu psa Pozorant podnosi kulę, macha kulą na boki. Podczas okrążania przez psa przestępuje z nogi na nogę, kaszle, sapie, stęka itp. Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne Strona 7
15. PODEJMOWANIE POKARMU Pozycja wyjściowa: pies siedzi przy Przewodniku. Pozorant daje psu (w dowolnej kolejności) karmę otrzymaną od Przewodnika: 1. kładąc ją przed psem 2. upuszczając przed psem 3. na otwartej dłoni 4. trzymając dwoma palcami 5. w lekko zaciśniętej dłoni Pies może podjąć karmę jedynie na komendę. W przypadkach 1 i 2 należy zaczekać na sygnał Komisji zezwalający na wydanie komendy podjęcia karmy. 16. PODSTAWOWA POZYCJA RELAKSACYJNA dla psów dużych (powyżej 40 cm w kłębie wg wzorca rasy FCI): Na kocu lub materacu Przewodnik układa psa do leżenia na boku. Pozorant kładzie się od strony łap i opiera głowę na boku psa. Leży tak przez minimum 2 minuty. AKCEPTOWANIE OBEJMOWANIA - dla psów małych (do 40 cm w kłębie wg wzorca rasy FCI): Na krześle, kocu lub materacu siada Pozorant. Przewodnik daje mu w objęcia psa. Pozorant przez minimum 2 minuty obejmuje i przytula się do psa. Pies może być głaskany. 17. ĆWICZENIA DODATKOWE 2 RÓŻNEGO RODZAJU Przewodnik opowiada Komisji Egzaminacyjnej jakie ćwiczenie\sztuczkę wykona na komendę pies. Opisuje również jego praktyczne wykorzystanie w trakcie zajęć. Następnie demonstruje wykonanie ćwiczenia przez psa. Pies powinien zaprezentować 2 różne ćwiczenia. Powinny być to ćwiczenia wykorzystywane w praktyce kynoterapeutycznej. Nie mogą to być ćwiczenia wykonywane już w trakcie egzaminu, także dodatkowe. Ćwiczenia powinny różnić się między sobą i nie zawierać się w tej samej grupie ćwiczeń jak np. podawanie łapy - podawanie łap naprzemiennie - podnoszenie łapy. Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne Strona 8